In Hieremiam Prophetam Libri Sex

Semper diabolus bono operi imminet, ubique gradientibus ponit laqueos narrante propheta de satellitum eius insidiis: iuxta semitam scandalum posuerunt mihi et euangelio hoc ipsum plenius instruente, quod uolatilia caeli iuxta uiam iacta semina diripiant atque disperdant.

cur hoc principio, frater Eusebi, usus sim, sequens sermo monstrabit. multis et de toto huc orbe confluentium turbis et sanctorum fratrum monasteriique curis occupatus commentarios in Hieremiam [*](1 I Cor. 3, 15 6 cf. Ioh. 5, 8 7 ♦Ioh. 5, 18 14 *Ps. 139, 6 15 cf. Mattb. 13, 4. Marc. 4, 4. Luc. 8, 5 ) [*]( 1 probauit A,МPa.c. 2 patitur M,Aa.c. 4 repudiarent P õ reprehendere certe v 6 reprehende P,Ma.c. paralitico P 7 lectum V 8 Iudaei quaerebant eum interficere v iterficere M 10 deo] add. litt. fere maiusc.: expt lib tertius inčp lib quartus L explicit liber tertius incipit liber quart amen M eiplic lib III- incipit lib quartus emendaui A eiplicit liber III incipit IIII prologus V explic eiusd liber tertius incipit liber quartus P 12 diabulus P opere A,Ma.c. imminet] inuidet V et add. v ibiq. V 13 ponet La.c. laqueos| laqueum ae P 15 ipsQ* P 16 iactata Pp.e. quur M (passim) 17 ensebius P asusus Ausi P sum V monstrauit P et] ex Mp.c. 18 de toto om. M hac L tghac (a ex s) M hoe VP,Aa.c. urbe P,Mp.c. confluentib (sic; b ex ñ) A )

cui respondere diu tacens et dolorem silentio deuorans crebra fratrum expostulatione conpulsus sum, nec tamen hucusque prorupi, ut auctorum nomina ponerem malens eos corrigi quam infamari; neque enim hominum, sed erroris inimicus sum. qui, mihi ut uicem talionis et genuinum sui doloris inliderent, ueteres magistrorum suorum calumnias concinnantes in tantum elingues et miseri demonstrati sunt. ut ne male dicere quidem suis uerbis potuerint.

quorum tunc temporis editis aduersum eos libris neniae confutatae sunt: quos qui legere uoluerint, liquido peruidebunt canes eos iuxta lsaiam esse mutos. qui latrare nesciant habentes quidem 20 uoluntatem et rabiem mentiendi, sed artem fingendi et latrandi non habentes.

quibus loquar compendio: aut bona sunt, quae [*]( 4 Grunnio] scil. Rufino: cf. p. 4, 15. 205, 24. 267, 5 9 cf. Epist. 133 et supra p. 74, 11 17 editis—libris] scit. aduersus Iouinianum, Iohannera Hierosolymitanum, Rufinuru 18 cf. Esai. 56, 10 ) [*]( 1 interballa Ma.c. interuallo P snperesset] prestaret Mp.c.m. ret. 2 pythagoriae M pithagorae F pbytagorae P apateias s. uocem Grueeam M aΠaθΗθΗae F aTD-CMCcta P et om. V 3 ananiartesias s. uocem Graecam M aNaMaΡθΗCiac A ΗθaNa)-(apCHCθac V NaMpa- THCIaC P inpassibilitas F inpossibilitatis P peccantiae V olym A 4 origine A,LMa.c. 5 ioaiano A tnguiata Ma.c. uulgata Y cepit VP reuiuiscere VP, Ap.c. 6 occidentis v alt. etj in quibus add. M 7 precipieq. F 8 singulos dies A dum] dm̄ P 9 pro et om. P 10 crebro P expostolatione F,Aa.c. 11 auctore P mallens LMAV malles P; sed cf. p. 6, 18, ubi \'mallens P\' dehebam adnotare 12 infirmari F infammari P 13 sao Vac. 14 inlideret Aa.c. 15 concinantes V 17 aduersus vconputatae F 19 esaiam MVP.Aa.c. nesciunt P 20 arte F 21 compedio A,Ma.c. )

cumque generaliter aduersum uma quid et hereticos dixerimus, se peti queruntur malumque conscientiae dissimulata diu indignatione pronuntiant. quodsi cauendum nobis est, ne ueterem laedere uideamur necessitudinem. si superbissimam heresin spiritali mucrone truncemus, ergo sustinendae nobis erunt cruces proditae fidei et dicendum cum propheta: uersatus sum in miseria, dum mihi infigitur spina.

quin potius audiant illud apostolicum: oboedire deo magis oportet quam hominibus et iterum: si hominibus placerem, Christi seruus non essem. uerum haec in proprio, nisi tacuerint, opere plenius exsequemur. nunc coeptum in Hieremiam carpamus iter et quartum in eum uolumen breuiter transcurrentes in his tantum. quae obscura fuerint, inmoremur. [*]( 5 cf. I Petro 3, 15 7 Ps. 118, 46 13 necessitudinemI, quae faerat ei cum Iohanne Hierosolymitano, innuere uidetur 16 *Ps. 31, 4 18 * Act. 5, 29 19 Gal. 1, 10 20 in proprio opere] scil. in dialogo ado. Pelagianos ) [*]( 2 occulto La.c. hocculte P iagalatis errore v recteque M,La.c. 3 quoque P.MAa.c. lactatis LAV.Ma.e. expositione V,Mp.r. 5 ut in ras. A sumus P,MAa.c. 6 spes P 7 pr. in] de Pv 8 confundar V fugerant La.c. 9 angelis Va.c. 10 qui Mp.c. metunt Pa c. cum P niti (sic) V 11 se pati P,Ap.c. septi (sic) V quaernntar MAVP 12 conacientia P 13 est nobis P nec Aa.r. uideamus V 14 heresim MA V hresim (sic) P haeresim v spirituali V,Ap.c. truneemur P 15 erunt nobis c perdite V 17 figitur La.e. autdiant Ma.r. 18 obnedire Ma.c. 21 exsequimur La.c. exequemur M exequimur P 22 eo P,La.c. )

[*]( 18,1-10 )Uerbum, quod factum est ad Hieremiam a domino dicens: surge et descende in domum figuli, et ibi audies uerba mea! et descendi in domum figuli et ecce ipse faciebat opus super rotam — siue lapides —. et dissipatum est uas, quod ipse faciebat e luto manibus suis; conuersusque — siue et rursum - fecit illud uas alterum, sicut placuerat in oculis eius, ut faceret.

et factum est uerbum domini ad me dicens: numquid sicut figulus iste non possum facere uobis, domus Israhel? ait dominus; ecce sicut lutum in manu figuli, sic uos in manu mea, domus Israhel! repente — siue ad summam — loquar aduersum gentem et aduersum regnum, ut eradicem — siue auferam — et destruam et disperdam illud.

si paenitentiam egerit gens illa a malo suo, quod locutus sum aduersum eam. agam et ego paenitentiam super malo, quod cogitaui, ut facerem ei. et subito — siue ad summam — loquar de gente et regno, ut aedificem et ut plantem illud. si fecerit malum in oculis meis, ut non audiat uocem meam, paenitentiam agam s u per bono. quoa locutus sum, ut facerem ei.

Per omnes quidem sensus ad iudicium et intellegentiam animi peruenitur. auditu. odoratu, gustu, tactu, sed magis mente retinetur, quod oculis cernitur. unde iubetur propheta ire ad domum figuli et ibi [*]( 5 *Hier. 18, 3 6 *Hier. 18, 4 12. 14 *Hier. 18, 7 18 *Hier. 18, 9 24 cf. Herod. I 8. Plat. Phaedr. 31 p. 250 D. Cie. De fin. II52. De orat. II 357. III160. Hor. Epist. II 3,180.181. Macr. Somn. Scip.I 21, 3. Rufin. Hist. mon. 1. Ambr.Hex. 19,34(Otto,Sprichw0rter p. XLV. 251. Wejman, ArchivXIII393) ) [*](1 ē s. u. V 2 descendi Ma.c. 3 andiens P descende Pa.e. 4 ipsi V 7 illum P 9 figulis Va.c. 10 possum] potero Vulg. nobis facere r cum Vulg. 12 (— 18) adsumam P 13 alt. adnersns Vulg. 14 distruam P 15 paenitentia La.c. 16 aduersus MAP cum Vulg. 17 paenitentia V malum La..c. 18 eis M siue] sibi Aa.c.m3 19 pr. et] de add. 31 cum Vulg. in P alt. ut om. Vvlg. 21 aadiant MVP,LAa.r. mea V bonum La.c. 22 ut om. M facere Мp.r. 23 auditum P 24 odora. tum gust∗tū (sic) tactti P 25 propheta om. P ad d. f. ire MAVPv )