Itinerarium Hierosolymitanum‏

Ibi fuit rex Hieroboam, ad quem missus fuit propheta, ut conuerteretur ad deum excelsum, et iussum fuerat prophetae, ne cum pseudoprophetam, quem secum rex habebat, manducaret, et quia seductus est a pseudoprophetam et cum eo manducauit rediens, occurrit prophetae leo in uia et occidit eum leo.

Inde Hierusalem ... milia XII. [*](16 cf. I Reg. c. 13) [*]( 1 agazam V ubi V samaretani corr. 2. m. P 2 ascenditur usque montem summum gradibus S 3 gradi/// P nuiii 1. m., nd. tti corr. 2. m. P numerum V pedem VS montes V 4 est om. S sicem V aichem S positum om. V monimentum V ibi positus est S 6 et om. V 7 milia S sicar V sichar S discendit V 8 ibi iacob S 9 aqua P implerit V noster om. VS 10 et om. P platani] plantati S 11 palneos S de eo] deo V 13 qui, corr. 1. m. ut uidetur in que V betar V est om. V 14 ubi om. S in mesopotamiam S dormiuit V obdormiuit S et om. V est om. S 15 amigdale V amigdoli S uisa V locutus S 17 conuertatur S 18 seodoprophetam V pseudoprophete S quos S secum habebat rex V rex secum habebat S 19 ad seodopropheta V et quia-mauducauit om. S 20 et om. S 21 leo om. VS )

[*]( Wen. ) Fit a Caesarea Palestina Hierusalem usque milia CXVI, mutationes IIII, mutationes IIII.

Sunt in Hierusalem piscinae magnae duae ad latus templi, id est una ad dextera, alia ad sinistra, quas Salomon fecit, interius uero ciuitati sunt piscinae gemellares, quinque porticos habentes, quae appellantur Betsaida. Ibi aegri multorum annorum sanabantur. Aqua autem habent hae piscinae in modum coccini turbatam.

Est ibi et creta ubi Salomon daemones torquebat. Ibi est angulus turris excelsissimae, ubi dominus ascendit, et dixit ei his, qui temptabat eum .... Et ait ei dominus: Non temptabis dominum deum tuum, sed illi soli seruies. Ibi est et lapis angularis magnus, de quo dictum est: Lapidem, quem reprobauerunt aedificantes, hic factus est ad capud anguli. Et sub pinna turris ipsius sunt cubicula plurima, ubi Salomon palatium habebat. Ibi etiam constat cubiculus, in quo sedit et sapientiam descripsit; ipse uero cubiculus uno lapide est tectus.

Sunt ibi et excepturia magna aquae subterraneae et piscinae magno opere aedificatae. Et in aede ipsa, [*](11 Matth. 4, 7 Luc. 4, 12 12 Matth. 4, 10 Luc. 4, 8 13 Matth. 21, 42 Luc. 20, 17 Pealm. 118, 22) [*]( 1 ad S hierusalem om. V usque in hierusalem S numeri collecti efficiunt C 2 manS. IIII, primum I add. 2. m. P mutationes IIII om. V Titulm: DE VIRTVTIBVS HIERVSAL S 3 alatus P 4 ad dexterã (— 2. m.) P ad dextris S et alia V ad sinistrA (— 2. m.) P a sinistris S 5 ciuitate V ciuitatis S pigne S gemillares V T beta porticos corr. 2. m. P porticus V 6 y$§taida corr. 2. m. P uetaide littera t in ras. V liethsaide S 7 sanantur S aqua (~ 2. m.) P aquam 8 habentę piscinę V habent in modum piscine S 8 cocci natura V coccini turbatum S et om. V et ibi Scripta V adv scripta S 9 demon ac torquebat S Et ibi S angulis corr. 2. m. P 10 his corr. 2. m. P his om. S 11 edd. addunt: si filius dei es, mitte te deorsum. 12 Et ibi est S 14 aedificantes-pinna om. S hie factus est] item P caput VS 15 turre V 16 ibi om. S ibi sedit S 17 diacripsit V describsit S 18 scepturia V excepturiae S magne S e subterrane corr. 2. m. P subterrinae S 19 edificatae V in gdem ipsam V in aede ipsaip corr. 2. m. P in eadem ipsa S )

[*]( Wess. ) ubi templum fuit, quem Salomon aedificauit, in marmore ante aram sanguinem Zachariae ibi dicas hodie fusum, etiam parent uestigia clauorum militum, qui eum occiderunt, per totam aream, ut putes in cera fixum esse. Sunt ibi et statuae duae Adriani, est et non longe de statuas lapis pertusus, ad quem ueniunt Iudaei singulis annis et unguent eum et lamentant se cum gemitu et uestimenta sua scindunt et sic recedunt. Est ibi et domus Ezechiae regis Iudae.

Item exeuntibus Hierusalem, ut ascendas Sion, in parte sinistra et deorsum in ualle iuxta murum est piscina, quae dicitur Silua; habet quadriporticum; et alia piscina grandis foras. Haec fons sex diebus atque noctibus currit, septima uero die est sabbatum; in totum nec nocte nec die currit.

In eadem ascenditur Sion et paret, ubi fuit domus Caifae sacerdotis, et columna adhuc ibi est, in qua Christum flagellis ceciderunt. Intus autem intra murum Sion paret locus, ubi palatium habuit Dauid. Et septem synagogae, quae illic fuerunt, una tantum remansit, reliquae autem arantur et seminantur, sicut Isaias propheta dixit.

Inde ut eas foris murum de Sion, euntibus ad porta Neapolitana ad partem dextram deorsum in ualle sunt parietes, ubi domus fuit siue praetorium Ponti Pilati; ibi dominus auditus est, antequam pateretur; a sinistra autem parte est monticulus Golgotha, ubi dominus crucifixus est.

Inde quasi ad lapidem missum est capta, ubi corpus eius positum fuit [*](19 cf. Isai. c. 1, 8) [*]( 1 quod S salom. S 2 zacchari§ Y Ibi PV om. S dicunt usque hodie S hodie F quod etiam S parentij corr. 2. m. P 8 in r totam P 4 ut pote s.incera corr. 2. m. P filum fuisse S 5 hadriaui V adriaria S et est S pertunsus S 8 est ibi et domus, et 1. m. suprascr. P 9 Inter euntibus S in liierfm P 10 qui S silua, 0 ex u corr. 2. m. P grandes V 12 septimo autem die S 13 nec die nec nocte S 14 caiphae S 16 caecidef P cederunt VS Itus S parit Y 17 palacium V quam habuit S septe V synagoge V sinagoge S fuerant V 19 esaias V 20 murusF ad portaneappolitani,-w corr.-J.m.PportamFiSnapolitanamV neapolitanam S 21 partem, t ex i corr. 2. m. P dexteram S 22 sine S pontii alt. i 2. m. P pontii S ubi VS 23 ad F 24 golgutta F 25 scriptas )

[*]( Wess. ) et tertia die resurrexit; ibidem modo iusso Constantini imperatoris basilica facta est, id est dominicum, mirae pulchritudinis, habens ad latus excepturia, unde aqua leuatur, et balneum a tergo, ubi infantes lauantur.

Item ab Hierusalem euntibus ad porta, quae est contra oriente, ut ascendatur in monte Oliueti, uallis quae dicitur Iosafath;

ad partem sinistram, ubi sunt uineae, est et petra ubi ludas Scarioth Christum tradidit, a parte uero dextra est arbor palmae, de qua infantes ramos tulerunt et ueniente Christo substrauerunt. Inde non longe quasi ad lapidem missum sunt monumenta duo monubiles mirae pulchritudinis facta: in unum positus est Isaias propheta, qui est uere monolitus, et in alio Ezechias, rex Iudaeorum.

Inde ascendis in montem Oliueti, ubi dominus ante passione apostolos docuit. Ibi facta est basilica iusso Constantini. Inde non longe est monticulus. ubi dominus ascendit orare et apparuit illic Moyses et Helias, quando Petrum et Iohannem secum duxit.

Inde ad orientem passus mille quingentos est uilla, quae appellatur Bethania. Est ibi cripta, ubi Lazarus positus fuit, quem dominus suscitauit.

Item ab Hierusalem in Hiericho milia XVIII.

Descendentibus montem in parte dextra retro monumentum [*]( 1 tercia diP surrexit V ibi V iusso corr. 2. m. P iussu S 2 mire pulchre S 3 exceptoria, o ex u corr. 2. m. P excepturiae S lauatur S 4 atergo V a dergo S labantur V 5 ad portå. - 2. m. P portam VS 6 orientê, — 2. m. P orientem S ascenditur S in montem S ualles V 7 iosaphat S ad parte sinistrS V uinae S est om. S 8 prata V iuda P scariot V ad parte V autem dextera S est om. S 9 rama S tollerunt V detulerunt S 10 non om. S ad om. &Y lapidis, i ex e corr. 2. m. P lapidcs V 11 monouiles V munibulis S 12 positum est aesaias S esaias V monolitus] munibulis S 13 et in alio-Iudaeorum om. S ezezias V 14 ascendes V in montem in montem S passiong -- 2. m. P passiong V 15 discipu- T los S iusso corr. 2. nt. P iusau S mire puchritudinis add. S 16 Ibi b h apparuit illi S 17 elias S 18 oriente V quingentus V 19 vetania corr. 2. m. P uetania V Ibi est scripta S 20 positus est V fuit positus S suscitauit dominus S 21 hierico V 22 de monte S dextera S )

Antea si qua mulier ex ipsa aqua bibebat, non faciebat natos. Ad latum est uas fictile. Helyseo misit in in eo sales et uenit et stetit super fontem et dixit: Haec dicit dominus: sanaui aquas has; ex eo si qua mulier inde biberit, filios faciet.

Supra eandem uero fontem est domus Rachab fornicariae, ad quam exploratores introierunt et occultauit eos, quando Hiericho euersa est, et sola euasit. Ibi fuit ciuitas Hiericho, cuius muros girauerunt cum arca testamenti filii Israel et ceciderunt muri. Ex eo non paret nisi locus, ubi fuit arca testamenti et lapides duodecim quos filii Israel de Iordane leuauerunt. Ibidem Iesus filius Naue circumcidit filios Israel et circumcisiones eorum sepeliuit.

Item ab Hiericho ad mare mortuo milia nouem. Est aqua ipsius ualde amarissima, ubi in totum nullius generis piscis est nec aliqua nauis, et si qui hominum miserit se, ut natet, ipsa aqua eum uersat.

Inde ad Iordane, ubi dominus a Iohanne baptizatus est milia quinque. Ibi est locus super flumen, monticulus in illa ripa, ubi raptus est Helias in caelo. [*](4 cf. II Reg. 2, 19 88. 6 II Reg. 2, 21) [*]( C 1 sigomori corr. 2. m. P sichomori V in quam S descendit S 2 uiderit V passos (v 2. rr..) P passus VS mille D (sic) Vmille quing. est ibi om. S 4 antea] id & S Illex ante ex rasura P 5 lielysei i ex 0 corr. 2. m. P heliseo V helisei et S in eosaales corr. 2. m. P 6 supra S V dixit om. S 7 inde biberitj haberet S filius faciit V 8 eandem curro 2. m. P uero om. S raab VS 10 hiericho om. S uersa P 11 hierico V murus V archa S testamenti om. S 12 caecider P 13 archa S XII PS quos leuauercnt de lordanen filii Israel S isrtil V 14 ibi S 15 circumcisio S 16 Item lt in rasura -V 2. m. P Ita hiericho S hierico V mortuo corr. 2. m. P id VIII S VIIII V 17 nullis S 18 naues V quis S et natet S 19 Inde a iordane P De iordanen S de iohanne S _20 V rs est locus X* Buper-ripa ubi om. V supra S 21 caelo corr. 2. m. P )

[*]( WCM. ) Item ab Hierusalem euntibus Bethleem milia quattuor super strata in parte dextra est monumentum, ubi Rachel posita est, uxor Iacob. Inde milia duo a parte sinistra est Bethleem. Ubi natus est dominus Iesus Christus, ibi basilica facta est iusso Constantini; inde non longe est monumentum Ezechihel.

Asaph, Iob, et Iesse, Dauid, Salomon, et habet in ipsa cripta ad latus deorsum descendentibus hebraeis litteris scriptum nomina supra scripta.

Inde Bethasora milia XllU, ubi est fons, in quo Philippus eunuchum baptizauit.

Inde Terebintho milia VIIII. Ubi Abraham habitauit et puteum fodit sub arbore terebintho et cum angelis locutus est et cibum sumpsit, ibi basilica facta est iussu Constantini mirae pulchritudinis.

Inde Terebintho Cebron milia II. Ubi est memoria per quadrum ex lapidibus mirae pulchritudinis, in qua positi sunt Abraham, Isaac, Iacob, Sarra, Rebecca et Lia.

1 Item ab Hierusolyma sic:

2 Ciuitas Nicopoli.........................................mil XXII

3 Ciuitas Lidda............................................mil X

4 mutatio Antipatrida......................................mil X

5 mutatio Betthar..........................................mil X

6 Ciuitas Caesarea.............................................mil XVI

1 Fit omnis summa a Constantinopoli usque Hierusalem

2 milia undecies centena LXIIII, mutationes

3 LXVIIII, mansiones LVIII.

4 Item per Nicopolim Caesaream milia LXXIII S,

5 mutationes Y, mansiones III.

6 Item ab Heraclea per Macedoniam.

7 mutatio Aerea.................................mil XVI

8 mansio Registo.................................mil XII

9 mutatio Bedizo.................................mil XII

10 Ciuitas Apris . ..............................mil XII

1 mutatio Zesutera...............................mil XII

2 Finis Europae et Rhodopeae.

3 mansio Sirogellis .............................mil X

4 mutatio Drippa.................................mil XIIII

5 mansio Gipsila.................................mil XII

6 mutatio Demas..................................mil XII

7 Ciuitas Traianopoli...........................mil XIII

8 mutatio ad Unimpara............................mil VIII

9 mutatio Salei..................................mil VII S

10 mutatio Melalico ..............................mil VIII

11 mansio Berozicha...............................mil XV

1 mutatio Breierophara...........................mil X

2 Ciuitas Maximianopoli .... . . . mil X

3 mutatio Ad Stabulo Diomedis . . mil XII

4 mutatio Rumbodona . . . mil X

5 Ciuitas Epyrum . . . mil X

6 mutatio Purdis . . mil VIII

7 Finis Rhodopeae et Macedoniae.

8 mansio Hercontroma . . mil VIIII

9 mutatio Neapolim . . . mil VIIII

10 Ciuitas Philippis

1 ubi Paulus et Sileas in carcere fuerunt.

2 mutatio ad Duodecimum t, . . . . . mil XII

3 mutatio Domeros . . mil VII

4 Ciuitas Amphipolim . . mil XIII

5 mutatio Pennana . . . mil X

6 mutatio Euripidis . . . mil X

7 Ibi positus est Euripidis poeta.

1 mansio Apollonia . . mil XI

2 mutatio Heracleustibus .... . . . mil XI

3 mutatio Duodea . . mil XIIII

4 Ciuitas Thessalonica . . . mil XIII

5 mutatio Ad Decimum .... . . . mil X

6 mutatio Gephira . . . mil X

1 Ciuitas Pelli, unde fuit Alexander Magnus

2 Macedo . . . mil X

3 mutatio Scurio . . . mil XV

4 Ciuitas Edissa . . . mil XV

5 mutatio Ad Duodecimum........................mil XII

6 mansio Cellis................................mil XVI

7 mutatio Grande...............................mil XIIII

8 mutatio Melitonus . ........................mil XIIII

9 Ciuitas Heraclea.............................mil XIII

1 mutatio Parambole............................mil XII

2 mutatio Brucida..............................mil XVEII1

3 Finis Macedoniae et Epiri.

4 Ciuitas Cledo................................mil XIII

5 mutatio Patras...............................mil XII

6 mansio Claudanon.............................mil IIII

7 mutatio In Tabernas..........................mil V1HI

8 mansio Grandauia.............................mil VIIII

1 mutatio Treiecto.............................mil VIUI

2 mansio Hiscampis.............................mil VIIII

3 mutatio Ad Quintum...........................mil VI

4 mansio Coladiana.............................mil XV

5 mansio Marus io..............................mil XIII

6 mansio Absos.................................mil XIIII

7 mutatio Stefanaphana.........................mil XII

8 Ciuitas Apollonia............................mil XVIII

9 mutatio Stefana..............................mil XII

10 mansio Aulona treiectum..................... mil XII