Naturalis Historia

Pliny, the Elder

Pliny, the Elder, creator; Mayhoff, Karl Friedrich Theodor, 1841-1914, editor

[*](Isid. XVI 6, 1. Hygin. poet. astron. 2, 15.) Ut nihil institute operi desit, gemmae supersunt et[*](et ll.v. an ut? cfr. XXXVI 1.) in artum[*](artum BdS. arct- hv. armatum F. -tu a. enarratum L.) coacta rerum naturae maiestas, multis[*](multif Bdav.a multis L. multas F.) nulla[*](nulla BFaD. -lla in L. -lla sui dhv.) parte mirabilior. tantum[*](tantam La.) tribuunt varietati[*](uarietati Fdhv. -tif B2. -tii B1. -tē r.), coloribus, materiae, decori, violare[*](uiolari d(?) v.a.D coll. XXIII 22.) etiam signis, quae[*](quae—5 est BFdhaS. gemmas Lv.) causa gemmarum est, quasdam[*](quafdam BS. om. rv.) nefas ducentes[*](ducentenf B1.), aliquas vero extra pretia ulla taxationemque humanarum opum arbitrantes, ut plerisque[*](plerifque Bv. plu- F. -res quę a.om.L.) ad summam absolutamque[*](absolute L. -tarū a.) naturae[*](naturae rerum BS. rerum naturae rv.) rerum contemplationem satis sit una aliqua[*](aliqua om.a.) gemma.

Quae fuerit[*](fuerat a.) origo[*](origo gemmarum Lv.a.S.) et a[*](a BS. quae a F. quae a.om.Lv.) quibus initiis[*](initif B1D (item infra § 3).) in tantum admiratio haec exarserit, diximus quadamtenus[*](quadamtenuf BdhC. -tenis F. -tēp' a. quodam tenus Lv.) in mentione[*](mentions a.)[*](33,8) auri anulorumque. fabulae primordium a rupe[*](a rupe om.a.) Caucasi[*](caucafi B2LIsid.S. caufa fe B1. caucasea v. -cesia F.om.a.) tradunt, Promethei[*](promethei—fatali om.a.) vinculorum interpretatione[*](interpretationae F. -praetationem (-ne B2) B.) fatali, primumque saxi[*](saxei F.) eius[*](eiuf BS. cui' a. huius G. ue F.om.Lv.) fragmentum inclusum ferro ac digito circumdatum: hoc fuisse anulum et hoc gemmam.—

His initiis coepit[*](coepit—p. 382, 2 quam ni- mi[am] om.F.) auctoritas in tantum amorem[*](amorem B2in ras. om.dh.)

elata[*](elata B2ad marg. om.B1dh. polycratil a.), ut Polycrati Samio[*](famio B (B)S. seuero (uero a) samio Lav. samio seuero G.), insularum ac litorum tyranno, felicitatis suae, quam nimiam[*](ni- miū a.) fatebatur[*](patebatur Fa.) etiam[*](etiam om.L. esse v.a.G.) ipse qui felix erat[*](qui felix erat om.Lv.a. J.), satis piamenti in unius gemmae voluntario[*](uolumtario B.) damno videretur[*](uidere a.), si[*](sic Fa.) cum Fortunae volubilitate[*](nobilitate a.) paria fecisset [*](feciff& BS. faceret rv.), planeque[*](plana- que a.) ab invidia eius abunde se redimi[*](se redimi om.a. ) putaret, si hoc unum doluisset, adsiduo[*](adfiduo (aff- B2v) ll.v(J). -duo ergo B.) gaudio lassus[*](laffuf BFdhB. luxus rv.). ergo[*](ergo BFdJ. ego a. eo Lv. del. B. dist. J.) provectus [*](prouectus ll.B(S). profe- v(Dal.).) navigio[*](a nauigio Lv.a.B. a nauio a.) in altum anulum mersit.[*](Herodot. III 41. 42. Val. Max. VI 9 ext. 5.—cfr. Plin. XXXIII 27. Solin. 33, 18.) at ilium[*](alium B1a. alueum L.) piscis, eximia magnitudine regi[*](remi B.) natus[*](natur F. donatus D.), escae vice raptum, ut faceret ostentum, in culina[*](culinam dhv.a.S.) domino[*](domino BS. -mini dhv. -mi Fa. -mus L.) rursus Fortunae insidiantis manu reddidit. sardonychem eam gemmam[*](gemmam eā a.) fuisse constat, ostenduntque Romae, si credimus, in Concordiae delubro cornu aureo[*](auro B1. -reus L.) Augustae[*](augustae ll.v(J). -ti dhH.) dono inclusam et novissimum prope locum praelatis[*](praelatif multif B. tot praelatis rv.) multis optinentem.— [*](Solin. 5, 25.—6: (cfr. Plutarch. Pericl. 1 extr.).) Post hunc anulum regis alterius[*](regif alte- riuf in BS. regia rv.) in fama est gemma[*](gemma BhS. -mmę dav. -mme r.), Pyrrhi illius, qui adversus Romanos bellum gessit. namque habuisse dicitur[*](dicitur BS. traditur rv.) achaten, in qua novem Musae et Apollo citharam[*](cythara B.) tenens spectarentur, non arte, sed naturae sponte ita discurrentibus maculis, ut Musis quoque singulis sua[*](sua ll.v(S). om.dH.) redderentur insignia. nec deinde alia[*](alias a.), quae tradatur[*](edatur L. dantur a.) magnopere, gemmarum claritas exstat apud auctores,
praeterquam Ismenian choraulen[*](coraulen B1. choraulem adv.a.S.) multis fulgentibusque uti solitum, comitante fabula vanitatem eius: indicato in Cypro sex[*](rex dh. rege Brot.) aureis[*](aureif BLS. -reis denariis rv. -reos denarios c pro dhBrot.) smaragdo, ubi erat[*](ubi erat BS. in qua (quo C) fuerat (-rit F) rv.) scalpta[*](fcvlpta B2Ldv.a.S.) Amymone[*](maymone B1. -on B2.), iussisse[*](uffiffe B1.) numerari et, cum duo relati essent[*](effent BS. essent inminuto (-nito F) pretio (praetio F. praecio La) rv.), male[*](male me Lav.a.H.), Hercules[*](hercules Fdhv. -lis a. -le rS.), factum[*](factum BS. curatum rv.) dixisse, multum enim detractum[*](detractum erat dv.a.G.) gemmae dignitati[*](dignitate B1.). hic videtur instituisse, ut omnes musicae artis[*](artef B.) hac quoque ostentatione censerentur[*](censentur Fa.), veluti Dionysodorus , aequalis eius et aemulus[*](et aemulus Ldhv. em- a. et aemuliis (-lii F1) F.om.B.), ut sic quoque non[*](non ego. om. ll.v. (an inpar?).) par videretur qui tertius[*](tertius qui dhv.a.S. dist. ego.) eodem tempore inter musicos fuit: Nicomachus[*](nicomechuf B. nidiomachus F.in a lac. usque ad apparet (v. 16).) enim[*](enim BS. om. rv.) multas tantum habuisse gemmas traditur , sed nulla peritia electas.

[*](cfr. Plin. infra § 64. VII 125.—Suet. Aug. 50.) Et[*](et ego. f& B (littera s ex electas iterata). sed dhv(S). om. rG(D). dist. G.) forte[*](forte BFG(S). fore L. forte dhv(Dal.).) quadam[*](quadam om.L.) his exemplis initio voluminis oblatis adversus istos, qui sibi hac[*](hac BS. hoc FD. hanc Ldhv.) ostentatione[*](ostentationem Ldhv.a.S.) adrogant, ut palam sit eos tibicinum gloria tumere[*](dist. ego. (post tumere tacite sutpplendum fere est nunc adicio).): Polycratis gemma, quae demonstratur, intacta inlibataque est[*](an est delendum (ut sint ablat. abs.)?); Ismeniae[*](ismeniae (-ni F. -nis dh) aetate (-te et L)—16 annos FLdhv. om.B.) aetate multos post annos apparet scalpi etiam smaragdos solitos. confirmat hanc[*](hunc B.) eandem opinionem edictum Alexandri Magni, quo vetuit in hac[*](hac BLS. om. rv.) gemma ab alio se[*](ab alio fe BS. se ab alio (lio F) rv.) scalpi quam ab[*](ab BD. a rv. cfr. § 108. 42 al.) Pyrgotele

[*](et p. 384, 1 purgotele B. pyrro a.), non dubie[*](dubio B1.) clarissimo artis eius. post eum Apollonides [*](apollonidef B2Lv. -llides a. apollin- (app- F) r.) et Cronius in gloria fuere quique divi Augusti imaginem[*](image B.) simillime[*](fimillime BLS. -ilem r v.) expressit, qua postea principes[*](prin- cipif B.) signant[*](signant FdhaBrot. -abant Lv. finant B.), Dioscurides[*](dio- fcuridef (dyo- a) B1aS. -corides B2Lv.inFdhlac. usque ad signauit (v. 5).).[*](Val. Max. VIII 14, 4. Plutarch. Mar. 10 p. 411.—cfr. Val. Max. III 2, 6. Liv. epit. 48.) Sulla[*](fylla B1av.a.Brot.) dictator traditione lugurthae semper signavit. est[*](est—intercatiensem (catienfem B.sed cfr. III 26) BFdhB. est et inter auctores catiensem rv.) apud auctores et Intercatiensem illum, cuius patrem Scipio Aemilianus ex provocatione[*](exero uocatione B.) interfecerat, pugnae[*](illo n??? a. sigillo ac L.) effigie[*](effigie (-gief B) eiuf ego cumB. eius (eū a) effigie (-giae F) rv.) eius signasse[*](signasset a. -sse ut L.), volgato[*](uvlgato B2. -tof a.) Stilonis Praeconini sale[*](praecontini sale Fhv.a.B. -tinif a.om.L.), quidnam[*](quidnam fuisse (-ff& B) BFhv. om. r.) fuisse facturum[*](facturum BS. -rum eum G. acturum eum Fdhv(Brot.). om. r.), si Scipio a[*](a om.Fa.) patre eius interemptus fuisset[*](fuiffet BS. esset rv.).[*](Suet. Aug. 50.—(cfr. Seneca epist. 114, 6). Suet. Aug. 50.) divus Augustus inter initia sphinge[*](spinge a.) signavit. duas in matris anulis eas[*](eaf BFhJ. eā a. iam Lv. om.dBrot. et eas coni. J.) indiscretae similitudinis [*](ab fefe B.) invenerat. altera per bella civilia absente ipso[*](eo (pro ipso) dv.a.S.) signavere amici[*](amici—15 erat om.a.) epistulas et edicta[*](et dicta F. edi- L.), quae[*](quae Ldv. qua B. que Fh.) ratio temporum[*](tempore B.) nomine eius reddi postulabat, non inficeto[*](infaceto dv.a.J. ficeto B1. fac- B2.) lepore accipientium, aenigmata adferre eam sphingem[*](fpingem B.). quippe etiam[*](quin etiam Lv.a.S.) Maecenatis rana[*](rana Fdhv. -nam L.om.B.) per collationes pecuniarum in magno terrore erat. Augustus postea[*](posted augustus a.) ad[*](ad om.a.) devitanda[*](deuitanda BLav. euit- G. fuliamda F. 17 magni om.B.) convicia sphingis Alexandri Magni imagine[*](imaginem Bh.) signavit.

[*]((cfr. Plin. XXXVI 113).) Gemmas[*](gemmis Fa.) plures primus omnium Romae habuit[*](habuit romae dhv.a.S.)— quod[*](quod—dacty- liothecam B (recte hoc loco posita propter vv. peregrino nomine); in rv (margini olim adscripta) inserta stunt ante primus, non ante priuignus.) peregrino appellant nomine dactyliothecam—privignus Sullae Scaurus, diuque nulla alia fuit, done Pompeius Magnus eam[*](eam Ldhv(D). ea Fa.om.BS.), quae Mithridatis[*](mithri- datis dhv. mitri- FLa. milithri- B.) regis fuerat, inter dona in Capitolio dicaret[*](dicant B.), ut[*](ut uarro —p. 387, 13 eadem uictoria om.a.) Varro[*](M. Varro v.a.S.) aliique[*](aliique Bv. alique F. et aliqui L.) aetatis eius[*](eiusdem aetatis FLv.a.S.) auctores confirmant, multum praelata[*](praelata BFD (cfr. U 815). -ti L1. -tam L2dhv.) Scauri. hoc exemplo Caesar dictator sex dactyliothecas[*](dactylo- theca Bv. a. G.) in aede Veneris Genetricis consecravit, Marcellus Octavia genitus unam[*](unam—9 apollinif BD. in palatini (-na cella dh) apollinis aede (Lv. om.Fdh. cella H Brot.)unam rdhv.) in aede Palatini Apollinis.

[*](cfr. Plin. XXXIII 148. XXXIV 14. 12. XXXV 24.) Victoria tamen illa Pompei primum ad margaritas gemmasque mores inclinavit, sicut L. Scipionis[*](pifonif B.) et Cn. Manli[*](manlii B2dv.a.S. mallii L.) ad caelatum argentum et[*](et del. H.) vestes Attalicas[*](adtalicas F. & Bv(S). om.FH. ac L.) et triclinia aerata, sicut[*](sicut— pictas om.L1.) L. Mummi[*](mumii B.) ad Corinthia et tabulas pictas.

id uti planius[*](sed uti plenius L.) noscatur, verba ex ipsis[*](ipfiuf BSJ.) Pompei triumphorum actis subiciam. ergo[*](ergo om.BD. sed cfr. § 67. 201. XXIII 63. XXV 175. (XXV 99. III 43). VI 4. XVII 73 al.) tertio triumpho, quem de piratis, Asia, Ponto gentibusque et regibus[*](re- gionibuf B.) in VII volumine operis huius[*](operif huiuf BS (ante uolumine v). huius operis r.) indicatis M. Pisone M. Messala cos. pr. k. Octobres[*](octobrif B2v.a.G(S).)[*](7,98) natali[*](natali BS. -lis diei F. die natalis Ldhv.) suo[*](sui dhv.a.S.) egit, transtulit alveum cum tesseris lusorium[*](lusorium Ldhv. luxo- F. iuffo- B.) e[*](e om.B.) gemmis duabus latum pedes tres, longum pedes quattuor

—ne[*](ne BFdD. et ne Lv.) quis effetas res[*](effetaf ref BS. -ectas res Fdh. de ea re Lv.) dubitet nulla[*](nulla BLv. qua dh. quam F.) gemmarum magnitudine hodie prope ad[*](ad BLv.om.Fdh.) hanc amplitudinem accedente[*](excedente F.), in eo[*](eo BFdhG(S). ea H. quo Lv.) fuit luna aurea pondo XXX—, lectos tricliniares[*](triclinaref B.) tres[*](tres om.B.), vasa ex auro[*](auro & B1Lv. -rom F.) et gemmis abacorum novem, signa aurea tria Minervae, Martis, Apollinis, coronas ex margaritis XXXIII, montem aureum quadratum cum cervis et leonibus et pomis omnis generis circumdata[*](circumdata uite BLv. -dauit F.) vite aurea, musaeum [*](dist. S.)[*](mufaeum B1Lv(J). -seum B2C. -sae F.cfr. XXXVI 154.) ex margaritis, in[*](in om..L.) cuius fastigio horologium. erat et[*](& BFdhS. ut et Brot. om.Lv.) imago[*](imago BLv. iam ago F. iamne dh.) Cn. Pompei[*](Gn. pompeii B2.) e margaritis, illo[*](illo ego. illa BLv. om.F.cfr. VII 53.) relicino[*](relicino BS. fel- F. reciduo h. renduo d. regio Lv.) honore grata[*](gratia F.), illius probi[*](probi BLv. propi h. pro qui F.) oris venerandique per cunctas gentes, ficta[*](ficta ego. illa BFhD. illa inquam Lv.) ex margaritis, ita[*](ita ego. illa B (nisi ite- ratum est ex v. 9). om. rv.) severitate victa et veriore[*](ueriore FLhv(J). uerio B1. -ivs B2S.) luxuriae[*](luxuriae G(J). -ria & B. -ria L1. -ria quam L2dhv (Brot.). -xoria F.) triumpho! numquam[*](numquam BS. rum quam L. quam G. num quod F. quod v. om.dhH.) profecto inter illos[*](illos ll. v(S). molles dhH.) viros durasset cognomen Magni, si prima victoria sic triumphasset[*](triumphasses dhv.a.S.)! e[*](e BdhG. et F. de Lv. dist. G.) margaritis, Magne, tam prodiga re et[*](e (pro et) L.) feminis reperta, quas[*](quaf BS. quae r. quam dhv.) gerere te[*](gerere te BG. -rere quae dh. habere gerereque v. generet ne L. -rat F.) fas non sit[*](fit BD. sit sic d. sit hinc rv.), fieri tuos voltus? sic te pretiosum videri? non ergo[*](non ergo BS. nonne rv. nam dh.) illa tua similior[*](similior tui. dhv.a.S.) est imago, quam Pyrenaei [*](pyrenae B.) iugis inposuisti?[*](cfr. Appian. Mithrid. 116. Plutarch. Pomp. 45 p.642.) grave profecto, foedum[*](foedum B. -umque r v. cfr. XXXVI 201. XXX 15. XXVIII 87. VII 1. XVIII 206.) probrun[*](et p. 387, 1 probum era F.)
erat, ni verius saevum[*](saeuum FhS. fe um B. sit eum Lv. del. G.) irae[*](irae BG. prae F. per h.om.Lv.) deorum ostentum id[*](id BLS. om.Fdhv.) credi oporteret[*](oportere Lv.a. G.) clareque intellegi posset iam tum[*](iam tunc d. tantum BSJ.) illud caput orientis opibus[*](opibus om.L.) sine reliquo corpore ostentatum. cetera triumphi eius[*](eiuf BLS. -usdem Fdhv.) quam virilia[*](uirilia BFdhG. uerissime sub- iciam Lv.)! HS[*](HS |MM| J. HS ??? B (S lineola supra add.). om.Fdhv. sestertia tria milia L.) |MM| r. p. data[*](data L. datum BFS. datum mille talentum v. om.dhH.), legatis[*](legatis om.daH. Brot.) et quaestoribus, qui oras maris defendissent, HS[*](HS |M???| J. HS ??? B (S lineola supra add.). Hs F. sestertia (HS v) bina milia Lv. datum mille talentum dhH.) |M???|, militibus [*](militibus FdhH. commi- Lv. milibuf B.) singulis HS[*](HS BFS. om.Lv.) sena[*](fena milia BFS (sestertium add.dhH). quinquaginta Lv.') milia.[*](Suet. Calig. 52.—extr.: Martial. epigr. XIV 109. cfr. Plin. XXXIII 23.) tolerabiliorem tamen causam fecit C.[*](G. B2. Gai S. Caii v.) principis, qui super[*](super omnia Lv.a.S.) cetera muliebria soccos[*](foccof BS. oculos rVen. soccu- v.) induebat e margaritis, aut[*](aut BS. ac L.om.F. et dhv.) Neronis principis, qui sceptra et[*](sceptra et G. -tram F. -tra rv(H). cfr. § 14 init. auro et.) personas[*](per- sonas G(D). -nas in cautum F. -nas histrionum H. -nis LS. -nis histrionum dhv(Brot.). per (pre B2) B (om. fonaf—unioni- buf con).) et cubilia[*](cubicula hv.a.H.) viatoria[*](uiatoria FLhv(D). amatoria dH.) unionibus construebat[*](consternebat L2v. a. G.). quin. immo etiam ius videmur[*](uid&ur B.) perdidisse[*](perdiffe B1.) corripiendi gemmata potoria et varia[*](uaria dhG. -ias F. -ie Lv. -iae C. in uaria B.an inaurata (cfr. XXIII 49) vel murrina?) supellectilis[*](fuperlectilif B1.) genera, anulos translucentes[*](translucentef (tranol- B1) BS. transeuntes rv.). quae enim non luxuria innocentior existimari possit[*](posset F.)?

Eadem victoria primum[*](primus a.) inurbem myrrhina[*](myrrhina BJ (item infra passim). murrh- dhv. murr- (Ven.)S. murina F. -nam L.om.a.) invexit [*](in- uexit BFdhv(H). induxit LG. om.a.), primusque[*](primusque om.a.) Pompeius capides[*](capidef BS. lap- FdhH. induxit lap- a.om.Lv.) et[*](et ll.H. sex v.) pocula ex eo

triumph Capitolino Iovi dicavit. quae protinus ad hominum usum[*](usus a.) transiere[*](transiere Lv. -ire r. abactis a.), abacis etiam escariisque vasis[*](uasis inde Lv.a.S (D).) expetitis [*](dist. J cum S.)[*](expetitis om.a.); et crescit[*](& crefcit BS. excr- Fdh. -itque Lv. om.a.) in dies eius[*](eiuf BS (sc. usus). eius rei rv(J). fortasse delendum (ortum ex iterato ies); an vero ea?) luxuria[*](luxuria BS. luxus rv.). myrrhino[*](murrino La(Ven.)S. murino F.)LXX[*](LXXJ. LXXX av. LXX rH.) HS[*](HSS. sestertiis v. talentis dhH.) empto, capaci plane ad sextarios tres calice[*](caliceque Lv.a.B.), potavit[*](potauit ex eo Lv.a.J.)...anus[*](...anus U 818 (Servilium Nonianum suspicatus: cfr. § 81). annof B. Annius J e coni. S. ante hos annos rv(D numerum deesse ratus).) consularis[*](confularef B.), ob amorem adroso[*](adroso (-offo B) BS. abro- L1dhH. -sa F. -raso L2v. obroso aG.) margine eius, ut tamen iniuria ilia pretium augeret; neque est hodie myrrhini[*](murrini La(Ven.)S. murini F2. -nae F1.) alterius praestantior indicatura.[*]((cfr. Suet. Calig. 52 extr.).) idem in reliquis generis eius[*](ei' generis a. generibuf BJ.) quantum[*](quantum om.B.) voraverit[*](uorauerit FdhaB. uoca- B. loca- D. ualuerit Lv. (an cum- ulauerit?).), licet[*](licet Lav. liceat Fdh. lic& aeftimauerit lic& B (falsa iteratione: cfr. § 23. 25. 29).) aestimare[*](estimare adh. exist- G.) ex multitudine, quae tanta fuit, ut auferente liberis eius Nerone[*](nerone BS. -one domitio rv. cfr. § 50. XI 238. VII 45. 71. II 92 (semper inverso ordine). an omnia?) exposita[*](ex- pofita occuparent BS. post hortis (v. 10) transposita habent rv.) occuparent theatrum peculiare[*](peculiarem B.) trans Tiberim in[*](in BS. om. rv.) hortis, quod a populo impleri canente se, dum[*](cauentes et dum Lav.a.B.) Pompeiano[*](pompeiano BFdh(B)G. -nis Lv. -nus D cum Sa- bellico. -peio a.) proludit[*](pludit BFh(B). prael- rv.), etiam Neroni satis erat. vidi[*](uidit a. qui uidit Lv.a.Brot.) tunc adnumerari[*](adnumeri B.) unius scyphi fracti[*](fractif a. -ta Lv.a.S.) membra, quae'in dolorem, credo, saeculi invidiamque Fortunae[*](fortunam Fdh.) tamquam Alexandri Magni corpus in conditorio servari[*](seruarit a.om.BD cum U 819.), ut ostentarentur[*](ostentarentur dv. -retur r(a?).), placebat.[*](cfr. Tac. ann. XVI 19. Plutarch. de adulat. et amico 27.) T. Petronius consularis
moriturus invidia[*](inuidia Ldv. -diae B. -die r.) Neronis[*](neronis principis dhv.a. S.), ut mensam eius exheredaret , trullam[*](trulam B1. null- a. unam L.) myrrhinam[*](myrrhinam J. -na B. murrinam La(Ven.)S. marinam F.) Hs[*](fh. B.om.dhv.a. S.)CCC[*](CCCS.CCCll. CCC sestertiis (talentis H) v.) emptam fregit; sed Nero, ut par erat principem, vicit[*](uidit B.) omnes HS[*](hs.FJ. fh. B. is a.HSS. om.Ldhv.) |X???|[*](|X???|J. IXI B. X??? S. om. r. c talentis dhH. ccc sestertiis v.) capidem[*](capidem BFdB. -dinem a. caped- Lv.) unam parando. memoranda res[*](memoranda res Fdhv. -dam res L. -dā rem a. memoref B.) tanti[*](tantam a.) imperatorem[*](imperatorif B.) patremque patriae bibisse!

[*](Isid. XVI 12, 6.) Oriens myrrhina[*](myrrina a. murrina S. -nam (amu- F) FLVen.) mittit. inveniuntur[*](inuenitur L.) ibi[*](enim ibi Lv.a.S.) pluribus[*](pluribuf BFdhS. in pl- v. plurimis rD. de mendo cfr. XXXI 4. 107. 32. XXIII 50.) locis nec insignibus, maxime[*](maxime om.La.) Parthici regni[*](figni B. regif a.), praecipua tamen[*](tamen pręcipua B.) in Carmania. umorem sub terra putant calore densari. amplitudine[*](ampli- tudine Lv. -ni B. -nē r.) numquam[*](numquam BS. aiumq- F. nufq- rv.) parvos excedunt abacos, crassitudine raro quanta dicta sunt[*](dicta funt BS. -tum est rv.) potoria[*](potorio a. uasi pot- Lv.a.S.). splendor[*](splender F.) est[*](eft BS. om. rv.)iis[*](iis v(S). If BFhaD. his LdC.) sine viribus nitorque verius[*](ueriuf Bdv. -ius us Fa. -ius his L.) quam splendor. sed in pretio varietas colorum subinde circumagentibus se maculis in purpuram candoremque et tertium ex[*](et tertium ex—p. 390, 1 uitium est om.a.) utroque, ignescente[*](ignefcente ll. v(Brot.). -tem C.) veluti per transitum coloris[*](colorif (-lor B2) in BH.) purpura aut rubescente lacteo[*](purpura rubescente aut lacte candescente Lv.a.Brot.).[*](Isid. XVI 12, 6.—cfr. Martial. epigr. XIV 113.) sunt qui maxime in[*](in om.B.) iis[*](if BD.) laudent extremitates et quosdam colorum repercussus, quales in caelesti arcu spectantur. iam[*](iam ego. imi BFJ (ad antecedd. relatum). om.Ldhv.) aliis[*](aliif B2S. -lif B1D. his Lv. om.Fdh.) maculae[*](maculae ll.v. om. SJ(errore).) pingues[*](pingef B.) placent—

tralucere quicquam aut pallere vitium est—itemque[*](itemque BS. -em r.) sales verrucaeque[*](uerruce quae F. -ucae L. -uce a.) non eminentes[*](mittentes a. rem- L.), sed, ut in corpore etiam, plerumque sessiles. aliqua et in[*](et in (pro etiam) B.) odore commendatio est.

[*](Seneca nat. quaest. III 25, 12. Isid. XVI 12, 6. cfr. Solin. 15, 29. Prisc. perieg. 704.—Isid. XVI 13, 1. Diodor. II 52, 2. Strabo XV 1, 67 p. 717. Solin. 15, 31.) Contraria[*](contra B1.) huic causa crystallum facit, gelu vehementiore concrete non[*](nec Lv.a.G.) aliubi[*](alibi B2dhS.) certe reperitur[*](certe non aliubi (-ibi B2) reperiuntur B (prava iteratione: cfr. § 19).) quam ubi maxime hibernae nives rigent, glaciemque esse certum est, unde[*](unde BFS. -de et Ldhv. Inde et a.) nomen Graeci dedere. oriens et hanc mittit, quoniam[*](sed (pro quo- niam) Lv. a. H.) Indicae nulla praefertur. nascitur et in Asia, vilissima circa Alabanda[*](alabandam Lv.a.G. -basnda F.) et Orthosiam[*](horto- siam Lav.a. C.) finitimisque[*](finitimifque BJ coll. VI 20. (adde uicina § 123. VI 65. XVI 135. XVII 80. X 70. XXX 7). -timisque (-tiffimusque a) montibus rv (D).), item in Cypro, sed laudata in[*](in om.B.) Europa[*](Europae v.a.S.) Alpium[*](alipium B1.) iugis.[*](cfr. infra §§ 108. 127.) Iuba auctor est et[*](et om.BFJ.) in quadam insula Rubri maris ante Arabiam sita nasci, quae Necron[*](necron BFdhH. neron rv.) vocetur[*](uocatur ad.), et in ea, quae iuxta[*](iuxta gemmam (-mma Fa) FLadv. om.B (an recte?).) gemmam topazum[*](topazum B1LS. -zium B2. -zion hC. -cium d. -cion v. topratum F. opat- a.cfr. § 107.) ferat, cubitalemque[*](cubi- taleque F. -lem a.) effossam[*](et fossam F. effossum a. -ffam quae B.) a Pythagora Ptolemaei[*](ptoleimaei (-lęm- B2) B. -lemei F. -lomei a. -maei L.) praefecto[*](refecto a. regis praefecto Lv.a.-D.); Cornelius Bocchus et in Lusitania[*](lusitania ll.(Ven.)S. -ia nasci dhv.) perquam mirandi ponderis in[*](in S e coni. J. m B.om. rv.) Ammaeensibus[*](ammaeenfibuf BD coll. CIL II 501. ammaen- FhH. amnen- d. ad men- a. inmensis Lv.) iugis, depressis[*](deprensis a. -raehensis L.) ad libramentum[*](liberamentum B.) aquae[*](aque F. qd B.) puteis. hoc[*](hoc om.Ldv.a.S.) mirum,

quod[*](quod BS. et quod rv.) Xenocrates Ephesius[*](efe//fiuf B. ephesius—4 xeno- crates om.a.) tradit, aratro in Asia et Cypro excitari; non enim reperiri[*](reperiri BS. inueniri rv.) in terreno nec nisi inter cautes creditum fuerat. similius veri[*](ueri ll.v(S). uero C.) est, quod idem Xenocrates tradit, et[*](et ego. e B. a d.om. rv.) torrentibus saepe deportari. Sudines [*](sudines om.a. -nes uero Lv.a.S.) negat nisi ad neridiem spectantibus locis nasci. quod[*](dist. U 820.) certum est, non[*](non enim Lv.a.S.) reperitur in aquosis[*](aquofif locif BSJD. cfr. XXV 76. 124. 154. XXVII 43. XVI 77. (de prava iteratione cfr. § 19).), quamquam[*](quam B.) in regione praegelida, vel si ad vada usque glacientur[*](gla- cietur La.) amnes. e[*](e BFS. a La.om.dhv.) caelesti umore puraque[*](puraque BS. parua- que rv. ecesse–ota sunt (p. 392,1) om.a.) nive id fieri necesse est;[*](Solin. 15, 29. cfr. Isid. XVI 13, 1.) ideo caloris[*](coloris F. -lor B.) inpatiens nisi in[*](nifi in BFB(S). in Lv. non nisi dH.) frigido potu abdicatur[*](potui addi- citur dH Brot.). quare nascatur sexangulis[*](angulosis Lv.a.B.) lateribus, non facile ratio iniri[*](iniri BFhS. inueniri (-re L1) Ldv(D).) potest, eo[*](et (pro eo) L.) magis quod neque in[*](in del. v.a.S.) mucronibus eadem species[*](fpecief Bv. -ie r.) est et[*](et om.L.) ita absolutus[*](absolutus est Lv.a.S. ab eo so- latus est F.) laterum levor[*](laeuor BLugd.) est[*](eft BS. om. rv.), ut nulla id arte possit[*](id possit parte L.) aequari.

[*](Solin. 15, 31.) Magnitudo amplissima adhuc visa nobis erat quam in Capitolio Livia[*](leui F. iulia S.) Augusti[*](augusti FD coll. Solino -fta BLcodd. Solini Heidelb. et Bern. v.) dicaverat, librarum circiter CL[*](CL BSolin.S. L Fv. quinqua- ginta LLugd.). Xenocrates idem[*](idem del. HBrot.) auctor est vas amphorale visum, et aliqui ex India[*](india BS. -dia crystallum (-llio F) rv.)[*](uncos ego posui. pertinere videntir vv. ad § 25 extra.) sextariorum quattuor.—(Nos liquido adfirmare possumus in cautibus Alpium nasci[*](nasci BFdhv(S). -sci atque LG.) adeo inviis plerumque[*](ut plerumque FLdv.a.S.), ut fune pendentes eam extrahant.)—peritis

signa et indicia nota sunt.[*](Solin. 15, 30.—extr.: cfr. Plin. XXXVI 199. Isid. XVI 13,1. (Orph.Lith. 180 sqq. κηρ. p. 138).) infestantur plurimis vitiis[*](uitif B1FLD.), scabro ferumine[*](ferrugine v.a.H.), maculosa nube, occulta aliquando[*](aliqua dH Brot.) vomica[*](uomitica B.), praeduro fragilique centro, item[*](item BFdhaH. a Lv. et B.) sale[*](sole Lav.a.B.) appellate. est et rufa aliquis[*](aliquis ego. -quid Fa. -cui BS(de mendo cfr. § 51. 53. XVII 262 extr. 231). -quibus Lv.) robigo[*](rubigo av.a.S.), aliis capillamentum rimae simile. hoc artifices caelatura[*](et latura a. litura Lv.a.G.) occultant. quae vero sine vitio sint[*](sunt dhv.a.S.), pura[*](pura BaBrot.(D). -ro F. -ras Ldhv(S).) esse malunt, acenteta[*](acenteta hB. -ela B. adcenteta F. acc- L. -tera a.) appellantes, nec spumei coloris [*](spumae colore (-ris d) dHBrot.), sed[*](fed BH. om. rv.) limpidae[*](limpidae (H. lymphi- B. -pi- G) aquae BdG. lympideaque F. -daeque v. limpidaeque L. -dieque a.) aquae. postrema[*](postremo v.a.S. postrema—pondere est pertinere videntur post solis radiis (v. 10).) auctoritas in pondere est. invenio apud[*](apud BS. om. rv. cfr. XXVI 107.) medicos, quae sint[*](quae fint BS. quer??? a. quae sunt rv.) urenda corporum, non aliter[*](alter B.) utilius uri[*](uri BS. id fieri rv.) putari[*](putari BS. -re (pot- F) rv.) quam crystallina pila[*](pita B1. pida F.) adversis opposita[*](oppofita BFdhS. app- Lv. adp- a. pos- G..) solis radiis.[*](Suet.Nero 47 init) alius et in his[*](& in hif BS. hic rv.) furor, HS[*](HS cod.Poll.v. sesterciis L. -cia a.om. rJD.) centum quinquaginta[*](quinquaginta centum FLa. CLM dhv.a.J.) milibus[*](millibuf B.) trullam unam[*](una Lv.a.B. unit F.) non ante multos annos mercata[*](mercata BF(B)S. -ta a Lv. -tam dh. -ta aVen.) matre[*](patre a.) familias nec divite. Nero[*](nero BS. om.a. idem (G. item v)nero (uero F) rv.) amissarum rerum nuntio accepto duos[*](an in (post inos) delendum?) calices crystallinos in suprema[*](fuit fuprema BSJ (prava iteratione: cfr. § 19).) ira fregit inlisos. haec fuit ultio[*](ultio S e coni. J. uitio BF. in uitio rv. ratio dhB.) saeculum suum punientis, ne quis alius iis[*](iis v(S). if B1FLD. hif r. ex his C.) biberet. fragmenta sarciri nullo modo queunt. mire[*](mire BC. -reque rv.) his[*](hif BS. om. rv.) ad similitudinem accessere vitrea[*](uitre B2. -tria a. -tri Lv.a.B.), sed
prodigii[*](prodigi B1aS.) modo, ut suum pretium auxerint, crystalli[*](cryftalli non deminuerint (dim- B2L) BLv. om. r. dist. v.a. C (cfr. Fröhner anal. crit. p. 15. 16).) non deminuerint.

[*](cfr. Ovid. met. II 366.) Proximum locum in deliciis, feminarum[*](feminarum—4 tantum om.a.) tamen adhuc tantum, sucina[*](succina d(?)v.a.S. (ubique).) optinent, eandemque[*](eandemque FLv. ead- r.) omnia haec quam gemmae auctoritatem; sane priora illa[*](priora illa BS. -ra a. -rem F. -res L. maiorem dhv.) aliquis[*](aliquibus dhv.a.S.) de causis, crystallina frigido[*](frigido (-da La. rigid F) potu (-tus si F) myrrhina (BJ. murri- rS) ll.S. et murrina (minima h) habent (del. v)rigidi potus dhv.) potu, myrrhina utroque[*](utroque BFaS. -raque dhv. uitreaque L.); in sucinis causam ne deliciae quidem adhuc excogitare potuerunt[*](excogitare potuerunt BS. -uitauerunt dhv. -itauere La. ex- cogende F.).

[*](Ovid. met. II 364. Isid. XVI 8, 6. (Diosc. I 110). cfr. Homerus ζ 513. τ 398.—Nicand. fragm. 63 (O Schneider).) Occasio[*](dist. U 821.) est[*](est om.a.) vanitatis[*](uanitatis est a. -tas Ldv.a.S.) Graecorum[*](grecorum ll.) detegendae[*](occasio—detegendae om.Fh.)[*](detegendae BS. diligentiae d(?)B. -ter rv.): legentes[*](legens L.) modo aequo[*](aequo BFS. -que dhv. equa r.) perpetiantur[*](perpetiatur L. -tien F.) animo[*](animo S e coni. J. ablimo B. nemo r. me de ortu eorum dhv.), cum hoc quoque intersit vitae scire[*](scirent F.), non[*](non BL.cfr. U 821, de mendo § 42 extr. 63. nos S e coni. J. num F. ne a. ponere dh(B). poste- ros v.) quidquid[*](quid F.) illi prodidere mirandum. Phaethontis [*](phaethontis dh(?)v. faeto- B. feto- La. phetentis F.) fulmine icti[*](ictu a.) sorores luctu[*](luctu B2dhIsid.S. -tum B1. fluctu Fa. fletu Lv.) mutatas[*](mutatis a.) in arbores populos [*](populofe (-of B2) ac B (ortum ex iterato lac). -os esse ac U 821.) lacrimis electrum omnibus annis fundere iuxta Eridanum amnem, quem Padum vocavimus[*](uoca- mus dhv.a.S.), electrum[*](et electrum Fdhv.a.S. de mendo cfr. XXXIII 80. 81.) appellatum,[*](3, 117) quoniam sol vocitatus sit Elector[*](elector BFC. -tro a. -tros Lv.), plurimi poëtae dixere

primique, ut arbitror, Aeschylus[*](aefchyfluf B1. aescylus F. eschy- av.a.C. escyllus L.), Philoxenus, Euripides [*](euripideffe (-def fed B2) B (om. nicander—quod esse). eschylus a.om. v.a.S.), Nicander, Satyrus[*](nicander satyrus FLindex D. add. iterum nicander a. satyrus nicander (mea- d) dhS. nicander euripides satyrus v.). quod esse falsum Italiae testimonio patet.[*](de Aeschylo cfr. GHermanni opusc. III 131 sqq.—Apollon. Rhod. IV 627.) diligentiores[*](diligentiores—14 cummim om.a.) eorum Electridas insulas in[*](in om.F.) mari. Hadriatico esse dixerunt, ad quas delaberetur Pado[*](delaber&ur (-aue- B1) pado BS. dilaberetur padus rv.). qua appellatione[*](appella B.) nullas umquam ibi fuisse certum est, nec vero ullas ita[*](ita om.L. ibi dhv.a.S.) positas[*](ap- positas dhv.a.S.) esse, in quas quidquam cursu Padi devehi[*](deueheretur L.) posset[*](possit dhv.a.D. om.L.). nam quod Aeschylus in Hiberia [*](iberia hC.)[*](uncos posuit U 822 coll. III 21. XX 254.) [hoc est in[*](in Bv. om. r.) Hispania] Eridanum esse dixit eundemque appellari Rhodanum[*](rhodano F.), Euripides rursus et Apollonius in Hadriatico litore confluere Rhodanum et Padum, faciliorem veniam[*](uiniam B1. ignorat FL.) facit ignorati sucini[*](sucini dh. -ini in ll.v. cfr. Bergk I p. 32.) tanta ignorantia orbis.[*](Th. lap. 29.) modestiores, sed aeque falsum, prodidere in extremis Hadriatici sinus inviis rupibus arbores stare, quae canis ortu hanc[*](hoc Lv.a.S.) effunderent[*](infunderent L.) cummim[*](gummim B2d. -mmi v.a.S. cum mire L.). Theophrastus effodi[*](infundi La.) in Liguria dixit, Chares vero[*](chares uero om.dv.a.H.) Phaëthontem[*](fetoantē a.) in Aethiopia [*](aethiopie a. -piae h.)῞ἅμμωνος νήσῳ[*](hammonos neso ego. ham- moneffo B. (an hammoneso?). -onis Lav. eam monis F. Hammonis insula U 823. cfr. VI 186.) obisse[*](obeffe B.), ibi et[*](obi et F. ob id dhv.a.S.) delubrum eius[*](ibi (pro eius) dhv.a.S.) esse atque oraculum electrumque gigni. Philemon fossile esse et in Scythia[*](scitiae F.) erui[*](fui F.) duobus locis, candidum atque cerei[*](caerae F. ere a.) coloris quod vocaretur electrum, in alio[*](alio BS. oleo a. alio loco rv.) fulvum quod
appellaretur sualiternicum[*](fualiternicum BS. sualt- Lav. subalt- FdhH. hyalo- pyrrichum D cum U 824. (pterygophoron Diosc.). nomen ad- huc corruptum.).[*](cfr. Plin. infra § 52. VIII 137. Diosc. II 100. Th. lap. 28. 31.—cfr. Strabo IV 6, 2 extr. p. 202.) Demostratus[*](demostratus LdB. demons- rv.) lyncurium[*](lyncurium J. -ion v e Theophr. -ia cū La. lyneum F. luncu B.) vocat[*](id uocat FLdhv.a.S(D).) et fieri ex urina[*](urina a F.) lyncum bestiarum, e maribus fulvum et igneum[*](ingenuum L. -niu a.), e[*](e om.Fa.) feminis languidius[*](Languib; a.) atque candidum; alios id[*](aliof id BS. alios F. -io a. alii Lv.) dicere[*](dixere v.a.S.) langurium[*](langurof BS. -rios a. -rias Lv. longoros F.) et esse in Italia bestias languros. Zenothemis langas vocat easdem et circa Padum iis[*](if BD. us a.) vitam adsignat[*](affirmat Lv.a.H.), Sudines arborem, quae gignat in Liguria, vocari lynca[*](uocari lynca (lin- B1) BS. om. rv.).[*](cfr. Plin. III 152. IV 103. 99. 94. 95.) in eadem sententia et Metrodorus fuit. Sotacus credidit in Brittannia petris[*](patris a. arbores L. -oribus v.a.H.) effluere[*](& fluere B1. efL- B2.), quas electridas [*](electrinas La.) vocavit[*](uocat dH Brot.), Pytheas[*](pythias a.) Guionibus[*](guionib, BD. guto- rv(S). cfr. IV 99. goto- d. gutto- hC. Inguaeonibus A Biese; cfr. Detlefsen ilermae XXXII (1897) p. 192. Teutonibus Müllenhoff (forma Plinio aliena: cfr. infra et IV 99. XXXV 25).), Germaniae genti[*](genti Lav. -te r.), accoli[*](accoli BG. -lis Lv. a coll r.) aestuarium oceani[*](aestatuarium F. oceani G(D). -no a. ab oceani B. ab oceano Fh.om. hoc loco v(J).) Metuonidis[*](metuonidis (meton- d) FhdD. -des a. meconomon L. meton- cod.Prag.J. menton- v.) nomine spatio[*](metuonidis—spatio om.B.)[*](spatio FahG(D). ab oceano spatio Ldcod.Prag.v(J).) stadiorum sex milium; ab hoc diei[*](dici L. diei in F.) navigatione[*](ab hoc diei nauigatione om.a.) abesse insulam Abalum [*](nabalum Fh.om.a.); illo[*](illuc dH Brot. om.a.) per ver[*](per uer BS. cfr. XVII 111. 112. 198. XVIII 120. uere (-ro L) rv.) fluctibus advehi et esse concreti maris purgamentum; incolas pro[*](pro—p. 396, 5 aestibus om.a.) ligno ad ignem uti eo proximisque Teutonis vendere.[*](Timaei fragm. 34 (Müller). Diodor. V 23 init.—extr.: Solin. 20, 13.) huic et Timaeus credidit[*](credit Fdh.),
sed insulam Basiliam[*](bafiliam BFdhB(H). cfr. § 61. IV 95. balisiam Lv. baltiam C.) vocavit. Philemon negavit[*](negauit BLv(S). uagit Fh. ait dH.) flammam ab electro reddi. Nicias solis radiorum sucum intellegi voluit hoc[*](hoc BFh. hos Ldv (ad seqq. relatum).); circa occasum[*](occasum credit d(?)v.a.S.) vehementiores[*](uehementiores—4 actos om.B.) in terram [*](terra Fh.)[*](dist. U 826.) actos pinguem sudorem[*](sudore Fh.) in ea[*](in ea om.L. in ea parte dv.a.S.) relinquere[*](oceani relinquere dv.a.S.), oceani deinde aestibus[*](aeftib. BS. -tatibus rv.) in Germanorum litora[*](litoria F. -re a.) eici. in[*](in BS. et in rv.) Aegypto nasci simili modo—vocari[*](uocari B. et (ac LaD) uoc- rv.) sacal—, item[*](faca & item B.) in India gratiusque et ipso[*](et ipso ego. ipso D. & pro B. est pro F.om. rv.) ture esse Indis;[*](Isid. XVI 8, 7. cfr. infra § 48.) in[*](in—8 uerticillos om.a.) Syria quoque feminas verticillos[*](uerticulos F.) inde facere[*](in facerae F. inde facile a.) et vocare[*](uocare BFdhv. -ri rS.) harpaga, quia[*](qua B.) folia paleasque et vestium fimbrias rapiat. Theochrestus[*](theocrestus F. -ophrastus Lv.a.H.) oceano id exaestuante ad Pyrenaei promunturia[*](promunturia B1. -ium FLD. pro- munctoria B2. -montoria dH. -ium hv.)adpelli[*](adpelli ego. dep- B.cfr. § 42 et 35. eici rv.), quod et[*](eft B.) Xenocrates[*](theochrestus—xenocrates (§ 40) om.a.) credidit, qui de his[*](qui de hif BFdhv. is uero qui L.dist. v.a.S.) nuperrime scripsit vivitque [*](uiuitque BS. -uit rv. dist. Oehmichen stud. Plin. p. 91. cfr. Biicheler mus. Bhen. XL (1885) p. 306.) adhuc. Asarubas[*](afarubaf BL(index)v. asdrubas coni. H. cfr. Bücheler l. l. p. 307. narubus F.) tradit[*](tradit BS. -didit r (praem. qui v).) iuxta Atlanticum mare esse lacum Cephisida[*](cephisiada dHBrot. chepesidam Fh.), quem Mauri vocent[*](uocant dv.a.S.) Electrum. hunc sole excalfactum e limo reddere[*](reddere BS. dare rv.) electrum fluitans. Mnaseas[*](mnesias Lv.a.H.) Africae[*](in africa L.) locum Sicyonem[*](sicyone (sici- F) FL.) appellat[*](appellatum Lv.a.H.) et[*](et om.L.) Crathin amnem in oceanum[*](cratinam in eo ab oceano L.) effluentem[*](et flu- entem Fh.) e lacu[*](lacum (om. e) L.), in quo aves, quas meleagridas et penelopas vocat, vivere[*](uiuere ll.v(S). et uere dH.); ibi nasci ratione eadem qua
supra dictum est[*](eft BS. est de (in Fdh) electride lacu rv.). Theomenes Syrtim iuxta[*](fyrtim iuxta BS. iuxta syrtim rv.) magnam hortum Hesperidon[*](hesperidum hv.a.S.) esse[*](effe BFhS. om.L1. ex quo L2. esse ex quo v.) et[*](et—4. 5 flumen esse om.Fh.)[*](et—3 cacuminibuf BS. om. Lv.) stagnum Electrum, ibi arbores populos, quarum e cacuminibus in stagnum[*](in stagnum L2v. -na B2. -nat B1. inL1lac. usque ad hesperidum (v. 4).) cadat; colligi autem ab[*](autem ab BS. uero a L2v.) virginibus Hesperidum.[*](Ctesias Indic. ap. Phot. bibl. 72 p. 149 (fragm. ed. Baehr p. 252 § 19).) Ctesias[*](ctefiaf Bv. ethesias L.) in[*](in BS. om.Lv.) Indis[*](indiif B2.) flumen esse Hypobarum, quo vocabulo significetur omnia[*](omnia BS. -ia uasa (as F. in se H) rv.) bona eum ferre[*](bona eum ferre BS. ferre bona rv.); fluere[*](fluuere B1.) a septentrione in exortivum[*](exortiuum FdC. -ritum B1. -rtum rv.) oceanum[*](ocean oceanum B.) iuxta montem silvestrem arboribus electrum ferentibus. arbores eas[*](eas om.F. se d.) psitthachoras[*](pfitthachoras (-ra B) BD. siptach- H e Ctesia. apitachora F. aphytacoras Lv.) vocari, qua[*](qua om.F.) appellatione significetur praedulcis suavitas. Mithridates in Carmaniae[*](carmaniae D. germ- (-icae F) ll.v. de mendo cfr. § 110. 131. 134. XXXVI 59.) litoribus insulam esse, quam[*](quam BS. om. rv.) vocari[*](uocarique eamLv.a.S.) Seritam[*](feritam BS. oserietam Fh. -ictam dB. cedron Lv.), cedri genere silvosam, inde defluere[*](fluere B.) in petras. Xenocrates[*](enocrates—14 gigni om.B.) non sucinum tantum in Italia, sed[*](sed FLaD. uerum dhv.) et thium[*](et thium (=θεῖον) D cum U 830. etium F. etiam dh. thieum L.om.a. etiam thieum (thyon H. thyeum J) v.) vocari[*](uocari om.adh.), a Scythis vero[*](ueros Fdha.) sacrium[*](sacrium Fv(D). -crum LdhJ. -cro' a.an Sacium?), quoniam et ibi nascatur[*](nascitur L.); alios putare in Numidia[*](numidico a.) ex limo[*](ex limo ego. cfr. § 37 extr. ex uino F. ex dh.om. rv. ex humo D.) gigni. super omnes est Sophocles poeta tragicus[*](po&a tragicuf BS. tragicus (-igus F) poeta rv. del. D cum U 831.), quod equidem miror, cum[*](cum BS. om. rv.) tanta gravitas
ei[*](et p. 398, 1 grauitaf ei BS. -tas et F. -tate rv.) cothurni[*](coturni Bh.) sit[*](fit BS. est r. et dhv.), praeterea vitae fama[*](flama L2a. flamma L1.) alias[*](alia F.del. D. (an magna vel ampliata?).) principi[*](principi BFaJ. -pe dh(?)B. -pali Lv(D).) loco genito[*](genitus dhv.a.S.)[*](& BS. om. rv(U 831).) Athenis et rebus[*](reb; genuis (vel genitis) a.del. U 831.) gestis et[*](et—4 eum aut om.a.)[*](& BS. om. rv.) exercitu ducto[*](adiecto Lv.a.B.). hic[*](hic enim L.) ultra Indiam fieri[*](fieri FLdhv(J). fluuere B1. fluere B2S. de mendo cfr. XXXII 121.) dixit e lacrimis meleagridum avium Meleagrum deflentium[*](defluentium B1Fd.). quod[*](quod et Lv.a.S.) credidisse eum aut[*](uel dhv.a.S.) sperasse[*](separasse Fa.) aliis persuaderi[*](parsuaderi F. persuadere B1 (ut videtur; i in ras.)Lav.a.B.) posse quis non miretur[*](ueretur Lav.a.B.)? quamve[*](quam fe B.) pueritiam tam inperitam[*](aut (tam F) impericiam FLv.a.B.) posse reperiri[*](reperri F. -perire B. (an possit reperire sc. Sophocles?).), quae avium ploratus annuos credat[*](credas F.) lacrimasve[*](lacrimas ui F. -mas ut a.) tam grandes avesve, quae a[*](auefue quae a BS. auesque (quae F) r. -que e dhv.) Graecia[*](grecia B. egregias L. -Iā a.), ubi[*](ubi om.La.) Meleager periit[*](meleager periit (-rit BD)) BFdhv. om.a. -grum etiam perisse et L.), ploratum adierint[*](adierint- BS. missem F.ee (isse v) in av. esse apud L.) Indos[*](idof B1.)? quid ergo? non multa aeque fabulosa produnt poetae? sed hoc in ea re, quae cotidie invehatur[*](inuehatur Lav(S). -eatur B1F. -eniatur B2dhH.) atque abundet[*](abund& BS. -det et rv.) ac[*](ac BFS. hac r. hoc- dhv.) mendacium coarguat, serio[*](ferto F. certo La.) quemquam[*](quendam quam B. quamquam F.) dixisse summa hominum contemptio[*](contemptio v. -emtio d. -entio ll.) est[*](est om.Fh.) et intoleranda[*](intuenda La.) mendaciorum inpunitas .

[*](Tac. Germ. 45. Solin. 20, 8. 9. Isid. XVI 8, 6. 7. XVII 7, 31.—cfr. Plin. IV 97.)Certum est gigni[*](signi F.) in[*](in om.F.) insulis septentrionalis oceani[*](oceanif B1. hocaeani F. hoc L. hac cani (vel eam) a.) et ab Germanis appellari glaesum[*](glaefum BS. glassu a. glessum rv.), itaque et ab[*](a dhv.a.S.) nostris ob id unam insularum Glaesariam[*](glesariam F. gless- Ladhv.a.S.) appellatam, Germanico

Caesare res ibi gerente classibus[*](ref—claffibuf BS. res ibi classibus gerente r. ibi classibus rem gerente dhv.), Austeraviam[*](aufterauiam B1FaS coll. IV 97. -tera uiam B2. -trauiam Lv.) a[*](a om.Fa.) barbaris dictam. nascitur autem defluente medulla pinei generis arboribus, ut cummis[*](gummis F. -mmi B2dhv.a.S.) in cerasis[*](in gerasis F. in cera L. sincera a.), resina in[*](in BS. om. rv.) pinis[*](pinif BaH. -neis Lv. piris Fdh.) erumpit umoris[*](dist. v.a.C.) abundantia. densatur[*](densantur F.) rigore vel tempore[*](tempore FLhSolin.Isid. v(J). -ri a(?). pondere B. tepore d(?)B.) ac mari[*](ac mari ego. aut maria BFdhv(S). aut amori a.om.L. autumnali B coll. Solino.), cum ipsum[*](ipsu ego. ipfa BS. ipse J. uero L. uere D coll. § 35. om. rdhv.) intumescens aestus rapuit ex insulis, certa[*](certa ego. -te ll. v. (aduersa Tacit.).) in litora[*](litore Fdha.) expellitur, ita volubile, ut pendere videatur atque non[*](atque non (ego. nos F.cfr. § 31)sidere F. atque considere hB. atque a.om.BLv(S). aqua non sidere D.) sidere in vado[*](in uado BFdS. in a. quod L. in uado. Quod v.).[*](Corn. Nep. ap. Cassiod. Var. V 2. Solin. 20, 9. 10. Tac. Germ. 45.) arboris[*](arboris dhv. -re Fa. -rum (sed post esse) L. Roborif B.) sucum esse etiam[*](etiam ll.v(S). om.dC.) prisci nostri credidere, ob id sucinum appellantes. pinei[*](pinei BS. -neae adhv. -naee F. -nea L.) autem generis[*](generif BS. om. rv.) arboris[*](arbores a.) esse indicio est pineus in adtritu[*](atritu a. acr- F.) odor et quod accensum[*](ecensum F. accensum—10. 11 adfertur om.B.) taedae modo ac nidore flagrat[*](quod—flagrat om.a.)[*](flagret v.a.S.). adfertur [*](adfertur Lv(S). affirmatur (adf- F) FdhaH.) a[*](a om.F.) Germanis in Pannoniam[*](in annontam F. inde d. idem h. ideo H.) maxime[*](maxime BB(S). -mo F. mox per rv. maxime appetitam dhH.) provinciam[*](prouinciam om.BSJ.), et inde Veneti[*](uenienti a. aduectos dhH.) primum, quos[*](quof BS. quos graeci (gre- Fa) rv.) Enetos[*](enetos cod.Poll. v(Brot.). hen- C. fenatof B. inaetos F. natos a. nitos L. macatos dhH.) Graeci[*](greci B.om. rv.a.S.) vocaverunt[*](uocauerunt BS. -ant Lav. -abant FdhH.), famam rei[*](rei fama a.) fecere proximique[*](proximique BS. -me r. -mi Verc. -mae v(H). an proximi quippe?) Pannoniae et agentes[*](& agentef BS. id accipientes Fdhv. ad accipiennonie a.om.L.) circa
mare Hadriaticum.[*](Isid. XVI 8, 7.) Pado vero adnexa[*](adnexa ll. v (S). -xae Hack.) fabula[*](fabula eft BS. -le La. -lae v. -la Fdh.) est evidente[*](euidente BFhS. -ta d. uidentur r. -etur v. an euidenti de? magis vero Plinianum sit adnexae fabulae est euidens; cfr. XVII 12. XXXI 54. IX 71. 2. II 138.) causa, hodieque Transpadanorum[*](tranfpadanorum (-don- B) BFdhv(H). -narum r Verc.) agrestibus feminis monilium vice sucina gestantibus, maxime decoris gratia, sed et medicinae; creditur quippe tonsillis[*](creditur quippe tonsillis (toff- B) BS. quando (qnFL) ton- sillis creditur rv.) resistere et faucium vitiis, varie[*](uarie B1. -iae F. -io B2Lv. -Iū a.) genere[*](generū a.) aquarum iuxta Alpis[*](alpif B1S. -pef B2. aliis Fa. -ios L.om.dH. illos v.) infestante guttura hominum[*](hominum BS. om. r. ac uicinas carnes dhv.).[*](Solin. 20, 11. (cfr. Suet. Nero 12).) DC M p[*](DC mil. p. fere B(SJ)D. ac p. fere F. ac fere passibus trecentis L. sexcentis (G. centum dhv) fere M. pass. dhv.). fere[*](guttura—fere om.a.) a[*](a ll.G. abesse a d. abest a hv.) Carnunto Pannoniae abesse[*](abeffe BS. -est rG. om.dhv.) litus id[*](id (id ae F. a dh) germaniae (-ia dh) ex quo BaFdhG. ex quo id germaniae Lv. quo id a germa- nia B.) Germaniae, ex quo invehitur, percognitum nuper[*](eft nuper B2D.), vivitque[*](uiuitq. BS. uidit aD. uidit enim Lv. uidete F.) eques[*](equef BLv. eq' a. q???; F.) R[*](R. BFaD. ro- manus Lv.). ad id comparandum[*](adi comparandi F.) missus ab[*](a adhv.a.S.) Iuliano curante gladiatorium[*](gladia- torium Fdhv(D). -rum r. cfr. XXXV 52.) munus Neronis principis. qui[*](qui & BS. quin et FdhD. qui nec r. qui haec v.) et commercia ea[*](ea BS. om. rv. exercuit D cum U 832.) et litora peragravit, tanta copia invecta , ut retia coercendis[*](coercendif (coher- av) BLav(S). arcendis dhB. -ntis F.) feris[*](ferit a.om.Lv.a.B.) podium[*](spodium Lv.a.B. podium q. B. -umque S.) protegentia[*](egentia B. teg- S.) sucinis[*](sicinis F2. -nes F1. sucidis a. -ino dH Brot.) nodarentur, harena[*](harena D coll. XXXIII 90. XXXVI 162. arma ll.v) vero et libitina[*](liuitina B1) totusque[*](totufq. B2Ldv. to ufq. B1. totiusque (toci- F) r.) unius diei apparatus in variatione pompae[*](pompae S. -pae ac B.) singulorum dierum[*](in—dierum BS. om. rv. uncis inclusit J.) esset
e[*](de La.) sucino. [*](Solin. 20, 12. Tac. Germ. 45. Martial. epigr. VI 15. IV 32. 59.) maximum pondus is glaebae attulit XIII librarum . nasci[*](nascitur F. nasci—est om.a.) et in India certum est. Archelaus, qui regnavit in Cappadocia, illinc[*](illic a.) pineo[*](pineo FdhH. -of B. in eo a.om.Lv.) cortice inhaerente tradit advehi rude polirique adipe suis[*](adipe suis FdhB coll. Solino. om. rv.) lactentis[*](lactentif BdhB. lat- Fa. lacte Lv.) incoctum. liquidum id[*](liquidum id BS. -dum (h'q die a) rv.) primo destillare argumento sunt[*](sunt om.Fdh.) quaedam intus[*](intus om.La. (interlucent Tacit.).)[*](in (pro ut) F.)[*](& BLaS. ex F.om.dhv.) tralucentia, ut formicae culicesque[*](pulices- que La. aut culices dv.a.S.) et lacertae[*](lacerate F. -tae h. -rtaeque v.a.S.), quae[*](quae BFS. om. r. quas v.) adhaesisse musteo[*](adhesissem usteo F. -herentes in eo L.om.a.)[*](nec L.) non est dubium et[*](et uncis inclusit J.) inclusa[*](inclausa a. -lusas Lv.a.S. in eius a F.) durescente[*](durefcente BS. -cens (vel -centes) a. -cere L. daurescentes F. indurescente dh. -ti v.) eodem remansisse[*](eodem remanfiffe (-ife B1) BS(D). om. rv. uncis inclusit J.).

[*](extr.: Solin. 20, 12. 13. Prisc. perieg. 283.) Genera eius plura sunt. ex iis[*](funt ex iis (if B1D. hif B2) BS. om. rv. unicis inclusit J.) candida odoris praestantissimi[*](ne Fa.), sed nec his nec cerinis[*](cerinif BS. cernis Fa. cereis dhB. tetris Lv.) pretium. fulvis maior auctoritas. ex iis[*](ex iis (is LD) Ldhv. ex his Fa. exift B1. exiftit B2.) etiamnum[*](etiamnum dhv. -unc FLa. &iam B.) amplius[*](ampliuf BD. -ior rv.) tralucentibus[*](traducentibus a.), praeterquam si[*](sa F.) nimio ardore[*](amore a.) flagrent; imaginem[*](imaginemque Lv.a.S.) igneam in iis[*](in iis (if B1D. hif B2) effe BS(D). inesse Lv(J). in sese r.) esse, non ignem[*](ignem BLv. -nem igneam r.), placet. summa laus Falernis a vini[*](dist. ego (ut sint ablat. absol.).) colore dictis, molli fulgore perspicuis[*](perfpicuif BS. -cui sunt r. -cuis. sunt v(D).) in quibus et[*](et in quibus Lv.a.S (D). cfr. XXIV 80. XXVIII 231.) decocti mellis lenitas placeat.[*](Isid. XVI 8, 7. Solin. 20, 13 cfr. Plin. supra § 37. Plato Timae. p. 80 C. Geopon. XV 1, 29.)[*](placeat uerumuerum—p. 402, 13 uitiis aut om.aom.B1.) verum hoc quoque notum[*](et p. 402, 1 notum fieri BLv. finiri F.)

fieri oportet, quocumque modo[*](modo BFdhv(S). om.LG.) libeat[*](libeat ea tinguian tingui, ut?ego. libeat tingui FLG(J). tingi libeat dhv. ea tinguere libeat tingui BS(D). de iteratione cfr. §19.), ea tingui, haedorum sebo[*](fepo B2. seuo dhv.a.S.) et anchusae[*](ancufae B1. amc- F.) radice, quippe iam[*](iam & BS. etiam rv.) et conchylio inficiuntur . ceterum attritu digitorum accepta caloris[*](coloris B1L.) anima trahunt[*](& BFdhv(S). ac LG.) in se paleas et folia[*](folias F.) arida et philyras[*](& (ac F) philyras (fil- B. hiluras F) BFG(S). om.Lv(H).), ut magnes lapis ferrum. ramenta[*](erementa L.) quoque[*](an que (pro quoque)?) eius[*](eius ll. S. sucini dhv.) oleo addito[*](addito ll.v(S). -ta G.) flagrant dilucidius[*](lucidius L.) diutiusque quam lini[*](ni (pro in) F.) medulla.[*](cfr. Pausan. V 12, 7.) taxatio in deliciis tanta[*](tantu aut F.), ut hominis[*](hominis FLdv. -nem B.an hominum?) quamvis parva effigies vivorum hominum vigentiumque pretia exsuperet[*](exfuperet BS. su- rv.), prorsus ut castigatio una non sit satis. in Corinthiis aes placet argento auroque mixtum[*](mixtum BFv(H). -to LG.), in caelatis ars et ingenia[*](an ingeniū? sed cfr. § 76.); myrrhinorum et crystallinorum diximus gratiam; uniones[*](uniones quod dhv.a.S.) capite circumferuntur,[*](21 sqq.) gemmae digitis; in omnibus denique aliis vitiis[*](uitiif aut BS. -tiis rv.) aut ostentatio aut usus placet[*](placet et La.): in sucinis sola[*](fola BS. om. rv.) deliciarum [*](deliciarum BS. -rum tantum rv.) conscientia. Domitius Nero in ceteris vitae suae portentis capillos quoque[*](quoque om.a.) Poppaeae coniugis suae[*](poppaeae (-ppae B. -ppee a. popeae F) coniugif (-ge F) fuae (siue a) BFaS. coniugis suae poppaeae Lv.) in[*](in om.BS.) hoc nomen[*](nomine BS. (an huic nomini, ut V 119?).) adoptaverat[*](adapta- uerat L.) quodam etiam carmine sucinos[*](fucinof BFdhv(S). -na rG.) appellando , quoniam[*](et quoniam dhv.a.S. dist. Littré.) nullis vitiis[*](uitif B1D.) desunt pretiosa nomina; ex eo tertius quidam hic[*](quidam hic FLaG(D). hic quidam (-dem v) dhJ. hic BS. (i. e. Poppaeanus sucini color quasi quidam novus praeter Falernum et melleum: cfr, § 47).) colos coepit expeti matronis[*](a matronis dhv.a.S.).

Usus tamen aliquis[*](aliquif BS. om. hoc loco et post inuenitur (-entur F) habent rv.) sucinorum invenitur in medicina, sed non ob hoc feninis placent[*](plac& BS (sc. usus).). infantibus adalligari amuleti ratione prodest.[*](Pl. iun. 61, 23.—Diosc. I 110 extr.) Callistratus prodesse[*](prodeffe BS. om. hoc loco et ante tradit habent rv.) etiam[*](etiam BaS. quam d. et rv.) cuicumque[*](quicumque B1.) aetati contra lymphationes tradit et urinae difficultatibus potum adalligatumque. hic et differentiam novam fecit[*](fecit BS. cfr. XVI 245. 166. XIX 54. XXIII 29. XXXI 90. (XIII 104). adtulit rv(J). cfr. XXXIV 96.) appellando chryselectrum[*](cryfelectrum B.) quod[*](quod si a. quasi Fdhv.a.S.) sit coloris[*](colore a.) aurei et matutino gratissimi[*](gratiffimi BdhC(H). -mo G. grauis- simi rv.) aspectus[*](adspectu ahG.), rapacissimum ignium, si[*](fi BS. et si rv.) iuxta fuerint, celerrime ardescens. hoc collo adalligatum mederi febribus et morbis, tritum vero[*](uero BS.om. rv.) cum melle ac rosaceo aurium vitiis et, si[*](sic F.) cum melle Attico teratur[*](conteratur dv.a.S.), oculorum quoque obscuritati[*](obfcuritati BdS. -tis Fa. -tibus Lv.), stomachi etiam vitiis vel per se farina eius sumpta[*](sumpto a.) vel[*](uel om.F.) cum mastiche[*](mastice a.) pota[*](poto La(Jerrore).) ex aqua[*](etiam dhv.a.S.).—Sucina et gemmis, quae sunt[*](sint F.) tralucidae, adulterandis magnum habent[*](hab& B.) locum, maxime amethystis[*](amethystū La. -histi F.), cum tamen[*](tamen BS. om.rv.) omni, ut diximus, colore tinguantur[*](tingua- tur dh(?)S.).

[*](cfr. Plin. supra § 34. VIII 137. Diosc. II 100. Isid. XVI 8, 8. XII 2, 20.) De lyncurio[*](lingurio B1. lig- B2. lintu- F.) proxime dici cogit auctorum pertinacia , quippe, etiamsi non electrum id[*](id ego. id esse (esset Lhv. effe contendunt BS) lyncurium (lycu- F. lyngu- B1. lygu- B2) ll.dhv. de interpolatione cfr. § 192.), tamen gemmam[*](gemmamque Fh.) esse contendunt[*](uolunt (pro contendunt) BS.), fieri autem[*](autem adfirmant BSD.) ex urina quidem[*](quidem om.a.) lyncis, sed et genere[*](et genere ll.S. egestam dhv.) terrae[*](terrae BLS. -ra et F.om.a. -ra dhv.), protinus[*](patronus F. ptn' a.) eo animali[*](eo animali BS. bestia hv. om.r.) urinam[*](urinam om.dhv.a.S.) operiente[*](operiente BdhS. -te ea FaD. -te eam Lv.),

quoniam invideat homini[*](hominum usui dv.a.S. om.h. bonum a(?).), ibique lapidescere[*](ibique lapidefcere BS(D). om. rv(J).). esse autem, qualem in[*](in igneis sucinis dhv.a.S.) sucinis, [*](Solin. 2, 38. Th. lap. 28. Solin. 2, 39. Damig. 31.) colorem igneum[*](igneum BS. cfr. VIII 137. ignis r. om.dhv.), scalpique[*](fcvlpiq. B2. alpisq. a.om.L.) nec folia tantum[*](nec (pro ad) a.) aut[*](aut Badhv. ac rD.) stramenta ad se rapere[*](rape a.), sed aeris etiam ac[*](ac Lav. ad r.) ferri lamnas, quod[*](quod om.Fha.) Diocli[*](diocli BahS. -ly F. -les Ldv.) cuidam[*](cuidam FhS. qui- B. -dem et Ldv. qda a.) Theophrastus quoque [*](quoque BS. om. rv.) credit. ego[*](eo F.) falsum id totum arbitror nec visam[*](uifam Bdv. -sa Fha. -so L.) in aevo nostro gemmam ullam ea appellatione. falsum[*](falfum BS(D). om. rv(J).) et quod de medicina simul proditur, calculos vesicae poto eo elidi et morbo regio succurri[*](fuccurri BS. occ- rv.), si ex vino bibatur aut spectetur[*](fpectetur ES. si pecce- F(a?). sipicte- L. si pote- (porte- v) dhv.) etiam.

Nunc gemmarum confessa genera dicemus ab[*](ab BS.arv.) laudatissimis orsi, nec vero[*](uero om.La.) id solum agemus, sed etiam[*](etiam BS. a (- & fort. recte) r. ad v.) maiore[*](maiorem v.a.S.) utilitate[*](utilitatem B1v.a.S.) vitae[*](uitae obiter (-tum d) Fdhv.a.S(D). cfr. § 118.) coarguemus[*](coarguemuf (cor ar- B) S. -uetur rv.) Magorum infandam[*](infandam (-fun- B) S. -da (nef- a) rv.) vanitatem [*](uanitatem BS. -itas rv.), quando vel plurima[*](prima B.) illi prodidere de gemmis ab[*](ab BS. om. rv.) medicinae blandissima specie ad[*](blandiffima fpecie ad BS. ex his blanda specie dhH. ex his species (-iae F) blando (-da Fa) rv.) prodigia[*](prodigio v.a.H.) transgressi.

[*](Plato Politic. p. 303 E. Timae. p. 56 B. Pollux VII 99.) Maximum in rebus humanis, non solum inter gemmas, pretium habet adamas[*](adamaf Bv. -mans r.), diu non nisi regibus et iis[*](his a.) admodum paucis cognitus[*](cognitus v. -tus ut a. -tum B1. -tu B2. cogcognitus F. commodus L.). ita[*](ita FdhaS. it B1. fit B2. om.Lv.) appellabatur[*](appellabatur om.Lv.a.S.) auri nodus[*](auri noduf BFS. cfr. XXXIV 136. auri modo dhH. unus modo Lv. uno mod' a. auri comes U 836.)

in metallis repertus perquam raro [comes auri][*](uncos ego posui. comes auri (Lv. auro dhJ. -rum Fa) FdhLav. om.BU 836.) nec nisi in auro nasci videbatur. veteres eum in Aethiopum metallis [*](metallif tantum BhS. tantum metallis rv(D).) tantum inveniri[*](inuenire B1.) existimavere inter delubrum Mercuri[*](mercurii B2av.a.S.) et[*](atque (pro et) Fdhv.a.S.) insulam Meroen, dixeruntque[*](dixe- runt quae B.) non ampliorem cucumis[*](non cumis amphonis femine a.) semine aut[*](-haut D.) colore[*](colore Ldhv. -rem r.) dissimilem inveniri. [*](Dionys. perieg. 1119. Solin. 52, 53. Prisc. perieg. 1063. August. civ. dei XXI 4, 4.—Solin. 52, 54. Isid. XVI 13, 2. Damig. 3. Solin. 52, 55.) nunc primum[*](nunc primum BS. nunc Fdhv(D). in a.om.L.) genera eius sex noscuntur[*](nafcuntur B.): Indici[*](primum indici D.) non in[*](in Bv. om. r.) auro nascentis[*](nafcentef B(a?)SJ. sed cfr. huic (v. 11).) et[*](& BS. set a. sed rv(D).) quadam[*](quodam F.) crystalli cognatione, siquidem et colore tralucido [*](tranlucido B2.) non differt[*](dif- feru??? BSJ.) et[*](et om.La.) laterum[*](dist. ego.)[*](latere L(a?).) sexangulo[*](sexangula Fa.) levore[*](liuore B2h.cfr. § 26. leuare L. leua a.), turbinati[*](turbinati B(a?)S. -tus rv(D).) in mucronem[*](mucronem LaSolin.v. -ne r.) e[*](e BhS. ae F.om.d. aut rv.) duabus contrariis partibus, quo magis miremur , ut si duo turbines latissimis[*](latissimi (-mis v) suis Lav.a.S(J).) partibus[*](quo—10 partibus om.Fdh. quo–9. 10 mire- mur (-etur a) om. H Brot.) iungantur[*](iungeretur a.), magnitudine vero etiam abellani[*](bellani F. auellani (-nae C) B2dhv.a. S.) nuclei[*](nuculei B1J. -cleis a.). similis est huic[*](huic quidem Lav.a.S.) Arabius[*](arabicus dhv.a.S. cfr. § 62.), minor tantum, similiter et nascens. ceteris pallor[*](pallidior ah.) argenti[*](genti a. -tis Lv.a.H.) et in auro[*](et in auro om.B.sed cfr. Solin.) non nisi excellentissimo natalis[*](natales dH Brot.). [*](Seneca dial. II 3, 5. Th. lap. 19. Isid. XVI 13, 2.—Damig. 3.) incudibus [*](in crudibus F.)[*](id (pro hi) F.) hi deprehenduntur[*](repraehen- dunt ubi F.) ita[*](ita BLdhv. ta F.om.a.) respuentes ictus[*](ictum Lv.a.S.), ut[*](ut om.a. ut in F.) ferrum utrimque[*](incudesque FdhLv.a.S.) dissultet, incudes ipsae[*](ipsae om.La.) etiam exiliant[*](dissiliant dhv.a.D.). quippe[*](et p. 406, 1 duritia quippe a.)
duritia est inenarrabilis, simulque ignium victrix[*](uictrix ignium a.) natura et numquam incalescens, unde[*](unde nomen B.) et nomen [interpretatione Graeca indomita vis][*](uncos posuit D. indomita uis graeca appellatione (interpreta- v) dhv.a.S. cfr. Isid.) accepit[*](accepit. genera adamantis sex a.). unum ex iis[*](unum ex if BD. ex his unum a.) vocant cenchron , milii[*](mili B1FLaS. quod est milii v.) magnitudine, alterum Macedonium, in Philippico auro[*](lippicauro a.) repertum; hic est cucumis[*](cucumi Lav.a.C.) semini[*](femini B2aC. -n& B1. -ne rv.) par. [*](Solin. 52, 55. 56.) post hos[*](hof BVerc. hoc rv.) Cyprius vocatur in Cypro repertus, vergens ad[*](ad BLS. om. r. in dhv.) aereum[*](ereum a. aerium dhH Brot.) colorem, sed[*](sed ego. sed in ll.v..) medica vi[*](medica ui BaS. -camine Fh. -cina Ldv (D).), de qua[*](de qua BS. de quo h. qua F. ut Ldv. om.a.) dicemus, efficacissimus.[*](61) post[*](autem L.) hunc siderites[*](est siderites Ladhv.a.S.) ferrei splendoris[*](coloris a.), pondere ante ceteros [*](ceteris La.), sed[*](et L.) natura dissimilis. namque[*](namq. BD. om.L. nam rv.) et ictibus[*](igtibuf B1. act- F. ictibus enim L. I frangitur dhv.a.S.) frangi et alio adamante perforari potest, quod et[*](et (pro ut) F.) Cyprio evenit, breviterque ut degeneres nominis tantum auctoritatem habent.

[*](med.: cfr. Plin. XX 2. Marc. 26, 95. Isid. XVI 13, 2. XII 1, 14. Solin. 52, 56. Prisc. perieg. 1065–1070. August. civ. dei XXI 4, 4.)Nunc[*](nunc BS. id F(a?). idque Lv.) quod totis voluminibus his docere[*](hif (if B1) docere BS. his docere et (om.a) mandare Lav. inducere (-rae F) Fdh.) conati sumus de discordia rerum concordiaque, quam antipathian[*](antiphatian B. -patian a.) Graeci vocavere[*](uocauere BdhS. appellauere r(a?)v.) ac sympathian[*](sympathiam dhv.a.S. -phatian B. sinpathian F. ras nathidian (-tidia a) r.), non aliter clarius intellegi potest, siquidem illa invicta vis, duarum[*](duarum Bv. -umque r.) violentissimarum[*](uiolentissime (-mae v) Lav.a.H.) naturae rerum ferri igniumque[*](ignisque dhv.a.S.) contemptrix, hircino rumpitur sanguine , neque[*](neque BFdhH. nec a(?)G. ac ne Lv.) aliter quam recenti calidoque[*](callidoque B1.) macerata et

sic quoque[*](quoque (pro etiam) B.) multis[*](multif ictibuf Bin ras.) ictibus, tune etiam praeterquam eximias incudes malleosque ferreos[*](fer- reos om.dhH Brot.) frangens. [*](med.: Isid. XVI 13, 2. Solin. 52, 56.) cuius hoc[*](hoc om.B1.) invento[*](inuento BS. -nio Fa. -ntum LD. ingenio dh. -genio inuentum v. cfr. XXXII 1.) quove[*](quoq, a.om.L.) casu[*](casuue L.) repertum? aut quae fuit coniectura experiendi[*](recenti (pro fuit) a.) rem inmensi pretii[*](creti F. secreti et dhv.a.S.) in foedissimo[*](fedissimo F. fid- La.) animalium? numinum[*](numinum BG. nomi- Fa. omni- Ldhv.) profecto talis[*](talif BS(D). muneris (nume- a) talis rv(J).) inventio[*](inuenio F.) est[*](eft BS. omnis (hominis v) est rG.) et hoc munus omne[*](& hoc munuf omne BS(D). om. rv(J).), nec[*](ne F.) quaerenda ratio[*](ratio BS. om. rv.) in ulla[*](nulla F. illa B2.) parte naturae[*](arte B2. naturae ratio FLav.a.S.), sed voluntas! cum[*](ut (et Verc.) cum Lv.a.S.) feliciter contigit rumpere[*](contigit rumpere BS. rumpere contigit (H. -tingit av) rv.), in tam parvas friatur[*](friatur S e coni. J. frua- B. feriantur r. fri- D. frangitur Verc. -gantur dv.) crustas, ut cerni vix possint. expetuntur hae[*](hae BFS. a dhv. e a. hae a L.cfr. § 50.) scalptoribus ferroque includuntur, nullam non duritiam ex facili cavantes. [*](Isid. XVI 13, 3. Solin. 52, 57. 53. (Orph. Lith. 194). Damig. 3. cfr. infra § 192.)adamas dissidet cum magnete[*](magnete lapide adhv.a.S.) in tantum, ut iuxta positus[*](appositus a.) ferrum non patiatur[*](patitur F.) abstrahi aut, si admotus magnes adprehenderit , rapiat atque auferat[*](afferat a.). adamas et venena vincit atque[*](uincit atque BS. om. rv.) inrita facit[*](faciat a.) et lymphationes abigit metusque vanos[*](meatusque uagos La.) expellit a[*](a om.La.) mente. ob id[*](et ob id LG.) quidam eum ananciten[*](ananciten BFS. anchi- Lav. anachi- (B1)C. eunachi- (B2)Verc. -citen hBrot.) vocavere[*](uocare a.). —Metrodorus[*](metrodorus—p. 408, 2 dubitet om.B.) Scepsius[*](sep' a.) in eadem Germania[*](germania LaS. -ia a Fdh. -ia et G. -ia in v.) Basilia[*](basilia (B2)H. cfr. § 36. balista ll. v. in bal- tia (B1) G.) insula nasci, in qua et sucinum, solus[*](solus om.dv.a.S.), quod[*](quod—p. 408, 1 dicit et oz.a.) equidem
legerim, dicit[*](solus dicit dv.a.S.) et praefert Arabicis. quod[*](quod—3 arabicisque om.a.) esse falsum[*](falsum esse dhv.a.D.) quis dubitet?

[*]((cfr. Th. lap. 36). Isid. XVI 7, 1. Solin. 15, 23. 24. Th. lap. 24.) Proximum apud nos Indicis Arabicisque[*](et arabicis L (cfr.a).) margaritis pretium est, de quibus in[*](in (pro de) F,) nono diximus volumine[*](9,106) inter res marinas.

Tertia auctoritas smaragdis perhibetur pluribus[*](plurib. BFdhv. multis rD.) de causis, quippe[*](quippe BS. om. rv.) nullius[*](nulliuf Bdhv. -llus r.) coloris aspectus incundior est. nam herbas quoque silentes[*](quoque filentef BS coll. Column. IV 27, 1. 29, 1. 30, 6. XI 2, 26. XII 7, 1. quoque uirentes (-tis FD) Fdhv(D). om. r.) frondesque[*](frondesque (quoque L) uirides La.) avide spectamus[*](auide (aut de F) fpectamuf (-tam F) BFaC. haud desp- Lv. desp- dhVerc.), smaragdos vero tanto libentius, quoniam nihil omnino viridius[*](uiuidius F.om.a.) comparatum illis viret. [*](Isid. XVI 7, 1. Solin. 15, 24. 25. Plin. supra § 8.) praeterea soli gemmarum[*](mnarū a.) contuitu[*](con- tuitu Lav. collutu B. coniuitum F.) inplent[*](inplent Lav. -nti h. -l& B. -leri Fd. fatiant F. favtiat B2.) oculos nec satiant. quin et ab intentione[*](intentatione Fh. alia ll.S. alia obscurata dv.) alia aspectu[*](afpectuf B.) smaragdi recreatur[*](recreatus F.) acies, scalpentibusque[*](que om.La. fcvlpentibusq. B2.) gemmas[*](gemmis a.) non alia gratior oculorum refectio est: ita[*](in (pro ita) BSJ.) viridi[*](uiride B1.) lenitate lassitudinem[*](lassitudine a.) mulcent[*](mulcenf BSJ.). praeterea[*](prae- terea e FhD. (globosi e Solino inseri voluit U 838).) longinquo amplificantur[*](ampli- ficatur B.) visu inficientes circa se repercussum aëra, non sole[*](solū La.) mutati , non umbra, non lucernis, semperque sensim[*](sensi F.) radiantes et visum admittentes[*](et uisum (-su Fa) admittentes FLadhv. om.B. (transmittentes U 839, sed cfr. § 69).) ad crassitudinem sui facilitate tralucida [*](tralucida om.a.), quod etiam in aquis[*](qui F.) nos iuvat[*](non iuuat (fit Lv) Lav.a.H. de mendo cfr. § 31.). iidem[*](idem BaD.) plerumque concavi, ut visum conligant[*](colli- gant adhv.a.D.). quam[*](quapropter dhv.a.S.) ob rem decreto hominum

iis[*](if B1D. his B2a.) parcitur scalpi[*](scalpi uetitis om.a.) vetitis. quamquam[*](quā a.) Scythicorum Aegyptiorumque[*](fcyticorū aegyptorumque B.) duritia[*](duritiae F. -ties dhv.a. G.) tanta est, ut non[*](non om.a. ne dv.a.S.) queant volnerari. quorum vero corpus extentum[*](extensum Lav.a.S.) est, eadem qua[*](que F.) specula ratione supini[*](supini (supp- FL) rerum FLadhv(J). -nif rebuf BS. de spe- culis supinis cfr. XXXIII 129 (ceterum XXIII 1. IX 2. XI 125). an vero supinis rerum (ut vitiati rebus causa simul appareat) i. e. supinis intuentibus? cfr. XXVIII 48, praeterea XVI 174. VII 77. 171. IX 78. 85. 88. X 40. 93. XI 18. XIII 77. XVII 226. XVIII 47. XX 158. XXIII 125. XXVI 93. XXVIII 54. XXXII 41.) rerum imagines[*](imaginem BS, ut § 152. XXI 2. XXXI 86. XXVIII 64. XXXIII 130. sed cfr. § 71. 156. 166. XXXIII 128.) reddunt. Nero princeps gladiatorum pugnas[*](pugnas om.a.) spectabat[*](expectabat Fa.) in[*](in BIsid.S. om. rv.) smaragdo.

[*](Isid. XVI 7, 2. Solin. 15, 23. 27. Th. lap. 35. Solin. 15, 26.) Genera[*](gener F.) eorum duodecim: nobilissimi[*](nobilissimis F.) Scythici[*](scytici F. syrt- a. fcythicisB2.), ab ea gente, in qua reperiuntur, appellati[*](appellatif B.). nullis maior austeritas nec minus vitii; quantum[*](ut (et v) quantum dhv.a.S.) smaragdi a gemmis distant[*](distat a.), tantum Scythicus[*](syrticus a. scythici v.a.S.) a ceteris smaragdis. proximam laudem habent, sicut et[*](sicut et Fdhv. fic & B. sicut r.) sedem, Bactriani. in[*](quos in Lv.a.S.) commissuris saxorum colligere eos[*](eos om.Lv.a.S.) dicuntur etesiis[*](&efif BaD.) flantibus[*](fatib' a.); tunc[*](tunc—p. 410, 10 gemmas om.a.) enim tellure deoperta[*](deoperta BIsid.S. om. rv.) internitent[*](internitent BLv(S). inter se tenet F. tersa nitent dhBrot.), quia[*](qua F. & quia BS.) iis[*](iis dv. if B1. his rD.) ventis harenae maxime moventur. sed hos minores multo[*](multof BF.) Scythicis esse tradunt. tertium locum Aegyptii[*](aegipti B. -gyphtia F.) habent[*](habent qui Lv.a.S. -ntur (om. eruuntur) F.). eruuntur circa Copton[*](copton Lv. fco- B. captos Fdh.), oppidum Thebaidis[*](thebandis F.), collibus[*](in collibus dhv.a.S.) excavatis[*](ex- cauatif BS. ex (H. et Lv) cautibus rv.).

[*](init.: Th. lap. 25) Reliqua genera in metallis aerariis inveniuntur, quapropter [*](quia propter L.) principatum ex iis[*](if B1D. hif B2.) optinent Cyprii[*](cyprii BG. aegypis F. -ptii v. eg- Ldh.). dos[*](dosque Lv.a.S. deos F.) eorum est in[*](eft in BS. et in Fh. ut et L. est nec in C. et ut in v.) colore liquido nec diluto, verum ex[*](ex om.L.) umido pingui quaque[*](quaque BFhG. que Ld. que quaque v.) perspicitur[*](per- spicitur BFdhBrot. -ciatur LG. resp- v.) imitante[*](inmicante L.) tralucidum maris[*](mare Lv.a.Brot.), pariterque ut[*](ut BS. om. rv.) traluceat[*](transluceat B2S. -cet (tral- F) FLv. -centem dhH.) et[*](et—ut om.dhHBrot.) niteat[*](niteat BS. -tet rv.) [hoc est[*](uncos posui cum U 840.) ut[*](ut BS. om. rv.) colorem expellat[*](expellat BS. -llit Fdh. -llit et Lv.), aciem recipiat[*](recipiat BS. -pit rv. reficit dhH.)]. ferunt[*](ferunt et in Fdhv.a.G.) in ea insula tumulo reguli Hermiae iuxta cetarias[*](iuxta cetariaf (ceterieas F. catherias d) BFdhv. om.L.) marmoreo leoni fuisse[*](leo inftuiffe F. fuisse d.) inditos oculos e[*](e om.Fdh. ex v.a.S.) smaragdis ita radiantibus etiam in gurgitem, ut territi[*](territi BdhH. -iti instrumenta rv.) thynni refugerent [*](thynni refugerent BS. refugerent (-runt L) thynni (v. tinni L. inni F) rv.), diu mirantibus novitatem piscatoribus, done mutavere oculis gemmas[*](oculos (om. gemmas) L.). — Sed et[*](et om.a.) vitia demonstrari convenit[*](conuenit BFS. oportet rv.) in tam[*](in tam BFG. in tanto dh.om. rv.) prodigis[*](prodigif BS. -gi F. -gio dh. -giosis D cum U 841, sed cfr. § 15. procliui G. om. rv.) pretiis[*](pretiif BS. erepti F.om. r. erratu G. reperta v.). sunt quidem[*](quidam LVen. quaedam D.) omnium eadem, quaedam tamen nationum[*](tamen nationum om.L. dapnaticionum a.) peculiaria[*](peculiari Fa.), sicut in homine. ergo Cyprii[*](cypri BD. cipri a.), varie[*](uarie om.La.) glauci magisque[*](magisque uarie (-rii L) ac La.) ac[*](an aut (pro ac)? cfr. § 72.) minus in eodem smaragdo aliis[*](alif B1D.) partibus, tenorem[*](tenerom F. -erem L.) illum Scythicae austeritatis[*](austeritatis dhv(H). -tef B. auctoritatis rG.) non semper custodiunt. ad hoc quibusdam[*](quidem B.) intercurrit umbra[*](umbra om.a.), surdusque fit[*](fit om.L.) colos, qui[*](que F. quin L.) inprobatur

etiam dilutior. [*](cfr. Isid. XVI 15, 28.—extr.: Isid. XVI 7, 2. Solin. 15, 27.) hinc[*](hincque Lv.a.G. inalac. usque ad p. 413, 11 et alios.) genera distinguntur[*](generandis tunguntur F.), ut[*](ut BFS. om.LG. et dhv.) sint[*](fint BS. sunt rv.) aliqui obscuri, quos vocant caecos, alii[*](ali B1D.) densi nec e[*](e om.B. ae F.) liquido tralucidi[*](translucida L.), quidam[*](quidam om. J (errore).) varii[*](uarii B2S. -ri B1 (F?). -ria dhv. fo- carii L.), quidam[*](quidam om.dhv.a.S.) nubecula obducti[*](obducti BS. inprobati (-bat F) rv.). aliud[*](quod aliud L.) est haec[*](hec d. hoc hv.a.J. om.L.) quam umbra, de qua diximus. nubecula[*](nebula F.) albicantis est vitium, cum[*](uitium cum cod. Poll.v. -tii cum L. -ti cum F. -tium dh. uti (om. cum—6 intus oc) B. (an albicantibus est uitio, ut omissionis causa appareat?).) viridis non pertransit aspectus, sed[*](sedant F.) aut intus occurrit[*](currit B.) aut excipit in fine visum candor. haec[*](hec L. hic BSJ (cum antecedd. iungentes).) coloris sunt vitia[*](sunt uitia item corporis ego. sunt item uitia BS. uitia ista (illa G) corporis Lv(D). om.Fdh.), item corporis capillamentum[*](capillimentum F.), sal, plumbago[*](falpium bago B1. alpium vago B2.), quae communia fere[*](quae—fere (-rae B) funt BS. om. rv.) sunt.

Ab his[*](iis dhv.a.S.) Aethiopici[*](ethiopi F. ab BFS. a Lv.) laudantur ab Copto[*](corto B1. cvrto B2.) dierum itinere[*](itenera F. trium itinere Lv.a.S.), ut auctor est luba, xxv[*](xxv BS. om. rv.), acriter[*](alacriter dhBrot.) virides[*](uidef B.), sed non facile puri aut concolores. Democritus in hoc genere ponit Thermiaeos[*](thermiaeof BD. her- FJ. -ieos h2v. cfr. § 66. -iceos h1. -icos L. -ineos C(S). -mos d. -meos H.) et Persicos, illos intumescentes[*](intumefcentef BS. extu- (-tis r)rdhv.) pinguiter[*](pinguiter om.dH Brot.), Persicos vero non tralucidos, sed[*](fed BLdv. sed non Fh.) iucundi tenoris visum[*](uisu Fd.) inplere, quem non admittant[*](admittant (am- FL) FLdhv. -ttunt B.), felium[*](filium F. felicum L.) pantherarumque oculis similes, namque et illos[*](et illos FLdhv. eof B.) radiare nec perspici, eosdem in sole hebetari, in umbra[*](umbris (om. in) Lv.a.H.) refulgere et[*](fulgere BSJ, ut § 106. 128. XXXIII 58. 81 al., sed cfr. § 92. 123. 173. 182 al.) longius quam

ceteros nitere. omnium horum etiamnum vitium, quod fellis[*](dist. S.) colorem aut acris[*](acrif BdhS. saris F. aeris Lv. (an ueteris?).) olei habent[*](olei habent (-eat B1. -et d) BFdhS. habent (-et G) in sole Lv.), dilucidi quidem ac liquidi[*](liquidis sed F. lucidi f& B2. -def & B1.), sed non virides. haec vitia in[*](in ll.S. et v.) Atticis maxime sentiuntur[*](dist. ego.) in argentariis metallis repertorum[*](repertorum ll. -ti eorum D. -tis dhv. de structwra cfr. XVII 221. XIX 58. (XVIII 135. 138).). in loco, [*](4,24) qui Thoricos[*](toricos F. thyri- Lv.a.B.) vocatur, semper minus pingues, sed[*](fed ex BS. et e rv.) ex longinquo speciosiores[*](longi quo specio res F.). frequens est[*](eft in hif & BS. et his (iis v) r v.) in his et plumbago, hoc est ut in[*](in om.F.) sole[*](solo dBrot.SJ. illuc F. -udque Lv.a.G.) plumbei videantur. illud peculiare[*](peri- culare F.), quod quidam ex his[*](iis dhv.a.S.) senescunt, paulatim viriditate evanida, et sole[*](solae F.) quoque[*](quoque BS. om. rv.) laeduntur[*](leduntur F. legu- L.). [*](Solin. 15, 23. 27. (cfr. Isid. XVI 7, 2).) post hos Medici[*](medicis F.) plurimum habent varietatis[*](uarietatis (Brot. uiridit- Lv) habent FLdhv.a.D.), interdum aliquid[*](aliquid BS. om. rv.) et[*](et de L.) e sappiro. hi[*](ii dhv.a.S.) sunt fluctuosi ac rerum imagines complexi, papaverum verbi gratia[*](ut uerbi gratia dhv.a.S (sed ante papauerum).) aut avium catulorumque[*](catulorumque uel pinnarum BS. itemFL,sed add. et similium (-liter F). pinnarumque uel (-rum et d) capillorum (H. catulo- v) et (aut v) similium dhv.) vel pinnarum. quidam[*](uidam ego. qui ll.v.) tamen[*](tamen ll.v(S). non omnino B. uirides Lv. uirif BF. ueri dh.) virides nasci videntur[*](nafci uidentur BFdhS. nascuntur Lv.), quoniam[*](quoniam ll.v(S). uino et B e Solino. lac. indicavit D. an quoniā uino &?) oleo meliores fiunt, neque[*](neque om.B.) est aliorum amplitudo maior[*](amplitudo maior BD. magnitudo amplior r v. cfr. § 27, sed contra § 13. 110. 113. 139. 172 et XIX 93. VI 67. XXII 54. XXXIV 43; de mendo XXXIV 100.). [*](Solin. 15, 23. cfr. Th. lap. 25. Phaedr. III 18, 7.) Calchedonii[*](calchedonii BLhH. cald- d. carched- v. chal- chaedo F.)—nescio an in totum—exoleverunt[*](exoleuerunt BF2S. -leo erunt F1. exoleuerint (exso- L) Ldhv. dist. ego.), postquam metalla aeris ibi
defecerunt, et[*](an et delendum?) semper tamen vilissimi[*](uiles dhH Brot.) fuere minimique[*](minimeq. B.), iidem[*](idem BD.) fragiles et[*](et hJ. set L. ed F. fed Bdv.) coloris[*](colorif BS. -ri F. -res d. -re Lhv.) incerti[*](certi L.) et virentium[*](an uirentibus?) in caudis pavonum columbarumque e[*](e BS. in dh.om. rv.) collo plumis similiter[*](fimiliter BFS. -les Ldhv.) ad inclinationem magis aut[*](ac (pro aut) h.cfr. § 67.) minus lucidi, venosi iidem[*](iidem J. idem BS(D). quidem rv. an quidam?) squamosique . [*](Th. lap. 25.) erat[*](erat et om.dhv.a.S) et peculiare in iis[*](in if (hif B2) BD. eorum dh. erat in his v.a.S.) vitium sarcion[*](farcion (-om B) BFv. car- L.) appellatum , hoc est quaedam gemmae[*](gemma ex caron L.) caro. mons est[*](monf eft BS. mons G. mox rv.) iuxta Calchedonem[*](calche- donem dhH. calchad- BD. calcid- F. carched- Lv.), in quo[*](qua (quo B) legebatur BFv.a.G.) legebantur, Smaragdites vocatus[*](uocatuf BS. -tus est rv.). Iuba auctor est[*](est om.F.) smaragdum, quam[*](quam BFS. quem rv.) chloran[*](chloran J. cloram BS. cholan rv(H). -lon G.) vocent[*](uocent S. -cant ll.v(D).), in Arabia aedificiorum ornamentis includi et lapidem, quem alabastriten[*](ala- batritena F.) Aegyptii[*](aegypti B1FD. om.L.) vocent[*](uocent BS. -cant rv (D).), complures vero e proximis[*](e proximis (G. -mo dhv[H]) FLdhG(D). sc. auctoribus: cfr. XV 62. XXVII 67. XXI 48. praef. 22. & in proximif BS.) et in Taygeto monte[*](et in taygeto monte ego. montibuf & in tayg&o BS. et (del. v)laconicos (-cis L) in taygeto (tapgeto F. tag- L) monte rv(D). cfr. XXXVI 164.) erui Medicis similes et alios in Sicilia.

[*](Isid. XVI 7, 3. Solin. 15, 26. Th. lap. 24.) Inseritur smaragdis et quae vocatur tanos[*](tanor F.) e Persis veniens gemma, ingrate viridis atque intus sordida, itidem[*](itidem BS. idem L. item rv.) chalcosmaragdos e Cypro, turbida aereis venis. Theophrastus tradit in Aegyptiorum commentariis reperiri regi eorum[*](rega eorum F.) a rege Babylonio muneri[*](muneri BS. -ris F. -re rv.) missum smaragdum quattuor cubitorum longitudine ac trium latitudine

, et fuisse apud eos in lovis delubro obeliscum[*](obeliscum—11 certe om.a.) e quattuor smaragdis quadraginta cubitorum longitudine[*](longitudine om.BF.), latitudine vero in[*](in una et in altera Lv.a.G.) parte quattuor,[*](Th. lap. 25.) in parte duorum, se autem scribente esse in Tyro Herculis templo stelen amplam[*](ftelen amplam BS. stantem pilam B. cfr. Theophr. stetenam palam F. stente- nam planam Lv. pilam dh.) e[*](e om.Fh.) smaragdo, nisi[*](nisi Ldhv. nifi fi BFD.) potius pseudosmaragdus[*](ipfeudofmaragduf B.) sit, nam et hoc genus reperiri[*](repperiri B.), et in Cypro inventum ex dimidia parte[*](parte—7 dimidia om.F.) smaragdum, ex dimidia iaspidem, nondum umore[*](umorem (hu- F) B1F.) in totum transfigurato. Apion cognominatus Plistonices paulo ante scriptum reliquit[*](reliquid B.) esse etiam nunc in labyrintho Aegypti[*](egyptio L.) colosseum[*](colosseum (-luse- F) FLv (D). -ffum BdhS.) Serapim[*](serapim FL. -pem BD. -pin v. -phis d. -pis hS.) e[*](e om.B.) smaragdo novem cubitorum.

[*](Diodor. II 52, 3. Strabo XV 1, 69 p. 718. Isid. XVI 7, 5. 6. Solin. 52, 61. 62. (cfr. Dionys. perieg. 1011 sqq.).) Eandem[*](eadem F.) multis naturam aut certe similem[*](simili F.) habere berulli[*](berilli B2a (ut ubique). berylli v.a.S.) videntur. India eos gignit[*](india eof (eoy F) gignit BFdhH. indiae ori- gine a. in india originem habentes Lv.), raro alibi repertos[*](repertos ll.(Ven.)H. -ti v.). poliuntur[*](potiuntur L.) omnes sexangula figura artificum ingeniis, quoniam [*](quoniam—14. 15 excitetur om.a.) hebes unitate[*](hebef unitate BS. -escunt ni (ine F) rv.) surda color[*](furda color BFS. color surdus Ldv.) repercussu angulorum excitetur [*](excutetur F.). aliter[*](aliter adhS. -ter enim Lv. alter F.om.B.) politi non habent fulgorem[*](fulgorem BS coll. Isid. -rem eundem rv.). probatissimi ex iis[*](if B1D). his adh.) sunt qui viriditatem maris puri imitantur, proximi[*](proxime a.) qui vocantur chrysoberulli[*](chryfoberilli B2F. crysioboelli L. chrisiobelli a.), paulo[*](et sunt paulo Lv.a.S.) pallidiores, sed in aureum colorem exeunte[*](exeuntef BS. -unt a.sed cfr. § 83. 93.) fulgore[*](ful- gorem a.). [*](Isid. XVI 7, 7. 9, 4. (cfr. infra § 113). Solin. 52, 62. 63. cfr. Damig. 35.) vicinum huic genus[*](huic genur B. genuf huic rv.) est, sed[*](fed BS. om. rv.)

pallidius[*](pallidi a.) et a quibusdam[*](et a (om.F) quibufdam BFdhv. om.a. quod L.) proprii generis existimatum[*](exiftimatum BaS. -tur rv.) vocatumque [*](uocaturque dhv.a.S.) chrysoprasum[*](chryfoprafum BFLS. -asus B. -pylon v. chrisiopilum a.). quarto loco numerantur hyacinthizontes , quinto[*](quintof (om. quos) BS.) quos aëroidis[*](aeroides G. her- v. froi- h.) vocant, postea[*](post eos dhv.a.S.) cerini ac deinde oleagini, hoc est colore olei, postremi[*](postremo a.) crystallo[*](chryftallo B. cristalli (crys- a) Fa. crystallis fere dhv.a.S.) similes. hi fere[*](hi fere (fecere B) Bcod. Poll. S. ferre hi F. et fere r. hi hv.) capillamenta habent sordesque, alioqui[*](aliquiqui L. alioq'q' a.) evanidi[*](aeuanidi B. uan- F.), quae sunt omnia[*](funt omnia (-ium Fdhv) BaJ. omnia sunt LS.) vitia. [*](Solin. 52, 64.) Indi mire gaudent longitudine [*](longitudinem F. -utidem B.) eorum solosque gemmarum esse praedicant, qui carere auro malint; ob id[*](ob id LadG. ob B. et ob id Fv.) perforatos[*](perforato B. fora- tos F. et (ex L) elephantorum (elefa- a) FLa.de mendo cfr. § 31. XXXIII 80. [XXXIV 19. XXXV 50].) elephantorum saetis subligant[*](fubligant BS. relig- rv.). convenit[*](conuenit BS. et alios (Lav. et alias F. aliis dhH) convenit rdhv.) non oportere perforari quorum sit absoluta bonitas, umbilicis[*](umbilicif Bv. -lici La. -li F.) tantum[*](tantum BdhH. statum Fa. statim Lv.) ex auro capita conprehendentibus [*](conprehen- dunt B.). ideo cylindros ex iis[*](if B1D. hif B2a.) malunt facere[*](facere malunt FLav.a.S.) quam gemmas, quoniam est summa commendatio in longitudine. [*](Solin. 52, 64.—cfr. Sidon. Apoll. carm. 11, 22.) quidam et angulosos statim putant[*](putant statim FLv.a.S. putant a.) nasci et perforatos gratiores fieri medulla candoris exempta[*](exempla B.) additoque auri[*](auri BS. -ro rv.) repercussu[*](repercuffu BS. -ssa dhv.. -sso (ra perc- a) r.) aut omnino[*](aut om.La.) castrata[*](castrata J. -raca F. conftrata BS. causa L. castigata dh. -gata causa v. om.a.) perspicuitati[*](perspicuitati ego. -atis ll.v.) crassitudine[*](crassitudinem a. ad cra- Lv.a.H.). vitia praeter iam dicta[*](dicta iam BS.) eadem fere, quae in smaragdis, et pterygia. in nostro orbe aliquando circa Pontum inveniri
putantur. Indi[*](inde B.) et alias quidem[*](quidem om.a.) gemmas crystallum tinguendo[*](crystallo inuento Lav.a.B.) adulterare invenerunt, sed[*](sed—3 iidemque om.a.) praecipue berullos.

[*](Isid. XVI 12, 3.) Minimum[*](minimum BFhv (G)S. nimium L. minio Verc. minio. minimum C. om.dH.) iidemque[*](iidemque v(C)S. ide- BFhD. ite- L.om. (Verc.)H.) plurimum ab iis differunt opali[*](op- pali BF. opioli a.an opalli (ὀπάλλιον)?), smaragdis tantum[*](tamen dhH.) cedentes. India sola[*](fola BFC. -lū rv.) et horum[*](horum est v.a.S.) mater est. qui[*](est. qui ego. eft BS. atque (adque F) rv.) ut[*](ut BS. in dH. ut ei Fha. ut eis L. ut ideo eis v.) pretiosissimarum[*](pretiosissimam Lav.a.H.) gloria[*](gloria BFS. -iam rv. gemmarum d. -rum gloria hH.) compositi[*](compositi FdhaH(J). -pof hi BS. -positores Lv.) gemmarum [*](gemmarum om.dhH.) maxime inenarrabilem difficultatem adferunt[*](adferunt BS. dederunt Fdhv. -rint r.). est[*](est FLaJ. & B. est enim dhv.) in his[*](iis dhv.a.S.) carbmnculi tenuior ignis, est amethysti fulgens purpura, est smaragdi virens mare, cuncta[*](cuncta BS. et cu- rv.) pariter incredibili [*](incredibile a. -lae F.) mixtura lucentia.[*](Catull. 52, 2.) alii[*](ali B1. aliis a.) summam[*](fummam BS. cfr. § 84. XXXIV 4. XXXIII 50. 89. -mū r. -mo dhv.) fulgoris Armenio[*](armenio J coll. XXXV 30. 47. -minio BS. augmento (-gum- v) Fdhv(H). -tu a. -tum alii L. argumento B.) colori[*](colori BS. -ris r. -res dhv.) pigmentorum aequari[*](aequari ego. cfr. II 81. 203. XVIII 220. -are BS. -auere rv. (an vero aequam vel aequare se?) credunt BS. om. rv.) credunt, alii sulpuris[*](fulgoris La.) ardentis[*](ardentem dhv.a.S.) flammae[*](flammae BS. -mas La. -ma F. -mam dhv.) aut[*](aut BS. ut L. ut ea F. ut eas a. aut etiam dhv.) ignis[*](ignis om.La.) oleo accensi. magnitude abellanam[*](auellanam B2dhv.a. S.) nucem aequat[*](aequant F. eq- a.), insignis[*](infignif BS. -ni rv(D).) etiam[*](&iam BS. om. rv.) apud nos historia[*](hiftoriaf (om. nos) BSJ.), siquidem exstat hodieque huius generis gemma, propter quam[*](pro qua L(a?).) ab Antonio proscriptus est Nonius[*](nonius—p. 417, 9 credantur om.a.) senator, filius Strumae[*](strumas F.om.L.)

Noni eius[*](eius Lv. eus r. ensis dh.), quem[*](quem n??? F.) Catullus[*](catullus dhv. -uliuf B. -ulus r.) poeta in sella curuli visum indigne tulit, avusque[*](absque F.) Servili[*](seruili FS (-lii v). cer- B. serrullii L.) Noniani, quem consulem vidimus. ille[*](illeque Lv.a.H.) proscriptus fugiens hunc e fortunis[*](fortunis suis dv.a.S.) omnibus anulum abstulit[*](apftulit BD.) secum[*](fecum BFhS. -um quem Ldv.). certum est sestertio[*](feftertio BS. -tium H. -tiis Lv. hoc F.) vicies[*](uicief BS. xx L. xx mil F. xx millibus v. tum B1hD. tum F.om.B2Lv.) tum aestimatum, sed mira Antoni[*](antonii B2v.a.S(D).) feritas atque luxuria propter gemmam proscribentis[*](proscribentibus F.), nec minus[*](minor dhv.a.S.) Noni[*](nonii B2v.a.S(D). non in F.) contumacia[*](contumatia B.) proscriptionem suam amantis, cum etiam ferae[*](ferae BLv. om.Fdh.) abrosa[*](abrofa B2S. -offa B1. -osas rv.) parte[*](parte BS. -tes rv.) corporis[*](corporif BS. -ris relinquant rv.), propter quam periclitari se[*](quas se periclitari (perecl- F) FLdhv.a.S.) sciant[*](fciant & B. sciant (sciunt F) rv.), et relicta[*](relicta—9 credantur BS. om. rv.) redimere se credantur.

Vitia opalis[*](opalis (opp- BF) BFa. -li Lv. cfr. XIV 125. XXI 33.) sunt[*](funt fi BD. si Lv. om. r.), si color in florem [*](fiore dhv.a.Bas.)herbae, quae vocatur heliotropium, exeat aut in[*](in BS. om. rv.) crystallum aut grandinem [*](grandine a.), si sal interveniat aut scabritia[*](scabraorma F.) aut puncta[*](puncta BG. pugta Fh. cuncta rv.) oculis occursantia. nullos[*](nul- losque Lv.a.S.) magis fraus[*](frauf BS. nisi india Fha. india Lv.) indiscreta similitudine vitro[*](uitro Lahv. -rio F. ultro B.) adulterat. experimentum in sole tantum: falsis enim contra radios libratis digito ac[*](ac BFaG. a Lhv.) pollice unus atque[*](adq. B.) idem tralucet[*](an uerif?) colos in se consumptus; veri fulgor subinde variatur[*](uariatur BS. -iat Lav. -ias Fh.) et modo ex hoc[*](modo ex hoc BFhS. mundo a.om.Lv.) plus, modo ex illo[*](modo ex illo BFhS. hoc illo a. huc illucque Lv.) spargit, fulgorque lucis in digitos[*](in digitos (dignos Fh) LaFhv. indicio B.) funditur[*](fungitur B.). [*](cfr. Orph. Lith. 283. Plin. infra § 129.) hanc gemmam propter

eximiam gratiam plerique appellavere paederota. qui[*](sunt et qui v.a.S.) privatum genus eius faciunt, sangenon[*](sangenonque v.a.S.) ab Indis vocari tradunt . nasci dicitur[*](tra- dunt nafci dicitur BS. tradunt (-tur a) nasci Fha. dicunt traduntur (-unt Brot.)nasci -Lv.) in[*](in BFS. et in rv.) Aegypto et in Arabia, et vilissima[*](uiliffima BS. -mū ahBrot. -mi Lv. umlisimum F.) in Ponto, item in Galatia[*](gra- tia F.) ac Thaso[*](ac thaso om.a.) et Cypro[*](cyppo B.). qui praecellit ex his[*](qui praecellit ex hif BS. qui perfecit F. quippe Lv. om.a.), opali[*](oppali BF.) quidem[*](qui- dem BS. om. rv.) gratiam habet, sed[*](habent fed B1. -bet et a.) mollius nitet, raro non scaber[*](raro non scaber om.a.). summa illi[*](illi BS. om. rv.) coloris ex aëre[*](aere & Bv. aere F. ere a.om.L.) et purpura constat, viriditas smaragdi deest. melior[*](melior BFdhS. constatque (-tat a) melior rv.) ille[*](ille color cuius Lv.a.H.), cuius fulgor vini colore[*](unicolor L.) fuscatur[*](puscatur F.), quam[*](quam—aquae om.a.) qui diluitur aquae.

[*](cfr. Martial. epigr. II 29, 2.) Hactenus de principatu[*](principatum conuet F.) convenit mulierum maxime senatusconsulto[*](senat' consultu a. iudicio B.cfr. XXXIII 40.). minus certa sunt de quibus et viri iudicant[*](iudicatur B1.); singulorum[*](singulas facit F.) enim libido pretia singulis facit praecipueque [*](praecipueq. BS. -pue a.praem. et rv.)aemulatio[*](aemulatio (em-B) uelut BS. om. rv.), velut cum[*](cum BS. regum rv.) Claudius Caesar smaragdos induebat vel[*](uel BS. et dv. aut r.) sardonyches[*](fardonyche vfuf B2v. -chef ifuf B1. -cheus Fh. -nicus ad. -ces L.). primus autem Romanorum sardonyche usus est[*](eft Bdhv. om. r.) Africanus prior, ut[*](ut in historia tradit dhBrot.) tradit Demostratus[*](demonftratuf Ba. -tur F.), et inde Romanis gemmae huius auctoritas[*](gemmae huius auctoritas (coni. J. -tatif B) BS. hanc gemmam fuisse celeberrimam rv.). quam ob rem et[*](et B2S. e B1. om. rv(D).) proximum[*](proxinum F.) ei dabimus locum.

[*](cfr. infra § 105. Isid. XVI 8, 4.—(cfr. Solin. 33, 19. Plin. supra § 68).) Sardonyches olim, sicut[*](ficut BS. om.a. ut rv. (deinde inFlac. usque ad p. 427, 3).) ex ipso nomine apparet, intellegebantur

candore in sarda[*](in candore farda B.), hoc est veluti[*](ueluti BS. -ut dhv. uel etiam (om. carne—2 inposita et) r.) care ungui[*](care ungui BS. -nibus ungue dhv.) hominis inposita[*](inpofita BS. -to dhv.), et utroque tralucido. talesque[*](tralucido talesque iteravitB1. tales dH Brot.) esse Indicas tradunt Ismenias, Demostratus[*](demonftratuf Ba.), Zenothemis, Sotacus, hi quidem duo reliquas omnes, quae non[*](non BB. con dh.om. rv.) traluceant [*](dist. ego.), caecas appellantes[*](appellant BSJ.). [*](Isid. XVI 8, 4. cfr. Plin. infra § 197.—cfr. Psellus de lap. p. 24.) quae nunc abstulere nomen, nullo sardarum vestigio Indicarum[*](indicarum BS. om. rv (J).), Arabicae sunt, coeperuntque [*](ceperunt a.) pluribus hae gemmae[*](gemma ad.) coloribus intellegi, radice nigra[*](an nigro (sc. colore)?) aut caeruleum imitante et ungue[*](unguem Lav.a.H.) minium[*](minium dh(B)H (sc. imitante). nimium B.om. rv.), redimitum[*](redimitum BS. cfr. IV 18. incretum H. creditum adhBrot. -tum enim Lv. (an fed cin- ctum? cfr. §90. 151. 187. XII 123).) candido pingui, nec sine quadam spe[*](nec—spe om.a.)[*](specie vet. Dal.) purpurae candore in minium transeunte. has Indis non habitas in honore[*](has—honore om.a.) Zenothemis scribit, tantae alias magnitudinis, ut inde [*](Isid. XVI 8, 4.—extr.: cfr. Solin. 33, 19.) capulos factitarent—etenim constat ibi[*](ibi om.Ld.) torrentibus detegi —, placuisse[*](et placuisse v.a.S.) in nostro orbe initio, quoniam solae prope[*](prope om.L. pompe a.) gemmarum scalptae ceram[*](certam B.) non auferrent[*](auferrent (auff- L) Ldhv. -ferunt BS. afferant a.). persuasimus [*](an persuasum esse?) deinde Indis, ut ipsi quoque iis[*](iis dhv. his LaS. om.B.) gauderent[*](gaudere a.). utitur[*](utiturque hv.a.D.) perforatis vulgus[*](uulguf BdhD. utique uulgus rv.) in[*](in BS. tantum (tamen h) in Ldhv. in—estom.a.) collo; et hoc nunc est Indicarum argumentum. Arabicae excellunt[*](excel- lant a. excellunt—18 atque om.B.) candore, circulo[*](circulo aD. -li Ldhv.) praelucido atque non gracili neque in recessu gemmae aut in deiectu[*](aut deiectu (dele- a) La.) renidente[*](renidente B1LBrot. -itente B2v. -tes a. ridente H.), sed in ipsis umbonibus nitente, praeterea
substrato nigerrimi coloris[*](nigerrimo colore dhH Brot.). [*](Solin. 33, 18.) hoc[*](et hoc dv.a.S.) in Indicis caeruleum [*](caeru- leum BD. cereum rv.)[*](dist. ego.) aut corneum invenitur. item[*](item a. iam rdhS. etiam v.) circuli[*](circuli—13 item om.a.) albi quaedam in iis caelestis arcus anhelatio est, superficies[*](fuperficief—4 cruftif Bdhv. locustarum uero maris crustis superficie L.) vero locustarum maris, crustis rubentibus[*](ru- bentibuf B. -tior rv.). nam[*](nam BhS. iam Ldv.) melleae[*](melleae dv. melle Lh. illę B.) aut[*](haut L.) faeculentae [*](faeculentae dv. feculente Bh. -to L.)—hoc enim nomen est vitio—inprobantur, aut[*](aut BS. et Ldhv.) si zona alba fundat se, non colligat, simili modo si ex alio colore admittat in se aliquid enormiter. nihil[*](nihil enim in dhv.a.D.) in sua sede interpellari alieno placet. sunt et Armeniae[*](armeniae dhS. arenia B. armeniace ut L. -cae v(D).), cetera[*](cetera B1G(S). -rif B2. -rae dhv. -re L. -ro H.) probandae[*](improbande L. -dae v.a.G.), sed pallida zona.

[*](cfr. Plin. XXXVI 59. Isid. XVI 8, 3. (cfr. Th. lap. 31).—extr.: cfr. Martial. epigr. IV 61, 6.) Exponenda est et onychis ipsius natura propter nominis societatem. hoc aliubi[*](hoc aliubi (-ibi B2)—gemmae (-me B)—12 eft S exB (qui praeterea add. fiue partif eiuf qua ad unguif fimilitudinem refertur. de hoc ita fcriptum eft). hoc in gemma (-am v) transiit (Brot. -ilit Lv) a (Brot. et L. ex G. et a v) lapide carmaniae (ex camania L) dhLv. (cfr. XXXVI 59).) lapidis, hic gemmae[*](36,59) vocabulum est. Sudines dicit[*](digiti L.) in gemma esse candorem unguis humani similitudine[*](fimilitudinem BSJ. cfr. XII 30. (in praem. Isid.).), item chrysolithi[*](chryfoliti B (item infra)a.) colorem et sardae et iaspidis[*](lafpidif B1 (item § 115).), Zenothemis Indicam onychem plures habere varietates, igneam, nigram, corneam[*](nigram corneam dhv. nigram La.om.BD.), cingentibus candidis venis oculi[*](oculis a.) modo, intervenientibus quarundam et obliquis[*](et obliquif ll.Brot. oculis obl- cod.Poll. v.) venis. Sotacus et Arabicam tradit onychem[*](onychem BLS. sed eū (eam a v) ceteris dhv. dfcende a.) distare[*](instare a.), quod Indica igniculos habeat albis cingentibus

zonis singulis pluribusve aliter quam in sardonyche[*](sardonyche Bas. -yce Bav. -niche dhC. -nice L.) Indica[*](indica om.a.); illic enim[*](eni B.) momentum[*](omentum B.an punctum, ut § 83?) esse, hic circulum; Arabicas onychas nigras inveniri candidis zonis; Satyrus carnosas esse Indicas, parte carbunculi, parte chrysolithi et amethysti, totumque id genus abdicat[*](abdicauit BSJ.); veram autem onychem plurimas variasque cum lacteis[*](lacteif BadhS. -eis et zonis L. -eis zonis v(D).) habere venas, omnium in transitu colore inenarrabili et in unum redeunte concentum [*](conceptu La.) suavitate grata.

Nec sarda[*](farda BS. sarde (-dae v) natura rv.) differenda[*](differenda om.BS.) est, huic[*](huic—10 nomine BS. diuidue (-uae v) ex- eodem nomine rv. dist. ego.) gemmae dividua ex[*](105) eodem et ipsa nomine, obiterque omnium[*](quapropter om- nium obiter gemmarum ardentium dhv.a.G.)[*](omnium del. G.) ardentium gemmarum[*](gemma B1.) indicanda natura[*](indicanda natura BS. -canda rG. natura indicanda dhv.).

[*](Isid. XVI 14, 1. Th. lap. 18. (Strabo XV 1, 69 p. 718. Athen. XII 55 p. 539d).—cfr. Th. lap. 30. 31.) Principatum[*](principiatū B.) habent carbunculi a similitudine ignium appellati, cum ipsi non sentiant ignes, a quibusdam ob hoc[*](hoc BS. id rv.) acaustoe[*](acauftoe BS. -ti (B2)H. acrustes dh. curuste a. apyruste L. -tae v. -roti B1.) appellati[*](uocati dhv.a.S.). horum genera Indici et Garamantici[*](& garamantici Bdhv. om. r,), quos et Carchedonios[*](carchedonios dhv. carced- (-iuf B1) BL. calced- a.) vocavere[*](uocare a. -ant dhH Brot.) propter opulentiam Carthaginis Magnae[*](magnae om.B.cfr. V 40. XIX 152.). adiciunt Aethiopicos et[*](et (ent a) abamdicos La.) Alabandicos in[*](yn a.) Orthosia[*](orthofia B2dhB. hortho- B1 orcho- a. orchosiaca (orth- v)Lv.) Cariae[*](cariae BS. cfr. § 103. arce L. caute dhv. om.a.) nascentes, sed qui perficiantur Alabandis[*](alabandif BBas. -des adhB. abamdicos Lv.). praeterea in omni genere masculi[*](mascu- lini a.) appellantur[*](appellati acrius (sicd) H Brot.) acriores[*](& BJ. ac r. at dv.) et feminae languidius[*](languidus a. minuf B.cfr. § 94 extra.) refulgentes. [*](Isid. XVI 9, 5.—cfr. Plin. infra § 182.) in masculis

quoque observant liquidiores[*](liquidioref Ba.cfr. § 130. -ris Ldhv. an liuidiores, ut § 170?) aut[*](aut B. alios rv.) flammae nigrioris et[*](& B. alios et rv.) quosdam ex alto[*](ex alto BS. ex (et a) alio adhH. om.Lv.) lucidos[*](lucios a. lucidius cod. Poll. v.a.H.) ac[*](ag B.) magis ceteris in sole flagrantes , optimos[*](optimos—5 radiantes om.a.) vero amethystizontas[*](amethysti- zontas hv. -tos d. -stozontas L. -ftontaf B.), hoc est quorum extremus igniculus in amethysti violam exeat, proximos illis, quos vocant syrtitas[*](syrtitas v (S). -ites LD. fyrtif B. sititas H.), pinnato[*](pinnato B1dhv (S). penn- B2L. innato H.) fulgore radiantes. inveniri autem ubi[*](ubi S e coni. J. ibi BD. ubicum- que rv.) maxime sit[*](fit B1S. vbi fit B2D. om.rv.) solis repercussus[*](repercussu dhv.a.S.). Satyrus Indicos[*](indicis a.) non esse claros dicit ac plerumque sordidos ac semper fulgoris retorridi[*](horridi dH Brot.), Aethiopicos pingues lucemque non fundentes [*](fundentes S. euntef B. omittentes fundentes adh. emittentis (-tes v) sed Lv. emit- tentes aut fundentes sed H.) convoluto igne flagrare. Callistratus fulgorem carbunculi debere candidum esse, ut positus[*](ut pofituf BS. positi (-itti a) G. posuit Lv.) extremo visu nubilante[*](dist. S.) sit[*](nubilante sit si ego. -ntef B. -nte se J. -ntis S. -ntes ita a. -ntem si G. -ntem et si ita Lv. -ntem ac si d.), si attollatur[*](attollatur dv. -llat BS. tollatur r.), exardescente fulgore[*](ex- ardefente fulgore BS. -centem rv.)—ob id plerique[*](pleriq. BS. a plerisque rv.) hunc carbunculum candidum vocavere[*](uocauere eum BS. uocari rv.), eum, qui languidius[*](langui- duf B1. -dos ex inuidis a. -dius ex indicis dh. -dius et (ac v) liuidius L (add. ex indicis v.a.S).) lucet[*](luc& BS. -ent rv.), lignyzontem[*](ligny- zontem S(D). -nyizontem J. -nizonte B. lithizontas (hB. liuizonias L. -icontas v. licihonias a) appellari rhv.)—; Carchedonios[*](calce- donios adh (item infra).) multo minores esse, Indicos etiam[*](etiam ego. -am in BdhG. -am minus rv.) sextarii unius mensura[*](menfura ll.hv. -ram d(?)G.) cavari. Archelaus Carchedonios nigrioris[*](nigrif B1. -ri B2. -riores a.) aspectus esse, sed igni vel sole et inclinatione acrius quam ceteros excitari; eosdem obumbrante[*](umbrante v.a.S.) tecto[*](et tecto purpureo a.) purpureos videri, sub caelo
flammeos, contra radios solis scintillare[*](et scintillare dhv.a.S.), ceras signantibus his liquescere, quamvis in opaco. [*](Th. lap. 19.) multi Indicos Carchedoni is[*](carchedoniis v. charce- donif B. carc- L. calc- a.) candidiores esse et e diverso inclinatione hebetari scripsere, etiamnum in Carchedoniis maribus stellam[*](stellas av.a.S.) intus ardere, feminas fulgorem universum fundere extra se, Alabandicos nigriores ceteris esse scabrosque[*](scabros a.). et circa Miletum [*](& circa miletum BS. et circū pletū ah.om.Ldv.) nascuntur in terra[*](in terra (-as a) BaS. in icira d. et in thracia Lhv.) coloris eiusdem, ignem minime sentientes. [*](Th. lap. 33. 18.) Theophrastus auctor est et in Orchomeno Arcadiae inveniri et in Chio[*](chlo B1. chyo L.), illos[*](illos om.B(a?). sed cfr. Theophr.) nigriores, e quibus[*](quibuf BdhB. -usdam rv.) et specula fieri; esse et Troezenios varios intervenientibus maculis albis, item Corinthios, sed[*](sed BS. et adhH.f ex Lv.) pallidiores e[*](pallidiores e ego. cfr. Theophr. et § 110. -ores et dhH. -ores BS. -ore rv(D).) candido[*](candidos Ldhv.a.S.); a[*](a BS. om.rv. (a—inportari del. H).) Massilia quoque inportari. Bocchus et in[*](i (pro in) B.om. v.a.H.) Olisiponensi[*](olyssipone (vel ulixip-) v.a.H.) erui[*](erui BdhH. herbis a.om.Lv.) scripsit, magno labore ob argillam soli[*](foli BhS. -lis a. -le Ldv.) adusti[*](adufti BS. -ti (-tis av) saltibus rv.).— Nec est aliud difficilius quam discernere haec genera; tanta est in iis[*](iis v. illif BS (ortum ex inif). eis dhC. his a. hic L.) occasio artis, subditis per quae tralucere cogantur. aiunt hebetiores[*](hebe- tioref BdhS. ab ethiopis (ethyo- L) r. ab aethiopibus hebe- tiores v.), in aceto maceratos XIII diebus , nitescere totidem mensibus durante fulgore. adulterantur vitro simillime, sed cote deprehenduntur, sicut[*](sicut—20 deprehendunt om.La.) aliae gemmae; fictis[*](fictif enim mollior BS. factitiae mollior enim dhv.) enim mollior materia fragilisque[*](fragilifq. eft BS. et fragilis et (om.d) dhv.) est. centrosas[*](centrofaf BS. -osa dhv.) cote[*](cote BS. scobe dv. scrobe h.) deprehendunt[*](dep???henduif B. deprehenduntur v.a.S. -ditur dh.) et pondere, quod minus
est in[*](in om.dv.a.S.) vitreis, aliquando et pusulis[*](pufulif B1aS. -stulis rv.) argenti modo relucentibus [*](more lucentibuf BS.).

[*]((cfr. Plin. infra § 189). Isid. XVI 14, 2.) Est et anthracitis[*](antracitif B.) appellata, in Thesprotia[*](thefphorotia B.) fossilis , carbonibus similis. falsum arbitror quod et in Liguria nasci prodiderunt[*](prodi- derunt BS. tradi- Ldhv. tur adi- a.), nisi forte tunc nascebantur. esse in iis[*](iis dhv. if B1D. his r.) et praecinctas[*](praecinotaf BaS. -tae dhC. -ti Lv.) candida vena tradunt[*](tradunt BS. -tur rv.). harum[*](harum BdhaG. horumque (har- Verc.) Lv.) igneus color ut[*](color est ut L.) superiorum, sed[*](fed BS. est dhv. est quod a.om.L. peculare B1.) peculiare quod[*](quod BLdhS. sed a. quidem quod v.) tactu[*](tactu B. iactatu a. -atae (Verc. -ti B)in ignem (-ne h) dhIsid.B. lacte Lv(D). lacte in igne cod. Poll.) velut intermortuae[*](intermortue a. -tui Lv.a.Verc.) extinguntur, contra aquis perfusae[*](perfusa a. -si Lv.a.Verc.) exardescunt .

[*](Isid. XVI 14, 3.)[*](& BS. om. r. huic dhv.) Cognata est et sandastros[*](san- dastros Lv(S). cfr. index. -sirus Isid. scandafirof B1. -darefvs B2. sandari sa a. -resus dhB.), proxima[*](proxima ego. cfr. § 93. 110. XXXVI 198. pro BD. om. rv.) natura eius[*](natura eius ego. -ra ut BaD. om.Ldhv. cfr. § 92.), quam aliqui[*](cūaliqua a.) Garamanticam[*](garamanticam BJ. -titen dhv. -titimr.) vocant. nascitur in Indis[*](in indis LaS. in india dhisid.v. om.B.) loco eiusdem nominis. gignitur et in Arabia ad meridiem versa. commendatio summa quod veluti[*](uelut hv.a.S.) in tralucido[*](intra lucida a.) ignis optentus[*](ignif optentuf (-tu B2) BadhH. om.Lv.) stellantibus[*](ftellantibuf BS. -tes (still- a) rv. celantesque se (om.d) dhH.) fulget intus[*](fulg& intuf BS intus (trans dhH) fulgent rdhv.) aureis guttis[*](aureif guttif BS. aureae (-ree L. -re a) guttae (-tte r) rdhv.), semper in corpore[*](& BS. om. rv.), numquam in cute. accedit et religio narrata[*](narrata a dhv.a.S.) siderum cognatione[*](cognatione ll.S. -one ab inspectori- bus cod. Poll. v.), quoniam fere pliadum[*](pliadū BS(D). stellarum rv. del. J.) hyadumque[*](hyadum- que ll.S(D). -dum v(J). om.dh.)

dispositione ac numero stellantur, ob id Chaldaeis in caerimoniis[*](cerimonia adh.) habitae. [*](Isid. XVI 14, 3.) et hic mares austeritas distinguat[*](diftinguat B. -nit dhB. -ncta rv. an distingunt?) et quidam[*](& quidam BS. siquidem dh. qui- a. quodam Lv.) vigor[*](uigore Lv.a.S.) adposita tinguens; Indicae quidem etiam hebetare visus dicuntur. blandior feminis flamma, allucens [*](allucenf BS. alliciens rv.) magis quam accendens. sunt qui praeferant Arabicas Indicis fumidaeque[*](fumidaeque B(S). cfr. § 127. -doque dh.H. numidaeque Lv. -dieq, a. in B lac. usque ad dicant. chrysolitho dhv. cryso- lito L. crisolitis a.) chrysolitho similes[*](similes (miles a) illas a)D. similis L. illas similes dhv.) illas dicant[*](dicant dhH. -cunt Lav.). Ismenias negat[*](smenias negant a.) poliri sandastros[*](sandastros Lv(S). -daricos a. -dareson dhH. fardarfirof B.) propter teneritatem, et ob id magno venire[*](magno uenire ll.v(S). in magno errore dhB.). sunt qui has[*](haf BS. om. rv.) sandrisitas[*](sandrisitas (and-B) BS. sandasitas r. -ta v. -areson B. -aricas dhH.) vocent[*](uocant aB.). inter omnes constat, quantum numero stellarum accedat, tantum et pretio accedere. [*](Nicand. fragm. 102 (O Schneider).)—Adfert aliquando errorem[*](errorem aliquando av.a.S.) similitudo nominis sandaresi[*](sandaresi (and- B) BS. -daser rv. -dasel dH.). Nicander[*](nicander LS. quod nicander (H. -ancer a. -anor v. meander d) adv. inBlac. usque ad illam sandaresum (v. 12.13).) sandaserion[*](sandaserion L(a?)B(S). -dareseon dhH. -sion J. -depherion v.) vocat[*](uocat dhH. -ant a. -auit Lv(D).), alii sandareson[*](alii sandareson (-rareson L) Ldhv(H)J. om.a. alii sandaseron B(S).), quidam vero hanc sandastrum[*](san- dastrum LaD. -stron hv. -sereon d.), illam sandaresum[*](sandarcesum a.), in India nascentem[*](nascentum a. -tis (propter omissionem) B.) illam[*](illam—14 custo- dientem om.B.) quoque[*](an ipsam quoque? om.d.) et loci nomen custodientem, mali colore aut[*](magni B. colori aut a. color iam ut Lv.a.B.) olei viridis, omnibus inprobatam.

[*](Isid. XVI 14, 4. Solin. 52, 58. Prisc. perieg. 1071. (cfr. Orph. Lith. 271 sqq. κηρ. p. 141. Damig. 28).— Solin. 52, 59.) Ex eodem genere ardentium est lychnis[*](eft BS. om. rv. lychnis dhman.Dal.. cfr. index et § 104; item Isid. et cod. Guelf. Solini. licnif B. lychnites (lich-a)rv (D). aliter XXXVI 14.) appellata

a lucernarum adsensu[*](ab LD. adsensu ego. abf- B1. af- B2S. assensū a. accensu dhH(J). -sarum Lv.), tum[*](tum BaS. tamen dhH. om.Lv.) praecipuae[*](praecipua gratia v.a.H.) gratiae. nascitur circa Orthosiam[*](orthosia a.) totaque[*](totamque L.) Caria[*](caria BdhB. cana a. carmaniam L. -ia v.) ac vicinis locis, sed probatissima in Indis[*](india a.). quidam remissiorem carbunculum esse dixerunt, secundam[*](secunda dhv.a.S.) bonitate[*](bonitatem B1.) quae[*](quae BS. om. rv.) similis esset[*](eff& BS. esse a. est Ldhv.) Iovis[*](iouif ll.S coll. XXI 59. 61. -uia h. ionia dH. -nis v.) appellatis[*](appellata a praelatis floribus dhv.a.S.) floribus. et[*](et—8 rapere om.a.) alias[*](aliaf BLv(S). inter has dhH.) invenio differentias[*](differen- tiam dhH Brot.): unam quae purpuram[*](purpuram BS. -ra Ldhv. (an recte? cfr. § 93. 133. 169).) radiet[*](radiat dhH Brot.), alteram quae coccum[*](cocco Ldhv.a.S.); has[*](haf BS. a Ldhv.) sole excalfactas aut attritu digitorum paleas et chartarum[*](cartharum BVen.) fila[*](fila B2Lv (S). cfr. Solin. Isid. filia B1. folia dhH.) ad se rapere. [*](Isid. XVI 14, 5.—ibid. 4. 5. Solin. 52, 60.)— Hoc idem et Carchedonia[*](carchedonia (charce- B) S. calce- adh. carcedonius (carche- v)Lv.) facere dicitur, quamquam multo vilior praedictis[*](praedictuf B.). nascitur apud[*](ad BSJ.) Nasamonas in montibus, ut[*](ut om.BJ.) incolae putant, imbre[*](ymbre L.om.BJ. cfr. Isid.) divino[*](diuinae B1. -na B2. -ne J.). inveniuntur[*](inuenitur dhv.a.S.) ad repercussum lunae maxime plenae[*](plane a. -neque L.), Carthaginem [*](carthagine BU 844.) quondam deportabantur[*](deportabatur dhv.a.S.). Archelaus et in Aegypto circa[*](circha B.) Thebas nasci tradit[*](tradit BdhH. -idit rv.) fragiles, venosas, morienti[*](morienti om.a. -tibus [carbonibus] dhH Brot.) carboni similes. potoria ex hac[*](ex (et ex dh) hac & BdhS. et ex hac parte a. uasa ex (et ex v) hoc lapide et Lv.) et ex lychnide[*](lychnide S. licnide (lign- B1) B. lychnite (lich- a) rv(D).) factitata invenio , omnia autem haec genera contumaciter[*](contumaciter fcalpturae (fcvl- B2) B(L?)Solin.S. scalpturae (scul- dh) contumaciter adhv.) scalpturae resistunt partemque in signo[*](in figno cerae (-ra B) BadhS. cerae in signo Lv. re??? (pro tenent) B. retinent U 844. sed cfr. § 148.) cerae tenent.

[*](cfr. Solin. 11, 27. Isid. XVI 8, 2.—Th. lap. 30.— extr.: cfr. Ctesias Indic. ap. Phot. bibl. 72 p. 145 (fragm. ed. Baehr p. 248 § 5). Orph. Lith. 614.) E diverso ad[*](ad om.B.) haec[*](hec a. hoc H Brot.) sarda utilissima, quae nomenl cum sardonyche[*](fardonychem B1.) communicavit. ipsa[*](ipfa BS. -sa gemma rv.) volgaris et[*](et om.L.) primum Sardibus[*](dist. S.) reperta est[*](est ego. in B. sed rv.); laudatissimae[*](laudatissimae D cum U 845. -ma Ladhv. datissime F (hic rursus incipiens). utilissimae B.) circa Babylona[*](babylona B1J. -nia B2. -nam S. -niam dhv. -bilonia F. -niam r.). cum lapicidinae[*](lapi- cidinae hH. -pidine a. -dicinae rv(D).) quaedam aperiantur[*](aperiantur ego coll. Theophr. appellantur BS. aperirentur (apar-F) rv(D).), haerentes[*](haerens dhv.a.S.) in saxo cordis[*](saxi corde v.a.H.) modo[*](modo om.Lav.a.H.) reperiuntur[*](reperiun- tur BS. -rtae D. om. rv. ). hoc[*](hoc BFdhH. hocque (hoc a) modo rv.) metallum apud Persas defecisse tradunt[*](tradunt BS. -ditur rv.), sed inveniuntur[*](inuenitur La.) compluribus aliis locis, ut[*](ut—7 asso om.a.)[*](ut BS. sicut rv.) in Paro[*](paro ll. G. ephiro dh. epiro B. ephyre v.) et Asso[*](et ossa F. eta L.); in India trium generum: rubrae[*](rubrae & quaf BS. -bri (-brum dhv) et quod rdhv.) et quas pionias[*](pioniaf B2S. -iuf B1. dionium FdhBrot. -num (dyo- L) rH. demium v.) vocant ab pinguitudine[*](pinguitudine (-tude B1) BFS. -guedine rh2v. magnitudine dh1H.); tertium genus[*](genuf eft BS. om. rv.) est quod argenteis bratteis sublinunt[*](sublinitur dhv.a.S.perlucente Lav.a.B.).[*](cfr. Th. lap. 30. Menand. fragm. inc. 347 (Meineke).) Indicae perlucent, crassiores[*](croffioref B2.) sunt Arabicae. inveniuntur et circa[*](circa aegyptum dhv. a.S.) Leucada Epiri et in Aegypto quae brattea aurea sublinuntur. et in his autem mares excitatius[*](excitatus av.a.B.) fulgent[*](fulgent—pigriores om.B.), feminae pigriores[*](an pinguiores?) et[*](& B (– etiam). om. r. sunt et dhv.) crassius nitent. nec fuit alia gemma apud antiquos usu frequentior —hac[*](hac Bdhv. ac F.om.r.) certe apud Menandrum et Philemonem[*](& file- monem Ba.om.L.) fabulae superbiunt—, nec ullae[*](ulla (illa d) est e (ex h.om.dH) FdhH Brot.) tralucentium[*](translucentium (G. -ti v) B2Lv.a.J.) tardius[*](quae tar- dius dhH Brot.) subfusae

[*](et p. 428, 1 subfufae BS. suffusa a. -so rv.) umore hebetantur[*](hebetetur dhH Brot.), oleoque[*](oleaeque BS.) magis quam alio[*](olio B1.) liquore[*](umore BS.). [*]((cfr. Orph. Lith. 280. κηρ.. p. 142). Isid. XVI 7, 9. Agatharch. peripl. mar. Erythr. p. 54. Diodor. III 39, 4. 5. Strabo XVI 4, 6 p. 770.)damnantur ex iis melleae ac[*](ac FLa. et dhv.) validius[*](ualdius J. cfr. XXXIV 178.) testaceae.

Egregia[*](ex—3 egregia om.B.)[*](aegreia F2. -ria F1.) etiam nunc[*](etiamnunc dhH. -num BFLv(S). nunc etiam a.) sua[*](fua BS. de a.om. rv(D).) topazo[*](topazo BFS. -zio rC. -atio v (item infra).) gloria est, e[*](e ego coll. Isid. om.BS. suo rv(D).) virenti genere et, cum primum[*](primum BS. om. rv(D).) reperta est, praelatae[*](praelate Fa. -ta L.) omnibus. accidit[*](accidit BS. id (in a) acc- adhv. ad (del.F2) accidat F.om.L.) in Arabiae insula, quae Cytis[*](cytis H ex VI 170 (sed lectio incerta). chitis aC. cithis F. chytis Lv. echitif B (an recte? ut eadem insula sit quae Ophiodes Aga- tharchidi, Diodoro, Straboni).) vocabatur[*](uocabatur B2S. -bantur B1. -catur rv(D).), in quam[*](quam BFS. qua rv.) devenerant[*](deuenerant BS. om. rv.) Trogodytae[*](trogodyte a. -dite (ergo- F1) F. trago- L.) praedones fame[*](cum (del. H) diutius fame dhv.a.S.) et[*](et om.La,) tempestate fessi[*](pressi Lv.a.S. prae- a.), ut[*](ut BS.om. rv. qui D.), cum[*](cum om.dhv.a.H.) herbas radicesque foderent[*](effoderent dhv.a.S.), eruerent[*](eruerent S e coni. J. -runt ll. v (D).) topazon[*](topazon BS. -zion C. -zum F. -zium r.). [*](Xenocrat. ap. S. Ambros. expos. in psalm. CXVIII 16, 41 p. 1182 (Bened.) p. 1438 (Migne). Stephan. Byz. s. v. τοπάζιος. cfr. Plin. supra § 24. VI 169.) haec Archelai[*](archilai B.) sententia est. Iuba Topazum[*](topazum BFS. -zon G. -zium r. -zion dhC.) insulam in Rubro mari a continenti[*](continenti BLS. -te rv. cfr. IV 64. (V 93); contra III 140. V 28. 78. 140.) stadiis[*](stadiis (om.B) ccc ll.v(S). diei nauigatione dhH.) CCC abesse dicit[*](dicit BS. tradit rv.); nebulosam et ideo quaesitam saepius[*](faepiuf BS. -pe FhaG. -pe a Ldv.) navigantibus nomen ex ea causa accepisse, topazin[*](topazin ll.v. -zum d. -zium h.τοπάζεινD.) enim[*](enim—12 quaerendi ll.Isid.v. om.a. topazin—quaerendi del. U 846. cfr. Salm. p. 763aB. (fortasse deletis iis: topazon ex hac primum e. q. s.).) Trogodytarum[*](trago- dytarum L. trodit- F1.) lingua significationem habere quaerendi. ex hac primum

inportatam Berenicae reginae, quae fuit mater sequentis Ptolemaei[*](ptolaemaei B.), ab[*](a dhv.a.J.) Philone[*](philone S. fil- B. phyl- L. philemone adv.pilemune F.) praefecto; regi[*](regi BFS. -gis rD. -gis ac v.) mire placuisse et inde factam[*](actam B.) statuam Arsinoae[*](arsinoae dhG. -nae B. -noe Fv. arsi L.om.a.) Ptolemaei[*](ptolemaei (-laem- B) v. -met F. -lomaei (-mei a) r. add. philadelphi (-dhelphi F. -delfi a. phyladelphi L) rdhv. a.D. cfr. U 847.) uxori quattuor cubitorum, sacratam in delubro, quod Arsinoeum[*](arsinoeum D cum U 847 ex XXXVI 68. aureum ll.v.) cognominabatur . [*](Isid. XVI 7, 9.) recentissimi[*](recentiffi B1. -ssimus F.inalac. usque ad derigitur (v. 8).) auctores et circa Thebaidis Alabastrum [*](nabaftrum B. alabastre Lv.a.C.) oppidum nasci dicunt et duo genera eius faciunt, prasoides[*](prasoides D. -den S. -dem v. praffioden B2. -de B1. tra- soide L. -suidu F.) atque chrysopteron[*](crysopterum L. chrysote- dh. dirisoterun F.), simile[*](similem dhv.a.S.) chrysopraso[*](chrysopraso hH. cfr. § 113. -asso (cryfo- B) BLd. -asio v. -paro F.). tota enim[*](eius enim tota (om.d) dv.a.S.) similitudo ad porri sucum derigitur[*](derigitur B1. dir- rv.). est autem amplissima gemmarum. eadem sola[*](fola Bdhv. -lam F.om. r.) nobilium[*](nobiliffima B1. -marū B2.) limam sentit , ceterae[*](cetera a.) Naxio[*](naxio H coll. XXXVI 54. -xo B1Fa. -xiis G. faxo B2Lv.) et[*](et (del. G) cotibus 11.(G)H(J). et cote hv. del. S. an e cotibus?) cotibus poliuntur. haec et usu atteritur .

[*](Isid. XVI 7, 10. (cfr. Diosc. V 159). Solin. 20, 14.) Comitatur[*](comitatur—12. 13 auctoritate om.a.) eam similitudine propior quam auctoritate callaina[*](callaina BS. cfr. index. -ica Solin. et Isid. -ain F. -amis a. -ais Lv.), e[*](e BFG. om. rv.) viridi[*](uiridis a. -de v.a.G.) pallens[*](palleus a.). nascitur post aversa[*](auerso indie a.) Indiae apud incolas[*](infulas Lv.a.B.) Caucasi montis, Hyrcanos[*](hyrcanos—dahas om.B.)[*](hyrcanos D cum U 848. phycaros LH. phic- av. pirachos F.), Sacas, Dahas[*](sacas dahas FS. ac asdathas (-tas G) Lv. sas datas a. sacas (satas d) apud dacas dh. apud sacas et dahas H cum Salm.), amplitudine conspicua, sed fistulosa ac sordium plena, sincerior

[*](et p. 430, 1 sincerior multo (-toque d) dhv.a.S. nicarior a.) praestantiorque multo[*](multo om.Ldhv.a.S. multo—autem om.a.) in Carmania[*](carmania Bv(C). -minia F. camania L. germ- dh(Isid.)B coll. Solino.), utrobique autem in rupibus inviis et gelidis[*](g&idif B.), oculi[*](oculorum La.) figura extuberans leviterque adhaerescens[*](adhaerescens ego. -refunt B1. -rens rv. de mendo cfr. §117.) nec[*](nec—p. 431, 1 uitri om.a.) ut adnata[*](ad- nata ll.S. adgn- hBrot. agn- C. ann- dv.) petris, sed ut adposita. [*](Isid. XVI 7, 10.) quam ob[*](quapropter dhv.a.H.) rem scandere ad eas[*](eam dhv.a.S.) pigritia[*](pigria B1. -ri B2.) pedum equestres populos taedet, simul et periculum terret; ergo fundis[*](fundif BG. eun- dis F. euntes Ldhv.) e[*](e Bdhv. et F. ed L.) longinquo incessunt et cum[*](et cum—ex- cutiunt om.B.) toto musco excutiunt. hoc[*](hocque v.a.H.) vectigal, hoc gestamen[*](est tamen F. est gestamen dhH Brot.) in cervice, digitis[*](digitif BJ. dici- F. et (ac H) digi- dH. diutius Lv. diuites G(S). -tis D.) gratissimum norunt[*](norunt BLv(S). om. H. inFdhlac. usque ad totus uero (§ 118 init.), sed in §§ 113. 114. 115 praebentdhpauca supplementa ex Isidoro licenter compi- lata.), hinc[*](hinc BS. hic L. is v.) census[*](fensus L.), haec gloria a[*](a del.B2.) pueritia deiectum[*](deiectorum v.a.S.) numerum [*](dist. ego.) praedicantium; in quo varia fortuna quidam ictu primo cepere praeclaras, multi[*](multi Bv. -to L.) ad senectam[*](ad fenectam BS. in secundo Lv. insectando G.) nullas. et venatus[*](uenatus BG. om.Lv.) quidem callainis[*](callainif B1S. -ain hif B2. -aides Lv. -dis G.) talis est[*](talif eft BS. -li Lv. -lis G.). sectura inde[*](inde BS. om.Lv. an lacuna?cfr. § 118.) formantur, alias faciles[*](facilef BS. fragiles Lv(J). cfr. § 121 extr. XXXVI 160.).[*](Isid. XVI 7, 10. Solin. 20, 14.) optimis[*](optimus v.a.S. color Bv. odor L.) color smaragdi, ut tamen appareat[*](appareat—-13 effe BS. -ret ex alieno est Lv.) alienum esse quod placeat[*](placeat BS. -ant Lv.). inclusae decorantur auro, aurumque[*](aurum quae B.) nullae magis decent. quae sunt earum pulchriores , oleo, unguento, etiam[*](etiam ll.S. et etiam v. et C.) mero colorem deperdunt, viliores[*](utilioref B.) constantius repraesentant[*](repraesentant Lv. fe praeftant BD. (an constantia eius prae- stant? cfr. § 199).), neque est imitabilior
alia mendacio[*](mendacio G. -atio B. aut mendacior Lv.) vitri. sunt qui in Arabia inveniri eas[*](eaf BLv. prassiū a.) dicant[*](dicant LaG. -cunt Bv.) in[*](in—uocant om.a.) nidis avium, quas melancoryphos[*](melancoryphos B e Solino. -pof B. -cholicos Lv.) vocant.

[*](Isid. XVI 7, 4. (Th. lap. 37?).—cfr. Plin. supra § 77. Solin. 52, 62.) Viridantium et alia[*](et alia—4 prasius om.a.) plura sunt genera. vilioris[*](uiliorif BS. -rique est L. -ris est G. -ri est v.) turbae prasius[*](prasius dhv. -ftaf B. -ssius L. (add.dh pro uiri- ditate coloris ē sed uilis; cfr. Isid.).), cuius alterum genus sanguineis punctis[*](puncinis a.) abhorret, tertium[*](tertium est dhH Brot.) virgulis tribus distinctum[*](distinct. uirgulis (om. tribus) dh.) candidis[*](candidif BadhH. est candidum Lv.). praefertur his[*](his om.a.) chrysoprasos[*](chrysoprasos ego. -sus S. -sius v. -afo Ba. crysoprassius L.) porri sucum[*](porri sucum om.a.) et ipsa referens[*](referenf BG. -nte Lav.), sed[*](sed Lav. & B.) haec[*](haec BG. hec a. et Lv.) paulum declinantem[*](declinantem a. -ante BL. -ans v. -at J. (fort. candidis praefertur his, chrysopraso ... referente, set hac paulum decli- nante, abl. absol.).) a topazo in aurum. huic[*](109) et amplitudo ea est, ut cymbia etiam ex[*](ex om.a.) ea fiant, cylindri quidem et[*](& ego. a B1. om. rv.) creberrime[*](creberrime S cum vet. Dal. -mi (creuerr- B1) B. celerrime Lav.). [*](Isid. XVI 7, 11. Solin. 33, 20. Prisc. perieg. 882.)— India[*](india has av.a.G.) et has generat et nilion[*](nihilion B.), fulgore[*](fulgore—11 nasci om.a.)[*](fulgore BG. -ris Lv.) ab ea distantem[*](ab ea diftantem BS. si ante habeas Lv. hebeti ac G.) brevi[*](breui B G. -uis Lv.) et, cum[*](cum Lv. om.B.) intueare, fallaci[*](fallacis v.a.G.). Sudines dicit[*](dicit BG. uero dicit Lv.) et in Sibero[*](fibero BS. syuero Lv.) Atticae[*](galatiae U 849 e Procop. de aed. 5, 4.) flumine nasci. est autem color fumidae topazi aut aliquando melleae[*](mellę B. -lie a.). Iuba in Aethiopia gigni tradit[*](tradit et v.a.G.) in litoribus amnis, quem Nilum vocamus, et inde nomen trahere.— non tralucet[*](non tralucet om.a.ad antecedd. referuntBD.) molochitis[*](molochitif BLS. -tis tralucet a. -tes dh(lac. expleta ex Isid.)B. malach- v.); spissius viret[*](uir& BJ. -ens Lav. uirens et crassius (-ior Isid.)quam smaragdus dhH (sumzpta ex Isidoro, qui sua sumpserat ex Solino, apud quem crassius pro spissius uiret).) ab[*](ab BS. a rv.) colore malvae

nomine accepto[*](nomen accepit dhIsid.), reddendis laudata signis et[*](et—2 medicamine om.dhlsid.) infantum[*](infantium av.a.S.) custodia quodamque[*](quedam quae a(?). quadam Lv.a.S. pericula BaS. -la ipsorum Lv.) innato contra pericula medicamine[*](post medicamine inseruit nasci- tur in arabia H exdhIsid.).— [*](Diosc. V 159. Isid. XVI 7, 8. Th. lap. 34. Dionys. perieg. 724. 784. cfr. Orph. Lith. 267 sqq. κηρ.. p. 141.) Viret[*](pro uiret—totus uero (§118) ex Isidoro haec substitueruntdh: iaspis de greco in latinum (lamium d) uiridis gēma interpretatur Ias quippe uiride pena- sin gēma int'pr. Est autem uiridis sicut smaragdus. s; crassi coloris. species ei' XVI.) et saepe tralucet iaspis, etiam[*](etiam BJ. -am si rv.) victa[*](uicta J. -ta aG. uifa B. uictis a a. -tus a Lv.) multis antiquitatis gloriam[*](gloriam BJ. tamen glo- rv.) retinens[*](retinet a.). plurimae[*](plurima a.) ferunt eam[*](eas a.) gentes, smaragdo similem[*](simile a.) Indi[*](indice (-cae v) cyprii Lv.a.G.), Cypros duram[*](durant a. dicunt Lv.a.G.) glaucoque[*](glaucum pinguemque Lv.a.G.) pingui, Persae aëri[*](eris a.) similem, quae[*](quae BJ. om. r v.) ob id vocatur aërizusa; talis et Caspia[*](cafpia BG. aspia a. iaspis Lv.) est. caerulea est circa[*](eft circa B(L?)J. om.av.) Thermodontem amnem, in Phrygia purpurea et[*](& BS. om. rv.) in Cappadocia ex purpura caerulea , tristis[*](triftif BS. om.Lv. inalac. usque ad 10 sed mi[nus].amisos G. -iffof B. thracia Lv.) atque non refulgens. Amisos Indicae similem mittit, Calchedon[*](calche- don H. -chadon BD. (cfr. § 73. 72). chalcidia Lv. -cidon G. -cedon Lugd.) turbidam. sed minus refert nationes quam bonitates distinguere. [*](Diosc. V 159. Orph. Lith. 613.) optima[*](optima BaJ. -ma ergo Lv.) quae purpurae aliquid [*](ali- quit B1. quicquam Lav.a.S.) habet, secunda quae rosae, tertia quae smaragdi. singulis[*](fingulif BaS. -lis autem Lv.) Graeci nomina ex argumento dedere. quarta apud eos vocatur boria[*](boria Lav(S). -rea C. doria B.), caelo autumnali matutino similis; haec[*](haec BaD. et haec Lv.) erit illa, quae[*](quae uocatur Lv.a.D.) aërizusa[*](arizufa B. eri- a.) dicitur[*](dicitur aD. -c&ur B.om.Lv. hic add. fit autem et (del. D)sub diuo sicut et smaragdi aD.). [similis[*](similis—p. 433, 1 uiolas Lav. om.B.uncos ego posui.) est et sardae,
imitata et violas]. non minus multae species reliquae sunt[*](funt B (L?) S. om.av.), sed omnes in vitium caeruleae[*](caerulae B. ceraulea a.), ut[*](ut B (a?) S. et L. aut v.) crystallo[*](chryrtallo B.) similis[*](fimilif BD. -les rv.) aut myxis, item terebinthizusa[*](tereben- thiszusa a.hie add. inproprio ut arbitror cognomine uelut e multis eiusdem generis composita gemmis Lav.a.D. del. U 851.). quam ob rem praestantiores funda cluduntur, ut sint[*](ut fint BS. ut a. id est Lv. del. H. ab utraque parte BS. om.Lv. inalac. usque ad nitor (v. 6).) patentes ab utraque parte nec praeter[*](nec praeter BS. nec patentes (del. v)praeterquam Lv.) margines quicquam[*](quicquam BS. om.Lv.) auro amplectente. [*](Th. lap. 23. Martial. epigr. V 11, 1.) vitium in iis[*](iis v. if B1LD. hif B2.) est et brevis nitor nec[*](nec BS. et rv.) longe splendescens[*](rfplendefcenf BS. -dentes a. -dens Lv.) et sal[*](et sal—p. 434, 9 aegyptia om.a.) et quae[*](quae—omnia BJ. omnia quae in ceteris Lv.) ceteris omnia. et vitro[*](et uitro—9 continet Lcod. Poll.v. om.B.cfr. § 96. 83. 199.) adulterantur, quod manifestum fit, cum extra fulgorem spargunt atque non in se continent. reliquas[*](reliquaf BD. cfr. U 852. nec in (del. G) diuersa (-sae G) quae (quas C) Lv.) sphragidas[*](fphragidaf Bv. stra- L.) vocant, publico gemmarum nomine[*](nomine BD. dominio in (del. Bas.) Lv.) his tantum dato [quoniam[*](quoniam—signent Lv. om.B. uncos posui cum U 852.) optime signent]. [*](Diosc.V 159. Isid. XVI 7, 8. (Damig. 13).—extr.: Diosc. V 159.)

totus vero oriens pro amuleto[*](amuleto S. amal- B1. amai- B2. cfr. § 51. XXX 138. (XXIII 20). amuletis B(D). maul- FLv.) gestare[*](geftare eaf traditur BS. traditur gestare FdhB. tradidit (-ditur v) testari Lv.) eas traditur. ea[*](ea BLv(D). eas F. eam B.), quae ex iis[*](iis dv. his ll.D.) smaragdo similis est, saepe[*](faepe BS. ope F. e petra L. -tra per v. et per dH. et G.) transversa[*](tranfuerfa BFG(S). -rsum dhv(H). uersa L.) linea alba media praecingitur et monogrammos[*](monogrammos S e coni. J. -mma B. grammatias FLv.) vocatur; quae pluribus, polygrammos[*](polyclamos d. -calamos v.a.B.). libet[*](licet H Brot.) obiter vanitatem Magicam hic quoque coarguere[*](arguere B.sed cfr. § 54. 169. 192. XXX 1. XXVIIII 114. XXV 25. (XXXII 33. XXVII 57).), quoniam hanc utilem esse

contionantibus prodiderunt.—Est et onychi iuncta[*](onychipuncta FLhv.a.S.) quae iasponyx[*](iafponyx Bv. -nix L. ponix F.) vocatur, et nubem complexa et nives imitata[*](imitata ll.v(S). in summitate dhH.) et[*](& BS. et est d. est et H. haec FG. quae Lv.) stellata rutilis punctis. est et[*](est et—similis om.B.)[*](est et Ldhv(D). est F. et est S. et J.) sali[*](sali cod. Poll. v(S). -le L. -lem FdhH.) Megarico similis[*](megarico similis Lv(J). cfr. XXXI 87. similis megarico cod. Poll S. metaticum F. imitata dhH.) et velut[*](ueluti dhv.a.S.) fumo infecta, quae capnias[*](capniaf Bv. apn- Fd. cadmias L.) vocatur. magnitudine[*](magnitudine—6 thoracatam om.B.)[*](magnitudine L. -dinem (-dinirem F) iaspi- dis (asp- F) Fdhv.) XVI[*](XVI FD. quindecim dhH. duodecim L. XI v.) unciarum vidimus[*](uidimus dv. -demus Fh. -dimusque L.) formatam[*](formatam- que v.) inde effigiem[*](in Fh. et figiem F. effigie h.) Neronis thoracatam[*](thoracata h.).

[*](Th. lap. 55. Isid. XIV 3, 32. Solin. 15, 28. Th. lap. 31. 23. Isid. XVI 9, 7. Dionys. perieg. 1105.) Reddetur[*](an reddatur, ut VI 23. X 170. 208. XVII 37. XXVI 164?) et per se cyanos[*](cyanof BG. -no FC( (D). cianeo (cya- v)dhv. grano L.), accommodato[*](accommodato BFG(S). praem. gratia Lv(D). cfr. X 121. -data gratia dhH.) paulo ante[*](paulante B1.) et[*](& BS. om. rv. iafpidi ll.S. -dis v. om.dhH.) iaspidi nomine[*](nominato dhH Brot.) a[*](a B1S. ac B2. om. rv.) colore caeruleo. optima Scythica[*](fcytica B. sest- F.),[*](115) dein Cypria, postremo Aegyptia. adulteratur maxime[*](maxime e B.) tinctura [*](dist.S. cfr. Theophr. et XXXV 16.), idque in gloria est[*](gloria est ego. cfr. V 11. -riam ll.v(S). -ria dhB.) regum[*](regum BFS. rerum r. regis dhv.) Aegypti[*](aegypti BadhH. -tii v. -tia F. -tiarum L.); adscribitur et[*](& BS. ei La.om.Fdhv.) qui primus tinxit. dividitur autem et haec in mares feminasque. inest ei[*](ei om.dv.a.G.) aliquando et aureus pulvis, non[*](non om. SJ(errore).) qualis sappiris[*](sap- piris J. -rif (-pph- B2) ineft B. in sappiris (-pph- S) aS. in sapphirinis (sapir- F. saphyr- L) rdhv.); in his[*](in hif (B2D. if B1. iis S) BS. om.F. aureis a. in sapphiris dhH. saphyrus (sapphir- v) Lv.) enim aurum[*](aurū BFdhH. et aureis Lv. om.a.) punctis conlucet.—

[*](Th. lap. 37. Isid. XVI 9, 2.) Caeruleae[*](caeruleae & Bv(S). -li et FL. -leis hH cum antecedd. iungens). -las d.om.a.) et sappiri[*](fapphiri B2v.a.H. sapi F. -phyrus L. -phirus ceruleus a. -pphirorum H Brot.), rarumque[*](rarumque ut BLhS. cfr. § 170. (XXII 93). -um quae d. quae H. raroque rv.) ut cum purpura. optimae apud Medos, nusquam tamen perlucidae. praeterea inutiles scalpturis[*](fcalpturif (fcvl- B2) BS. -turae (-re L) Ldhv. -tores a. salptures F.cfr. § 121 extr.) intervenientibus crystallinis centris. quae sunt ex[*](ex—mares om.B.) iis[*](iis dhv. his FLaD.) cyanei[*](cyanei dhB. ciani F. ueani a. uesa- L. resa- v.) coloris, mares existimantur.

[*](Isid. XVI 9, 1. cfr. Th. lap. 31. Dionys. perieg. 1122. Isid. 1. 1. Th. lap. 30.) Alius[*](alius—6 descendunt om.a. aut quae BS. aut d. et Fv. om.Lh.) ex hoc ordo purpureis dabitur aut quae ab iis descendant[*](defcendunt BS. -dentibus (G. disced- Lv.) rv.). principatum amethysti tenent Indicae[*](tenent indicae BS. indicae (in uicem L) tenent rv.), sed in Arabiae[*](ara- bia a. -bia ex ea Lv.a.G.) quoque parte, quae[*](qua ad.) finitima Syriae Petra[*](petra ll.(B2)S. -traea h(?)B1. -tria v.) vocatur[*](uocantur B.), et[*](& BS. et in rv.) in Armenia minore et[*](& BdS. in L. et in hv. om. r.) Aegypto et Galatia[*](galatia BFdhv ((H). gallia LG. -lla a.) reperiuntur , sordidissimae autem[*](autem om.B. autem atque dhv.a.G.) vilissimaeque[*](uilissimaeque FLG. -me a. -mae dhv. que B.) in Thaso[*](thafo ll. G. tharfo v. tarso dC.) et Cypro. causam nominis adferunt quod usque ad vini colorem accedens[*](non accedunt dH Brot.), priusquam eum[*](enim degustent H Brot.) degustet, in violam[*](uiolam dhv. -la ll.S. cfr. VIII 121. IX 113. II 51.) desinat[*](desinit dhH Brot.) fulgor[*](fulgorque Lv.a.H.), alii quia[*](alii quia S. aliqui Ba. -qua FdhH. om.Lv. de mendo cfr. XXXV 86 extr.) sit quiddam[*](fit quid- dam BIsid. S. si quidem (-dam F) FdhH. quidam Lv. om.a.) in purpura illa[*](illius Isid.) non ex toto[*](poto B.) igneum[*](igneum ll.Isid.S. in ign- H. igneus hv.), sed in[*](in BLv. om. r.) vini colorem[*](colore Fa.) deficiens[*](deficiens—14 decore om.F.). perlucent[*](perluceant (om. autem) a.) autem omnes violaceo[*](uiolatio B. -acio D.) decore[*](decore B(a?)S coll. XXVII 99. colore Ldhv(D). de mendo cfr. § 123 (nitor). 126.), scalpturis[*](fcvlpturif B2. scalpturi a. -re L.) faciles. Indica[*](indica BFS. -ia a. -icae (-ice L) Ldhv.)

absolutum Phoenices[*](phoenices ego. -ciae D. phenicis dh. fellif & B. felicis FaG (cfr. IX 127). om.Lv. conici possit etiam floris (cfr. IX 125) vel illius (cfr. IX 135. 139).) purpurae colorem habet[*](habet BS. -ent rv.). ad hanc[*](an hunc? hancque d(?)v.a.S.) tinguentium[*](tingentium B.) officinae dirigunt vota. fundit[*](fundunt d(?) H Brot.) autem[*](autem (sc. colorem; cfr. X 44)BaS. autem eum rv(D). -tem fulgorem J. (an potius lucem ... blandam?).) aspectu[*](afpectum BaS.) leniter blandum neque in oculos, ut carbunculi, vibrantem[*](uibrantem BS. -ant rH. -at v.). alterum earum[*](earum om.BSJ.) genus descendit ad hyacinthos; hunc colorem[*](93) Indi socon[*](sacon dhv.a.S.) vocant, talemque gemmam socondion[*](focondion BFS. sac- LdhH. cfr. ind. -odion v. om.a.). dilutior[*](dilutiorem (-or H) eadem et dhH Brot.) ex eodem sapenos[*](sapenes a. -pinos Lv.a.H.) vocatur, eademque[*](eademque BLS. -dem et dhv(H). -dem aG. om.F.) pharanitis[*](pharanitis dhS. far- B. par- a. -tes v. paranytis L.) in contermino Arabiae, gentis[*](gentis arabiae (om. nomine) dhv.a.G.) nomine. quartum genus[*](genus—8 quin- tum om.B.) colorem vini habet. quintum ad vicina[*](uicina ll.S. -niam B. -nia v.) crystalli descendit albicante purpurae[*](purpure F. -ra La.) defectu[*](detectu a. deie- v.a.H.). hoc[*](hoc BdhS. hoc et rv.) minime probatur, quando praecellens debeat[*](debeat BS. -bet rv. in BFdhv. om. r.) esse in suspectu velut ex carbuncu refulgens quidam[*](quidam— p. 437,1. 2 ueneficiis om.a.) leniter[*](leniter Salm. cfr. § 122. 63. leui- ll. v. purpuram Salm.) in purpura roseus nitor[*](nitor Ldhlsid.v. int- F. color BS. cfr. § 129. XXXIII 121. IX 134, de mendo supra § 121.). tales aliqui malunt paederotas[*](paederos L. ponderotas F2. -ratas F1. cfr. § 129.) vocare, alii[*](alii antheros L. aliif anterotaf B (sed post genam).) anterotas, multi Veneris genam[*](genam BFS. gemmam Ldhv.add. quod (Lv. qui F. quo h.om.d) maxime uidetur decere (B. de re Lv. et de re Fdh) et (om.F) specie (-ies FdhH) et colore (-lose F. -los dhH) extremo (atremi F. eas dhH. del. S)gemmae (-mmas dhH) FLdhv.a.D. om.B.del. U 855.). Magorum vanitas ebrietati eas[*](eaf Bv(S). fas (sed post resistere) r. om.dhH.) resistere promittit et inde appellatas, praeterea, si lunae nomen ac[*](ac ll.v(S). aut dhH.) solis inscribatur[*](infcribatur BS. fcrib- Lv. fereb- F. inferatur dhH.) in iis[*](iis dhv. if B1 (FL?)D. hif B2.) atque ita suspendantur e collo[*](e collo ll. G(S). collo e dhv(H).)
cum pilis[*](cum pilif BS. capillis rv.) cynocephali et[*](uel (pro et) dv.a.S.) plumis hirundinis, resistere veneficiis [*](ueneficiis B2dhv. -cis rD.), iam vero[*](uero om.dhHBrot.) quoquo[*](quoque (om. modo) dhH Brot.) modo adesse[*](an prodesse?) reges adituris, grandinem [*](adituri grandine a.) quoque[*](quoque om.adHBrot. que h.) avertere[*](auer- tere—4 smaragdis om.L1a.) ac locustas precatione addita, quam demonstrant[*](demonstrans F.). nec non in[*](nec non in BL2S. nam FdhH. nam e v.) smaragdis quoque[*](quoque om.a.) similia promisere [*](pro- mirere F. prospere L(a?).), si aquilae scalperentur aut scarabaei, quae quidem scripsisse eos[*](eos—contemptu om.a.) non sine contemptu[*](con- tentione FL.) et inrisu generis humani arbitror.

[*](cfr. Solin. 30, 32. Isid. XVI 9, 3.) Multum ab[*](ab ea v.a.S. om.adh.) hac distat hyacinthos, ab vicino[*](ab uicino (-nu B1) tamen colore BS. tamen (om.a) e uicino rv.) tamen colore descendens[*](se distendens L.). differentia haec est[*](eft BS. om. rv.), quod ille emicans[*](122) in amethysto[*](amethysto (amath- B) Bav. -tisto r.) fulgor violaceus diluitur[*](diluitur BJ. -tur in aS. -tur et in Fdh. -utus est in Lv.) hyacintho primoque[*](primoque BS. -mo quoque rv.) aspectu gratus evanescit, antequam satiet[*](satietur L.), adeoque non inplet oculos, ut paene non attingat, marcescens[*](marcenf fceleriuf B.) celerius [*](21,65) nominis[*](nominef B1.) sui flore. [*]((cfr. Damig. 47). Isid. XVI 15, 2. cfr. Diodor. II 52, 3.—Solin. 30, 32.)— Hyacinthos[*](tuacinto d.an et hyacinthos, ut § 114?) Aethiopia mittit et chrysolithos aureo fulgore[*](colore Lav.a.H.) tralucentes. praeferuntur his[*](his chrisoleti indicae a.) Indicae et, si[*](si—16 turbidae om.a.) variae non sint[*](sunt F.), Tibarenae[*](tibarenae BS. -ranae H cum Salm. zibaranae (-na F) Fdh. bactrianae Lv.). deterrimae autem Arabicae[*](arabiae F.), quoniam turbidae sunt et[*](sint et F. sunt a.) variae[*](uariae Ba. -iae et rv.), fulgoris[*](fulgentes interpellatae dhH Brot.) interpellati nubilo macularum[*](maculorum B1. -ofum B2.), etiam quae limpidae[*](lympidis Lv.a.G.) contigere, veluti[*](ueluti—refertae om.a.) scobe[*](fcobe (-bae B) BJ. -bae (-be v) sua rv.) refertae[*](refertis L.). optimae[*](optima a. -mi dh. opimi F.) sunt quae[*](qui Fh.) in collatione

aurum[*](auri Bd.) albicare[*](albicare (-ificare d) quadam (quand- Fa) ar- genti facie cogunt FLadhv. albicare facie non argenti uiden- tur B.locus vix sanus; an quarum collatione aurum albicare facie noua argenti uideatur?) quadam argenti facie cogunt. hae[*](hae S. he B.om. rv(D).) funda includuntur perspicuae[*](refpicuae B. que persp- a.), ceteris subicitur aurichalcum[*](orichalcum BLugd. cfr. XXXIV 2. 4.), tametsi[*](tametfi ll. S. -si iam v. iam (tam h) etiam dhH. om.a.) exiere iam de[*](exiere iam de BS. expedere F1. -pere de F2. -pertę (-parte h) de dh. -pertes Lv. om.a.) gemmarum usu. [*](Isid. XVI 15, 3.)— Appellantur aliquae[*](aliquae B(a?)S. -ui rv.) et chryselectroe[*](chryselectroe (cry- B1) B1S. -tro (cry- B2) B2a. -tri hv. cryselectros L. crysoe lectore (-roe F2) F.), in colorem electri declinantes , matutino[*](matutinus Lv.a.G.) tamen tantum[*](tamen tantum BS. tantum FdhH. om. rv.) aspectu[*](aspectu BS. -tu iocundae F. -di dhH. -dior a. -diore G. -tus iocun- dior Lv. 6 quaedam BS. -dam in iis (his FL) rv.). Ponticas deprehendit levitas. quaedam durae sunt ac rufae[*](rufae- que (om. ac) dhv.a.S.), quaedam[*](quaedam Lv. quae Ba. que F.om.dh.an aliae vel aliquae?) molles[*](molles et dhv.a.S.), sordidae. Bocchus auctor est et[*](et om.B.) in Hispania repertas[*](repertas et ego. -tam BS. -tas rv.)et quo in loco crystallum dixit[*](dicit dhv.a.S.) ad libramentum[*](24) aquae puteis defossis[*](de- foffif BLv(J). -fessis a. detosis F. depressis dh(?)H(D) ex § 24.) erui[*](erui BS. erutam dhH. inde erutam (-tam e a. -tam et v) rv(D). an erui, etiam?), chrysolithon[*](chrysolithon dhC. -tho a. -iton ll.v.) XII pondo a se visam. [*](Isid. XVI 15, 6. (cfr. Plin. infra § 172).—Isid. 1. 1.)— Fiunt[*](fiunt ll. v. an funt?) et leucochrysi[*](leucochrysi (-cryfi B) BdG. -ses La. -sae Fv. -soe D.) interveniente candida vena. sunt et[*](& in BS. in rv. cfr. § 118.) in hoc genere capniae[*](camnie a.). sunt et vitreis[*](uitrei a. -reae iis coni. S.) similes, velut[*](ueluti adhv.a.S.) croco fulgentes[*](fulgentef BaS. refu- rv.); vitro[*](uitro adulterantur BS. uitree (-eae v. -ei FdhH) uero rdhv. om.a.) adulterantur, ut[*](ut om.B.) visu discerni non possint[*](poffvnt B2.); tactus[*](acts a. actus (tac- v) autem Lv.a.H.) deprendit, tepidior in vitreis[*](uitrei eius a.).
In eodem genere sunt melichrysi[*](melichrysi adhv. eli- F. melychr- B. -crisi L.) veluti[*](naeluti B1. qui ueluti dhH Brot.) per aurum[*](auro per sincerum mel coni. J1. de per cfr. § 98. an potius super?) sincero melle tralucente[*](tranflucente B2v.a.J. -cent dhH Brot.). has[*](chas d. quas v.a.H.) India fert[*](fert BS. uult F. uolt dh. mittit rv.), quamquam[*](quamque F.) in[*](in om.a (an recte?). ad Lv.a.H.) duritia[*](duri a. iniuriam Lv.a.H.) fragiles[*](fragilis L. -lem dh. agile a.), non ingratas[*](non ingrataf BS. om. rv.). eadem[*](in eadem FdhaH Brot.) et xuthon[*](xuthon BS. cfr. ind. XVI hos Fa. xythios L. xystion v. xanthi H.) parit[*](parit et a.om.dhH Brot.), plebeiam[*](plebeiam (-ia H) ibi gemmam (-ma H) v.a.S.) sibi gemmam.

[*](cfr. supra § 84. Isid. XVI 10, 2. Solin. 33, 22.) Candidarum dux est paederos[*](pederor a.), quamquam quaeri potest[*](potest quaeri adhv.a.S.), in[*](an in dhv.a.S.) quo[*](quo BS. om. rv.) colore numerari[*](numerari–iactati om.a.)[*](in- numerari F. annu- L.) debeat totiens iactati per alienas pulchritudines nominis, adeo ut[*](ut BaS. om. rv.) decoris praerogativa in vocabulo facta sit[*](est Lv.a.S. sit omnibus gemmis a.). sed tamen[*](fed tamen BS. est Fdhv. om. r.) et suum genus expectatione tanta dignum. coeunt quippe[*](quippe BS. enim Lv. om. rG.) in tralucidam[*](intus translucida crystallis (-llus H) dhH Brot.) crystallum[*](crystallum—14 haec om.a.) viridis suo modo aër simulque purpurae[*](purpure BS. -ra rv(D).) et quidam vini aurei nitor semper[*](semper coronatuf BSJ.) extremus in visu, sed purpura coronatus. madere[*](madere BLv (S). om.FdhH. dist.S.) videtur et singulis[*](uid&ur & fingulif BS. singulis uidetur Lv. uidetur Fh.om.dH.) his et[*](hif et ll.v(S). ethis dhH.) pariter omnibus,[*](Solin. 33, 23.) nec gemmarum[*](gemmarumque (om. nec) L.) esse[*](effe BS. esset F. est Ldhv.) ulla liquidior[*](liquidiore F.) potest[*](potest BS. capitis Fd. -ptis hH. -piti Lv.) iucunda suavitate[*](fuauitate ll.S. ua,ni- dhH. suauis et v.) oculis. haec[*](haec BLS. om. rv.) laudatissima est in Indis[*](in indis om.a.), apud quos sangenon[*](fangenon (-om F) BFS. sag- dhH. ang- a. arg- Lv.) vocatur, proxima in Aegypto[*](apud aegyptios dhv.a.S.), ubi[*](ubi om.B. apud d.)

syenites[*](syenites D cum U 856 ex indice. senytes L. -nites v. tenites dhH. satis Fa.om.B.), tertia[*](tercium F. -rtius a.) in Arabia, verum scabra, tum[*](tum—2 radiat BS. mollius radiat (-imet F. in a) pontica Fadhv. molliorque radiet pontica L.) Pontica, quae mollius radiat, Thasia[*](thafia BS. et tha- FL. et asia a. et asiatica dhv.), et[*](et ego. eft BS. sunt rv. sunt et a.) ipsa mollior[*](& ipfa mollior BS. ipsae (-se La) uero molliores rv.), et Galatica[*](gala- tica—4 ceterarum om.B. galatica—3 cypria om.a.) et Thracia[*](thracia dh(?)Lugd. -ica v. tracia FL.) et Cypria. vitia earum languor[*](languor om.a.) aut alienis turbari coloribus et quae ceterarum.

[*](Isid. XVI 10, 3.) Proxima[*](proxime B.) candicantium est asteria. principatum habet[*](habent a. -ens dhv.a.J.) proprietate nature, quod inclusam lucem pupilla[*](pupilla BLaS. -llae F. -llae modo dhv.) quadam[*](quandam dv.a.S.) continet. hanc[*](hanc BFS. ac rv.) transfundit cum inclinatione velut intus ambulantem alio[*](alio ll.S. ex alio (alto a) dhav.) atque alio[*](atque alio om.a.) loco reddens. eadem[*](eadem- que v.a.S.) contraria[*](contraria sit soli a.) soli regerit[*](regerens v.a.S. om.a.) candicantes radios in modum stellae[*](in modum ftellae BS. om. rv.), unde nomen invenit. difficiles[*](difficilis v.a.S.) in India[*](in india—11 carmanicae BS. ad caelandum indicae (Bas. -ce Lv. inuice F2a. -ces F1) praefertur (ref- F2. ef- F1) in carmania nata rv.) natae ad caelandum . praeferuntur Carmanicae.

[*](Isid. XVI 13, 7.) Similiter candida est quae vocatur astrion[*](astrios dhv.a.S.), crystallo propinqua[*](propinquas d. -ans hv.a. H.), in India nascens et[*](et del. J. (an recte?).) in Patalenes[*](patalenes S cum Güthio. palenes F. palle- Ldhv. -nis a.) litoribus[*](et—litoribus om.B.). huic[*](huic BS. om. rv.) intus a centro stella[*](stella ll.S. cui st- cod. Poll. v. ceu st- G.) lucet fulgore pleno lunae[*](pleno lunę BS. lunae (-ne a) plene (-nae v) rv(D).). quidam causam nominis reddunt quod astris opposita fulgorem rapiat et[*](& BS. ac FLdhv. et regerat om.a.) regerat. optimam in Carmania gigni dicunt[*](dicunt BS. om. rv.) nullamque[*](nullique (om. minus) dH Brot.) minus obnoxiam vitio; cerauniam[*](ceraunia a.) etiam[*](&iam BD. eum a. enim rv. eam J. del. S.)

vocari quae sit deterior; pessimam[*](pessima adh.) vero[*](uero BFdhD. om. rv. (an modo? de mendo cfr. § 195).) lanternarum[*](lanternarum B1FS. lat- B2. ter- a. lucer- Ldhv. cfr. XI 49.) lumini similem. celebrant et astrioten[*](astrioten BaS. cfr. ind. -tem L. -roiten v. -rionem (-ne F) Fdh.), mirasque laudes eius in Magicis artibus Zoroastren[*](zorastren F. foroafteren B.) cecinisse produnt[*](produnt BS(D). quidam (quidd- a. quicquam F) diligentius (-tiis F) de ea produnt rv(J). quicquam (qui circa eas H) diligentes sunt produnt dH.).— Astolon[*](astolon dhD. cfr. ind. aftalon B. astulun F. astrolon a. -robolon Lv.) Sudines dicit oculis piscium similem[*](similes a. -lis F.) esse[*](esse et dhv.a.S.), radiare fulgore[*](fulgore BS. om. rv.) candido ut[*](ut BLav(D). ui F. in dhH.) solem[*](solem ll.v(D). -le hH.).

[*](Solin. 20, 15. Isid. XVI 13, 5.) Est inter candidas et[*](et—uocatur om.a.) quae ceraunia[*](caeraunia B.) vocatur, fulgorem[*](fulgore a.) siderum rapiens, ipsa[*](ipsa—8 nascens om.B.) crystallina, splendoris caerulei, in Carmania[*](ger- mania Fha.) nascens. Zenothemis fatetur albam esse, sed habere intus stellam coruscantem[*](coruscantem S cum Gesnero. concursa- ll.v.); fieri[*](fieri—12 relanguescat om.a.) et hebetes ceraunias, quas in[*](in BS. om. rv.) nitro et aceto maceratas[*](maceratas post dies (v. 11) habentdhv.a.S.) per aliquot[*](aliquod BD.) dies concipere stellam eam, quae post totidem menses relanguescat. [*](Damig. 12. Isid. XVI 13, 5.) Sotacus et[*](et om.a.) alia duo genera fecit cerauniae, nigrae[*](nigrae (-re a) FadhH. -as Lv(D). om.B.) rubentisque[*](ru- bentesque v.a. H.) [similes eas esse securibus[*](similes -securibus om.B.uncos ego posui.)]. ex his[*](ex hif BS. his ah. is F. iis dH. per illas Lv.) quae[*](qua B.) nigrae sint[*](fint (sit F) ac BFaS. sunt ac (et v) Lv.) ac rotundae, sacras[*](facraf effe BS. om. r v.) esse; urbes per illas[*](per illas om.Lv. a.S.) expugnari[*](expugnare F.) et classes[*](classes easque Lv. a. S.); baetulos[*](baetulos (-lo B. uetelos a) ll.J. bet- dhv.) vocari; quae vero longae[*](longe B.) sint[*](fin B. sunt dhv.a.S.), ceraunias. faciunt et aliam raram[*](rara a.) admodum,

Magorum[*](magorum—exp&itā BS. et (om.F) parthorum (parch- a. parith- F) magis quaesitam rv.) studiis expetitam, quoniam non aliubi[*](alibi B2h.) inveniatur[*](uocatur BS. appellatur rv.) quam in loco fulmine icto.

[*](Isid. XVI 13, 6. Solin. 33, 20.) Proximum cerauniae nomen apud eos habet quae[*](quae—5 parte om.a.) vocatur iris. effoditur in quadam insula Rubri maris, quae - distat a Berenice urbe LX[*](lx. p. B.) p., cetera sui parte crystallus[*](crystal- lis a.). itaque quidam eam[*](eam BS. om. rv.) radicem[*](fraudicen La.) crystalli esse dixerunt. ex argumento vocatur[*](uocatur ante ex (v. 6) habentadhv.a. S.) iris, nam[*](nam cum sub a.) sub tecto percussa sole species et[*](species set a. -iae sed F.) colores[*](colore a.) arcus caelestis in proximos parietes eiaculatur, subinde[*](subinde—16 caelestibus om.a.) mutans magnaque varietate admirationem sui augens. [*](Isid. XVI 13, 6. Solin. 33, 20.) sexangulam esse ut crystallum constat , sed[*](sed esse dhv.a.S.) aliqui[*](aliqui BS. -uis L. -ua Fd. -uam h. -uas v.) scabris lateribus et angulis inaequalibus[*](aequalibuf B.) dicunt, in sole aperto[*](aperto BLdhv. -ta F.add. pro- iectam dhS. -tas v. -ta L. protecta F.del. D cum U 858.) radios in se[*](in se om.L.) candentes[*](candentef Bhcod. Poll. cfr. XVIII 346. recand- v. cad- FdG. recadentis L.) discutere, aliquo[*](aliquo BS. -uas rv.) vero[*](uero dhv.a.S.) ante se proiecto nitore adiacentia inlustrare. colores autem non nisi[*](nisi ut ex oroscopo L.) ex opaco, ut[*](ut diximuf BS. om. rv.) diximus, reddunt,[*](136) nec ut[*](r& BD.) ipsae habeant, sed ut repercussu[*](repercuffu Bdv. -ssus F. -ssos in L.) parietum[*](parie- tum BdG. -tem rv.) elidant[*](illidant dhv.a.G.); optima quae[*](optimaque quae dv.a.S.) maximos arcus facit simillimosque caelestibus. est[*](quam v.a.S.) et alia iritis[*](iritif BS. tri- a. hirritis (-icis d) dh. inris F. iris Lv.), cetera[*](cetera Fdh(a?)S cum B. -raf B1. -rif B2. -ro H. cerae v. om.L.) similis[*](fimilif fed BS. -lis at H. -lis G. -lis et Fdhv. -lis cere L.om.a.), sed praedura. hanc Orus[*](orus BFLD. cfr. Brusnn de indd. p. 39. cor' ad. -riis h. horus v.) crematam tusamque ad ichneumonum[*](ichneu- monum Bv. igneom- L. igneu oneū montanumm F) r.) morsus remedio esse scripsit[*](fcripfit BS. om. rv. dicunt dh.), nasci autem in Perside[*](perside tradidit (tradit v) Lv.a.S.).— Similis aspectu

est, sed non eiusdem effectus, quae vocatur[*](quae uocatur BLv. uocaturque a. -tur Fdh.)leros[*](leros S ex ind. ierof B. eiros F. ros a. zeros Lv.), alba nigraque macula in traversum distinguentibus[*](diftinguenti- buf BS. -nt a. -nte rv. 3 principalibuf BS. -lium rv.) crystallum.

Expositis per[*](per BS. om. rv.) genera colorum principalibus gemmis reliquas per litterarum ordinem[*](ordinem Bav(S). -ne rC.) explicabimus.

[*](Th. lap. 31. Isid. XVI 11, 1. Solin. 5, 25. 26. Prisc. perieg. 502–504. Orph. Lith. 613. κηρ. p. 150 sqq. Orph. Lith. 614. 232 sqq. (κηρ. p. p. 140). 637. Solin. 5, 26. 27)Achates in magna fuit auctoritate, nunc in nulla est[*](eft ll.G(S). om.dhv(H).), reperta primum in Sicilia iuxta flumen eiusdem nominis , postea plurimis in terris[*](in terrif BIsid.S. om. r. locis dhv.), excellens[*](excel- lens ego. -cedens ll.v. de mendo cfr. XIX 142. an potius amplitudinem omnium?) amplitudine[*](amplitudine Ladhv. -nem r.), numerosa[*](numerofa (-fif B2) uarietatibuf BFS. add. diuersis Lv. uarietatibus numerosa adhH.) varietatibus, quae[*](quae (que a) mutant BFaD. multa dhH. mutantibus Lv(S). add. et FdhH Brot.(D).) mutant cognomina eius. vocatur enim iaspachates[*](iaspachates H cum Salm. Iaspagatef B. paspacha- F. phaspacha- Lv. phassacha- C. phascates a.), cerachates, smaragdachates[*](fmaragdachatef (-radd- B) BS. sarad- a. sard- Lv. saroch- Fd.), haemachates [*](haemachates dhv. aem- F. em- La.om.B.), leucachates, dendrachates, quae[*](quae BS. om. rv.) velut[*](etsi (pro uelut) L.) arbusculis[*](arbusculi Fa. -la dhv.a.S.) insignis[*](insignis—redolet om.a. -gnis—cum om.L.) est[*](eft BS. om.Fdhv.), antachates[*](antachates v. cfr. Abel p. 98. antea- F. anthacatef B. -chates Külb (cfr. § 141 extr.). aeth- J. auta- dH.), quae[*](quae BS. om.Fdhv.), cum uritur[*](inuritur uelut murram L.), murram redolet[*](redol& BS. -lens rv.), corallachates[*](corallachates ego. cfr. § 153. thorall- d. choroll- F. folloch- B. coralloach- rv. curalliach- Solin. cfr. XXXII 21. 22.) guttis aureis sappiri modo sparsa[*](fparfa BH. pars e a. pars Fdh. distincta Lv.), qualis copiosissima in Creta. quae[*](quae & BS. om. rv.) et sacra appellatur[*](appellatur BS. -ta rv.). quidam[*](quidam ego. quoniam BD. om. rv.) putant[*](putant eam dhv.a.S.) contra araneorum et[*](et om.a.) scorpionum ictus eam[*](eam om.dhv.a.S.) prodesse.

[*](Solin. 5, 26. Dionys. perieg. 1075. (cfr. Plin. supra § 5).) quod[*](quod—2 adflatu om.a.) in Siculis utique crediderim, quoniam primo[*](primo coni. J. cfr. XI 89. -mū ll.v.) eius provinciae adflatu scorpionum pestis[*](pesties extinguit a.) extinguitur. et[*](et om.a.) in[*](in om.B1.) India inventae[*](inuenitur et pollenf BSJ.) contra eadem pollent, magnis[*](magnif & aliif B(FL?)S. et aliis magnis adhv.) et aliis miraculis : reddunt enim fluminum species, nemorum[*](nemorum—5 staticula om.a.), iumentorum [*](iumen- torum (-tor~ B1. -torv??? B2) ll.S. praem. et dv. monumentorum D cum lac. signo.)[*](dist. ego.) etiam[*](etiam Lv. iam FdhS. & aliorum B (add. animalium e Solino U 859). del. D.). essedariis[*](essedariis ego. -da et B. ederas Fdh. -ras et v. hedere (-rae S) LS. e cerea J coll. Solino. del. U.) staticula[*](staticula FdhB. cfr. XXXIV 163. -tunculas v. om.L.), equorum[*](equorum (quorum a. et equ- v) ornaments Fdhav. om.LU.) ornamenta[*](esse- dariis—ornamenta om.BD.) inde medicisque[*](inde medicisque ego. medicif indeeque B1. -ci' inde'que B2. -ci inde aeque S e coni. J -cique inde D. inde (unde dh) medici dhcod.Poll. medici rv.) coticulas[*](coteculaf BJ. cortic- a.cfr. XXXVI 63. XXXIV 105. XXXI 100.) faciunt[*](faciunt BdhS. inde faciunt rv.), nam[*](nam BS. om. rv.) spectasse[*](spectasse om.a.) etiam prodest[*](prodest etiam a.) oculis. [*](Solin. 5, 27.) sitim quoque[*](sitimque v.a.G. -tim etiam h.) sedant[*](sedant Ldhv. uese dant F. reddant a.) in os additae[*](sitim—additae om.B.sed cfr. Solin.). Phrygiae viridia [*](uirigia non F. uiridiam B. uitri lucidum D.)[*](herbif B.) non habent. Thebis[*](thebis—9 albis om.a.) Aegyptiis[*](aegyptif (-gip- B1. -tiif B2) B1FD. -ti L.) repertae[*](repertae—9 albif om.B.) carent rubentibus venis et albis, hae[*](hae hS(D). he B2. eae B1J. haec F. hec a. tehae L. et hae v.) quoque contra scorpiones validae. eadem auctoritas et Cypriis[*](cyprif BD. -riis est dhv.a.S.). sunt qui maxime probent vitream perspicuitatem in his[*](in his om.BahSJ.). reperiuntur[*](reperiuntur—p. 445, 1.rhodo om.a.) et in Trachinia[*](trachinia BS. -ni F1. -ne F2. thracia Ldv. terracina h.) circa[*](circa ll.v(S). et circa dh(?)G.) Oetam et in Parnaso[*](parnaffo B1Lugd.) et in Lesbo et in Messene[*](& in meffene BS. et (ac v) mes- sene L. et et sene F. et siene d.)
similes limitum[*](limitum BFdhB. illitis Lv. et in rhodo FdhH. et rhodo Lv.om.B.) floribus et in Rhodo. [*](Orph. Lith. 618. κηρ. p. 151. Damig. 17.—Isid. XVI 11, 1.) aliae apud Magos differentiae sunt in iis[*](funt in iis (if B1D. hif B2) quae BS.om. rv.): quae leoninis[*](leoninif BS. -ine FL. -inae dhv. -ontine a.) pellibus[*](pelli- buf BS. pellis F. pelli rv.) similes reperiuntur[*](reperiuntur BS. om. rv.), potentiam habere contra scorpiones dicunt[*](dicunt BS. -tur rv.). in Persis[*](in persis uero om.B.) vero suffitu earum tempestates averti et[*](et om.B.) presteras[*](presteras S e coni. J coll. II 133. prefferaf B1. prefera B2. preterita F. praeterea rv.), flumina[*](fulmina (om. sisti) dH Brot. sed cfr. Isid. et XXVIII 118.) sisti—argumentum esse, si in ferventes cortinas additae refrigerent—, sed, ut prosint, leoninis iubis adalligandas[*](alligandas FLv.a.S.), nam[*](nam –8 domibus om.a.) hyaenae addita[*](addita ego. (abl., sc. iubis adalligata). -tae BS. pelli (pelle F) similem rv(D).) abominantur discordiam[*](difcordiam BS. -dialem rv(D). de re cfr. XXVIII 99, de abominandi verbo ibid. § 26.) domibus. eam vero, quae unius coloris sit, invictam athletis esse, argumento[*](argumento BD. -tur S. -tum eius rv. cfr. XXIX 61.), quod in ollam plenam olei coiecta[*](coiecta J. -tu BS. coctam (om. cum) a. cocta rv.) cum pigmentis, intra duas horas suffervefacta, unum colorem ex omnibus faciat[*](faciat ll.v(H). -cit dC. -ciant h.) minii[*](minui h.om.a.).

[*](Isid. XVI 5, 7. cfr. Plin. XXXVI 61.) Acopos[*](Aucophos a. acopis v.a.H.) nitro[*](nitri a. nigro B.) colore[*](colore S. -ri B.om. rv(J).) similis est, pumicosa, guttis aureis stellata[*](stillata a. sed lata Fh.). cum hac oleum suffervefactum perunctis lassitudinem , si credimus[*](creditum B. -damus d(?)Hack.Brot.), solvit[*](soluit om.B.).—Alabastritis[*](alabastrites dhv.a.S.) nascitur in Alabastro Aegypti et in Syriae Damasco candore interstincto [*](interstincto LG. -ta F. -ftricto B. inter instincta a. -tercincta dh. -to v.) variis coloribus. haec[*](hae F. quae Lv.a.G.) cremata cum fossili sale et[*](& BaS. om.h. ac rv(D).) trita gravitates oris et[*](aue (pro et) a.) dentium extenuare dicitur.—

[*](Isid. XVI 13, 8. Solin. 1, 77. Damig. 19.—Isid. XVI 15, 8. Solin. 33, 21. Prisc. perieg. 883.) Alectorias vocant in ventriculis[*](uentrib, B.sed cfr. XXX 59. 60. 108. XXIX 60. 105.) gallinaceorum inventas[*](inuenta Fa.) crystallina specie, magnitudine fabae, quibus Milonem Crotoniensem[*](crotonensem J(errore). cfr. III 72.) usum in certaminibus invictum fuisse videri volunt[*](solent a.).—Androdamas argenti nitorem habet [ut[*](ut—5 putant om.a.) adamas[*](ut (om.dh) adamas (-mans L) Ldhv. aenae adamans F. et paene adamas Isid. e Solino. om.B.uncos ego posui. cfr. § 56.)], quadratis[*](quadratif BS. -ta r Isid.G. -ta et v.) semper[*](semperque hG.) tessellis similis. Magi[*](magi BG. -gis F. -gnis Lv.) putant nomen inpositum ab eo, quod impetus hominum et iracundias domet. argyrodamas[*](argyrodamas post alia ponuntdhv.a.S.) eadem[*](eadem—alia om.a.) sit an alia, auctores non explicant . [*](Diosc. V 139.—cfr. Plin. XXXVI 153. Diosc. V 148. Isid. XVI 15, 14. Solin. 33, 22.)—Antipathes[*](antiphatef Bv.a.B.) nigra[*](nigra contra lucet Lav.a.B.) non tralucet. experimentum eius ut[*](ut om.a. si Lv.a.S.) coquatur[*](loquatur d. exco- La.) in lacte; facit enim id[*](id BS. in F. hoc Ldv. om.a.) murrae simile. inmensum[*](inmenfum BS. -missum Fdha. -issa Lv.) quiddam[*](quiddam BaS. quidam F. qddam d.) in hac[*](in hac—aliquif BS. aliquis in hac (ac F) Fa. aliquis dh.) fortassis aliquis expectet, in tot[*](in tot exempti sunt Fdh.om.a.)[*](eam- que (eam H) contra Lv.a.S.) exemplis uni possessione[*](poffeffione B2S. -ionem B1Fa. -10 est dh.) huius nominis data[*](quiddam—11 data om.Lv.a.S.). contra effascinationes auxiliari eam[*](auxiliari eam BaS. -riam dh. -ria F. -ri Lv.) Magi[*](magnitudine (pro magi) F.) volunt.—Arabica[*](arabici dh. Abarica B1.) ebori simillima est, et hoc videretur, nisi abnueret[*](abnuere a. radi abnueret D cum U 861 e Solino.) duritia. hanc[*](hanc BS. om.FdhaG. quamnque Lv.) putant contra dolores nervorum prodesse habentibus.— Aromatitis[*](aromatites dhv.a.S.) et ipsa in Arabia invenitur[*](inuenitur BFdhS. tradidit ignei a.cfr. § 146. traditur gigni Lv.), sed et in Aegypto circa Philas[*](philas Brot. cum Salm. filiaf B. phinas Fdh. pyras G. pifas rv.), ubique lapidosa[*](lapidofaf B.) et murrae coloris et odoris[*](et odoris—p. 447, 1 frequentata hoc loco om.Fdh.cfr, p. 447, 3.),
ob hoc reginis frequentata. [*](Isid. XVI 4, 4. Solin. 7, 13. Prisc. perieg. 416 sqq. August. civ. dei XXI 5, 1.)—Asbestos[*](abestos F. alabastros a.) in Arcadiae montibus nascitur coloris ferrei.—Aspisatim[*](afpifatim BS. -ilatim a. -tin Brot. -tem Lv. -ten dHack. -illatim Fh.) Democritus in Arabia nasci[*](nafci tra- dit (-didit dh) BdhS. nascitur tradidit F. tradidit a. tradit gigni L. gigni tradit v.) tradit, ignei coloris, et[*](eam (pro et) v.a.S.) oportere[*](et oportere om.dh.deinde inserunt ex p. 446,16 et—frequentata (v. l) Fdh.) cum[*](cum BS. om. rv.) cameli[*](camelli B1.) fimo splenicis[*](fplenicif B1FLv(H). -nis a. -neticif B2dC.) adalligari, inveniri utique[*](utique ll.S. que dhv.) in nido Arabicarum[*](umbi- carum F.) alitum; et aliam[*](alia F.) eodem nomine ibi in Leucopetra[*](lac. ego indicavi. exciderunt remedii nomen et prodesse (cfr. § 51).) nasci, argentei coloris, radiantem[*](radiantem om.Lv.a.G.); cum[*](cum Badh (F?). om.Lv.)..... contra[*](contra Lv. om. r.) lymphatum[*](lymphatum Lv. -patum B. limiabitum F. limphatu a.) habentibus[*](habentibus ego. cfr. § 145. -tium BFdhS. -tem a. -endam Lv(cfr. § 154 extr.). -entem uim D cum U 862.). [*](Isid. XVI 15, 7.)—Atizoen[*](atizoen BFv. -zon r.) in India et Persidis[*](per- fidif ll.v(S). in perside dG.) Acidane[*](acidane BS. -dae F. -die L. -diae v. om.a. ac Ida G.) monte nasci[*](nasci tradit dv.a.S.), argenteo nitore fulgentem, magnitudine trium digitorum, ad[*](ad—12 nomine om.a.) lenticulae[*](lenteculae B1J.) figuram, odoris iucundi, necessariam[*](necessaria FL.) Magis regem constituentibus.— Augitis[*](augitis J ex ind. -tes FdLv(D). -g&ef B. -tis S.) non[*](non LJ. om. r. non multis G. multis non cod. Poll. v(S). multis dhH.) alia videtur[*](uidetur multif ll.J. -etur dhv.) multis esse quam[*](quam BS. quam quae (que F) rv.) callaina[*](callaina BS. callais LLugd. -lais v. -llaa F.).

[*](100)

Lapis[*](lapif BFhD. -idis d.om.Lv.) amphidanes[*](amphidanef BS. -itane Lv. ampit- nanes F. -tanes d. aphidnane Brot.) alio nomine chrysocolla appellatur, nascens[*](nafcenf BS. om. rv.) in[*](in om.B1.) Indiae[*](india Fa.) parte[*](parta L.om.a.), ubi formicae eruunt[*](erunt Fa.) aurum[*](aurum—14 adfirmatur om.a.), in quo[*](qua (om. et) dv.a.S.) et invenitur auro similis, quadrata figura. adfirmatur[*](adfirmatur B1FdhPoll. S. -turque B2Lv(D).)

natura eius quae[*](quae del.B2.) magnetis esse[*](effe BS. om. rv.), nisi quod augere quoque aurum traditur. [*](Isid. XVI 11, 2.—ibid. 3.)—Aphrodisiaca[*](aphrodisia a. -ace hv.a.S.) ex candido rufa est.— Apsyctos[*](apsyctos hG(H). absy- F. absi- d. abfu- B1. afy- B2Lugd. apistos rv.) septenis diebus calorem[*](calorem Bdhv. col- r.) tenet excalefacta igni, nigra ac ponderosa, distinguentibus[*](distin- guentibus—rubentibus om.L. eam—rubentibus om.a.) eam venis rubentibus. putant[*](quam putant prodesse L. putant ponderosa a.) prodesse contra frigora.—Aegyptillam[*](agyptillam L. aegist- F.) lacchus intellegit per album[*](aluum dhH Brot.) sardae[*](fardae BS. -da rv. (sc. coloris. an sardea?).) nigraque[*](nigrumque BSD.) venis transeuntibus[*](uena transeunte cod. Poll. v.a.H.), volgus autem[*](autem ego. -tem in ll.v. cfr. nota ad XXXIII 33.) nigra radice, caerulea[*](caeruleam dhv.a.S.) facie[*](facie F2Isid.S. -ile B. -it rv.). nomen[*](nomen a loco BS. om. rv.) a loco.

[*](Isid. XVI 15, 10.—ibid. 10, 9.) Balanitae duo genera sunt[*](funt BS. habent rv.), subviridis[*](subuiridis hPoll.S. -def BFdav. -de L.) et Corinthii[*](corinthi BD. -ti a.) aeris similitudine, illa a[*](a del. H Brot. a copto haec om.a. ab BS. ex rv.) Copto, haec ab Trogodytica veniens[*](uenf B. ueniunt dh. regione ueniens (-iunt v) Lv.a.G. cfr. § 168.), medias[*](medias FLav. -ia Bdh.) secante flammea vena.—Batrachitas[*](batrachitaf (bathr- L) BLv(Brot.). coptos (coaptos a) et (om.a) batrachitas (-tes a. -citas F) rhG.) quoque[*](quoque BS. et L.om. rhG. mittit et dv (Brot.).) Coptos[*](coptos mittit BS. mittit rG. coptos dv (Brot.).) mittit, unam ranae similem colore[*](colorem B1Fa.), alteram et venis[*](& uenif BD. in uenis F. ebeni dhH. ebori Lv. eburneis a.), tertiam rubetis[*](rubetis LaD. -entif rv. locus fortasse lacunosus, ut fuerit fere alteram nigris macu- lis uariam et uenis, tertiam rubentibus.) e nigro.—Baptes, mollis alioqui, odore excellit[*](excellit Lv(S). -llet r. -llens dhH.).—Beli oculus[*](belli oculos F. bvcoluf B2.) albicans pupillam[*](pu- millam B.) cingit[*](pingit av.a.H. cfr. § 151.) nigram e[*](haec (pro et) dhv.a.S.) medio aureo colore fulgentem[*](colore fulgentem BS. fulgore lucentem Isid.rv.) et propter speciem[*](spe- ciem suam a. suam spec- v.a.H.) sacratissimo

Assyriorum deo dicatam[*](dicatam B(a?)Isid.S. -tur rv(D).). Belum[*](belum—2 fie BD. aliam autem quam (quem a[?]) belum rv.) autem aliam, quam sic vocant, in Arbelis[*](abbelif B.) nasci Democritus tradit nucis iuglandis[*](iuglandis B1dhv. ing-F. feu (siue La) glandis B2LaD. (sed nel dicendum erat).) magnitudine, vitrea specie. [*](Isid. XVI 11, 5.—cfr. Marc. 8, 98.—Isid. XVI 15,24.)—Baroptenus[*](baroptenus—5 portentosa om.a.) sive baripe[*](baripe FD. -pen B. -ppe dhH. baropin L. -ptis G. botrypes v.), nigra sanguineis et albis nodis, adalligata[*](ad- alligata BS. allig- Lv. allisata F. aliis sacra dhH.) proicitur[*](pro- icitur BS. redic- F. dic- Ldhv. proditur D.) veluti portentosa.—Botryitis[*](botryitis S. -yites H. -ytes v. botyitif B1. -ycitif B2 (cfr. § 191). botritus Fdh. -tis a. -thrytes L.) alia nigra est, alia pampinea, incipienti[*](incipiente uue a. -tium uae B.) uvae similis.—Bostrychitin[*](bostrychitin S. -tē v. -rygiten B. -raciten L.om. r G.) Zoroastres [*](zoraftref B. zoroastres uocat v.a.G. -stres a dhBrot.) crinibus mulierum similiorem[*](si- miliorem om.FdhBrot.) vocat[*](uocat BLS. bostrychiten (-trichiten F. -tricten d. -traciten a) uocat (-ant a) rdhG. om. v.).—Bucardia[*](bugardia B1.), bubulo cordi similis, Babylone tantum nascitur.—Brontea [*](brontea BS. -tia B. -te e H. -niae F. -niea v. -nine a. -niena L.cfr. § 176.), capiti[*](capitibus dhv.a.S.) testudinum[*](testu- dinem a. -num similis Lv.a.H.), e[*](e BFaS. et Lv. et cum B. om.dhH.) tonitribus[*](tonib. B. -itrua (-uis B) Lv.a.H.) cadit, ut[*](cadit ut FB(S). ea dilui B. cadit dhH. cadent (-ns G) ut aG. -ntia ut Lv.) putant[*](putant BLv(S). -ta r. -tantque dhH.), restinguitque [*](restinguitque FaS. -uiq. B. et restinguit B. restringit et L (add. restinguit) v. del. Yen. ea (eo h) restingui (-tringi d) dhH.) fulmine[*](flumine F. fulminis adh.) icta[*](icta Fav(S). iacta B. icta (G. tacta Ven.) restinguit LVen. ictum dhH.), si credimus.—Boloe[*](boloe (-lo a) ll. G. -lae v. -lenias dh. -iae Verc.) in Hibero[*](in hibero (ib- S) BD. niesbo F. nimbo rv.) inveniuntur[*](inuenitur Bh. -ientur a.), glaebae[*](glebe similitudinem a.om.B.) similitudine.

[*](cfr. Plin. XXXIV 103.—cfr. Damig. 23.) Cadmitis[*](cadmitis LaG. -tes v. -tef quoque quae B. cammitis F. cheramydes B.) eadem est[*](est adhS. esse F. esset Lv. effet quod eft B.) quae ostracitis vocatur[*](quae oftracitif (-tes v) uocatur Bv.a.B(S). quam ostracitin (-ten La. osiracitim F) uocant rdhVen.), nisi

quod hanc[*](hec a.) caeruleae[*](caeru- lae B. -lea (cer-) a. -leam dh. -laeam F.) interdum cingunt[*](pingunt B.cfr. § 149.) bullae.—Callais sappirum imitatur candidior et litoroso mari similis.— Capnitis[*](capnitif BH. -tes B. cainitis F. cami- adh. chami- L. -tes v.) quibusdam videtur suum genus habere, pluribus[*](plurimis v.a.S.) iaspidis[*](iaspidis BJ. isp- d. issp- F1. spidis F2a. spiris Lv. cfr. § 118.) fumidae[*](fumidae BJ. -da rv.), ut suo loco diximus.—Cappadocia[*](appadocia BLadhv(H). in praem. C. -cica FD. cfr. XIX 126. 128. XXI 51.) et[*](et om.dhH Brot.)[*](118) in Phrygia nascitur, ebori similis.—Callaicam[*](callai- cam (S. calamites dh. callainas H)—6 turbido ll.dhH. cal- lainas G. calamites a calamo B. -tes e turbido v.) vocant e turbido callaino[*](cal- laino (sc. colore) BdH. -na a. calaino F. -amo h. callain D. om.Lv.). ferunt[*](feruntque v.a.G.) plures[*](plures calaicas v.a.B.) coniunctas[*](coniunctas (S. -tos G) semper ll.G(S). -tas simul v. simul coniunctos B. simul H.) semper inveniri [*](inueniri coniunctas H Brot.). [*](Isid. XIV 6, 42. Solin. 3, 4. Prisc. perieg. 472.)—Catochitis[*](catocitis adh. -chites v.a.H.) Corsicae lapis est[*](est et acod.Poll.S. et L.), ceteris maior[*](maiorum F.) et magis[*](& magif BS. om. rv.) mirabilis, si[*](si—9 prouenit om.a(?).) vera traduntur, inpositam manum veluti cummi retinens.—Catoptritis[*](catopyritis (H. -tes v) dhv.a.S.) in[*](in ll.G(S). e dhv(H).) Cappadocia provenit candore[*](candore—regerenf BS. hoc loco om. rv. cfr. v. 11.) imaginem regerens.—Cepitis[*](cepitif BH ex ind. -tes Lav. capites Fdh.) sive cepolatitis[*](cepolatitis (-atti- B) BH ex ind. -lames Fdh. -othatitis L. -ocapites v. -otitis a.) candida est, venarum coeuntibus[*](coeuntibuf—unum BS. nodis (nudis a) coeuntibus candore imaginem regerens (regens a) rv.) lineis in unum.—Ceramitis [*](Geranitis testeum a.) testae colorem habet. [*](cfr. Plin. XXIX 129. Isid. XVI 10, 8.—cfr. Orph. Lith. 498. κηρ. p. 147.)—Cinaediae inveniuntur in cerebro piscis eiusdem nominis, candidae et oblongae eventuque mirae[*](mirae BS. -andae rv.), si modo est fides praesagire eas habitum maris nubili vel tranquilli[*](nubili uel tran- quilli BS. nubilo coloris (D. -re dhv) aut tranquillitate ll.dhv (D).).—Ceritis cerae similis est,
circos accipitri[*](accipitri H. acap- d. accipiris F. a piris a. piris Lv. tribuf circulif B. triorchi J. an accipitri albis circulis?), corsoides[*](cor- soides—2 distincta om.a.) canitiae[*](canitiei dhv.a.S.) capitis[*](capitis S. -tif fimilif B. hominis (-nes F) rv.), corallachates[*](corallachates—2 distincta hoc loco om.B,inseruit ante crocallis (v. 4).)[*](choraliachates d. coralloach- v.a.D. cfr. § 139.) curalio[*](curalio ego. cfr. § 164. curallio B1. -atio F. corallo B2v. -llio LS.), aureis[*](fimilif aureif B.) guttis distincta[*](diftincta BS. -te (de- F) LF. -tae dhv.), corallis minio[*](minio om.a.add. similis dhH Brot.); gignitur in India et Syene[*](et syene (-nae F) Fdhv. et yssene (ise- a) La.om.B.). [*](cfr. Damig. 34 extr.—extr.: Isid. XVI 5, 9. Solin. 37, 22.)—Crateritis[*](craterites hv.a.S.) inter chrysolithum[*](cryfolytum B.) et electrum colorem habet, praedura[*](prae- durae naturae cod. Poll. v.a.S.) natura.—Crocallis[*](crocallis Lv. -caltif B. -collis Fdh. proc- a.) ceras[*](ceraf (cę- B2) BFLv(D). -ra se a. -asum dhB.) repraesentat.—Cyitis[*](cyitif BS. cysitis L. cytis H. cissites v. cypte F. qui a.) circa[*](circa BLav. prea Fdh.) Copton[*](copion F.) nascitur candida et videtur intus habere partum[*](partum FLav(S). petram dhH. lapidem B.cfr. § 163.), qui[*](qui—crepitu om.a. crepitu BS. stre- dB. scre- F. si creditur Lv.) sentiatur etiam crepitu. —Chalcophonos[*](chalco- phonos cod.Poll.v. calco- FL. -ofonof B. galcophon a.) nigra est, sed inlisa aeris tinnitum reddit[*](red- dat B.), tragoedis, ut suadent, gestanda. [*](Isid. XVI 9, 6. (cfr. Damig. 10).—Isid. XVI 15, 23. Damig. 11.)—Chelidoniae[*](chelidonia a.) duorum sunt generum, hirundinum colore, ex[*](ex ll.S. et v.) altera[*](alia dhv.a.G.) parte purpureae [*](ppurureae Bdhv(D). -rea r. -rea et S ex Isid.), in alia[*](in alia ego. alia in BS. alia D. om. rv.) purpuram[*](purpuram D cum U 864. -ra BS. om. rv.) nigris interpellantibus maculis[*](maculis—11 oculus om.B.). —Chelonia[*](chelonia dv. -onta (ce- h) Fh. celidonia a. -do tua L.) oculus est[*](Sed (pro est) B.) Indicae testudinis, vel portentosissima [*](portentosisimam F.) Magorum[*](funt magorum mendacia B.) mendaciis. melle enim colluto[*](collutam et dhH Brot.) ore inpositam linguae[*](lingunt B.) futurorum divinationem[*](diuinatione B. scientiam dhH Brot.) praestare promittunt
[*](et p. 452, 1 promittentef B.an promittunt et?) XV[*](xv—6. commouere om.a.) luna et[*](& Bv. ei F.om.L.) silente toto[*](tota dhv.a.S.) die, decrescente[*](crefcente BS. sed cfr. Damig.) vero ante ortum solis, ceteris diebus a prima in sextam horam[*](post horam add. hanc celidoniam uocant B.cfr. p. 451,10. 11.).— Sunt et chelonitides aliarum[*](aliarum B.om. rv.) testudinum superficiei[*](superficiei ego. cfr. VI 91. 109. IX 35. fuperiori B.om. rv. (an potius superiori cortici? cfr. § 204. IX 35. 40. XI 228).) similes , ex quibus ad tempestates sedandas multa vaticinantur, eam[*](eam ll.v(S). ea dhG.) vero, quae ex iis[*](ex iis (if B1D) S. ex hif B2. sit rv. uncis inclusit J.) aureis guttis aspersa[*](afperfa fit BS. om. rv.) sit, cum scarabaeo deiectam[*](deiectam ll.v(S). -ta G. decocta et deiecta dhH.) in aquam ferventem tempestates[*](tempe- statem F.) commovere[*](commouere BS. moue F. -eri dhH. tueri Lv. auerti G.). [*](Isid. XVI 7, 16.—Isid. XVI 15, 4. cfr. Solin. 30, 34.—Isid. XVI 15, 2.)—Chloritis[*](cloritis a. calorites v.a.B.) herbacei coloris est[*](esse (pro est) a.); eam[*](eam BS. om.adh. quam rv.) in ventre[*](in uentre (tientre B)—8 magi BS. dicunt magi (C. -gi et a. -gi eam v) inueniri in (Lv. om. r)motacillae (G. -lla Fa. scillae L. scyllae v) auis (cauis F) uentre (-tri Fa) rv.) motacillae avis inveniri dicunt Magi congenitam ei et ferro[*](& ferro BS. ferroque rv.) includi iubent ad quaedam prodigiosa moris sui.—Choaspitis a flumine dicta est, ex[*](ex BS. a Fa.om.Ldhv.) viridi[*](uiridis dhv.a.S.) fulgoris aurei.— Chrysolampsis[*](chrysolamrpsis—12 ignea om.a.)[*](chrysolampsis LJ. -apfif B. -ampis v ex Isid. (an recte?). crysolampsis (dyriso- F) Fdh.) in Aethiopia nascitur, pallida alias, sed[*](pallida aliar fed BS. -das alia et F. -da die et dhH. -di coloris die et (del. G) Lv.) noctu[*](noctu BLv(S). in octo F. in nocte dhH.) ignea[*](ignea BFdH. -nei Lv.).—Chrysopis[*](chrysopis FdhH. -pef B. -phis Lv. cri- sopis a.) aurum videtur esse.—Cetionides [*](cetionidef BD cum U 865. cfr. ind. et V 126. cepio- Lav(J). cepo- dhH. cepplo- F.) in[*](in—pago om.a.) Aeolide[*](aeolide (-de olim B) ll.v(S). -dis G.) nunc[*](nunc ll.v. transpos. ante pago C cum anon. ap. B (J). del. S.) Atarneo[*](atarneo J cum Bergkio I 33. -neun F. -ne G. ad dardanum C. ad arneon (-eum v)Lv. alar- nione B.) pago, quondam oppido, nascuntur, multis coloribus tralucentes, alias[*](et p. 453, 1 alie (ter)a.) vitreae, alias
crystallinae, alias iaspidis[*](iaspidis LaD. -def r. -deae dhv.), sed et sordidis[*](sed etet om.B. sordidis om.a.) tantus[*](tanta a. tanium F.) est nitor, ut imagines reddant ceu specula.

[*](Damig. 32. ib. 5.—Isid. XVI 11, 8. Solin. 37, 18.) Daphnean[*](daphnean—4 est om.a.)[*](dapnean B. -am d. daphniam hv.a.S.) Zoroastres[*](zotrapes F. et oroa- stres L. zoroastres et orchastres v.a.G.) morbis comitialibus demonstrat .—Diadochos berullo[*](berillo B2L. byr- F. beryllo v.a.J.) similis est.—Diphyes[*](diphyes H cum Gesnero. -ya a. diffyef B. diphres L. -ris v. dipses Fdh.) duplex, candida ac nigra, mas ac femina, genitale utriusque , sexus[*](sexus om.BSJ.) distinguente linea.—Dionysias[*](dio- nysi' a.), nigra ac[*](et (pro ac) a.) dura, mixtis rubentibus maculis, ex aqua trita saporem vini facit et ebrietati resistere putatur. [*](Isid. XVI 4, 7. Solin. 30, 16. 17.)—Draconitis[*](draconitif BaS. -tes v. -ntis Fd. -ntitis L. -tes Isid.H. siue—9 e om.a.) sive dracontias[*](dracontiaf Bin ind.B e Solino. -tia ll.v(G).) e cerebro fit draconum, sed nisi viventibus absciso[*](abfcifo ll.Brot. -isa dh. -isso v. cfr. XXIX 99.) capite[*](capite BS. om. rv.) non[*](non BhS. num F. numquam Ldv. om.a.) gemmescit invidia animalis[*](animalibus Fa.) mori[*](an mori ob id se? cfr. § 82. 52. VIII 109. 134. IX 110.) se sentientis[*](sentient a.). [igitur[*](igitur—amputant om.B.uncos ego posui. cfr. Isid.) dormientibus amputant]. Sotacus, qui visam eam[*](eam om.B. hanc Solin.) gemmam sibi apud regem scripsit, bigis vehi quaerentes tradit[*](trahit Fa.) et viso dracone[*](draconef pergere B1.) spargere somni[*](fomni BS. -nia Fa. -nifica B. omnia Ldhv.) medicamenta atque ita sopiti[*](sopiti ego. -tis S e coni. J. cfr. Solin. et Isid. opitif B1. caput hif B2. sopitis caput D. om. rv.) praecidere. esse[*](esse autem v.a.S.) candore tralucido, nec postea poliri aut artem admittere.

[*](Isid. XVI 10, 11. Damig. 8.) Encardia[*](encardia- p. 454, 3 candida om.a.)[*](excardia B. in arcadia Fh.) cognominatur[*](cogno- minatur om.B.) enariste[*](enariste ego. et praem. D. enha- L. et ari- FdhH. fiue ari- B. et cardisce B. e cardiste v.), in[*](in ll.S. in qua cod.Poll. una in qua v. an e?) nigro[*](nigra dhv.a.S. co- lore BS. om. rv.) colore

effigie[*](effigie S. -giae B. -gies rv. (deest fortasse albi vel alius colors nomen ad cordis pertinens).) cordis eminente[*](eminente BS. -net rv.); altera eodem[*](eadem B1.) nomine viridi colore cordis speciem[*](speciem J. -cie BD. -ciem repraesentat in (del. v) rv.), tertia nigrum cor ostendit, reliqua sui[*](fui BLv. sunt Fdh.) parte[*](parte Ldv. arte Fh.om.B.) candida.—Enorchis[*](eborchis a.) candida est divisisque[*](diuisaque dhv.a.S.) fragmentis [*](fragmenta dh.) testium effigiem repraesentat.—Exhebenum[*](exhebonum a.) Zoroastres[*](zoroastres dhv. zora- B. zona- a. et oroa- L. torastraes F.) speciosam et candidam tradit[*](trahit a.), qua aurifices aurum poliant. —Erythallis[*](erythallis S ex ind. eryta- B2. eruta- B1. erysta- L. crysta- F. crita- a. eristalis v.), cum sit candida, ad inclinationes rubescere videtur.—Erotylos[*](erotylof Bv. -thylos L. erythilos F. enthi- a.) sive[*](fiue BD. eadem Fdh(a?)G. -dem quae Lv(S).) amphicomos[*](amphicomof BFS. -mes a. -me G. mepychores L. -picoros v.) sive[*](fiue BD. et rv.) hieromnemon[*](hieromnemon (G. -onne- v)Bv. ier- L. hyrone- a. hisomnemo F.) Democrito[*](a democrito Lv.a.S.) laudatur in argumentis[*](argumentos F1. -tum L.) divinationum.—Eumeces[*](eumecef B1LhG. -egef B2. -ethes F. -echis a. -etres d. -ris v.) in Bactris[*](bactre a.) nascitur, silici similis , et[*](et Lav. sed rH.) capiti supposita[*](suppositis a.) visa nocturna oraculi[*](oraculo Fa.) modo reddit[*](reddit —12 gratam om.a.). —Eumitren[*](eumitren ll.S. -thren H. -metren v.) Beli gemmam, sanctissimi deorum sui[*](sui ego. sibi FLv. ut B. oraculis d. -lum h.del. U 866.), Assyrii [*](affyri B1hD.) observant[*](obferuant BD. appellant rv.), porracei coloris, superstitionibus gratam. —Eupetalos[*](eupetolof B2. eulet- B1.) quattuor colores habet, [*](Orph. Lith. 230. κηρ. p.140.—extr.: Isid. XVI 10, 10.) caeruleum[*](caeleum B.), igneum, minii[*](minii—eureos om.a.), mali.—Eureos[*](euneos dH Brot.) nucleo[*](nuculeo B1J. -lo B2.) olivae similis est[*](est Lv. om. r. r.), striata[*](ftriata B1B. ftrata B2. stricte (-tae v) Lv. triatus a. era- tus F. crea- d.) concharum modo, non adeo candida[*](candidae. Curotias a.).—Eurotias situ videtur operire nigritiam.—Eusebes ex eo[*](ex oleo Lav.a.B.) lapide est,
quo[*](quo FhS(D). quod a. qui B. quae J. ex quo Ldv.) traditur in Tyro[*](thiro a.) Herculis templo facta[*](facta—5 uenis om.a.)[*](factaf ędef B2.) sedes, ex qua pii[*](pii BS. ti Fh. dii Lv. di d. facilef B. cum d(?)H. cu in B1. cū in B2. cum in rv(S).) facile surgebant.—Epimelas fit, cum candida gemma superne nigricat[*](nigricat B. -cat colos rv (ex Isid.).).

[*](cfr. Diosc. V 149. Solin. 7, 4. Prisc. perieg. 450 sqq. Isid. XVI 10, 4 (cfr. ib. 4, 20). Damig. 34. Orph. Lith. 192 sqq. κηρ. p. 139.) Galaxian[*](galaxiam dhv.a.S.) aliqui galactiten[*](galaticis F. -tites L. -actites v.a.H.) vocant, similem proxime dictis, sed intercurrentibus sanguineis aut candidis venis. —Galactitis ex uno[*](uno BLdhv(S). uino rG. nilo H.) colore lactis est. eandem[*](eandem FS. ead- B. eandem dicunt dhv. eam a. quam L.) leucogaeam[*](leucogaeam C(H). -geam B. leugogageam (-uco- v)Lv. leuceam Fdh. -cam aG.) et leucographitim[*](leucographitim S. -afiti B. -aphetiam Fa. -aphiam v. leugographitiam L.) appellant et synechitim[*](synechitim BD. cfr. U 868 et Abel ad Damig. p. 188 et § 192. sinecithim F. -etitim dh. synephitin L. -ten v. synoph- H. sinthinem a.), in attritu[*](in attritu BFS. -ti h. ina trito a. tritam G. om.Lv.) lactis[*](iactif B.) suco ac sapore notabilem, in educatione nutricibus lactis fecundam[*](dist. U 868.)[*](fecundam BFhD. -da S. -ditatem Ldv. om.a.). infantium quoque[*](quoque om.a.) collo[*](colla a.) adalligata salivam facere traditur[*](traditur BS. dicitur (-cuntur F) rv.), in ore autem liquescere, eadem[*](eadem—11 amnes om.a.)[*](eandem .. adimere dicunt (om.B) B2dhv.a.D.) memoriam adimere. mittunt[*](mittit cod.Poll.v.a.S.) eam Nilus[*](niluf BS. om. rv.) et Achelous amnes[*](amnis cod. Poll. v.a. S.). sunt qui smaragdum albis venis circumligatum galactiten vocent. —Gallaica[*](galliaca F. -llaicos (-co a) Lav.a.H.) argyrodamanti[*](argiro adamanti a.) similis est[*](est om.a.), paulo sordidior; inveniuntur[*](inueniuntur—15 sparsam om.a.) iunctae[*](iunctae BS. autem Lv. om.Fdh.) binae ternaeque[*](uel ternae v.a.S.).—Gassinnaden[*](gaffinnaden BS. gessina- Fd. gasydanen L. -sidanem v.) Medi mittunt, coloris orobini, veluti floribus sparsam; nascitur et in Arbelis[*](arbilis. hunc a.). haec quoque gemma concipere dicitur et intra[*](154)

se partum fateri concussa[*](concussa om.La.), concipere[*](concipere autem FLdhv. -pere r. del. U 869. an conceptum?) autem trimenstri spatio[*](trimenstri spatio om.a.). [*](Isid. XVI 15, 17. Solin. 37, 19.—Isid. XVI 15, 25. 8, 1. Metrodorus ap. Solin. 2, 43. Orph. Lith. 540 sqq. 597 sqq. κηρ. p. 149. Damig. 7.)—Glossopetra, linguae similis humanae, in terra non[*](non in terra dhH Brot.) nasci dicitur[*](nasci dicitur FdhH. nafcitur rv.), sed deficiente luna caelo decidere[*](deo dere a.), selenomantiae [*](felenomantiae BS. -teeae F. fet lenomante a1. et (fet a) lenocinante (-ti v) La2v.solo memoriaeque h. memoriae quoque dH.) necessaria[*](necessaria cre- ditur v.a.H.). quod ne credamus[*](credamur F. -deremuf BSJ.), promissi quoque[*](quoque om.a.) vanitas facit[*](fecit BSJ.); ventos enim ea comprimi narrant.—Gor gonia nihil aliud est quam curalium[*](curalium S e coni. J. -litiu B. corallium Ldv. -lium a. -hum h.cfr. § 153. XXXII 21. 22.). nominis[*](nam nominis La.) causa, quod in duritiam lapidis mutatur emollitum in[*](emollitum in BS. -llit Lav. mollit Fdh.) mari[*](mari BS. -ia B. -ina rv.). hanc[*](hanc BS. hoc a. oc F. hoc et dh.om.Lv.) fulminibus [*](fulminibus (-men- F) et typhoni (Lv. typoni a. phitoni F. tonitrib; dh) FLadhv(D). cfr. Solin. fafcinationib. BS coll. XXXII 23.) et typhoni resistere adfirmant.—Goniaeam[*](goniaeam—9 pro- mittunt om.a.)[*](goniaeam FH ex ind. -iteam B. genianam L. -anen v.) eadem vanitate inimicorum poenas efficere promittunt.

[*](Solin. 27, 36. 37. Prisc. perieg. 254 sqq. Isid. XVI 7, 12. Damig. 2.) Heliotropium nascitur in Aethiopia, Africa, Cypro, porraceo colore[*](porraceo colore BS. -cei coloris -rv.), sanguineis venis distincta. causa nominis[*](causa nominis om.a. causa L.), quoniam deiecta[*](deiecta—aquae om.a.) in vas aquae, fulgore[*](fulgore dhS. -ref B2. -rif B1. -rem rv(J).) solis accidente[*](accidente BaS. -tem J. accedentem Lv. accendente d. -tem F. -dit hH.), repercussu [*](repercuffu BH. perc- rv.) sanguineo mutat[*](mutat eū ego. -tatur B. -tat Lv(S). om. rH.)eum, maxime[*](maxime om.F. -me—14 aquam om.a.) Aethiopica. eadem extra aquam[*](aquam Lv. quam r.) speculi modo solem accipit deprenditque defectus , subeuntem lunam[*](subeunte luna a.) ostendens. Magorum[*](magi a.) inpudentiae[*](pudentia F. impu- a.)

vel manifestissimum in hac[*](in hac ll.S. in hoc a. hoc dhv.) quoque exemplum est, quoniam admixta herba heliotropio, quibusdam[*](quibusdam quo- que dv.a.S.) additis precationibus[*](precationibus FLav (S). om.B. praecantat- dhH.), gerentem conspici negent[*](negat a.). [*](Isid. XVI 15, 15. Damig. 15.)—Hephaestitis[*](hephaestitis H ex Isid. -tes dhB. hEfa&itif (Ef- B1) B. hepesthi- F. hepisti- Lv. hepesti- a2. pesti- a1.) quoque[*](quamquam rutila om.a.) speculi naturam habet in reddendis imaginibus, quamquam rutila[*](rutilas dh. -lans H Brot.). experimentum est, si statim[*](ftatim—aqua BJ. feruentem (-te Fa) aquam (aqua Fa) statim addita (-idita F. addita statim dv) rdv.) addita fervens aqua refrigerata[*](re- frigerata fit BJ. -geret rdv.) sit aut si in sole adposita[*](adposita—statim om.a.)[*](adpofita aridam BS. adsita (addita dhv) aridam Fdhv. ad inserendum L.) aridam materiam statim[*](ftatim BS. om. rv.) accendat . nascitur in Coryco[*](fcoryco B. corico a.).—Hermu aedoeon[*](hermu aedoeon S e coni. J. hermuaedoen B. -ueodeoen F. -uredocon L. -dion Brot. hermeodes dh. -modocos v. hormi- nodes B. om.a.) ex argumento virilitatis[*](uiriditatis Ladhv.a.S.) in candida gemma vel nigra, aliquando et[*](aliquando et ego. -do uel BS. -do adh. et aliquando rv.) pallida, ambiente circulo coloris aurei appellatur[*](appellatur om.B. exeon app- a.). [*](Isid. XVI 12, 5. Solin. 31, 3.—Isid. XVI 15, 19. 4, 29.—Solin. 27, 46.)—Hexecontalithos [*](hexencontalithof B. hexecontra- F.om.a.), in parva magnitudine multicolor [hoc[*](hoc—11 adoptauit FLadhv ex Isid. om.B.uncos ego posui.) sibi nomen adoptavit], reperitur in Trogodytice[*](trogodytice FhaS. -cae B. -ditica regione Lv. cfr. § 149.).—Hieracitis[*](hieraticis Fa. -acites Lv.a.H.) alternat tota[*](tota om.adH Brot.) miluinis[*](miluinis om.a.) nigrisque[*](nigrinis a. -ricans Lv.a.H.) veluti[*](ueluti om.a.) plumis.—Hammitis[*](hamnitis a. hym- Lv.a.B.) ovis piscium similis est, et alia velut e[*](e BFS. om. rv.) nitro composita, praedura alioqui.—Hammonis cornu[*](cornui F. -num B1.) inter sacratissimas Aethiopiae[*](aethiopiae gemmas dhv.a.J.), aureo colore arietini cornus[*](cornu B2.) effigiem reddens,
pomittitur praedivina[*](perdiuina fomnia B2. praediuinans omnia Ladhv.a.B.) somnia repraesentare. [*](Isid. XVI 14, 11.—ibid. 15, 25. Solin. 27, 25.)—Hormiscion [*](hormiscion—3 auro om.Fdh.)[*](hermifcion B2. hor- mesion (-mision Brot.) v.a.S.) inter gratissimas[*](integratiffimaf (-ma B2) B.) aspicitur ex igneo colore radians auro [portante[*](portante—lucem Lav ex Isid. om.BFdh.uncos ego posui.) secum in extremitatibus candidam lucem]. —Hyaeniae[*](hyaeniae—6 praecinere om.a.), ex oculis hyaenae[*](hymeniae B.)[*](ex oculis hyaenae om.Lv.a.B.)lapides[*](lapides ego e Solino et Isid. tha- bidae F. tabido Lv. et ob id dhB. om.BD.), .... inveniri[*](lac. ego indi- cavi. in uase FLv. inuasae dhH. om.BD. latet in his loci aut occasionis inveniendi significatio.) dicuntur et, si credimus, linguae hominis subditi[*](fubditi BF. -tae L(dh?)v.) futura[*](futurae B.) praecinere[*](praedicere v.a.H.). [*](cfr. Diosc. V 143. Plin. XXXVI 144. 146. Th. lap. 37. Isid. XVI 8, 5. Orph. Lith. 662 sqq. κηρ. p. 152. Damig. 9.—Th. lap. 37.)—Haematitis[*](haematitis LS. -tites (-thites F) rv.) in Aethiopia[*](aethiopiae B1.) quidem principalis est[*](est om.adhv.a.S.), sed et in Arabia et in Africa invenitur, sanguineo colore, non omittendis[*](omittendis D cum vet. Dal. -da BFdhaB. admittenda Lv. cfr. XVII 72. XVI 170. XV 117. XXXVI 106.) promissis ad coarguendas Magorum[*](magorum BD. cfr. XXVIII 105. barbarorum (-bororum F) rv.) insidias. Zachalias[*](zachalias dB. -lia h. zactalias a. -alla B. -cthalias Lv. -lia F.) Babylonius in iis[*](iis ego. his ll.v.) libris, quos scripsit ad regem Mithridatem, gemmis humana fata adtribuens[*](attribuens facta ah. -buit fata (fta d) dv.a.S.) hanc[*](hanc BdhH. hac Fa. has Lv.), non contentus oculorum et iocineris[*](iocinerum dhv.a.S.) medicina decorasse, a rege etiam aliquid petituris[*](patitur his a. patiuntur has L.) dedit, eandem[*](eandem BS. et d.om. r.) litibus iudiciisque[*](iudicifque BD.) interposuit, in[*](in—p. 459, 2 candicantes om.a.) proeliis[*](praeliif B.) etiam exangui[*](exangui B. ex ea ungui (-gi dhH) FdhS. eas Lv.saltem ex oleo (vel uino) ea ungui: cfr. infra appendix ad XXXII 106. (an exanguibus?).) salutarem[*](salu- tare ego. -re ll. H. -res v.) pronuntiavit. est[*](Eft italia B1.) et alia eiusdem generis,
quae[*](qua B.) vocatur menui[*](menui—xuthos om.B.)[*](menui dhH. meniu F.cfr. ind. heniu L. -nui v.), ab aliis[*](ab aliis (alis FD. alios L) FLcod.Poll. D. ab indis dhv.) xuthos[*](xuthos dD. cfr. § 128. authos F. auchos h. xithos L. xanthos v e Theophr.). ita appellant[*](ita appellant BJ. appellata ita FL. -ta a dhS. -ta v(D).) Graeci[*](graeci ego. greci uocant FL. graecis dhv. om.BJD.) e fulvo[*](effuluo F. in fu- B.) candicantes[*](candicantef B. -cans dh(FL?)v. dist. ego.).

[*](Isid. VI 15, 12. Solin. 11, 14.—med.: Isid. XVI 12, 2 (?).) Idaei dactyli[*](idacis (om. dactyli) a.) in Creta ferreo colore pollicem humanum exprimunt.—Icterias[*](icterias—5 morbos om.a.)[*](ictriaf B. -teria F. -rius dh.) cuti mali[*](cuti mali ego. cuti BS. mali cute FdhB. aliti G. om.Lv.) luridae[*](luridae BS. -do rv.) similis et[*](& BS. om. rv. cfr. XXII 19.) ideo salubris existimata[*](falubrif exiftimata BS. existimatur salubris rv.) contra regios morbos. est et alia eodem nomine lividior[*](li- quidior Lav.a.S.), tertia folio[*](folio BS. -io uiridi rv(D).) similis, prioribus[*](latior prioribus adhv.a.S.) latior et paene sine pondere, venis luridis, quartum genus in eodem colore nigriore luridis[*](nigriore luridif BS. nigris rv.) venis discurrentibus[*](difcurrentibuf BdhH. discendent- F. desc- rv.).— lovis gemma candida est, non ponderosa, tenera. hanc[*](hanc (hunc B1)—10 appellant BS. om. rv.) et drosolithon appellant.—Indicae[*](indicae B. -ce Fa. -ca Lv. cfr. § 179 Ponticarum.) gentium suarum habent[*](habent B. -bet rv.) nomen, subrufo[*](sub- rubeo La.) colore, sed[*](fed BS. om. rv.) in attritu purpureo sudore[*](sudorem purpureum dhv.a.S.) manant[*](manant B. -neat F. -nat dhH(J). -nans S. emanat Lv.). alia eodem nomine candida, pulvereo[*](purpureo afpectu B.) aspectu.— Ion[*](ion—luceat om.a.) apud Indos violacea est; rarum[*](sed raro v.a.S.) ut[*](ut om. v.a.Brot. cfr. § 120.) saturo[*](fatyro B. raturo F. alio d.) colore luceat[*](lucet v.a.Brot.).

[*]((cfr. Orph. Lith. 287. 291).) Lepidotis[*](lepidotis H. -tef BLhv. -idos a. lepedotis d. -tes F.) squamas[*](quam aspiciat Fdh.) piscium variis[*](uarif B1.) coloribus imitatur , Lesbias[*](laef- bia B. lesbia J.) glaebas[*](glaebas (gle- a) ll.D. -ba J. lesbi dh(?)v.), patriae habens nomen[*](nomen habens dhv.a.S. habens a.cfr. § 170. 175. 186.); invenitur

tamen[*](tamen BS. om. rv.) et in India.—Leucophthalmos[*](leuco obthalmof B.), rutila alias, oculi[*](oculif BF.) speciem candidam nigramque continet.—Leucopoecilos[*](leucopetiles d. -talos v.a.H.) candorem minii guttis[*](minii (-ni B1) guttif BS. niueis a. lineis FdhH. niuis Lv. niuis guttis D.) ex auro distinguit[*](distingui a.).—Libanochrus[*](libanochrus—4 sucum om.a.)[*](libanochrus H. -cruf B. -chros Fv. -cros d. labanochros L.) turis similitudinem ostendit et[*](& BLS. sed FdhG. sed ad v.) mellis sucum.[*](Isid. XVI 15, 22. Orph. Lith. 692. κηρ. p. 152.— cfr. supra § 128.)—Limoniatis [*](limoniatis dhH. -tef (lym- B) BLv. -acis a.) eadem videtur quae[*](quae Bv. et r.) smaragdos.—De liparea[*](de liparea BLS. -are v. de litarea a. dilectarae F.) hoc tantun traditur[*](tradituri F. suffitea a.), suffita ea omnes bestias evocari[*](uocari Fd.). Lysimachos, Rhodio marmori similis auratis[*](aureis a(praem. est)v.a.S.) venis, politur ex maiore[*](maiore BS. marmore rv.) amplitudine[*](amplitudine—exterantur om.a.) in angustias, ut[*](ut BFhS. coeunte L(d?)v.) inutilia exterantur[*](exferantur B.). —Leucochrysos fit e[*](fit e ll.S. fit hv. ficut H.) chrysolitho[*](chryfolitho Bv(S). crisolito L. obrisolicon F. christallo a. crystallus dH.) interalbicante[*](interalbicante Bv. intra abdicante a. ter albicantem F. albi- cans d. -cat H. inter L.).

[*](Damig. 4.—Isid. XVI 11, 4. Damig. 21. (cfr. Marc. 7, 4. 8, 107. 36, 59).—Isid. XVI 15, 20. Solin. 37, 22.—Isid. XVI 12, 2. 4, 21. Solin. 37, 12.—Diosc. V 151.) Memnonia qualis sit, non traditur.—Media[*](medea dhv.a.S.) nigra est, ab[*](ab BLS. a Fav.) Media[*](media B1FS. -dea rv.) illa fabulosa[*](fabulose dhHBrot.) inventa; habet venas aurei coloris, sudorem reddit croci, saporem[*](fa- porem BS. -rem (-re Fa) autem (uero L) rv.) vini. Meconitis[*](meconitis —exprimit om.a.)[*](meconitis LS. -tes v. -nif B. -nitetis Fdh.) papavera exprimit.—Mithrax[*](mitrax dv.a.H. -tra a. -thridax coni. B e Solino et Isid.) e Persis[*](e persis S. e pefif B1. ephefiif B2. a persis Lv. persis r.) venit[*](uenit BS. est accepta rv. acc- est v.) et Rubri maris montibus, multicolor ac[*](ac BS. a F. et r. om.dhv.) contra solemn varie refulgens.—Morochthos[*](morochthos S cum B e Diosc. -ethos F. -othof B. -ochites dhH. merochthes L. -ctes v. in a lac. usque ad galatia (p. 461, 4).), colore[*](colore BS. om. rv.) porracea, lacte sudat.—

Mormorion[*](mormorion BS. morio in FdhH. -ryon L. -rion v.) ab[*](ab BS. om. rv.) India[*](india (H. -ica Lv) quae (que F) FLdhv.a.S. an tralucens?) nigerrimo colore tralucet, vocatur et promnion[*](promnion FLv(S). cfr. index. -iom B. pramnion B.), cum in ea[*](cum in ea BS. in qua rv.) miscetur et carbunculi color[*](color FS. -los Lhv. cor B.), Alexandrion [*](alexandrion BD. -ium r. -inum dhv.), ubi vero[*](ubi uero D cum U 871. uero ubi B. ubi rv. sed seqq. fortasse lacunosa.) sardae[*](fardeae B. -de F.), Cyprium. nascitur et in Tyro et in Galatia; Xenocrates[*](zenocrates F. neno- B.) et sub Alpibus nasci tradit. hae[*](heae B. hec a. ae F.) sunt gemmae, quae[*](quae om.B.) ad ectypas scalpturas[*](fcvlpturaf B2L.) aptantur.— [*](Isid. XVI 7, 14. Solin. 37, 10. Prise. perieg. 984.—extr.: Isid. XVI 11, 6.) Myrrhitis[*](myrrhitis J. cfr. Solin. et Isid. -tes hC. myritis FLv. mir- Ba. mur- d. murr- S.) murrae colorem habet faciemque[*](faciemque BLav(S). -iem F. -ie dhH.) minime[*](minime B1LaS. -mę B2Fv. -ma dhH.) gemmae [*](gemma dhH Brot.), odorem unguenti[*](unguenti om. H Brot.), attrita[*](attritam adh.) etiam nardi.—Myrmecias[*](Mechia a.) nigra[*](nigra Ladv. -ro F.om.Bh.) habet[*](habet om.a. ab B.) eminentia[*](eminentia (hem- a) BFa. -ias L(dh?)v. similia ego. -lis ll. S. -les v.) similia verrucis, myrsinitis[*](myrfinitef Bhv.a.S. inalac. usque ad medium (v. 11).) melleum colorem[*](colorem habet cod. Poll. v.a. S.), odorem myrti[*](myrti (d?) C. myrre L(v). mirre h. murrae BF.).—Mesoleucos fit[*](fitego. cfr. § 161. 180. 182. in B. eft r v.) mediam gemmam [*](mediam gemmam Lv. cfr. § 149. 184 extr. -ias gemmas FhD. -ia (-ie d) gemma Bd.) candido[*](candido BS. -da dv. -das Fh.om.L.) distinguente limbo[*](limbo BS. libro F. liro h. nigro L. linea dv.), mesomelas nigra vena quemlibet colorem secante per medium[*](medias Fh.).

[*](Solin. 27, 43. Orph. Lith. 748. κηρ. p. 152. 153.) Nasamonitis sanguinea est[*](est om.B.) nigris venis.—Nebritis , Libero patri sacra, nomen traxit a[*](a om.B. a—p. 462, 9 traditur om.a.) nebridum[*](nebridum BS. -ium eius FL. -ide eius dh. idum eius v.) similitudine

; alia e[*](alia e ego. alba e D. -bę B. et aliae F. et alie L. et alia dh. alia est J. est et alia S. sunt et aliae v.) nigro[*](nigro BFD. -re L. -ra dhS. -rae v.) generis eiusdem[*](generis eiusdem post nippa- rene ponuntBD.).—Nipparene urbis[*](urbif & BFdhv. ex uris L.) et gentis Persicae habet nomen[*](nomen habet FLv.), similis hippopotami[*](ippodate L. hippodactae v.a.B.) dentibus[*](dentibus om.Lv.a. B.).

[*](Isid. XVI 12, 1.—extr.: Orph. Lith. 362. (457). κηρ. p. 145 sqq. Damig. 16.) Oica[*](oica BS. olca FdhH. olea L. orca v.) barbari nominis e nigro et[*](e nigro est F. est et e nigro L.) fulvo[*](fuluoque dhv.a.S.) viridique[*](uiridique ll.S. ac uiridi v. om.dhH.) et candido placet.—Ombria, quam alii[*](alii S. ali BD. aliqui rv.) notiam[*](nothiam L. noticiam F.) vocant, sicut[*](ficut & BS. sicut rv.) et ceraunia et brontea, cadere cum imbribus et fulminibus dicitur[*](deicitur B. dicuntur Fh.) eundemque effectum habere[*](habere BS. -bere quem brontia (rontea F. broniena L) narratur rv. cfr. § 150.); praeterea [*](135. 150) hac[*](hac BS. om. rv.) in aras addita[*](addita BS. -ta hac (ea H) FdhH. -ta ea traditur Lv.) libamenta[*](liba- menta non amburi om.L.) non amburi.—Onocardia[*](onocardia—9 traditur BS. om. rv.) cocco similis est, neque aliud de ea traditur.—Oritis globosa specie a quibusdam et sideritis vocatur[*](uocetur a.), ignes[*](ignef BaS. -em rv.) non sentiens.[*](cfr. Plin. supra § 151. XXXVI 139. Isid. XVI 15, 16.—Orph. Lith. 344. κηρ. p. 145. —Isid. XVI 16, 5.)—Ostracias sive ostracitis est[*](eft om.B.) testacea, durior ceramitide[*](ceramitide S coll. § 152. -mite B. aliter L. altera Fdhv. om.a.), achatae[*](achatae v. -te BFa. -ti Ldh.) similis, nisi quod illa[*](illa BS. achates rv.) politura[*](politur B1. praem. cū B2SJ.) pinguescit . huic[*](huic BS. om. rv.) tanta duritia inest[*](tanta duritia ineft BS. duriori tanta (-taque Lv.a.B)inest (est a) uis (om.a) rv.), ut fragmentis eius[*](fragmentif eiuf BS. om. et post scalpantur ponunt rv.) aliae[*](alia L.) gemmae[*](gemma L.om.B.) scalpantur[*](feapantur B1. fculp- B2. scalpatur L. ostritidi S cum man. Dal. -riti B. -rititidi (-rici- a) da. -racitidi FhH. -citi C. -cidi Lv.).—Ostritidi[*](ostree L.) ostrea a similitudine[*](et p. 463, 1 a fimilitudine nomen BS. nomen et (om.La) similitudinem (-ne La) rv.)

nomen dedere.—Ophicardelon[*](ophicardelon (ofi- B. opphi- F)—2 includentibus om.L1a.) barbari vocant, nigrum[*](nigro B.) colorem[*](colore d (an recte?).) binis lineis albis includentibus.—De opsiano[*](obsidiano dhv.a.S. opriano a.) lapide diximus priore[*](priore BFD. super- dhv. primo r.) libro. inveniuntur et[*](et alie gemme a.) gemmae [*](36,196 sqq.) eodem nomine ac[*](ad a.) colore non solum in Aethiopia Indiaque, sed etiam in Samnio[*](samnia a. samo dhv.a.G.) et, ut[*](& ut BS. ut v. om.dh.) aliqui putant, in[*](in—6 eiuf BS. et in (om.La) litoribus hispaniensis rv.) Hispania litoribus eius oceani.

[*](Isid. XVI 12, 1. Damig. 37.) Panchrus[*](panghruf B1. -nchrum L. -crum a. -chros v.a.G.) fere ex omnibus coloribus constat.— Pangonus[*](pangonus LL.S. -nius B. panconus v.) non[*](non om.La.) longior digito, ne[*](nec F.) crystallus videatur, numero plurium angulorum facit[*](facit BS. cauet rH(D). -etur v.).—Paneros qualis sit, a Metrodoro non dicitur, sed carmen Timaridis reginae in eam[*](eam BS. eadem rv.), dicatum Veneri[*](ueneri dhv. -nire F. -nere a. inueniri L.om.B.), non inelegans ponit, ex quo intellegitur adiutam[*](adiutam BFJ. ad uitam (mtam d) dh. additam a. -itam (-ictam Verc.)ei Lv(G).) fecunditatem. hanc[*](hanc—uocant om.B.sed cfr. ind.) quidam[*](hanc quidam LJ. quidam hanc dhv. quidam F.om.a.) paneraston[*](paneraston S ex ind. paneba- Fladh. panseba- cod. Poll. v.) vocant.— Ponticarum plura sunt genera: [*](Isid. XVI 12, 4. Solin. 13, 3.) est[*](et L(a?).) stellata nunc sanguineis , nunc auratis[*](aratis a(?). atris Lv.a.H.) guttis, quae[*](quae om.a.) inter sacras habetur. alia pro stellis[*](ftelif B.) eiusdem coloris lineas[*](lineas om.La.) habet, alia montium[*](alimentium B.) convalliumque effigies.—Phloginos[*](phloginos dhG. ptho- B. plo- F. phylogenes L. philoginos (cod. Poll.)v. inalac. usque uocant (v. 17).), quam[*](quem dhv.a.S.) et chrysitim[*](chrysitim cod. Poll. S.-tin v.a.B. -ten dhv. -ftim B. cry- sitim (cryss- F) r.) vocant, ochrae[*](ochrae BhH. hocre F. ocree a. ostreae Lv.) Atticae adsimulata, invenitur in Aegypto.—

[*](Damig. 42. cfr. Plin. infra § 189.—Solin. 9, 22. Prise. perieg. 439 sqq.)Phoenicitis ex balani similitudine appellatur, phycitis[*](phygitif B. phicytis F. ficiti a. phycites v.a.H.) algae[*](algae BhB. aloae (-oe d) Fd. saliue a. oliue L. -uae v.). —Perileucos fit ab[*](fit ab BLv(H). ficat Fa. filo ab B.) oris[*](oris aS. torif B. uris F. ore Lv. ora H) gemmae ad radicem usque albo[*](albo BS. ad candido F. cand- rv.) descendente.—Paeanitides[*](paeani- tides S e coni. J ex ind. -anidef B. -antides dhv. peantides FL. -dis a.), quas quidam gaeanidas[*](gaeanidas S. gean- (-dam a) ll. gemonidas B. grauidas v.) vocant, praegnantes[*](praegnaf B1.) fieri et parere[*](carere a.) dicuntur mederique parturientibus . natalis[*](natalis 11.D. -les v(S). -le a (ut IV 25). nam tales dhB.)iis[*](iis S. if B1D. hif B2. us F.om. rv.) in Macedonia iuxta[*](et iuxta coni. J1coll. Pausan. IX 33, 1.) monimentum Tiresiae[*](tiresiae inueniuntur dhv.a.S.), species aquae glaciatae[*](glacitę B1.).

[*](Isid. XVI 10, 6. Solin. 37, 20. Prisc. perieg. 988. cfr. Orph. Lith. 292 sqq. κηρ. p. 143.—Isid. XVI 7, 13. Solin. 37, 8.—extr.: Diosc. V 158. Isid. XVI 4, 6. 10, 7. Solin. 37, 21. Prisc. perieg. 989. August. civ. dei XXI 5, 1. Damig. 36.) Solis gemma candida est[*](est et -dhv.a.S.), ad speciem sideris in orbem fulgentis spargens[*](fulgentif fpargenf BS. -tes (-te a. -tem F) spargit rv.) radios.—Sagdam[*](facdā B. sagad- dSolin. sadagam a.) Chaldaei vocant[*](uocant & BJ. om. rv.) et adhaerentem[*](adhaerentem ut ferunt BJ. -rescentem rv.), ut ferunt, navibus inveniunt[*](habent. Inuenitur dv.a.G.), prasini coloris.—Samothraca[*](famothraca BS. -acheam a. -aceam r. -acia dhv.) insula dat[*](dat om.dhv.a.S.) sui[*](fui BS. eiusdem rv.) nominis[*](nominis gemmam dat dhv.a.S.), nigram[*](nigra a.) ac[*](ac—12 dissecto om.a.) sine pondere, similem ligno.—Sauritim[*](sauriten v.a.H.) in ventre viridis lacertae[*](lacerti dhv.a.S.) harundine[*](harundinem B1. dif- fecto BS. -ta dh. -ti G. difecto F. desecto L. -ti v. add. iteratione uentre B.) dissecto inveniri tradunt.— Sarcitis bubulas carnes repraesentat[*](praesentat FLv.a.H.).—Selenitis[*](selenites v.a.H.) ex candido tralucet melleo fulgore imaginem lunae continens[*](continues F. -net La.), redditque ea[*](eam dhv.a.S.) in dies singulos crescentis[*](crescentis—p. 465, 1 arabia om.a.) minuentisque

sideris[*](fiderif BS. numeris FdhH. -ro Lv.) speciem[*](fpeciem—eft BS. om. rv.), si verum est. nasci putatur in Arabia. —Sideritis ferro[*](ferri a.) similis est[*](eft BJ. eti Fdh. et Lv. om.aG. maleficio—4 fit om.B.sed cfr. index.);[*](Isid. XVI 15, 11. Solin. 37, 23.—(cfr. Plin. supra § 93). Isid. XVI 14, 10. Solin. 2, 43. Damig. 22. (40). § 183: Isid. XVI [ 11, 7. Damig. 39 (?).) maleficio[*](maleficio ego. amleti- gio F. amlit- dh. alt- a. lit- Lv. maleficiis Isid. -cus Solin. ) inlata[*](inlata Lv. interlata r.) aliquis[*](aliquis (= aliquibus) F.om. rv. cfr. XXXVI 131. XXXIII 84. XXXII 44. 51. 133. XXVIII 142. XXVI 153. XVI 239. X 32. quoquo Solin. quoque modo Isid.) discordiam[*](dist. ego.)[*](discordiam FLD. cfr. § 142. -ias dhSolin. Isid. v. om.a.) facit[*](facit Fdhcod. Poll. om.a.)[*](facit quaeque Lv.). nascitur in Aethiopia. sideropoecilos[*](siderofecilos a.) ex ea[*](eo L.) fit variantibus guttis.—Spongitis nomen suum[*](nomen fuum BS. nomen FLah. spongiae nomen d(?)v.) repraesentat .—Synodontitis[*](funodontitif B. sinondotytis F. synoditis a.) e cerebro piscium est, qui synodontes vocantur.—Syrtitides[*](syrtitides S e coni. J. -titif Ba. -tides FdhH. -tites L. -titae v.) in litore Syrtium, iam quidem et Lucaniae[*](lucaniae S e coni. J. luyc- B. in luca- nia (add. est F) rv.), inveaiuntur, e[*](e om.adhv.a.G.) melleo[*](mellei a.) colore croco[*](croco re om.B.) refulgentes, intus autem stellas continent[*](continet a.) languidas[*](languidas—9 internodio om.a.).— Syringitis stipulae internodio[*](stipul ac internido F. -ulam retinente nodo L.) similis perpetua[*](perparua L(a?).) fistula cavatur[*](clauata B.).

Trichrus ex Africa venit[*](uenit BJ. om. rv.), nigra[*](nigra BJ. -gra (-ger hv) est rG.), sed tres sucos reddit, ab[*](ab (a hv.a. S)radice (-cae F. randice B1) BFdhv. ad radicem r.) radice nigrum[*](nitrum dhH Brot.), medio[*](media a.) sanguineum[*](sanguineum BFhv(D). -ea a. -em L(?)dH.), summo[*](summo—p. 466, 1 spectatur om.a.) ochrum[*](ochrum BD cum U 871. -ram dhH. hocrae F. ocreae Isid. candidum Lv. an ochreum?).—Thelyrrhizos[*](thelyr- rhizos—p. 468, 10 haec et lig[ni] om.B (uno folio archetypi perdito aut omisso).)[*](telirrhizos cod. Poll. v. a. S. (theluriza Bin ind.).), cinerei coloris aut rufi[*](rubei L.), candidis

radicibus[*](lac. ego indicavi.) spectatur.—Thelycardios[*](thelycardios (FL?)S cumBin ind. telycardis a. teli- cardios dhv.) colore ..... cordis[*](cordis Fdhv. candidis a. -do LJ. candido et specie cordis coni. J. cfr. § 159.) Persas[*](persas Ldv. -sae h. -se Fa.), apud quos gignitur, magnopere[*](magnifice dhcod. Poll. J.) delectat; mucul eam[*](mucul eam D. cfr. ind. -lamque C cum B. -la quam Lv. macula Fda. -clam h. -culamque Ven. (G). muchulam H. mulc S cumBin ind. mule eam J.) appellant.—Thracia[*](trachia a. tragia d.) trium generum est, livida[*](liuida ego. ligdini Lacod.Poll. uiridis dv. isgnidia F. in- signia h. hysgina D. cfr. XXI 62. an coloris liuidi?) aut pallidior[*](pallidior in FhaJ. -di in L. -dior dv. an pallidioris?), in tertio[*](tertia dv.a.J. an tertiū?) guttis sanguineis. [*](Diosc.V 154. Solin. 37, 12. Prisc. perieg. 982. (cfr. Plin. XXXVI 143).—Isid. XVI 11, 6. 5. Solin. 37, 20. 2, 44.)—Tephritis lunae novae speciem habet[*](habet et dh.) curvatae[*](curuatae Lv. -ta rdhD.) in[*](in omd.) cornua, quamvis[*](quauis F.an suauis (om. in)?) in colore cineris[*](in colore cineris FLaD. cinerei coloris dhv.).—Tecolithos[*](theocolitos a. telicos v.a.B.) oleae nucleus[*](nucleus adhH (D). nocl- F. nuculeus J coll. 161. 188. nucleo similis Lv(S).) videtur, neque est ei gemmae honos, sed lingentium[*](lingentium Lav(J). ung- FdH. ting- S.) calculos frangit pellitque[*](frangit pellitque dv. pellit frangit- que 11.).

Veneris crines[*](crines Lav(S). cfr. ind. -nis FdhH(D).) nigerrimi nitoris continent[*](conti- nent Lv(S). -net rH(D).) in se[*](in se ll.v(S). in Lugd. del. H.) speciem rufi crinis[*](rufi crinis om.a.).—Veientana Italica[*](italica om.a.) gemma est, Veis[*](ueiis dhv.a.J. uehis a.) reperta, nigram[*](nigra meteria F.) materiam distinguente limite albo.

[*](Isid. XVI 15, 14. Solin. 37, 7. Orph. Lith. 263. κηρ. p. 141.) Zathenen[*](zathenen ll.v(S). cfr. index. zate- a. zace- d. zanthenem hC.) in Media nasci Democritus tradit electri colore et, si quis terat[*](ferat Fdh.) in vino[*](alneo a.) palmeo et croco cerae modo lentescere odore magnae[*](magna F.) suavitatis.—Zamilampis

[*](et p. 467, 1 zamilampis Abel p. 61. (-lamfif Bin ind.). zmilampis FdhH. zmylacis L. zmilaces v. inalac. usque ad glauco (p. 467, 1).) in Euphrate nascitur, Proconnesio[*](proconnesio dhv. -onesto F. -nnisso L.) marmori similis, medio[*](medico F. [ zoraniscaeos FD. -aea S cumBin ind. -sceos dhH. -sseos L. zoranis a. -ronisios v.) colore glauco.—Zoraniscaeos in Indo flumine[*](flumine FaD. -ine nascitur dhv. -ine gignitur et L.) Magorum[*](magnorum F.) gemma narratur[*](narratur FL1aD. om.dh. esse narratur L2v.), neque aliud amplius de ea.

[*]((Damig. 45).) Est etiamnum[*](etiamnunc a.) alia distinctio, quam equidem fecerim subinde variata expositione, siquidem a membris corporis[*](corporis LaG(J). -rum Fdhv(H).) habent[*](habet Fa.) nomina: hepatitis a iocinere, steatitis[*](steatitis FaH. -tes v. est hea- citis L. stiatis d. est a.) singulorum animalium adipe numerosa, Adadu[*](adadu LG. (addedu Bin ind.). adau F. adu hv. adne d.inalac. usque ad syris (v. 9).) nephros[*](nephros B. nepros dman.Dal. (neferof Bin ind.). om. ll.v(D).)sive renes[*](siue renes ego. renis ll. D. reneis hv. om.dman.Dal.B. maiorem lac. statuit J coll. ind.), eiusdem[*](eiusdem—9 syris Fdh.om.Lv.a.B.) oculus, digitus[*](oculus digitus (ac dig- H. et dig- S) FdhD. -lus dicitur G. theu dactylos B.); deus et[*](deus et FG(D). deiet dhH.del. B. an deus est?) hic colitur a Syris. triophthalmos[*](triopthalmus F. -talmus h. optalmo a.) in onyche[*](in onyche D. cum onyche G. synonice (-cae F) Fd. sino- h. ionice Lv. -nacae C. est bonice a. tres om.a.) nascitur tres hominis oculos simul exprimens.

[*](Isid. XVI 15, 18. 19. Solin. 37, 17. Orph. Lith. 347 (κηρ. p. 145). 494 κηρ. p.147). Damig. 26. cfr. Plin. XXXVI 149 sqq. Solin. 37, 22 Isid. XVI 15, 19. 20. 19.) Ab animalibus cognominantur[*](cogno- minatur h.): carcinias marini cancri colore, echitis viperae, scorpitis scorpionis aut colore aut effigie, scaritis[*](scauri L.om.a.), scari piscis[*](piscis Fdhv. om. r.), triglitis mulli, aegophthalmos[*](aegophthalmos hv. -pthalmos L. eglopta- d. egoftalimos F. pthalmas a.) caprino oculo, item[*](item (-mque LJ) alia Ladv. hemalia F. temal- lias h. hyophthalmos S(D) cumBin ind., sed hic quoque, ut supra in Adadu oculo et digito, Graecum nomen praetermitti videtur. cfr. etiam § 190 extra.) alia suillo, et[*](et ahcod.Poll.v. que d. est et L(F?)D.) a gruis

collo geranitis[*](geranitis LH ex ind. -tes v. om. r.), hieracitis[*](hieracitis (ier- h) FadhH. -tes v. om.L.) ab[*](ab ll.J. om.dhv.) accipitris[*](accipitris (sc. collo) hv. -tre ll.J. acopinis d.de structura cfr. § 190 et XXV 121.), aëtitis[*](aetitis LH ex ind. -tes v. aetins F. echitis a. colore ethitus dh.)a colore[*](a colore v. in col- F. col- rD. om.dhJ.) aquilae candicante[*](candi- cante Lav(D). -icanta F. -idata dhS. -ida a J.) cauda. myrmecitis innatam formicae repentis effigiem habet, scarabaeorum cantharias. lycophthalmos quattuor colorum[*](colorum Fadh. est col- Llsid.v.) est[*](est ego. ex Fadhlsid.v. om.LD.), rutila[*](rutila ego. -lo ll.G. -lo et dhv.), sanguinea[*](sanguinea FaG. -neo Ldhv(D).); media[*](media ego. in media FaD. in medio Ldhlsid.v.) nigrum candido cingit[*](cingit Fadhlsid. -tur Lv. cfr. § 149. oculi illis per omnia (add. similis v) dhv.a.D.), ut luporum oculi. taos[*](taos—6 similis om.adh.)[*](staos F.)pavoni[*](pauoni v. eaoni F. draconi L.) est similis, itemque[*](itemque FLJ. item ex dh. item av.) aspidi[*](aspide Fd. -ice h.) quam vocari timictoniam[*](timictoniam S cumBin ind. -cloniam (tym- L) Lv(D). -caeoniam F. -comam h. cimico- niam a. chelidoniam B.) invenio [*](inuenio Lav. -nto F. -nta dh.).

[*](Isid. XVI 15, 5. Solin. 37, 13.—Damig. 44.— Damig. 42. cfr. Plin. supra § 180.) Rerum[*](rerum FdhD. om.a. harenarum Lv.) similitudo est in ammochryso[*](ammocryso a.cfr. ind. et Isid. hammochryso rv.) velut auro harenis mixto, cenchrite[*](cenchrite FD. -tes v. -tis LhH. cencrites a. centricis d.an cenchritide?) sparsis[*](sparsis ll.S. om.dhv.) milii granis[*](granis FaD. -nis ueluti sparsis dhv. -nis similis est LS. cfr. § 191 extr.), dryite[*](dryite D. -tis LH. -tes v. druite F.om.adh.) truncis[*](truncis LS. e truncis dhv. trucis F.om.a.) arborum; haec[*](haec Fdhv. om.a. quae L.) et ligni[*](lig]ni modo B (rursus incipiens).) modo ardet. cissitis[*](scissitis Fh.) in candido perlucet[*](in candido perlucet (H. collucet Lv. in luce a) FdhLav. om.B. (an recte, ut fuerit cissitide? cfr. § 189).) hederae[*](cedere a.) foliis[*](foliif BLv. polis Fh. oculis d.), quae[*](quae—p. 469, 1 distinctam om.B.sed cfr. index.) totam tenent narcissitim[*](narcissitim Fa. -tin h. -tis LdH. -tes v. dist. ego.) venis

etiam[*](etiam Lv. et am Fh.om.a. et d(?)H.)cetera[*](cetera ego. ederae Fv. -re h. hed- L. odore d(?)H. om.a.totus locus adhuc corruptus.) distinctam[*](distinctam Fha. -ta dcod.Poll.G. -nguitur Lv(S).). cyamias[*](cyamiaf BS. -mea v. cymea L. clymata a. cimata Fdh.) nigra est, sed fracta[*](fracta BLav. faciam F. -iem h.om.d. ex—2 parit om.a.) ex se fabae[*](fabe B. -bae est F.om.d.) similitudinem parit. pyren[*](pyrena L. -ne v.a.G. pilena a.) ab[*](ab om.a.) olivae nucleo[*](nuculeo B1J. nuncleo F.) dicta est[*](est om.BJ.); huic aliquando[*](aliquando huic a.) inesse[*](inesse om.B. me est F.) piscium[*](piscium spin a. -ium piscinae Fdh.) spinae videntur; phoenicitis [*](phoenicitif (foe- B) ut balanuf BS. om. rv. cfr. index et XIII 49. (an a balanis?).) ut balanus.[*](Isid. XVI 10, 5. 13, 4. Solin. 37, 16. (cfr. Plin. XXXVI 157). Orph. Lith. 758. κηρ. p. 153.—Isid. XVI 4, 5. 11, 8. Solin. 37, 16. Prisc. perieg. 987. August. civ. dei XXI 5, 1. (cfr. Plin. XXXVI 138).—Isid. XVI 14, 9. Solin. 37, 23. —cfr. Plin. supra § 99. Solin. 37, 24.)—Chalazias[*](chalaziaf ut balanuf. chalafiaf glandinum Bfalsa itera-tione.) grandinum et candorem[*](colored v.a. H.) et figuram habet[*](habet Lv (ex Isid.). om. r. prae- fert Solin.), adamantinae duritiae, ut narrent[*](ut narrent BS. narrant rv.) in ignes etiam[*](etiam in ignem (-nes a) dav.a.S.) additae[*](additas F.) manere suum[*](fum B1.) frigus. pyritis nigra quidem est[*](eft BS. om. rv.), sed attritu digitos[*](digitorum B.) adurit. polyzonos[*](polyzonos—p. 470,3 liquor om.a.)[*](poly- zonof Bv. -ygonus L. -yxinus F.) [in nigro[*](in nigro FdhS. in L. nigra v. om.BJ.)] multis distincta[*](dist. ego.)[*](multi diftincta BJ. multis dhv. om. r.) lineis[*](lineif BIJ. -eaf B2. zonis dhv. zonis multis FL.cfr. § 90.) candicat, astrapaea[*](astrapaea ego. -pea a B1. -pęa a B2. -paeae rS. -pee d. -piae hv.) [in candido[*](in candido (nigro dhH Brot.) aut cyaneo FLdhv. om.B.uncos ego posui.) aut cyaneo] discurrentibus[*](dicfurrenti- buf B. -rrunt rv.) in[*](in BS. e rv(J). cfr. § 5.) medio fulminis radiis[*](radiif B2. -dif B1. -dii rv. rapidi dh.). in phlogitide[*](phlogitide H. flo- B.cfr. Solin. thogotide F. phalagonitide L. phlegontide v.) intus flamma[*](flamma—ardere BS. ardere (ardo F. arida L) quaedam (qued- FL) uidetur flamma rdhv.) videtur ardere, quae non exeat, in anthracitide[*](anthracitide Lv. cfr. § 99. autraci- tides F. anthracite hSolin. -tef B. -atite d.)
scintillae discurrere[*](dicfurrere BJ.-rrere aliquando uidentur Lv. -rrunt (-rrere F) aliquando et nigrae (-ro F) Fdh.). [*](Isid. XVI 13, 9. Solin. 37, 24.)—Enhygros[*](enhygrof BS. cfr. ind. -ydros FdhB. cfr. Solin. et Isid. enaydros L. enais v.) semper rotunditatis absolutae in candore leni est[*](leni est ego. leui fed B. est leuis (lenis d) sed rdhv.); ad motum[*](modum B. monitum F.) fluctuatur[*](fluctuatur FD. -uat Ldhv. om.B.) intus in ea, ut in ovis[*](ut in ouis FD. uti nouif (nouvf B2) B. in ouis L. ueluti nonus (in ouis hv) dhv.), liquor.—Polythrix[*](polythrix FLS. -trex B. -trix v. -trichos H. polithrix a.) in viridi[*](uiridis a.) capillaturam [*](capillaturam often- dit BS. -atur Ldhv. -atus F. apeliatur a.) ostendit, sed defluvia[*](defiuia BJD. depluuia Fdh.) comarum facere dicitur[*](dicatur F.). sunt et a[*](a om.a.) leonis pelle et a[*](a om.dhv.a.S.) pantherae[*](panthera BSJ. sed cfr. § 187.) nominatae[*](nominatae BFhaJ. -atae leon- tios pardalios (pantha- L) Ldv. cfr. § 187.). [*](Isid. XVI 7, 15. 9, 8. 15, 9. Orph. Lith. 615.—cfr. Plin. XXXVI 132.)—Colos appellavit drosolithum[*](drofolithum BLS. -itum a. drusolithum F. chrysol- dhv.) herbaceus[*](herbaceus FLaD. om.BS. aureus, chrysoprasum herbaceus dhv.), melichrum[*](meli- chrum FD. -crin dh. -itron L. -ichrota v. -icrus a. -ichryf (-rus S) eft BS.) melleus, cuius[*](quamuis plura dhv.a.S.) plura genera[*](eius genera sint cod. Poll. v. a. S.), melichlorum[*](melichlorum—8 melleus om.B.sed cfr. ind.)[*](melichlorum D. -ron B. -chrorum Fh. -chrotorum d. -corum a. -choros L. -chloros est H. -cros est v.a.B.) geminus[*](gemina cod.Poll. gemma L.), parte flavus[*](flauus dh(?)v. -ua L. -ui Fa.), parte melleus[*](mel- lea L.), crocian[*](crocian BFdhB(J). -cias Lv(D). om.a. -cia H. -cian uocant S.) croci[*](a croco Lv.a.B.), polian[*](polian canitiei ego. polia (adv. -iae F. -iam h. spotias L) canitiem (cantiem Fa) FLadhv. om. h. 1. (uno versus traiecto) BSJD.) canitiei similitudinem[*](fimilitudinem quan- dam BSJ. -dinem polias canitiem quandam D. quandam rdhv.) quandam spargens[*](fpargens e ego (sc. color). -gentē polian canitiem BSJ. sardi (Fdh. sarcidi a.om.L. sardio D. sparti v) in- ducit (-dicat B) eandem (-demque L) rdhv(D).) e nigro[*](nigro (ego. om.B) fpartopolian rarior B. spartopolian (-ion J) rariorem SJ. duriorem (rari- D) nigro (FaD. -gra Ldhv) spartopolia (-ios B. -polla Fdh. -spolia a) rdhv(D).), spartopolian rarior. rhoditis[*](rhoditis FdhaH. (-tes v). irodi- B. rosi- L.) rosae[*](rosae ego. -sia a. -sea Isid. (an recte?). -sa Fdh. -fae fimilif BS. a rosa Lv.)
est[*](est om.L.), melitis[*](melitis (mal- L) mali coloris (-ros a.om.L) FdhLav(D). om.BS.) mali coloris, chalcitis[*](calcitis ah. chalcites v.a. H.) aeris[*](aeris LG(D). -ri BS. -rei Fv. erei dh.om.a.), sycitis[*](fycitif BdhH. (-tes C). fyc- L. fic- Fa. -tes v.) fici[*](fici FLhv(D). -co BS. -ca d.om.a.), bostryc hitis[*](bostry- chitis S ex ind. cfr. § 150. borfycitif B. -sicitis (-te F) Fdh. ratio (om.a) nominum non est in (om.a) borsycite (borsic- a) rv.) in nigro ramosa[*](ramosa v. -offa B. -osae Fh. -ose r. ramo d.) candidis vel[*](uel —3 candidis om.Fdh.)[*](uel BS. aut Lav.) sanguineis frondibus, chernitis[*](chernitis S e coni. J. chemi- B. nec gemytis (-mite v) Lv. nec empte a.) velut in[*](in terre a.) petra candidis manibus inter se complexis . [*](cfr. supra § 61. Isid. XVI 15, 22)—Anancitide[*](anancitide LS. cfr. Isid. Et § 61. -chitide hv. -dem F. ancanttiide d. ananciten a. -tef quem B.) in hydromantia[*](hydro- mantia BdhG. -atea F. idromantea a. nicromantia L. necro- Isid.v.) dicunt evocari[*](euocare B.) imagines deorum, synochitide[*](synochitide—euocatas om.a.)[*](syno- chitydi F. -chitef quem B.) teneri umbras inferum[*](inferumr BD. -rorum Ldhv. inefebum F.) evocatas[*](detinere B. (teneri post euocatas ponunt (F?)dhv.a.J).)[*](euocataf adfirmant B.cfr. § 52.), dendritide[*](dendritide—7 hebe- tari om.Fdh.)[*](dedride B. dentriti a.) alba defossa[*](defossa Lav. fuffufa B.) sub arbore, quae caedatur, securium[*](fecurium BS. -rius a. -ris Lv.) aciem non hebetari[*](hebetari adfeuerant BS.).—Sunt et[*](sunt et ego. funt BJ. et sunt rv.) multo plures magisque monstrificae, quibus barbara[*](barbari dhv.a.S. sed cfr. § 176. XII 97. III 28.) dedere nomina confessi lapides esse, non gemmas[*](non gemmaf BJ. om.rv.). nobis satis erit[*](erat a.cfr. § 195.) in his coarguisse dira mendacia Magorum[*](magorum BD. om. rv.).

[*](Th. lap. 32.) Gemmae[*](gemmae & BJ.) nascuntur et[*](et FladG(D). om.Bhv(J).) repente novae ac[*](ac om.BJD.) sine nominibus, sicut[*](sicuti a. ut dhv.a.S.) olim[*](olim BS. lampsaci (lams- F. laps- a) rv.) in metallis aurariis Lampsaci[*](lampsaci (lapf- B) BS. om. rv.) unam inventam[*](una in- uenta Lv.a.S.), quae propter pulchritudinem Alexandro regi missa sit[*](fit FS. fit ut Bh. ficut a. fuit ut Lv.), auctor est Theophrastus. cochlides,

quae[*](quae ego. quoque ll. v.) nune volgatissimae[*](uolgo atiffimae B1. uvlgo lat- B2.), fiunt[*](famae fiunt hv.a.G.) verius quam nascuntur[*](nascantur Fdh.), in Arabia repertis ingentibus glaebis[*](mellis glaebis a.), quas[*](quaf BLS. om. rv.) melle excoqui tradunt septenis diebus noctibusque sine intermissione[*](inmiffione B1.): ita omni terreno vitiosoque decusso[*](decussu L.) purgatam puramque[*](purpuramque a.om. v.a.G.) glaebam[*](uiride a.) artificum ingenio varie distingui[*](distingui ego. -tribui ll.v. cfr. § 195 et XXXV 3. XVI 232.) venas[*](in uenas Lv.a.D.) ductusque macularum[*](maculorum B1.) quam maxime vendibili[*](uendi bi B1. -di i B2. om.a.) ratione spectantium[*](spectantium—7 tantae om.a.)[*](fpectantium BD. secta- rv. seca- S cum vet. Dal.), quondamque tantae magnitudinis[*](magnitudines a.) factas[*](factaf BS. fecere rv.), ut equis[*](equitib; B.) regum[*](regnum B1. om.L.) in[*](atque adv.a.S. om.h.) oriente frontalia ac pro phaleris pensilia facerent. et[*](et om.adh.) alias omnes[*](omnis gemme figuras mellis a.) gemmae mellis decoctu nitescunt, praecipue[*](prcipuę B2.) Corsici in omni alio[*](in omni alio adhv. nominalio F. nominif. ali (alii B2) B. in alio omni L.) usu[*](fua (pro usu) B.) acrimonia[*](acrimonia BFdhB(S). -niam cod. Poll.H. acriora rv(C).) abhorrentis[*](abhorrentis—11 excidere om.B.)[*](abhorrentis ll.(B)J. -tes dhv.). quae variae sunt[*](sunt om.adh.), et ad unitatem[*](unitatem ego. noui- ll.v. cfr. § 194. XXXV 3.) excidere[*](excidere Fdh. exced- a. acced-Lv (claudicante etiam structure). cfr. XXXIII 139.) calliditati[*](calliditate B2Lv.) ingeniorum contingit[*](contingit ll.v(S). -igit h(?)C.), utque eaedem[*](utque eaedem ego. ut quaedam B. ut rv.) nomen usitatum non[*](an ne (pro non)? cfr. vol. III p. 496 (ad XX 180) et XXVII 15. XXVIII 163. XXX 33. 106. XXXII 20.) habeant, physis[*](phyfif BS. -ses hv. phisis d. pysis F. phryes r.) appellant velut ipsius naturae admirationem in iis[*](in hif B2a. in imis F1. nimis F2h.om.d.) venditantes[*](uenditantef BG. -dicantes Lav. -dentes Fdh.).

Cum[*](dist. J.) finis nominum non sit—quae persequi non equidem cogito, innumera[*](innumero B.) et[*](et ll.J. ex dv.) Graeca vanitate[*](uanitate B.de re cfr. § 30, de dictione XVIII 239. -tate (uariet- a) conficta. rv (vitio tautologiae).)—, indicatis

nobilibus gemmis, immo vero[*](immo uero BS. immo r. om.dv.) etiam plebeis[*](plebeis Lv. -bis r.), rariorum[*](rariorum ll.v(H). -rorum C.) genera[*](genera BFaS. -rum dhv. om.L.) digna dictu[*](digna dictu B(F?)S. dictu digna (-no h. -nas v) dhv. dictu r.) distinxisse[*](distrinxisse av.a.C.) satis erit[*](erat Lav.a.S. cfr. § 192.). illud modo[*](modo BFdhv(H). uero rG.) meminisse [*](meminisse om.B.) conveniet, increscentibus varie maculis atque[*](atque ll.v(S). ac d(?)C.) verrucis linearumque[*](linearum quae Lv.a.G.) interveniente[*](interueniente (in int- B) BdhG. -ienti F. -ient a. -iunt Lv.) multiplici ductu et colore[*](colores a.) saepius mutari[*](saepius mutari ll.S. mutata saepius dhv(H). -ari saepius G.) nomina in[*](in—6 communiter om.a.) eadem plerumque materia.

Nunc communiter ad omnium[*](omnium quoque a.) gemmarum observationem [*](obseruationes aG.) pertinentia dicemus[*](dicemus—8 uidentur om.a. ) opiniones secuti auctorum.

Cavae aut extuberantes viliores videntur aequalibus[*](eae aequalib. B.). figura oblonga[*](figuram oblongā B1.) maxime probatur, deinde quae vocatur lenticula[*](lentecula BJD. cfr. § 147. 140.), postea epipedos[*](epipedos S cum Turnebo. epicp- B. clitedos (clyt- F) Fdh. clipeidos Lv. elip- a. clyp- C. cycloides H cum Salm.) et rotunda, angulosis[*](angularis a.) autem minima gratia.

[*](Isid. XVI 15, 27.—cfr. Plin. supra § 87. Isid. XVI 8, 4.—cfr. Seneca epist. 90, 33.) Veras a[*](a om.FLa.) falsis discernere[*](difcernere B (Isid.)S. -nenti Fa. -nendi Ldhv.) magna difficultas, quippe cum inventum sit ex veris[*](uiris F. uitrei B.) generis[*](generis—aliud (alia Isid.) ll.S. gemmis in alterius generis dhv.) alterius in aliud falsas[*](falsa Isid. fufaf B (an recte?).) traducere , ut[*](ut B(Isid.)S. et La.om.Fdhv.) sardonyches e ternis[*](e ternis H ex Isid. alter- B (an & e ternis?). teranis F. e (om.L) ceraunis Lv. gnatis d.om.a.) glutinentur[*](glutinentur BFD. -nantur rv.) gemmis ita, ut deprehendi ars non possit, aliunde nigro, aliunde candido, aliunde[*](alium de B (ter).) minio sumptis, omnibus in suo genere probatissimis. quin immo[*](quin immo om.a.) etiam exstant commentarii[*](exstant etiam commenta a.)

auctorum—quos non equidem demonstrabo[*](demonftrabo BLS. -arem F. -arent a. -arim dhv.)—, quibus modis ex crystallo[*](crysallo F. -stallis L.) smaragdum tinguant[*](smaragdum tinguant BS. -do tinguan- tur a. zmaragdi tinguantor (-gantur h) Fh. tinguantur smaragdi Ldv.) aliasque[*](aliafque BS. -iaeque dhv. -ieque La. -iae quae F.) tralucentes , sardonychem[*](sardonychem S. -nicem B. -nyx dhv. -nnyx F. -nix r.) e sarda, item ceteras[*](ceterae dhv.a.S. -ra Fa. -re L.) ex aliis[*](falif B1.); neque enim[*](enim BS. om. rv.) est ulla fraus vitae lucrosior[*](lucriosior F.).

nos contra rationem deprendendi falsas demonstrabimus[*](deprendendo B. demonstrauimus Fa.), quando etiam luxuriam adversus fraudes muniri[*](muniri Fdv(D). -re La. moneri BS.) deceat[*](deceat BS. decet (dicet F) rv.). igitur[*](igitur BS.om. rv.) praeter illa, quae in principatu[*](principatu BS. -alibus rv.) cuiusque[*](cuiufque BS. quisque F. quibusque hv. -uslibet d. -usdam L.om.a.) generis[*](generif BLS. -ibus rv.) privatim diximus, tralticentes[*](tranflucentef B2v. a.J. tralucentem La.) matutino probari[*](prouocari dh. -ris F. probari matutino afalsa iteratione.) censent[*](censant F. cessent a.) aut, si[*](an sit?) necesse est, in quartam horam; postea vetant[*](postea uetant om.a.). experimenta[*](experimento a.) pluribus modis constant: primum pondere[*](in v. pon- dere desinuntFdh.), graviores[*](grauioref BaS. si gra- Lv.) enim[*](enim B(L?)S. om.av.) sunt[*](funt—11 gelidioref BS.om. rv.) verae; dein frigore, eaedem[*](ea eidem B1.) namque in ore gelidiores sentiuntur; post haec corpore. ficticiis[*](ficticiis S. -icif BLD. -itiis v(H). tinctis a. factitiis G.) pusula[*](pusula (punf- B) BS. -lae H. pustule L. -lae v. om.a.) e[*](e S e coni. J. & B. in rv.) profundo[*](profunda a.) apparet[*](appar& BS. -ent rv.), scabritia[*](scabritia—13. 14 inconstantia om.a.) in cute[*](cute Lv. cocte B1. cote B2.) et[*](& BS. in Lv.) capillamenta[*](capillamento v.a.S.), fulgoris[*](ful- gorif BB. frigoris Lv.) inconstantia , priusquam ad oculos perveniat[*](perueniat Bv. -iant r.), desinens nitor[*](in v. nitor desinitL.). decussi[*](decussi v. cuffi B.om.a.cfr. § 194.) fragmenti[*](fragmenti BS. -ti paulum v. om.a.), quod in lamina[*](lamina av(D). ima B. lima J.) ferrea[*](ferrea av(D). ferri BS. cfr. § 53. XXXIII 121.) uratur[*](uratur D cùm Hauptio (Hermae I 36). auratur a. moratur BS. teratur v. an [ferri] exuratur?), efficacissimum

experimentum[*](experimentum BS. -to av.) excusate[*](excusate a. -uffate B. -usant v.) mangones gemmarum recusant[*](dist. ego.), similiter et limae probationem. obsianae[*](obsidianae v.a.S.) fragmenta veras gemmas non scariphant, in[*](in BaS. del. v.) ficticiis[*](ficti- ciis (-cif BD)BS. -ice a. -itiae (fact- C) v.) scariphatio[*](scariphantfcari- phatio (-ifa- B) omnif BS. -ificationis v. -nes H. om.a.S. -ifant B. -ificant av. cfr. XXXII 79.) omnis candicat. iam[*](candicat iam BS. -icantes a. -icantiam (-tium H) fugiunt v.) tanta[*](tantaque v.a.S.) differentia est, ut aliae ferro scalpi non possint, aliae non nisi retuso, omnes autem[*](uerum omnes v.a.S.) adamante. plurimum[*](plurimum autem v.a.G.) vero in iis[*](iis S. if B1D. hif B2av.) terebrarum proficit fervor.

Gemmiferi amnes sunt Acesinus et[*](acesinus et G(S). cfr. VI 71. -nes et Lugd. acaecinuf & B. acfinat et a. oaxis mater v.) Ganges, terrarum autem omnium maxime India[*](india v. -Ię B. in india a.). etenim[*](&enim BS. etiam a. et iam v. cfr. XVIII 340. aliter XXXVI 200.) peractis omnibus naturae[*](naturae av. om.B.) operibus discrimen quoddam rerum ipsarum atque terrarum[*](atque terrarum om. v.a.G.) facere conveniet[*](con- ueni& BS. -niat av. -nit (Ven.)D.).

Ergo in toto orbe[*](orbe S. opebe B2. opere B1. orbe et av.), quacumque[*](quacumque BG. in quemcumque a. in quac- (add. parte C) v.) caeli convexitas[*](conuexitaf Bv. -xitita a.) vergit, pulcherrima omnium est iis[*](iif ego. in BS. om.av. de mendo cfr. XXVI 2 nit.) rebus[*](rebuf quae B. rerum quae a. rebusque G. rebus v.), quae merito[*](meritoque v.a.G.) principatum naturae[*](naturae om.B.) optinent[*](optinent (obt- a) B1a. -net B2S. -nens v.), Italia[*](talia a(?).), rectrix parensque mundi altera, viiis feminis, ducibus militibus, servitiis[*](feruitif B1.), artium praestantia[*](parftantia B.), ingeniorum claritatibus[*](li- toribus portuosis v.a.S.), iam situ ac salubritate caeli atque temperie, accessu cunctarum gentium facili, portuosis litoribus, benigno ventorum adflatu. quod[*](quod BS. om.a. etenim v.) contingit

[*](et p. 476, 1 contingit av. -igit BS. cfr. § 195. XVIII 109. 194. 219. XVII 9. XVI 3. XIX 59. 68. 138. XXIII 61. XXVI 118. XXXII 39 al.) positione procurrentis[*](pofitione procurrentif BS. propositione curr- a. recur- rentis (proc- H) positio v.) in partem utilissimam et inter ortus occasusque mediam, aquarum copia[*](copiam a.), nemorum salubritate [*](salubritatem a(?).), montium articulis, ferorum animalium innocentia, soli fertilitate, pabuli ubertate[*](libertate a(?).). quidquid est quo carere vita non debeat, nusquam est praestantius: fruges[*](fruge a(?).), vinum, oleum[*](oleum BS. olea av.), vellera, lina, vestes, iuvenci. ne[*](ne Bv. om.a.) equos quidem in trigariis[*](trigariis B. -rif BD. tricariis av.) ullos[*](ullof—praeferunt BJ. praeferri (ref- a) ullos (ullis v.a.G) uernaculis animaduerto av.) vernaculis praeferunt. metallis auri, argenti, aeris, ferri, quamdiu licuit[*](licuit BS. libuit av. cfr. III 138. XXXII 78.) exercere, nullis cessit[*](cesset a.) terris[*](terrif & BS. erit et his a. et iis v.) et nunc intra[*](intra BS. inter a. in v. cfr. IX 165. XXI 104. X 118.) se gravida pro omni dote varios sucos[*](sucus a.) et frugum pomorumque sapores fundit[*](fundi a1.). [*](cfr. Iustin. XLIV 1, 5. 6.) ab ea exceptis Indiae fabulosis proximam[*](proximam equidem BS. -me quidem av.) equidem duxerim Hispaniam quacumque [*](quacumque BC. quec- av.) ambitur mari[*](ambitur mari Bv. -tu a (hic desinens). item in v. mari desinunt v.a.S.), quamquam squalidam ex parte, verum, ubi gignit, feracem[*](feracem S e coni. J. facem B.) frugum, olei, vini, equorum metallorumque[*](metallorumque S e coni. J. aliorumque B (ortum ex equorum& allorumque). cfr. lusting.) omnium generum, ad haec pari Gallia. verum desertis suis[*](suis S e coni. J. uif B.) sparto vincit Hispania et lapide speculari, pigmentorum etiam deliciis[*](delicif B1D.), laborum excitatione, servorum exercitio, corporum humanorum duritia, vehementia cordis.

Rerum autem ipsarum maximum est pretium in mari nascentium margaritis; extra tellurem crystallis, intra adamanti[*](adamantis B2.), smaragdis, gemmis, myrrinis[*](murrinis S.); e terra vero exeuntibus in cocco, lasere[*](lasere in S e coni. J. in lafere (-fare B2) B.), in fronde nardo, Sericis[*](feri- cof B1.) vestibus,

in arbore citro, in frutice cinnamo, casia, amomo, arboris aut fruticis suco in sucino[*](fucino B1S. -cif B2.), opobalsamo[*](obolif amo B1.), murra, ture, in radicibus[*](ardicib. B1) costo; ex iis[*](iis S. i B1. hiif B2. is D.), quae spirare convenit, animalibus in terra maximum dentibus elephantorum[*](elephantorum S. elefa- B.), in mari testudinum [*](testudinum S. teftitud- B.) cortici; in tergore[*](inter gorie B1.) pellibus, quas Seres inficiunt, et Arabiae caprarum villo, quod ladanum[*](la- danum S e coni. J. lanum B.) vocavimus; ex [*](12,73)iis[*](iis S. hif B. is D.), quae terrena et maris, conchyliis[*](con- chylif B1D.), purpurae[*](purpurae S e coni. J. -ra B.). volucrum naturae praeter conos bellicos[*](bellicos S e coni. J. -caf B.cfr. X 2.) et Commagenum anserum adipem nullum adnotatur insigne. non praetereundum est auro, circa quod omnes mortales insaniunt, decumum[*](decumum S e coni. J. de mum B.) vix esse in pretio locum, argento vero, quo aurum emitur, paene vicensimum[*](pene uicefimum B2.).

Salve, parens rerum omnium Natura, teque nobis Quiritium solis celebratam[*](celebratem B1.) esse numeris omnibus tuis fave.