In Hieremiam Prophetam Libri Sex

[*]( 32 (39), 34 )Et posuerunt idola sua in domo, in qua inuocatum est nomen meum, ut polluerent eam. Non solum eo tempore ludas posuit in templo dei statuam idoli, quam in Hiezecihelis principio legimus, sed usque hodie [*]( 2 Hier. 32 (39), 32 5 *Hier. 32 (39), 32 9 Zach. 1, 11 17 cf. Eccli. 2, 10 sec. Vulg. 19 Hier. 32 (39), 33 23 cf. Ezech. 8, 3 ) [*]( 2 cuncta uno v cunctos Mp.c.m3 uir VP,LMAa.c. 8 tergam P faciem V 9 alibi om. P 10 praeeator e (o ex u; e s. u. m3) M 11 in—funditur in fine pag. om. L 12 gesto La.c.m2 se negligere (i ex e m2) L neglegere se cet. v ait] ita La.c.m2 faciebant ait P 14 delneulo LMa.c. 15 reciperent Ap.c.m3 16 dolorum L cultum ea P,La.c. confutato Ap.c.m2 17 quotidie Lp.c.m2 cottidie V 18 pr. et aid. (m2) L cum OD, om. cd. (cum ZF) seruarent P iucrit M dicet Lax. 24 hiezecihelis (pr. i s. u.) L hiezechielis MV iezechielis P, (pr. i s. u.) A principium P,LMAa.c. legis V hodie s. u. L.\' )

[*]( 32 (39),35 a )Et aedificauerunt excelsa — siue aras — Bahalquae sunt in ualle filii Ennom, ut initiarent filios suos et filias suas Moloch. Pro \'initiarent\' in Hebraico scriptum est \'ebir\', quod Aquila et Symmachus \'transducerent\', LXX et Theodotio \'offerrent\' interpretati sunt. de (ualle filiorum Ennom\', quae Hebraice dicitur \'Gehenna\', supra plenius diximus, quod subiaceat Siloae fontibus et amoenitate sui. quia locus inriguus est, populum prouocauerit ad luxuriam. quam idolorum cultus sequitur.

notandumque, quod \'arae\' et \'excelsa\' Hebraico sermone appellentur \'bamoth\' propter eos, qui, in Samuelis et in Regum uolumine quid significet hoc uerbum, dubitant. Moloch idolum Ammanitarum est, quod in \'regem\' uertitur; significat autem scriptura diuina, quod non solum Bahal idolo, sed et Moab cunctisque daemonibus in ipso loco populus seruierit. [*]( 3 cf. Deut. 27, 15 4 I Cor. 3, 16 6 *Hier. 32 (39), 3.5, 8 Hier. 32 (39), 35 9.10 *Hier. 32 (39). 35 11 cf. p. 29, 16. 10.5. 16. 231, 19. Hieron de sit. et nom. p. 128, 9 14 *Hier. 32 (39;, 35 Hier. 32 (39), 35. cf. Hieron. Nom. Hebr. p. 16, 17. 25, 9 15 cf. II Reg. 1, 19 (18). 25. 22, 34 16 cf. III Beg. 3, 2 etc. IV Beg. 12, 3 etc. 17 cf. III Reg. 11, 5 (5.7). 33. IY Reg. 23. 13. Hieron. Nom. Hebr. p 46, 17. 54, 24. 70, 5 19 cf. III Reg. 11, 5 (7). 33. IV Reg. 23. 13 ) [*]( 2 dogmata L constituitur a 4 nescitis—uobis in mg. M 5 habitet P 6 et om. V haras Aa.r. ars F 7 fili P ennon V,Ap.c. 8 saas] idolo add. e moloth A,MPa.c. initiaaerunt Mp.c.m3 ebraico P 9 euir P transtulenmt P 10 theodotion P iaterpr. s. offerent a 11 ennon A emnon P,Ma.c. genna Lax. Geennom p super P 12 siloe VPv 13 Iuioriam Aa.c. ___quam] qS Aa.c.m3 14 -que] quoque v 15 appellantur MAVPv hamoth F in om. V samuheiis AV 16 in om. MAVv 17 ammonitarum MPv, rege M 19 Moab] moloch Mp.c.m3,v cunctisq:ue(;add.m2)L demouibus F in om. F ) [*]( 28* )

[*]( 32 (39), 35 b )Quod non mandaui eis nec ascendit in cor meum, ut facerent abominationem hanc et in peccatum deducerent ludam. Proprie tribus luda et Beniamin in fano Bahalis et Moloch daemonum simulacra ueneratae sunt; uitulos autem aureos in Bethel et Dan decem tribus, quae appellabantur Samaria, Ioseph et Ephraim. coluisse perspicuum est. tantumque mali fuit, quod a populo factum est, ut testetur deus se numquam cogitasse nec ascendisse in cor suum, quae illi facturi fuerint. omnia autem haec άνϑρω- ποπαϑὡς.

[*]( 32 (39), 36 )Et nunc propter ista haec dicit dominus deus Israhel ad ciuitatem hanc, de qua uos dicitis, quod tradatur in manu regis Babylonis in gladio et in fame et in peste. Sicut sperantibus auxilium et in murorum firmitate fidentibus prophetatur, quod subuertenda sit Hierusalem et populus iam iamque capiendus et ante captiuitatem gladio et fame et peste periturus, sic desperantibus et post subuersionem urbis nullam salutem exspectantibus suum auxilium pollicetur, ut et confidentia atque superbia iustam sententiam et desperatio atque humilitas dei mereatur auxilium.

[*]( 32(39), 37—41 )Ecce ego congregabo eos de uniuersis terris, ad quas eieci eos in furore meo et in ira mea et in indignatione grandi, et reducam eos ad [*](5 cf. III Reg. 12, 28. 29 15 cf. Hier. 32 (39), 24. 28. 29 19 cf. Hier. 32 (39), 37—44 )[*]( 2 abhom. pp.c. 3 propriae MAVa.c. 4 demonum V 5 Dan] et add. AJP.LMa.c.,v 6 tribubus Ap.c. appellantur v samariae M et om. V efraim A coluisseLAp.c. cum ODZF incolaisse cet. v 9 omnia a. haec om. V ΑΝΘpƜΠƜ (aotropopatos s. «.) A aΝΦpω- V ΑΝΤΡΟΠΟΠ ΑΘΟΟC P 13 traditur P tradetur Vulg. manus (s ex m) A cum Vulg. 14 pr. et om. V alt. in om. V teri. et s. u. m 3M 15 firmitatem P 16 iam om. V 17 pro et om. v perituros P,MAa.c. sic om. V 18 expectantibus MVP,La.c. 19 ut om.M a (v s. e m3) Madqus M absq; P 20 iusta sentestia V disperatio MP 23 eicio V eos om. v pr. mea P -24 m om. P indignationi La.c).

e feriam eis pactum sempiternum — siue dispOnam testamentum aeternum — et non desinam eis bene facere et timorem meum dabo in corde eorum, ut non recedant a me. et laetabor super eis, cum bene eis fecero- siue et uisitabo eos, ut bene eis faciam -, et plantabo eos in terra ista in ueritate — siue in fide - in toto corde meo et in tota anima meo.

lulti hoc putant tempore Zorobabel, filii Salathiel, et Hiesn, filii Iosedec, sacerdotis magni, quando Aggeus et Zacharias prophetarunt sub Ezra sacerdote. conpletum, quando et aedificatum est templum et sub Neemia exstructi muri per circuitum, ut, quos ante eiecerat in furore et ira et in indignatione grandi de Hierusalem et in toto orbe disperserat, postea reductos habitare fecerit confidenter, et fuisse eos in populum dei et dominum fuisse in deum eorum et cetera, quae scriptura contexit.

sed quomodo hoc possit illi tempori coaptari: habitare eos faciam confidenter et feriam eis pactum sempiternum siue disponam illis testamentum aeternum, penitus non potest approbari, quippe quos legerimus [*](5 *Hier. 32 (39). 40 9. 10 *Hier. 32 (39), 41 12 cf. II (I) Esr. 3, 2. 8. 5, 1. 2. Eccli. 49, 11 (13;. 12 (14) 15 cf. II [sr. 12 (2). 17 18. 20. 16 (6), 15. Eccli. 49. 13 (15) 20. 21 Hier. 32 (39), 37. 40 22 *Hier. 32 (39), 40 ) [*]( 3 ut.\'faceremVcordaPsetom.Yeмy 3 ut| et P 7 facerem V corda P 8 et om. V eosV eis benefecero v 9 utj & P eis benefaciam v 10 terram istam p 11 toto om. M 12 zorobabil La.e. salathihel Y iesu. Pv 13 losedech MAVP zaccharias M 14 prophetauerant » _ezdra X 16sacerdotem ,Aa.r. et L, om. cd. t 15 extructi MAV,La.c. 16 quod V ante] sce V eicerat P,La.c. deiecerat v pr. et] in add. MVP (Mw alt. in om. VP 17 et s. u. L urbe P 19 scripta La.e. 20 tcpt P coaptari] & add. s. u. m3M 22 illi M 23 paenitns A,La.c. poenitus Pp.e. quos] cum (m ras.) M eos T )