Tusculanae Disputationes

Cicero, Marcus Tullius

Cicero. M. Tulli Ciceronis. Scripta Quae Manserunt Omnia. Pohlenz, M, editor. Leipzig: Teubner, 1918.

tum intelleges, qui voluptatem maxime sequantur, eos minime consequi, iucunditatemque victus esse in desiderio, non in satietate.[*](Persarum ... 449, 6 satietate H) Timotheum, clarum hominem Athenis et principem civitatis, ferunt, cum cenavisset apud Platonem eoque convivio admodum delectatus esset vidissetque[*](vidisseque V) eum postridie,[*](posttridie GRV) dixisse:

vestrae quidem[*](vestreae quidem G vestrae equidem KRV cf. Hand Turs. 2,422 ) cenae non solum in praesentia, sed etiam postero die iucundae sunt.
quid quod[*](qui quod X (corr. R2 s)) ne mente quidem recte uti possumus multo cibo et potione completi? est praeclara epistula[*](epistola KR1 (ex -ula) V) Platonis[*](Plato ep. 7 p.326 b) ad Dionis propinquos, in qua scriptum est his fere verbis:
quo cum venissem, vita illa beata, quae ferebatur,[*](beataque fer. X) plena Italicarum Syracusiarumque[*](syracusyriarumquae G1 ) mensarum,[*](mensuram G) nullo modo mihi placuit, bis in die saturum fieri nec umquam pernoctare solum ceteraque, quae[*](quae ex qua R2 ) comitantur huic vitae, in qua sapiens nemo efficietur umquam, moderatus vero multo minus. quae enim natura tam mirabiliter temperari potest?

quo modo igitur iucunda vita potest esse, a qua absit prudentia,[*](prudentiae V1 ) absit moderatio?[*](cetera quae ... 22 moderatio H) ex quo Sardanapalli, opulentissimi Syriae regis, error adgnoscitur,[*](adnosc. G1 agn. R2 ) qui incidi[*](incidi in illa re, Cic. de rep., cum de Sardanapalo diceret, 'ea incidi iussit in busto' Arusian. GL. 7, 487,16 ) iussit in busto:[*](busto haec. habeo X)

  1. Haec[*](Arist. fr. 90 (cf. fin. 2, 106) Anth. Pal. 7,325 ) habeo, quae edi, quaeque exsaturata libido
  2. Hausit;[*](ausit GR1V1 ) at illa iacent multa et praeclara relicta.
p.450
quid aliud
inquit Aristoteles
in bovis, non in regis sepulcro inscriberes? haec habere se mortuum dicit, quae ne vivus quidem diutius habebat quam fruebatur.

Cur igitur divitiae desiderentur, aut ubi paupertas beatos esse non sinit? signis, credo, tabulis studes.[*](studes Sey. ludis (et ante tabulis add. We. sed cf. parad. 49. Verr. 5, 132. Phil. 2, 109)) si quis est qui his delectetur,[*](delectetur ex -atur G1 ) nonne melius tenues homines fruuntur quam illi qui is abundant?[*](cur... 7 habundant) [*](habundant GRcH) est enim earum rerum omnium in nostra[*](in post nostra add. s post omnium Wo. ) [*](nostrae G1 ) urbe summa in publico copia. quae qui privatim[*](privati s corr. Lb. ) habent, nec[*](nec add. V1 ) tam multa et raro vident, cum in sua rura venerunt; quos tamen pungit aliquid, cum, illa unde habeant, recordantur. dies deficiat,[*](deficiet KRH) si velim paupertatis causam defendere. aperta enim res est, et cotidie[*](cottidie K) nos ipsa natura admonet, quam paucis, quam parvis[*](pravis V1 ) rebus egeat, quam vilibus.

Num[*](Epic. fr. 586) igitur ignobilitas aut humilitas aut etiam popularis offensio sapientem beatum esse prohibebit?