Naturalis Historia

maxime tamen insignis est in hac memoria Clodii[*](glodii Fa) Aesopi, tragici histrionis, patina HS C[*](HS CH. del.E2. con F2. in is (his d) r. sexcentis HS v) ; taxata[*](taxata E2d2v. texa tua F2. ta eaia (caia a. eua R) r) , in qua posuit aves cantu aliquo aut humano sermone vocales, HS[*](HS H. his E2. in his r. nūmis d2in ras. v)VI[*](VIS. VI Rv. III a. ui r) singulas coemptas, nulla alia inductus suavitate

[*]((10) Ar. VI 1,558b 27–30; GIII 1, 749b 10. 750a 6. 7. 749b 31 sq. (cfr. IX 15, 616b 5).— (14) Ar. V 2, 539b 27–31.) Generatio avium simplex videtur esse, cum et ipsa habeat sua miracula, quoniam et quadripedes ova gignunt, chamaeleontes, lacertae[*](lac. indic. S; exciderunt in aqua- Tilibus) et quae diximus ..., item[*](inter R(?)va.J)[*](9,37) serpentes. pinnatorum[*](pinnatarum F. penn- ad) autem infecunda sunt quae aduncos habent ungues. cenchris[*](cenchris B. cancris (generis E2) ll. generi v) sola ex his supra quaterna edit ova. tribuit hoc avium generi natura, ut fecundiores essent fugaces earum quam fortes. plurima pariunt struthocameli[*](strutho- camellinae (om. galli) DE1. structo- F1. strutio- Rad) , gallinae[*](uncosego posui coll. Ar. sali DFv. soli rH (ad seqq. referens)), perdices [soli]. coitus avibus duobus modis, femina[*](femina (DE?)v.-nae F.-ne Ra) considente[*](considente F2E2v. continente r) humi, ut in gallinis, aut stante, ut in gruibus.

[*](Ar. VI 2, 559a 23–26. 17–21. 10, 564b 22; G III 1, 751b 12. 19. 749a 18. 25.) Ovorum alia sunt candida, ut columbis, perdicibus, alia pallida, ut aquaticis, alia punctis[*](punctis F2d2E2v.-ta r) distincta, ut meleagridum [*](meleagridi G) , alia rubri[*](rubri F2E2v. probri r) coloris, ut phasianis, cenchridi[*](cencridi FR.om.a) . intus autem omne ovum volucrum bicolor, aquaticis[*](aquatici F2a) lutei[*](ut ei F1) plus quam[*](quā F2E2v. quo r) albi[*](albi v. alibi ll), id[*](idque va.D) ipsum magis luridum quam ceteris; piscium unicolor[*](unicolor F1 (sc. ouum est). unus color rv),

[*](Ar. VI 1 init.— (12) ib. 2, 560b 4–6.— (14) ib. 1,558b 15. 20. 21. 16; G III , 750a 27 sq. 749b 29)Quaedam omni tempore coeunt, ut gallinae, et pariunt , praeterquam duobus mensibus hiemis brumalibus. ex iis iuvencae[*](iuuent F1a.-en/// R1) plura quam veteres, sed minora, et in eodem fetu prima ac novissima. est autem tanta fecunditas, ut aliquae[*](aliquae ante incubitum et Petav. ex Ar. (πρὸ ἐπῳασμοῦ)) et sexagena pariant, aliquae cotidie, aliquae bis die, aliquae in tantum, ut effetae[*](effectae F1.-te R) moriantur. Hadrianis laus maxima.[*](Ar. VI 4, 562b 24. 25.— (18) Ar. V 13 init. VI 4 init.— (19) Ar. VI 1, 559a 5–7. VIII 16 extr.— (20) ib. 2, 560b 19–25. — § 148. 149: Ar. VI 3, 561a 10–13. 24–28. 561b 10–12. 27–31. Varro III 9, 16. Col. VIII 5,14.) columbae deciens anno pariunt, quaedam et[*](et in F1a) undeciens , in Aegypto vero etiam brumali mense. hirundines et merulae et palumbi[*](an palumbes, turtures? cfr.§ 158 et nota ad XXX 61) et turtures bis anno pariunt, ceterae aves fere semel. turdi, in cacuminibus arborum luto nidificantes paene contextim, in secessu generant. a coitu X diebus[*](diebus decem H) ova maturescunt in utero, vexatis autem gallinae et columbae pinna evulsa[*](pinne euulsa (-sae F2) F) aliave[*](aliaue F2v.-aeue r (a lac.)) simili iniuria diutius[*](diu- tius v.-tinus ll (alac.)) .

Omnibus ovis medio[*](in medio dT) vitelli[*](uitelli R(?)v.-tuli r) parva inest velut sanguinea

[*](Col. ib. § 4.8. Varro ib. § 12. 11. Geop. XIV 7, 27. 13.) Ova incubari intra decem dies edita utilissimum ; vetera aut recentiora infecunda. subici inpari numero debent. quarto die post quam coepere incubari[*](incu- bare az.-bar// F1. -bat R1) , si contra lumen cacumine ovorum adprehenso ima manu[*](una F2v. cfr. XXIX 75 (pede imo)) purus et unius modi[*](modus F1a) perluceat color, sterilia existimantur esse proque iis alia substituenda. et in aqua est[*](eis ll.v) experimentum:

[*](Suet. Tib. 14 init.) Quin et ab homine[*](homini F1a) perficiuntur. Iulia[*](Liuia va.G(H2)) Augusta prima sua iuventa Tib[*](iuuentatibus (-tutibus F1.-ta F2) ll) . Caesare[*](caesarem F1Ra) ex Nerone gravida, cum parere virilem sexum admodum cuperet, hoc usa est puellari augurio, ovum in sinu[*](sinū F) fovendo[*](fouendo E(?)B.-dū rv) atque, cum deponendum haberet[*](habere F1R1) , nutrici per sinum tradendo, ne intermitteretur[*](immitteretur a. imitar- F1) tepor; nec falso[*](falsu F1R1) augurata[*](augusta F1R1a (add. augurata va.G)) proditur. nuper inde fortassis[*](fortasse G. at cfr. nota ad VII 9) inventum, ut ova calido in loco inposita paleis igne modico foverentur homine versante, pariterque et stato[*](aestato F1. est- Ra. statuto va.G) die illinc[*](illinc F2E2v. -ic R2. milium r.an uiuus vel uitalis?)

[*](Varro III 9, 4. Col. VIII 2, 7. 8. Geop. XIV 7, 9.— (13) Col. ib. § 14.— (15) Geop. ib. § 17.) Gallinarum generositas spectatur crista[*](crista F2dv.-ste r) erecta[*](erecta R2dv. recta (-te F1) rD) , interim[*](interdum va.S. cfr. vol. I p. 537 ad II 104) et gemina, pinnis[*](pinnis FS. penn- rv(D). primis L errore) nigris, ore rubicundo, digitis inparibus , aliquando et super IIII[*](IIII a. quattuor (pro quaternos) rv) digitos traverso[*](transuerso Rava.J) uno. ad rem divinam luteo rostro pedibusque purae non videntur, ad opertanea sacra nigrae. est et pumilionum[*](pumu- lionum F1R) genus non sterile in iis, quod non in alio genere alitum, sed quibus[*](minus (pro in iis) F2e corr.) centra[*](contra EazD. certa va.J. cfr. Geop.) , fecunditas rara et incubatio ovis noxia.

[*](cfr. Col. VIII 5, 20. 21. (3, 1). Geop. ib. § 5. 6. Pl. XXIV 102 extr. XX 57.) Inimicissima autem omni[*](omni ego. -ium ll.v. cfr.vol. IV p. 483 ad XXIV 78) generi[*](genere F1) pituita maximeque [*](maxime quae a. -maeque F2.-mae quae F1) inter messis[*](messis F2dav.-sses r) ac[*](ac ES. ae DF1R. et F2dav) vindemiae tempus. medicina[*](medicinae Fa.om.R1. (an -cina ē?)) in fame et cubitusin fumo[*](fimo F1R1a), utique si e lauru aut herba sabina fiat[*](fiet curua ut a. si ex lauro aut va.S) , pinna[*](pinnas F1. pennas Ra.-nna va.S(D)) per traversas[*](transuersas F2Rava.J) inserta nares et per omnes dies mota[*](mota F2E2v(D). et mota r. em- TzS);

[*](Ar. VI 2, 560b 26. VI 4 init. 1, 558b 26. 4, 562b 4. 6–8. 9–11. 8, 564a 18–20.) Columbae proprio ritu osculantur ante coitum. pariunt fere bina ova, ita natura moderante, ut aliis crebrior sit fetus[*](faetus F. factus a. partus G2) , aliis numerosior. palumbis[*](palumbis DFR1.-bes R2v.-bus EadD) et turtur[*](turturi F2.-res R2va.J) plurimum terna nec plus quam bis[*](uis F1a) vere[*](fere F2va.(P) H) pariunt, atque ita[*](ita ut si D) , si prior[*](prioris F1a) fetus corruptus est et ut,[*](et ut ego. et ll.v)[*](tria (pro terna) ll.v) quamvis III pepererint, numquam plus[*](duobus ll.v (rectius binos)) II educant[*](educunt R(?)L) . tertium[*](tertium quod F2R2E2va.J(D)) inritum est; urinum vocant. palumbis[*](pa- lumbes va. Brot.(S)) incubat femina post meridiana[*](an meridianā (sc. horam)?) in matutinum, cetero mas.[*](Ar. VI 4, 562b 14–19. 26. cfr. 2,560b 21.— (15) cfr. Varro III 7, 9. Geop. XIV 1,4.) columbae marem semper et feminam pariunt, priorem marem, postridie[*](an post biduū? cfr. Ar.) feminam. incubant in eo genere ambo, interdiu mas, noctu femina. excludunt XX die, pariunt a coitu V. aestate quidem[*](quinque F. quinto R (?)C. XXV az (an VII? cfr. Ar.)) interdum binis mensibus terna educunt[*](educant F2R2. edunt va.H) paria, namque[*](nam G) XVIII die excludunt statimque concipiunt ; quare inter pullos saepe[*](saepe v(D). sepe F2E2. om. rS) ova inveniuntur, et alii provolant, alii erumpunt. ipsi deinde pulli quinquemenstres fetificant.[*](Ar. VI 2 extr.) et ipsae autem inter se, si mas non sit, feminae aeque saliunt pariuntque ova inrita, ex quibus nihil gignitur, quae hypenemia[*](hypemenia F. hypp- R. yp- a) Graeci vocant.

[*](Ar. VI 9 init. Ael. V 32. Col. VIII 11, 5. 10. 9. 5. 12. Varro III 9, 10.)Pavo a trimatu parit; primo anno unum aut[*](autem F1a) alterum ovum, sequenti quaterna quinave, ceteris duodena, non amplius , intermittens binos dies ternosve parit, et ter anno, si

[*](Varro III 10, 3. Col. VIII 14, 4. 5. 6.— (12) Ar. VI 8, 564a 10. 6,563a 29. Varro ib. § 3.5. Col. ib. § 7.8.7.—)Anseres in aqua coeunt, pariunt vere aut, si bruma[*](brumam F1a) coiere, post solstitium, XL prope[*](probe F1.-ba a) , bis anno, si priorem fe- [*](sedecim. . septem et) tum gallinae excludant, alias[*](alias-17 earum om.a)[*](alias v. -io F2D. -ia r) plurima ova XVI, paucissima VII. si quis subripiat, pariunt done rumpantur. aliena non[*](nouem aut undecim ll.v pro num. distrib.) excludunt. incubanda subici utilissimum VIII aut XI. incubant feminae tantum tricenis diebus, si vero tepidiores[*](tepidiores v. -ris ll.D) sint, XXV. pullis eorum urtica contactu[*](contractu F1d) mortifera, nec[*](ne DF1R1) minus aviditas nunc satietate nimia, nunc suamet vi, quando adprehensa radice morsu saepe conantes avellere ante colla sua abrumpunt. contra urticam remedium est stramento ab incubitu subdita radix earum.

[*](Ar. IX 1, 609b 21–2.— § 165:Ar. VI 6, 563a 27–563b 2.)Ardiolarum[*](archolarum a. ardeo- R2va.J) tria genera: leucon[*](leucon R2 (DE?)v. leugon r) , asterias[*](asterias v ex Ar. suasperia ll) , pelion[*](pelion (πελιόν) ll. pellos v. (Ar.πέλλος)). hi in coitu anguntur; mares quidem cum vociferatu sanguinem etiam ex oculis[*](oculi F1R) profundunt. nec minus aegre pariunt gravidae.[*]((1) Ar. VI 8, 564a 17.— IX 13 init. 15, 616b 4–7.— (4) Ar. G IV 6, 774b 26 sq.—) aquila tricenis diebus incubat et fere maiores alites, minores vicenis, ut miluus[*](miluus (olim scriptum miluos) ego ex Ar. singulos ll.v. miluus binos Gesner. (cfr. Müller em. II p. 10. 11)) et accipiter. miluus fere parit numquam plus ternos, is[*](is) qui aegolios[*](aegolios v. -onos R2.-ornos F2. egonus d2T.cfr. Ar. (ubi var. lect.αἰτώλιος)) vocatur et quaternos[*](quaternos F2R2d2Tv. om. rz) , corvus aliquando et[*](etdel.d2va.S) quinos. incubant totidem

[*](Ar. G III 1, 751a 18 sq.— Ar. VI 2, 559b 28. (V 1, 539a 33). 559b 24.— (10) ib. 560a 6–8.5.) Inrita ova, quae hypenemia diximus, aut mutua feminae inter se libidinis imaginatione concipiunt aut pulvere,[*](160) nec columbae tantum, sed et gallinae, perdices, pavones , anseres, chenalopeces. sunt autem sterilia et minora ac minus iucundi saporis et magis umida. quidam et vento putant ea generari, qua de causa etiam zephyria appellant[*](ap- pellant. Vrina F2. -ntur urina R2S. -ntur in DF1R1. -ntur haec Ev.-ntur (om. urina —16 creduntur) a) . urina autem vere tantum fiunt incubatione derelicta, quae alii cynosura dixere.[*](Varro III 9,12. Col. VIII 6,1.2.—) ova aceto macerata in tantum[*](tantum. Vrina fiunt va.H) emolliuntur , ut per anulos transeant. servari ea in lomento aut hieme in paleis, aestate in furfuribus[*](in furfuribus Rv. furf- rD) utilissimum. sale exinaniri creduntur.

[*]((19) Ma- crob. VII 16, 7.) Volucrum animal parit vespertilio tantum[*](tantum F2v. in ta- r) , cui et membranaceae[*](membranaceę F2RG. -na (-nae D) ceu E2v(D). -cae r) pinnae[*](pinnae F2RG. pen- E2v(D). pemne r) uni[*](um Ea.om. v a.G(D)) . eadem sola volucrum lacte[*](la&e F1. letę a1) nutrit ubera admovens[*](admouens parit ego (et dist.). -ouit (-ouet H) parens DFR1E1aH.-ouens parens R2E2S.-ouens v. cfr. vol. I p. 545 ad III 100) . parit geminos; volitat amplexa infantes secumque portat. eidem coxendix[*](coxendix v. -dis ll) una traditur esse.[*](eeego (et dist.). et ll.v) in cibatu[*](cibato Fa) culices gratissimi.

[*](Ar. III 1, 511a 16. V 4.— Herod. III 109. Mir. ausc. 165. Ael. I 24. Ar. V 34. (Isid. XII 4.11. 10).—) Rursus in terrestribus ova pariunt serpentes, de quibus nondum dictum est[*](est C. sit ll.v) . coeunt conplexu, adeo circumvolutae sibi ipsae, ut una existimari biceps possit. viperae mas caput inserit in os, quod illa abrodit voluptatis dulcedine. terrestrium eadem sola intra se part ova, unius coloris et mollia, ut pisces. tertio[*](tertio ego. -ia ll.v. cfr. luc. p. 60) die intra uterum catulos excludit, dein singulis diebus singulos parity, XX fere numero . itaque ceteri[*](ceteris a.-rae C) tarditatis inpatientes perrumpunt latera occisa parente. ceterae serpentes contexta[*](contecta va.(P)H) ova in terra incubant et fetum sequenti[*](sequenti F2. -te rv. cfr. § 161 et vol. IV p. 495 ad XXIX 137) excludunt anno. crocodili vicibus incubant, mas et femina. sed reliquorum quoque terrestrium reddatur generatio.

[*](Ar. V 1, 539a 15.— (15) Ar. V 8, 542a 19. 26.—) Bipedum[*](bi- pedum - 25 prodidit om.a) solus homo animal gignit. homini tantum primi[*](primo F1) coitus paenitentia[*](poenitentiae R) , augurium scilicet vitae[*](uita F1) a paenitenda origine. ceteris animalibus stati per tempora anni concubitus, homini, ut dictum est, omnibus horis dierum[*](7,38) noctiumque; ceteris satias[*](sacias FR. satietas va.S. cfr. V 6. XII 78. XIII 130. (VIII 209. XXXII 45 extr.)) in coitu, homini prope nulla. [*](Hesiod op. et d. 586. Ar. ib. 32.)Messalina Claudi Caesaris coniunx, regalem hanc[*](regalē hanc F2D.-lē rH. hanc (hoc L) reg- v) existimans palmam, elegit in id certamen nobilissimam e prostitutis ancillam mercenariae[*](mercedariae FR) stipis eamque nocte ac die superavit quinto atque vicensimo concubitu. in hominum genere [*](dist. ego) maribus[*](maribus D2v. mani- r) deverticula[*](diuerticula F2va.S. cfr. § 140) veneris, excogitata omnia scelere[*](sce- lerae D1F.-ra Rz) naturae , feminis vero abortus. quantum in hac parte multo nocentiores quam ferae sumus! viros avidiores veneris hieme, feminas aestate Hesiodus[*](hesiodos F2. hess- F1) prodidit.

[*](: Ar. V 2, 539b 22. (II 1, 500b 15. 16). Sol. 27, 16.— Ar. ib. 540a 13–17. Ael. VI 60.— (5) cfr. Ar. VI 18, 572b 10. Col. VI 27, 10. 24, 2.— (6) Ar. V 2, 540a 23–25. 9. 10.—) Coitus[*](coitos F1R1) aversis elephantis, camelis, tigribus, lyncibus, rhinoceroti, leoni, dasypodi, cuniculis, quibus aversa genitalia . cameli etiam solitudines aut secreta certe petunt, neque intervenire datur sine pernicie; coitus toto die[*](toto die ego. tota die F2R2E2. tote (-tę a) r) , et his[*](dist. ego cum Ven.) tantum ex omnibus. quibus solida ungula in quadripedum genere, mares olfactus accendit[*](accendit G. antcedit E. antec- rv) . avertuntur et canes, phocae, lupi, in medioque coitu invitique[*](inuiti (U 196) D) etiam cohaerent. [*](Ar. ib. 539b 24. 29–540a 4. (cfr. VI 30 init.). ib. 10. 11.— (12) ib. 5–7. VI 29 init.— V 4 extr.—) supra dictorum dasypodum[*](dasypodum ego ex Ar. om. ll. v) plerumque[*](plerisque B) feminae priores superveniunt[*](superueniunt in dTS.-unt Fv. -untur rD) , in reliquis[*](reliqu/// R1.-uę R2) mares. ursi autem, ut dictum est,[*](8,126) humanitus strati[*](humi strati P ex Ar.) , irenacei stantes ambo inter se conplexi, feles mare stante, femina[*](feminam F1) subiacente, vulpes in latera proiectae maremque femina amplexa[*](amplexa F2v.-xae (-xe R) r. (alac.)) . taurorum cervorumque feminae[*](fe- minae R(?)v. minae (-ne Fa) r) vim non tolerant; ea de causa ingrediuntur in conceptu[*](coitu (B)G) . cervi vicissim ad alias transeunt et[*](et ll.v. an nec? cfr. Ar.) ad priores redeunt. lacertae ut ea, quae sine pedibus sunt, circumflexu [*](circumplexu va.J) venerem novere.

[*](Ar. G IV 4, 771a 18 sq. —(19. 20) ib. 10, 777a 32.—)Omnia animalia quo maiora[*](maturia a.-raF1d. maiore va.H) corpore[*](corpora a) , hoc minus fecunda[*](fecunda sunt va.S) . singulos gignunt elephanti, cameli, equi; acanthis duodenos, avis minima. ocissime pariunt quae plurimos gignunt. quo maius est animal, tanto diutius formatur in utero. diutius gestantur quibus longiora sunt[*](gloria sunt a. glorias F1. ////// sunt R1) vitae spatia, neque crescentium tempestiva ad generandum aetas[*](aetas - 274, 5 tantum om.a).[*](Ar. G IV 4, 771b 2.)[*]((3) ib. 6, 774b 5–16. Ar. VI 34. 35. (cfr. Pl. VIII 126.151).) quae solidas habent

[*](Ar. VI 20, 574a 16. 17. 22. 18. 26 sq. 574b 19. 23 -26.— (19) 574a 24.574b 26.29–33. V 14, 546a 28.—)Canum plura genera. Laconicae octavo mense utrimque [*](utrimque v. utrum- ll) generant; ferunt LX diebus[*](sexaginta .. tribus ll.v) et plurimum III. ceterae canes et semenstres coitum patiuntur. inplentur omnes uno coitu. quae ante iustum tempus concepere, diutius caecos habent catulos[*](catulos et ego. -li se (-lis R) ll. -los nec v. at cfr. Ar.) , et omnes totidem diebus. existimantur in urina[*](ruina F1R1) attollere crus fere semenstres; id est signum consummati virium roboris. feminae hoc idem sidentes . partus duodeni[*](duodenis R) quibus numerosissimi, cetero quini, seni, aliquando singuli, quod prodigiosum putant, sicut omnes mares aut omnes feminas gigni. primos quosque[*](quosque (J) S. -oque ll) mares pariunt, in ceteris alternant. ineuntur[*](ineunt ora F) a partu sexto mense. octonos Laconicae pariunt. propria in eo genere maribus labore[*](labore Brot.(J). -res ll. -ris v(L). a labore G2. post laborem (P)S) salacitas[*](alacritas va.(P)Brot.) . vivunt Laconici annis denis, feminae duodenis , cetera genera XV annis[*](annis d. annos ll.v. an delendum?) , aliquando et XX[*](XX TG. uiginti ll.v(S). uicenos H) , nec tota sua aetate generant, fere a duodecimo desinentes.

[*](Ar. VI 35, 580a 23. 24. ib. 33, 579b 31. 580a 2–4.)[*]((4) Ar. V 14 extr.— (5) ib. 546b 2–5.—)Felium et ichneumonum reliqua ut canum. vivunt

[*](Ar. VII 8, 586b 4. 586a 34; G IV 9. cfr. Pl. VII 45.—) Quaecumque animalpariunt, in capita gignunt circumacto fetu[*](fetu (om.R) sub enixum ll. Verc.(D). sub enixum fetu v(C)) sub enixum, alias[*](alias B. -ia ll. antea D. cfr. Ar.) in utero porrecto[*](porrecto B. -ta ll.v) . quadripedes gestantur[*](gesta- tur F) extentis[*](extentis RS.-ndis a.-nsis rv(J) ad v. om. ll.S) ad longitudinem cruribus et ad alvum suam adplicatis; homo in semet conglobatus inter duo genua naribus sitis.[*](cfr. Ar. G IV 7 init.— (14) ib. 6, 774b 17. —) molas, de quibus ante diximus, gigni putant, ubi mulier non ex[*](ex semet FdE2v. ea (a R) se- r) mare, verum ex semet ipsa[*](7,63) tantum conceperit[*](conperit F1R1a). ideo nec animari, quia non sit ex duobus , altricemque habere per se vitam illam quae satis arboribusque contingat.

ex omnibus, quae[*](que om.F1a) perfectos fetus, sues[*](sues G. ue ll. uel v) tantum[*](tantum B. -tus DF1R. -tos rv) et numerosos[*](numeros F1. in humerosos E2) edunt, nam[*](nam ego. item ll.v. cfr. § 176 et Ar.) plures[*](mures D) contra naturam solidipedum aut bisulcorum.

[*]((19) Ar. VI 37, 580b 31.13. 29. Ael. XVII 17 extr. IX 3 init.—) Super cuncta est murium fetus, haut[*](haut om.F) sine cunctatione dicendus, quamquam sub[*](sub om.zva.G. ab a) auctore Aristotele et Alexandri[*](dist.G) Magni militibus. generatio eorum lambendo constare, non coitu, dicitur. ex una genitos CXX tradiderunt , apud Persas[*](aut persas F1R1a) vero praegnantes[*](prae- gnantes in B. in praegnantis (-atis F1Ra) ll.S) in ventre[*](utero va.H) parentis[*](parentis B. parie- ll.v(S). cfr. Ar.) repertas .[*](Ar. ib. 580b 16. 21.)[*]((5) cfr. Ael. XI 28. XVII 41.— (6) Th. fr. 174, 7. 8 Wim. Ar. ib. 581a 1 sq. cfr. Pl. VIII 132.) et salis gustatu[*](gustu a) fieri praegnantes opinantur[*](opinatur F1R1a). itaque

[*](Ov. M XV 390. Ael. I 51.— (18) schol. Nic. alex. 537. Th. fr. VI 1, 15. III 8, 60 Wim. Ar. V 19, 552b 17. Ael. II 31. Geop. XV 1, 34. cfr. Pl. XXIX 75.) Anguem ex medulla hominis spinae gigni accepimus [*](accepimus dv. accip- ll.H) a multis. pleraque enim occulta et caeca origine proveniunt, etiam in quadripedum genere,

sicut salamandrae [*](salamandra va.S. cfr. not. p. 259,10) , animal lacertae[*](lacerti va.S) figura, stellatum, numquam nisi magnis imbribus proveniens et serenitate desinens[*](deficiens va.S) . huic tantus[*](in (pro ut) F1a) rigor, ut ignem tactu restinguat[*](tactu restinguat F2H(D). -tur ext- DF1.-tuf ext- F1corr.Ea. -tu ext- R(?)S. -tū ext- v) non alio modo quam glacies. eiusdem sanie, quae lactea ore vomitur, quacumque parte corporis humani contacta toti[*](toti — p. 276, 3 generant om.a) defluunt pili, idque, quod contactum est, colorem in vitiliginem[*](uitilignē F1R1. uitii lig- F2) mutat.

[*]((4) Ar. IV 11, 537b 32. 24. cfr. V 1, 539a 22. 15, 547b 18 sq.; G I 1,715a 23–25. 715b 4. 17. III 11, 761b 23. 762b23.) Quaedam ergo[*](ergo DFETS. uero R(?)v) gignuntur ex non genitis et sine ulla simili origine, ut supra dicta et quaecumque ver[*](188) statumque[*](uer statumque R2E2S. om. rH. praem. aestas aut E2v(D). at cfr. Ar.) tempus anni generant[*](generant ll.v(SD). -rat H(J)). ex his quaedam nihil gignunt ut salamandrae, neque est in[*](in his genus R(?)va.D)iis masculum[*](masculinum va.S) femininumve , sicut neque in anguillis omnibusque[*](omnibusque v. -bus ll) quae nec animal nec ovum[*](neouum F1. neoum R1) ex sese generant. neutrum est et[*](et sese DF1E1. om.RSJ) ostreis genus[*](nec (pro uel) F1R1) et ceteris adhaerentibus vado vel saxo. quae autem per se generantur, si in mares et feminas discripta[*](discripta FE1D. desc- rv) sunt[*](sunt (pro si in) F1a) , generant quidem aliquid coitu, sed inperfectum ac dissimile et ex quo nihil amplius gignatur, ut vermiculos muscae. id magis declarabit[*](declarabit ego. -ruit F1.-rauit rH (alac.). -rant (naturae) v) natura eorum[*](eorum D(?)v. ear- r (alac.)) quae insecta dicuntur[*](dicuntur v. duc- RE2.-cantur r (alac.)) , arduae[*](ardua F1R1) explanationis omnia et..privatim dicato opere narranda . quapropter ingenium praedictorum et reliqua[*](qua om.FR1) subtexetur edissertatio[*](edisse statio F1R1. disserta- va.Brot.) .

[*](Ar. I 15 extr.— § 192: (22) Ar. IV 9, 536b 3.) Ex sensibus ante cetera homini tactus, dein gustatus; reliquis superatur a multis. aquilae clarius cernunt , vultures sagacius odorantur, liquidius audiunt talpae: obrutae terra, tam denso atque surdo naturae elemento, praeterea voce omni[*](omne R1.-nium va.S) in sublime tendente[*](tendentes F), sermonem exaudiunt et, si de iis loquare, intellegere etiam[*](etiam - 21 profugere om.F1R1a) dicuntur et profugere.[*]((1) Ar. IV 8, 535a 14. 15. 533b 16.) auditus cui[*](qui a. quin F1) hominum primo negatus est, huic et sermonis usus ablatus, nec sunt naturaliter surdi, ut non iidem sint[*](sunt F1Ra) et muti. in marinis ostreis auditum esse non

pisces quidem auditus[*](audituus F1D. -tuos R1.-tū os a) nec membra habent nec foramina, audire tamen eos palam est[*](est om.a) , utpote[*](utpote G(SD). ut pute F2. ut pate DF1. ut (om.a) patet rv(H). del.J) cum plausu congregari feros ad cibum adsuetudine in quibusdam vivariis spectetur et in piscinis Caesaris genera piscium ad nomen venire quosdamve [*](quosdamue ego. -dam av. -damque rH) singulos. itaque produntur etiam clarissimeaudire mugil, lupus, salpa, chromis[*](cromis F. cronus a) et[*](et- uiuere del. P) ideo in vado vivere.

[*](Ar. ib. 14. 15. 17–19. 23–26. 28–534b2.) Olfactum iis esse[*](es//// R1. ess& F1. esse F2) manifeste patet, quippe non omnes eadem esca capiuntur et prius quam adpetant odorantur [*](adorantur F1a). quosdam et speluncis latentes salsamento inlitis faucibus scopuli[*](scopoli FR) piscator[*](piscatur F1a) expellit velut sui cadaveris agnitionem fugientes, conveniuntque ex alto etiam ad quosdam odores[*](////odores F1. modo res a), ut saepiam ustam et polypum, quae ideo coiciuntur[*](coiciuntur F2G(D). coigu- DF1. cogu- rv(J)) in nassas. sentinae quidem[*](Sed in aequidem F1. Sed equ- a) navium odorem procul fugiunt, maxime[*](an escis? cfr. Ar.) tamen piscium sanguinem.[*](Ar. ib. 534b 27–29. 535a 7. 8.— (19) ib. 534b 22–25. (cfr. Pl. VIII 118. XXVIII 149. XII 81).— (21) Ar. ib. 535a 3. 4.)[*]((1) ib. 533a 17.18.—) non potest petris avelli polypus; idem cunila[*](cunila B ex Ar. cunicula (uni- R) ll.v) admota ab odore[*](an ob odorē?) protinus resilit. purpurae quoque faetidis capiuntur. nam de reliquo animalium genere quis dubitet? cornus cervini[*](an ceruini usti?) odore serpentes[*](insecta (pro ser- pentes) P ex Ar.) fugantur, sed maxime styracis; origani aut calcis aut sulpuris [*](solporis F1. sulpho- F2R.-phuris ava.J) formicae necantur. culices acida petunt, ad dulcia non advolant.