Res Rustica

Quare prudentis magistri est eius modi nomenclationis aucupio, quo potiri nequeat,[*]()studiosos non demorari; sed illud in totum praecipere, quod et Celsus ait et ante eum Marcus Cato, nullum genus vitium conserendum esse nisi fama, nullum diutius conservandum nisi experimento,[*]()probatum. Atque ubi multa invitabunt regionis commoda, ut nobilem vitem conseramus, generosam requiremus, inquit Iulius Graecinus; ubi nihil erit aut non multum quod [*]()proritet, feracitatem potius sequemur, quae non eadem portione [*](enim om. SA, Sobel. ) [*](numero comprendere M, Verg. edd.: numero conprehendere a, edd.: numerum conprehendere (comprehende refert S, conprehendere fert A) SAc, Sobel. ) [*](dicere SAacM. ) [*](turbentur Sobel, Verg. edd.: turbent' S: turbem A: versentur acM, edd. ) [*](denominant SAacM: nominant edd. ) [*](etiam post vicinae add. vulgo: om. SAacM, vett. edd. ) [*](nequeat SAacM, vett. edd.: nequeant vulgo. ) [*](experimendo SA. ) [*](quo SA. )

vincitur pretio quam vincit abundantia. Sed de hac sententia, quamquam et ipse paulo ante idem censuerim, quid tamen arcanius iudicem, suo loco mox dicam. Propositum est enim docere qua ratione vineae pariter feraces et pretiosae fluxurae possint constitui.

Nunc prius quam de satione vitium disseram, non alienum puto velut quoddam fundamentum iacere disputationi futurae, ut ante perpensum et exploratum habeamus an locupletet patrem familiae vinearum cultus. Est enim paene adhuc supervacuum de his conserendis praecipere, dum quod prius est, nondum concedatur an omnino sint habendae. Idque adeo plurimi dubitent, ut multi refugiant et reformident talem positionem ruris, atque optabiliorem pratorum possessionem pascuorumque vel silvae caeduae iudicent;

nam de arbusto etiam inter auctores non exigua pugna fuit, abnuente Saserna genus id ruris, Tremelio maxime probante. Sed et hanc sententiam suo loco aestimabimus.[*]()Interim studiosi agricolationis hoc primum docendi sunt, uberrimum esse reditum vinearum. Atque ut omittam veterem illam felicitatem arvorum,[*]()quibus et ante iam Cato Marcus, et mox Varro Terentius, prodidit singula iugera vinearum sescenas urnas vini praebuisse—id enim maxime adseverat in primo libro rerum rusticarum Varro—nec una regione [*](estimavimus S: extimabimus ac: existimabimus M. ) [*](arborum SA1. a I.e. the lower quality of the prolific vine is more than offset by the quantity of its yield. b I.e. the arbustum. c Varro, R.R. I. 2. 7, quoting Cato, Origines. d 1 urna = 1/2 amphora = about 3.42 U.S. (2.85 Brit.) gallons. )