Adversus Valentinianos

Tertullian

Tertullian. Quinti Septimi Florentis Tertulliani opera, Pars III (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 47). Kroymann, Emil, editor. Prague, Vienna, Leipzig: F. Tempsky, G. Freytag, 1906.

Abscondat itaque se serpens, quantum potest, totamque prudentiam in latebrarum ambagibus torqueat; alte habitet, in caeca detrudat per amfractus seriem suam; (si) euoluat, tortuose procedat nec semel totus, lucifuga bestia. nostrae columbae etiam domus simplex, in editis semper et apertis et ad lucem. amat figura spiritus sancti orientem, Christi figuram. nihil ueritas erubescit nisi solummodo abscondi; quia nec pudebit ullum aures ei dedere, eum deum recognoscere, quem iam illi natura commisit, quem cotidie in operibus omnibus sentit, hoc solo minus notum, quod unicum non [*](3] cf. Matth. 18, 3. 4] cf. I Cor. 14, 20. ) [*](1 lacunam signaui: habent, quod soli regnum dei hereditate habebunt intercidisse iudico; horum autem uerborum iactura librario uel lectori cuidam, sane satis insulso, locum dedit interpolandi quae abhinc in libris mss. leguntur, decepto uidelicet uerbis testimonium Christi, quod pro martyrum testimonio accepit. 3 repnerascere R uulgo iubens scripsi: iubet PMF 4 dominum scripsi: deum PMF 5 simu<s serne)l scripsi (semel = ein fiir alle Mal): simul PMF dedit scripsi: dedi in PMF sapientiae PM, sapientia F 6 manandi PJIFRt, manantis Rig, amandoR3 columba demonstrare Christum scripsi: Christum columba demonstrare PMF 7 est (alt. loco) scripsi: et PMF 8 imaginis PM, magnus F 10 concutere—prodere seclusi; addita uidentur ab eodem. cuius est interpolatio supra indicata; addidit autem. quia prodentia sola pro nominatiuo accepit 11 abscondit F 13 detrudat PMF, detrudatur Ruulgo seriem suam; (Ri) euoluat scripsi: seriem suam euoluat PMF uulgo 15 domus simplex etiam P 16 figura Rig: figuram PMF 20 quam quod F. ) [*](12* )

180
putauit, quod in numero nominauit, quod in aliis adorauit. alioquin a turba eorum et aliam frequentiam suadere, a domestico principatu ad incognitum transmouere, a manifesto ad occultum retorquere de limine fidem offendere est. iam si et in totam fabulam initietur, nonne tale aliquid (recor)dabitur se in infantia inter somni difficultates a nutricula audisse. Lamiae turres et pectines Solis? sed qui ex aliqua conscientia uenerit fidei, si statim inueniat tot nomina Aeonum, tot coniugia, tot genimina, tot exitus, tot euentus felicitates infelicitates dispersae atque concisae diuinitatis, dubitabitne ibidem pronuntiare has esse fabulas et genealogias indeterminatas, quas apostoli spiritus, his iam tunc pullulantibus seminibus haereticis, damnare praeuenit? merito itaque non simplices, merito tantummodo prudentes, qui talia neque facile producunt neque exerte defendunt, sed nec omnes quos edocent perdocent; utique astute, ut pudenda; ceterum inhumane, si honesta. et tamen simplices nos omnia scimus. denique hunc primum cuneum congressionis armabimus detectorem et designatorem totius conscientiae illorum, primamque hanc uictoriam auspicamur, quia quod tanto impendio absconditur, etiam solummodo demonstrare destruere est.