Epistulae

Haec replico, non ut euangelistas arguam falsitatis — hoc quippe impiorum est, Celsi, Porphyrii, Iuliani —, sed ut reprehensores meos arguam inperitiae et inpetrem ab eis ueniam, ut concedant mihi in simplici epistula, quod in scripturis sanctis, uelint nolint, apostolis concessuri sunt.

Marcus, discipulus Petri, ita suum orditur euangelium: principium euangelii Iesu Christi, sicut scriptum est in Isaia propheta: ecce mitto angelum meum ante faciem tuam, qui praeparabit uiam tuam. uox clamantis in deserto: parate uiam domini, rectas facite semitas eius. hoc exemplum de duobus prophetis conpositum est, de Malachia uidelicet et Isaia.

nam primum, quod dicitur: ecce mitto angelum meum ante faciem tuam, qui praeparabit uiam tuam, in Malachiae fine positum est; sequens autem, quod infertur: uox clamantis in deserto et cetera, in Isaia legimus. et quomodo Marcus statim in principio uoluminis sui posuit: sicut scriptum est in Isaia propheta: ecce mitto angelum meum, quod [*]( 1 *I Cor. 1, 27 3 Matth. 2, 6 10 *lIarc. 1, 1-3 17 *Mal. 3, 1 19 Esai. 40, 3 ) [*](1 egrediatur Q duxuTF dui in cet. 2 deus om. W 3 alt. qui eras. 2, om. QD 4 prespicuum W 5 repeto (repp. 2a.r.) QZDS non ut in W ut non 2 6 porphirii WBS porfyrii u porfirii ZD 7 impiarem W 8 alt. in om. W 9 uellint nollint uW.Zac. con- sensuri B et marcus Q 10 apostoli petri 2 11 isaia WB ysaia S esaia u2D esaia Q 12 mittam WB ego mitto S 13 praeparauit uD,Ba.c.m2 tuam] add. ante te QZ 14 domino QDS 15 de u a 2 ex B e WQDS 16 isaia u WB ysaia S \'esaia 2D esaia Q 17 ecce-19 inf. om. W mitto Q2 mittam cet. ego mitto S 18 praeparauit uD,Σa.c. tuam] add. ante te QB Mal.] malachia in QDS,2a.c. pos.] scriptum B 20 isaia u WE ysaia S esaia QZD marchua WB 22 isaia WBS esaia IIQZD mittam 2a.c.m2B ego mitto S )

idem Marcus inducit adpharisaeossaluatoremloquentem: numquam legistis, quid fecerit Dauid, quando necessitatem habuit et esuriuitipse et socii eius, quomodo ingressus est domum dei sub Abiathar pontifice et panes propositionis comedit, quibus non licebat uesci nisisolis sacerdotibus?

legamus Samuhelem — siue, ut in communi habetur titulo, Regnorum libros — ibique repperiemus non \'Abiathar\' scriptum esse, sed \'Achimelech\' pontificem, qui postea a Doec cum ceteris sacerdotibus Saul iubente percussus est. pergamus ad apostolum Paulum. scribit ad Corinthios: si enim cognouissent, numquam dominum maiestatis crucifixissent. sed, sicutscriptum est: quod oculus non uidit nec auris audiuit nec in cor hominis ascenderunt, quae praeparauit deus diligentibus s e.

solent in hoc loco apocryphorum quidam deliramenta sectari [*]( 4 *Marc. 2, 25—26 9 cf. 1 Reg. 21, 1-6 11 cf. I Reg. 22, 18 H *I Cor. 2, 8-9 ) [*]( 1 non ex nos W isaia WB ysaia S esaia uQZD tert. in u W, om. cet. 2 solueat W 4 marchus WB fariseos QB numq.] non Z 5 quando-eius] in mg. m22, om. QDS quando-esur.] cum esuriret B necessitate W necesse u 6 egressus W 7 est om. S panis u W 8 commedit Za.r.S 9 solis uS, om. cet. samuelem WB siue] simul DS in in mg. m22, om. QDS 10 comuni S; add. simul s. l. 2 tit. hab. S reperiemus ZS repperimus u 11 habiathar W,2a.r. acliimelech (-lec u) ttWB abimelech QSDS 12 doec uWB dohec D doech QS,2 (ex dec m2) doeg S saule iub. perc. est cum cet. sac. 2 saul uW saule cet. iub.] uiuente D 13 scribit—p. 520, 12 inquit] haec omnia in mg. ml, in textu: qui exempla de isaia propheta sumens (haec del. ml) ecce inquit B scripsit 2 qui scribit B chor. W corr. Z 14 numquam om. S domino W maiest. u gloriae cet. gloriae non S 15 quod] quae QZDS quomodo W oculos W 16 aures uW,2a.c. ascend. u W -dit cet. 17 parauit W 18 hoc] isto QZDS apocryf. Q apocriph. 2 apocrif. uDBS aphocriph. W deleram. W2 )

intellegimus, unde sumpsit testimonium, et tamen apostolus non uerbum expressit e uerbo, sed παραϕραστιϰω̄ς eundem sensum aliis sermonibus indicauit. in epistula ad Komanos idem beatus apostolus exemplum de Isaia propheta sumens: ecce, inquit, ponam in Sion lapidem offensionis et petram scandali. discordat a translatione ueteri et tamen cum Hebraica ueritate concordat. in Septuaginta enim contrarius sensus est: non ut lapidi offensionis occurretis neque ut petrae ruinae, cum apostolus quoque Petrus Hebraeis Pauloque consentiens ita posuerit: incredulis autem lapis offensionis et petra scandali.

ex quibus uniuersis perspicuum est apostolos et euangelistas in interpretatione ueterum scripturarum sensum quaesisse, non uerba, nec magnopere de ordinatione sermonibusque curasse, cum intellectui res paterent.\' [*]( 2 Esai. 64, 4 (sec. Hebr.) 6 *Esai. 64, 4 (sec. LXX) 12 *Rom. 9, 33 15 *Esai. 8, 14 18 *I Petr. 2, 7 ) [*](1 quod om. S apocalipsi uWBS helyae 2 eliae g helie (s. 1. * ecie add. m2) B ecclesiae QDS 2 isaia W e isaia u ysaia S esaia QZD esaya B leg. ita 2 3 nec S perciperunt \\i,2a.c.m2 4 deum Dp.c.m2 expeccantibus u 5 te om. WS 6 nostri] non uW nostri non D 7 te om. Q uera et sic codd. omnes 9 sumpsit uW sumptum sit cet. 10 e] de B puraprasticos W ita ΡΑΦΡΑCTIKWC D ita APaPACITCUJC Q alii u sermonum W 11 heat. ap.] ap. paulus S 12 de] e ua.c.m2 isaia u ysaia S esaya B esaia cet. proph. om. WBS 13 syon BS offensionem u 14 a eras. W cum S translacio W. ebraica W,2a.c. 15 non] nam D 16 occurratis Q occurreretis B occurrentis D occurrenti S 20 in s. l. 2, om. D scriptarum ua.e.m2 21 de om. W oIdin. u ordine cet. 22 cum] dum S intellecturi u intellectu D pateret W )