In Hieremiam Prophetam Libri Sex

[*]( 21,7 )Et post haec. ait dominus, dabo Sedeciam, regem Iudae, et seruos eius et populum eius et, qui derelicti sunt in ciuitate hac a peste et gladio et fame, in manu Nabuchodonosor, regis Babylonis, et in manu in imicorum eorum et in manu quaerentium animam eorum et percutiet eos in ore[*]( 1. 5 *Hier. 21. 4 6 *Hier. 21, 5 13 *Hier. 21, 5 18 *Thren. 4, 9 )[*]( 1 bellica] belli ea A bella V 2 sant post nestris tr. Yvlg. quibus] nos add. Vulg. 3 chaldeos LA V obsedent La.e. obsidnnt P 4 nos] eos P eos sine ea v 5 debellabo] ego add. Vulg. 6 etj in add. Vulg. brachio AVP (= lin. 13) 7 tert. in s. u. M 9 iumenta] bestiae Vulg. 10 nultus Va.c. chaldeis AV,La.c. 11 urbe] tantum add. MAP 14 tert. et s. u. LMA. 15 sperat La.c. pistilentia L 16 quidem et] qd ea P ollo V enimj incursu add. V 17 arbes M tantum] Amlm3 tanta Ap.c.m2,v captae M est] sunt (nt s. u.) M 19 gladio uulnerati v 22 Iuda Yulg. pr. eius om. V 24 regi Y )

Hoc. quod nos transtulimus: in manu Nabuchodonosor, regis Babylonis, et in manu inimicorum eorum, in LXX non habetur et pro eo, quod diximus: non flectetur neque parcet nec miserebitur, LXX transtulerunt: non parcam nec miserebor.

meliusque est iuxta Hebraicum, ut crudelis sententia et inflexibilis magis regis Babylonii quam domini esse uideatur. primum autem de uniuersa urbe prophetatum est; nunc proprie Sedeciae praedicitur et populo eius, qui residui fuerint post pestem, gladium et famem, quod a Nabuchodonosor, Babylonio rege, capiendus sit interficiendusque cum amicis suis gladio nec ullam eius speret misericordiam, cuius foedus et necessitudinem periurio deseruit.

[*]( 21,8 10 )Et ad populum hanc dices: haec dicit dominus: ecce ego do coram uobis uiam uitae et uiam mortis. qui habitauerit urbe hac, morietur gladio et fame et peste; qui autem egressus fuerit et transfugerit ad Chaldaeos, qui obsident uos, uiuet et erit ei anima sua quasi spolium; posui enim faciem meam super ciuitatem hanc in malum et non in bonum, ait dominus; in manu regis Babylonis dabitur et exuret eam igni.

His, qui a rege missi sunt et ad prophetam uenerant deprecandum. ut interrogaret pro eis dominum, superiora responderat et, quae [*]( 2 Hier. 21, 7 4 *Hier. 21, 7 Hier. 21, 7 6 *Hier. 21, 7 8 cf. Hier. 21, 3-6 23 cf. Hitr. 21, 1. 2 25 cf. Hier. 21, 3-7 ) [*]( 1 (= 5) flectitur P,La.c. parcent Ma.r. 2 transtullimus M nabuchodoaor (sic) M; de cet. cf. p. 247, 25 4 quod] nos add. v 6 parcar (alt. r ex t) P est om. V 7 ebraicum P 8 babylouis P prima .Ap.c. uniueraam urbem Aa.r. 11 nabocod. Aa.c.m2 nabughod. Ap.c.m3; de eet. cf. p. 247. 25 rege Babylonio v 12 suis] eius V misericordiam speret v 16 do om. YP,LMa.c. pono Aa.c. 19 et transfugerit om. MV ad] a V chaldeoa L obsedent La.c. 20 spolia V 21 meam om. V 22 manus F 23 ea La.c. ignij sed alibi (cf. P. 105, 12. 106, 6. 232, 14 efe.) L ceterique codd. fere omnes igne his] liii nero P 24 interrogarent V 25 referent MAa.c. )

maledicta dies, in qua natus sum, et: quare de uulua egressus sum, ut uiderem laborem et dolorem?, non quo leue sit necdum captis dare consilium se ultro tradere captiuitati, quasi si passuris naufragium imperetur. ut ante naufragium et dissipatam nauem remos tabulasque corripiant et se undis tradant, sed quo tolerabilius sit utcumque captos uiuere quam gladio, fame et peste consumi. sunt.

qui hunc locum secundum tropologiam sic edisserant melius esse saecularibus se tradere disciplinis, et maxime philosophiae, quam in illa permanere ecclesia, in qua famis sit sermonis dei et cunctus populus hereticorum gladio doctrinaeque paenuria et heretica peste moriatur.

[*]( 21, 11. 12 )Et domui regis Iuda: audite uerbum domini,. domus Dauid! haec dicit dominus: indico mane iudicium et eruite ui oppressum de manu calumniantis, ue forte egrediatur — siue ut non egrediatur — quasi ignis indignatio mea et succendatur et non sit, qui extinguat; quodque sequitur: propter malitiam studiorum uestrorum, in LXX non habetur.

Quia supra dixerat: et ad populum hunc [*]( 4 Hier. 20, 14 5 Hier. 20, 18 20 *Hier, 21, 12 23 *Hier. 21. 12 24 Hier. 21, 8 ) [*]( 1 regis r ortatur V.Aa.c.m2 ut] & Pa.c. 2 chaldeos V.La.c. 6 quod MP,Ap.c. m2,v 7 se 8. u. M 8 passnri nanfragio F nt] quod P 9 nauim Apx. taboiasque .Aa.c. et tabulas v 10 quod P.Ap.c.m2,v tollerabilius P captus P 11 gladioj et add. P consnmmi V 12 trophologiam Aa.r. edisserunt v 13 phylosophyae P in s.u.L 14 fames Ap.e.,v 15 paenuria M et alibi (cf. p. 175, 12. 176, 4 etc.) uel prtmitus uel p.c. L penuria eel. .19 eruete La.c. ui om. v 20 calumniantes La.c. egrediantur V.Ma.r. nt s. u. P 21 quasi] ut Vulg. ignis] indignis LMAa.r. 22 extinguatur P,Aa.r. propter malitiam studiorum uestrorum add. r quod v 24 dices hunc P )

\'iudicate,\' inquit. \'mane iudicium\' — non in tenebris iniquitatis. sed in luce iustitiae — \'et eruite ui oppressum de manu calumniatoris. ut non accipiatis personam in iudicio, sed diuitibus pauperes opprimentibus magis apud uos dei imperium ualeat quam potentia persequentis! et si\', inquit, \'hoc feceritis, nequaquam succendetur in uobis ignis furoris mei nec inueniet

materiam, quam consumat.\' incredibilisque in hoc loco dei clementia demonstratur, ut, de quibus supra dixerat: posui enim faciem meam super ciuitatem hanc in malum et non in bonum: in manu regis Babylonis tradetur et exuret eam ignis, iam domini ingruente sententia eos prouocet ad salutem, non quo ignoret urbem Hierusalem esse capiendam, sed quo liberum homini seruetur arbitrium, ut [*]( 1 Hier. 21, 11 4. 5 Hier. 21, 8. 11 8 Hier. 21, 12 10 *Hier. 21, 12 11 cf. Dent. 1. 17. 16, 19. Leu. 19, 15 Iac. 2, 6 16 *Hier. 21, 10 ) [*]( 1 cousequenter—dñs (lin 2) in mg. m2 M et om. V 2 dices] dicens P.Mp.c. 3 aIIѠKѠINѠN V AHOROINOS P enim eras. A pr. et alt. et] ad add. s. u. m2 A iungitur Ap c. iuguntur V 5 et—dominus Buppleui, om. codd. e 6 sit P et add. V regis V 7 obsedetur La.c. erroremJ p add. P paenitudine P 10 et s. u. M 12 opprementibus La.c. aput M 13 potentiam P 14 suceenditur P,LMAa.e. inneniat F 15 consummat V incredibilis a in om. M 16 clementiam V 19 igni Mp.r.,v dn̄s _ MA incruente Ma.c. sentia M 20 quod Ap.c.m2.c in uerbis urbem hierusalem desinit pars prior L 21 quod APv liberi Ya.c. )

[*]( 21, 13. 14 )Ecce ego ad te, habitatricem uallis solidae atque campestris, ait dominus, qui dicitis: quis. percutiet — siue terrebit — nos et quis ingredietur domos nostras? et uisitabo super nos; quodque sequitur: iuxta fructum studiorum uestrorum dicit dominus, in LXX non habetur. et succendam. inquit, ignem in saltu eius et deuorabit omnia in circuitu eius.

Pro \'habitatrice uallis solidae atque campestris\' LXX transtulerunt: ecce ego ad te, qui habitas in ualle Sor campestri, pro quo Symmachus \'petram\', Theodotio \'obsessam\' interpretati sunt. Aquilae prima editio \'solidam\', secunda \'Tyrum\'; \'Sor\' enim siue \'Sur\' lingua Hebraea et \'Tyrum\' et silicem et \'coartatam\' sonat.

loquitur autem contra Hierusalem, quae obsidione uallata est siue in similitudinem Tyri quasi mari grandi ita Babylonio exercitu cingitur et euadere non potest aut certe, quae se instar petrae durissimae inexpugnabilem putat atque robustam pro soliditate murorum et magnitudine et dicit: \'quis terrere nos poterit et quis ingredietur domos nostras?\', cum e contrario [*]( 2 cf. Matth. 16. 21. 17, 21. 22. 20, 17- 19. 26, 2. Marc. 10, 32—34. Lnc. 18, 31-33 9 *Hier. 21, 13 12 *Hier. 21, 14 14 Hier. 21. 13 15. 16. 17. 18 *Hier. 21. 13 25 Hier. 21. 13 ) [*]( 1 aperire (a s. u., sed eras.) M uideantnr perire r 2 populam] apostolam v 3 qui om. R 4 nihilhominns TM 5 sustinerent VP 10 donias TV,Aa.c.,v 13 et V, om. OTBDP,MAa.c. deuoranit VP.Mp.c.Aa.c. omnia om. V 14 habitatricem A atque] eim cdd. OBD 16 uallem Va.r. 17 aquila et (t s. u., sed eras.) M aquila P solida VP 18 hebraica B 19 tirum V cohortata OTD quo artata V antern] hoc V 21 grandiq; Mp.c. ita om. M 24 magnitudinem P dicat F potuerit Aa.r. 25 ingreditur P domus OTRV,Ap.c.,v )

nisitabo autem uos in perniciem et reddam uobis fructum malitiae uestrae et ego succendam ignem in saltu uestro, non Babylonius, ut putatis, non rex Chaldaeorum. sed mea haec omnia ira perficiet). \'saltum\' autem uocat Hierusalem et omnem circa regionem, quae frugiferas arbores bonorum operum non habet, quod sit incendio praeparatus. pulchreque \'uallem\' appellat \'campestrem\', quod peruia sit hostibus, et non \'montem excelsum\', qui difficulter ascendi potest, iuxta quod et in Isaia dicitur: uisio uallis Sion.

quicquid ad domum regiam et ad urbem metropolim prophetatur, referamus ad ecclesiasticum ordinem et principes ecclesiarum, eos dumtaxat, qui se superbiae et diuitiis lasciuiaeque tradiderint. nec statim quia domus regia est, ab interitu liberabitur, quomodo et, qui de stirpe fuere Dauid, pauci admodum sunt inuenti. qui placuerint domino, ut ipse Dauid. Ezechias et losias, magnaque pars principum et stirpis regiae in uniuersum populum iram domini prouocauit.