Naturalis Historia

[*](Ar. IX 32, 618b 26–31. 18–20. 23–26. Hom. ω 316. — (13) Val. M. IX 12 ext. 2. Ael. VII 16.) Ex his quas novimus aquilae maximus honos, maxima et vis. sex earum genera. Melanaë[*](melana a) tos a[*](e F1a) Graecis dicta, eadem leporaria[*](eadem leporaria ego. -dem in (que v) ualeria ll.v (ortum e corrupto leuaria).del. D. cfr. Ar.λαγωφόνος), minima magnitudine, viribus praecipua , colore nigricans, sola aquilarum fetus[*](fetuos F1.-tos R1) suos alit — ceterae , ut dicemus, fugant —, sola sine clangore, sine murmuratione.[*](13) conversatur autem in montibus, secundi generis pygargus[*](pigargus FR.-rpus a) in oppidis[*](oppidis ll. Ven.(D). -dis mansitat Verc.) et in campis, albicante cauda. tertii morphnos[*](morphons FR1.-phos R2va.B. -fons a) , quam Homerus et percnum[*](p. C. num a. perennum F2E. percnon va.S) vocat, aliqui et plangum[*](plangum (-ncum v) et S ex Ar. clanuget Fa.-gem E. -n///get R1.-ngunt et R2.-gum et z.-gam et (Gaza) Brot.) et anatariam[*](annatariam F1R1a) , secunda magnitudine et vi; huic vita circa lacus. Phemonoe[*](phemonoe EH. phoem- FRv. femone a), Apollinis dicta filia, dentes esse ei[*](esse ei FaD. ei esse (R?) v) prodidit, mutae alias carentique[*](tarentique (-quae a) R1a. ear- F1) lingua, eandem aquilarum nigerrimam, prominentiore cauda; consensit et[*](consensit et FRv(S). om.a.-ntit et C(J)) Boeus. huius[*](Boeus. huius D2 (Herm. 1901 p. 3 n. 1). Boeus (P)H. boet- huius F1E1.-thuus E2.-thus B(D1). -tius Rv. Huius a. poeta huius F2) ingenium est et[*](et E. ei rv) testudines raptas frangere e[*](et (pro e) R) sublimi iaciendo, quae fors[*](fors FRE2zD. fros E1. fors av) interemit poetam Aeschylum, praedictam[*](praedictum Fa) fatis, ut ferunt, eius[*](eius v. ei ll.u. (ei —16 cauent om.a)) diei[*](dei F1u. (eidem coni. Rh)) ruinam secura caeli fide caventem[*](cauentem R1G.-nt. Item Fd. Item a.-ntem. Item R2(E?)zv(S)).[*](Ar. IX 32, 618b 32–619a 4. 8. 9. 13. 14.) quarti generis est percnopterus[*](percnopterus B ex Ar. -cepterus adv.-turus F1E1.-tirus R.-cipit irus F2E2), eadem oripela rgus[*](oripelargus G ex Ar. -perlacus F1Rau. mori (-ratur v. nari F2) per lacus E2F2v), vulturina specie, alis minimis, reliqua magnitudine

antecellens, sed inbellis et degener, ut quam verberet[*](uerberent FR1a) corvus; eadem ieiunae semper aviditatis et querulae murmurationis. sola aquilarum exanima fert[*](fieri (pro fert) F1R1a) corpora; ceterae, cum occidere, considunt. haec facit, ut quintum genus γνήσιον vocetur velut verum solumque incorruptae originis, media magnitudine , colore subrutilo, rarum conspectu. superest haliaëtos[*](haliae- tus (E?) S.-ietus R2v.-itus a.-ietos FR1.-iaeetus C), clarissima oculorum acie, librans ex alto sese visoque in mari pisce praeceps in eum ruens et discussis pectore aquis rapiens.[*](ib. 34, 620a 1.6–12. VIII 3, 593b23. IX 32, 619a 7. Ael. V 33.) illa[*](illa Verc. illam ll. Ven. an illa autem (aū)?) , quam tertiam fecimus, aquaticas aves circa stagna adpetit mergentes[*](mergente/// R) se subinde, donec sopitas lassatasque rapiat. spectanda dimicatio, ave ad perfugia litorum tendente, maxime si condensa harundo sit, aquila inde ictu[*](inde ictu (Rh)G. in deiectu ll.v) abigente[*](ab ingente F1au) alae[*](alae (Rh) G. ala ll.B. alia zv) et, cum adpetiit[*](adpetiit ego. -tat ll.S. -tit v) in lacu[*](lacu ego (et dist.). -cus v. latus ll) , scandente[*](scandente ego. candente F2. -tes F1R2ad1.-dantes u. cadentes R1.-dantes E1.-dente E2d2v. de mendo cfr. § 40) umbramque suam[*](aquam FRS.-ua Eav(J)) nanti sub aquam a litore ostendente, rursus ave in diverso[*](di- uersa va.H) et ubi minime se credat expectari emergente. haec causa gregatim avibus natandi, quia plures simul non infestantur respersu[*](respersus F2) pinnarum[*](pinarum F1R1a. penn- R2va.S) occaecantes[*](hostem(?) obcecantes (oceantes R1) Rv. de dictione cfr. XI 146). saepe[*](saepe - 18 merguntur om.a) et aquilae ipsae, non tolerantes[*](tolerante R1u.-tae F1) pondus adprehensum, una merguntur. [*](Ar. IX 34, 620a 2–5. Ael. II 26. IX 3 extr. Lucan. IX 902 sq.)haliaëtus tantum inplumes etiamnum pullos suos percutiens subinde cogit adversos[*](aduersus R2va. Verc.) intueri solis radios et, si coniventem[*](conniuentem R2v. conibe- a. conhibe- r) umectantemque[*](umectantemque R2S. umeta- R1. ////ecta- F1. humecta- (humeta- a) ruG(D). flectent- z. flent- v. cfr. XI 145) animadvertit, praecipitat[*](praeci- pitant FR) e[*](e om.a. //// F1) nido velut adulterinum atque degenerem. illum, cuius acies firma contra stetit, educat. [*](Mir. ausc. 60.)haliaëti[*](alieti FRa) suum genus non habent, sed ex diverso aquilarum coitu nascuntur. id quidem, quod ex his natum est, in ossifragis[*](ossifragis v. -gi ll) genus habet, e quibus vultures minores progenerantur[*](progenerantur minores ava.S) et ex his magni, qui omnino non generant . quidam adiciunt genus aquilae quam barbatam vocant, Tusci vero ossifragam.

[*](cfr. Pl. XXX 130. XXXVI 149 —151. Ael. I 35 extr. (schol. Nic. ther. 37. Serv. Aen. I 394).) Tribus primis et[*](et d1v. est et d2. est ll) quinto aquilarum generi inaedificatur nido lapis aëtites[*](aetites R2v. aeeti- R1. aedi- Eu. edi- Fda), quem aliqui dixere gagiten[*](gagiten FR1Ev(J).-gyten a. -gaten R2dC. cfr. XXXVI 141. gangiten H (falso e schol. Nic. ther.37)), ad multa remedia utilis, nihil[*](utilis nihil F2v. nihil utilis r) igne deperdens.— est autem lapis iste[*](ipse FT) praegnans intus alio[*](alio F2E2S. aluo R2d2. auo r. om. v) , cum quatias, velut[*](alio uelut va. S) in utero[*](urceo Müller em. II p. 5) sonante.[*](Ar. VI 6 init. IX 32, 619a 26. 27. 34, 619b 24 sq. Ael. II 26 extr.)— sed vis illa medica non nisi nido dereptis[*](reptis a. direptis R2E2va.D). nidificant in petris et arboribus, pariunt et ova[*](et oua (uo R) ll.H. oua v) terna, excludunt pullos binos; visi sunt et tres aliquando. alterum expellunt taedio nutriendi. quippe eo tempore ipsis cibum negavit natura, prospiciens ne omnium ferarum fetus raperentur . ungues quoque earum invertuntur diebus his, albescunt inedia[*](inaedie F1. inedię a) pinnae[*](pennae Ra (passim) va.S) , ut merito partus suos oderint. sed eiectos ab iis cognatum genus ossifragi[*](ossifragi ll.v(Brot.) -gae C. at cfr. § 11.XXX 60. 63. 68) excipiunt et educant cum suis.[*](Ar. ib. 619b30.32. 619a 28–34.) verum adultos quoque persequitur parens et longe fugat, aemulos scilicet rapinae. et alioqui[*](alioqui F2H.-uin rv(S)) unum par[*](par (E?) v. per r) aquilarum magno ad populandum tractu, ut satietur[*](satiet F1. saciet a) , indiget[*](indiget Ev. -gent R2. indie et R1da. in die F).

determinant ergo[*](ergo - 5 queat om.a) spatia nec[*](spatia nec F2E2v(D). cfr. Ar. -ia/// et R.-ia et E1. pati an & F1) in proximo praedantur. rapta non protinus ferunt, sed primo deponunt expertaeque pondus tunc demum abeunt[*](auehunt P) .[*](ib. 16–18. 14–16.— (8) Ael. IX 2.— (9) cfr. Serv. Aen. I 394.)— oppetunt non senio nec aegritudine , sed fame, in tantum superiore adcrescente rostro, ut aduncitas aperiri non queat.— a meridiano autem tempore operantur et volant; prioribus horis diei, donec impleantur hominum conventu fora, ignavae sedent. aquilarum pinnae mixtas reliquarum alitum pinnas devorant. negant umquam[*](negant umquam F2v.-atū quam (que z) rz) solam hanc alitem fulmine exanimatam[*](examinatam Fa (passim)) ; ideo armigeram Iovis consuetudo iudicavit[*](iudicauit v. ind- ll).

[*](cfr. Sail. Cat. 59, 3.— (13) cfr. Veget. ep. r. mil. III 6 (p. 76, 11 Lang). Paul. Festi p. 148, 13. Fest. p. 234a 31.) Romanis eam legionibus Gaius Marius in secundo consulatu suo proprie dicavit. erat et antea prima cum quattuor aliis[*](alis F2) : lupi, minotauri, equi aprique singulos ordines anteibant. paucis ante annis sola in aciem portari coepta erat, reliqua in castris relinquebantur; Marius in totum ea abdicavit. ex eo notatum, non fere[*](ferre R2S) legionis[*](le- gionis F2G(J).-nes rS. apud legiones zv) umquam hiberna esse[*](hiberna esse F1R1Eau(Rh)Brot. -nasse F2R2G.-natū esse (in castris) v) castra ubi aquilarum non sit iugum.

[*](cfr. Ael. II 39.— (21) Ar. IX 1,609a 4. Hom. M 201– 207. Verg. A XI 751–756. Nic. ther. 448 sq. Cic. div. I 106.)Primo et secundo generi non minorum tantum quadripedum rapina, sed etiam cum cervis proelia. multum pulverem volutatu collectum iusidens cornibus excutit in oculos, pinnis verberans[*](ora uerberans R2E2va.J(D)) , donec praecipitet in rupes. nec unus [*](dist. ego.cfr. XVIII 232. XXXII 30 extr.) hostis illi[*](illi v. illis ll) satis: est acrior cum[*](est. acrior est cum E2va.S(D)) dracone pugna multoque magis anceps, etiamsi in aëre. ova hic consectatur aquilae aviditate malefica[*](malifica F1R) . aquila[*](aquila ego. ab illa FRE1au. at illa E2v) ob hoc rapit ubicumque visum,

ille multiplici nexu[*](inexu F1R1. in nexu R2. nexas (om. alas) a) alas ligat, ita se inplicans, ut simul decidat [*](decidant L)ipse.