Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

erat in monasteriolo nostro uir apud suos haut ignobilis, Eusebius [*]( 1 *Act. 26, 2—3 6 *Eccli. 25, 9 ) [*]( 1 causa Wp.c.m2ZDS. uictori(a)e ua.c.ZDS princ. sibi W 2 accussor u acusor W a sup. litt. eras. m2 W 0 s. I. m2 ZB, om. QDS 3 stimo Wa.c.m2 existimo S 4 in s. I. m2 Z, om. QDS 6 esaiae Q isaiae WB iesu S 7 prouidentia Q2S,D (-am m2) 9 impeditae Q,2a.c. 10 resp. sum] responssulIl D obiciuntur Wp.c.mS 12 ac ne] hac si Q forsitant ua.c.m2 fortesitS W 13 acusator W accussor ua.c. qua—15 arg. in mg. inf. Z qua-14 apud om. Q inportunitate W 14 queque D 15 ut quia Z epyph. D epyf. QZ 16 pr. te s. l. S, om. Q per} pro Q 17 doceant Za.c.D 18 supradictos papas u . 19 epyph. D epyf. QZ 20 et uW,Ba.c.m2 sed cet. 21 horum Q,Za.c.m2 ob ex ab m2 u W 22 auctoris (auc in ras. m2) B monasterio s 23 haut uDB aut WZa.c.m2 haud cet. )

505
Cremonensis, qui, cura haec epistula per multorum ora uolitaret et mirarentur eam pro doctrina et puritate sermonis docti pariter et indocti, coepit a me obnixe petere, ut sibi eam in Latinum uerterem et propter intellegendi facilitatem apertius explicarem; Graeci enim eloquii penitus ignarus erat. feci, quod noluit; accito notario raptim celeriterque dictaui ex latere in pagina breuiter adnotans, quem intrinsecus sensum singula capita continerent — siquidem et hoc, ut sibi soli facerem, oppido flagitarat — postulauique ab eo mutuo, ut domi haberet exemplar nec facile in uulgus proderet.

res ita anno et sex mensibus transiit, donec supra dicta interpretatio de scriniis eius nouo praestrigio Hierosolymam conmigrauit. nam quidam pseudomonachus uel accepta pecunia, ut perspicue intellegi datur, uel gratuita malitia, ut incassum corruptor nititur persuadere, conpilatis chartis eius et sumptibus ludas factus est proditor deditque aduersariis latrandi contra me occasionem, ut inter inperitos contionentur me falsarium, me uerbum non expres sisse de uerbo, pro \'honorabili\' dixisse \'carissimum\' et maligna interpretatione — quod nefas dictu sit — ϰἰδεσιμώτατον noluisse transferre. haec et istius modi nugae crimina mea sunt.

Ac primum, antequam de translatione respondeam, uolo [*]( 1 cf. Ennii epigr. II p. 215 V2 et locos a Vahleno ibi adlatos ) [*]( 1 haec om. W uolutaret Q 3 cepit WBS; add. namque (nam exp. S) DS eam sibi B 5 alloquii Ba.c. eloqui WZa.c. paenitus itZ poenitus QW 6 accito u atque accito Za.c.m2 accitoque (acit. D) cet. paginam WD 7 capita uW,Ba.c.m2 capitula cet. 8 contineret Za.c.i add. uel Z- flagitarat ujYB -tauerat cet. 9 ab eo om. L1 ut om. W 10 ne B prodiret Bp.c.m2 11 transit (2,2a.c. 12 praestrigio u praestigio cet. hierosolim. uQW,Zp.c.m2 hierusoly(iZ)m. Za.c.m2D ihe(ieS)rosolim. BS pseudomonacus Za.c.B seudomonachus Wa.c.m2 13 peccunia Q dat. int. S 14 ut om. D nitatur W 15 chartis uD cartis cet. et] ex Wp.c,m2 16 aduernarius W blatterandi Qa.c. occasa. u 17 peritos QS continentur Za.c.m2 19 dictum ti WD,Za.c. άἰδεσιμώτατον uB, monstra praebent cet.; add. itekav uel πάππαν Marte corruptum codd. praet. uS • uoluisse u 20 hae Z heg B 21 ac] haec Q )

506
interrogare eos, qui malitiam prudentiam uocant: unde apud uos exemplar epistulae? quis dedit? qua fronte profertis, quod scelere redemistis? quid apud homines tutum erit, si nec parietibus quidem et scriniis nostra possumus secreta celare? si ante tribunalia iudicum hoc uobis crimen inpingerem, reos legibus subiugarem, quae etiam pro utilitate fisci delatoribus poenam statuunt et, cum suscipiant proditionem, damnant proditorem.

lucrum uidelicet placet, uoluntas displicet. dudum Hesychium, uirum consularem, contra quem patriarcha Gamalihel grauissimas exercuit inimicitias, Theodosius princeps capite damnauit, quod sollicitato notario chartas illius inuasisset. legimus in ueteribus historiis ludi magistrum, qui Faliscorum liberos prodiderat, uinctum pueris traditum et ad eos, quos prodebat, remissum nec sceleratam populum Romanum suscepisse uictoriam. Pyrrum, Epirotarum regem, cum in castris ex uulnere curaretur, medici sui proditione interfici nefas duxit Fabricius, quin potius uinctum remisit ad dominum, ut scelus nec in aduersario conprobaret.

quod leges publicae, quod hostes tuentur, quod inter bella et gladios sanctum est, hoc nobis inter monachos et sacerdotes Christi intutum fuit. et audet [*]( 12 cf. Liuius V 27, 1-9 15 cf. Liuius XIII periocha etc. ) [*]( 1 interr.—uoc.] in mg. 2 dicant Q 2 quod] quos D quo S 3 redim. u dimisistis 8 totum W erit] est W ne W 4 nostra] add. non s. I. m22 cel. secr. 8 5 uobis s. I. 2, om. Q reus W 6 subiacerem W que W quia S utilitatibus W delat. uTFnoiiis (nosciis S) delat. cet. uariis delat. S 7 poenas (penas S) QZDS struunt u 8 uoluptas S et uoluntas W 9 hesych. u esych. D esich. 2 (h add. m2), B (h del. m2) et sich. W escich. S esic. Q consolarem W,2a.c. consolatorem Ba.c.m2 que W gamaliel BS 10 grauissimus W theud. Q2a.c.fi teud. W 11 solicitato W chartas uD cartas cet. inuassisset u 12 hystor. 2 ystor. S stor. Q in istor. W falescorum u faliscarum W falisquorum 2 13 liberos B libros (libris D) cet. prodedirat uictum W 14 sceleratum QWZD suscipisse u, Wa.c. 15 pirr. 8 pyrrh. ex pyrh. W pyrrh. S epiroth. u epyrot. QZDB 16 in medici B proditionem Qa.r.B 18 in om. W 19 intra W et s. I. u gladius ua.c.m2W hoc s. I. 2, om. Q ets,d.ugladiusua.c.m2Whocs.l.Ž., om.S2 )

507
quidam ex eis adducto supercilio et concrepantibus digitis eructare et dicere: \'quid enim, si redemit, si sollicitauit? fecit, quod sibi profuit\'. mira sceleris defensio! quasi non et latrones et fures ac piratae faciant, quod sibi prodest. certe Annas et Caiphas seducentes infelicem ludam fecerunt, quod sibi utile existimabant.

Uolo in chartulis meis quaslibet ineptias scribere, commentari de scripturis, remordere laedentes, digerere stomachum, in locis me exercere communibus et quasi limitas ad pugnandum sagittas reponere: quamdiu non profero cogitata, et maledicta non crimina sunt, immo ne maledicta quidem, quae aures publicae nesciunt.

tu corrumpas seruulos, sollicites clientes et, ut in fabulis legimus, auro ad Danaen penetres dissimulatoque, quod feceris, me falsarium uoces, cum multo peius crimen accusando in te confitearis, quam in me arguis? alius te hereticum, alius insimulat dogmatum peruersorum: taces,. ipsi respondere non audes, interpretem laceras, de syllabis calumniaris et totam defensionem tui putas, si tacenti detrahas. finge in transferendo uel errasse uel intermisisse me quippiamhic totus tui negotii cardo uersatur, haec tua est defensio —: num idcirco tu non es hereticus, si ego malus interpres sim?

nec hoc dico, quo te hereticum nouerim — sciat ille, qui [*](1 abducto B 2 eructuare QSDB 3 sibi s. I. Q profuit (fuit in ras.) Z et om. B 4 ac] et W pyratae (-te) QID faciunt £ 2ZD,Sa.c. anna BS 5 caiph. B cayph. S chaiph. Q caphias ex caphas W caif. uSD 7 chart. uD cart. cet. scrib. et B 8 estomaclium W 9 limitas scripsi coll. Ven. Fort. c. II16, 153 Leo limita u limatis W limatas cet.; add. sagittas 8 expugnandum S 10 et (= etiam) om. QSDS 11 ne uW nec cet. 12 puplice WD publicatae Ba.c.m2 nesciant QWDS sollicitas Q et s. I. m2B 13 danen Wp.r. dissimilatoque W 14 com W 15 accviss. u acus. TV 15 arguas B te s. I. m2 u 16 peruersorum u -orem cet. ipsi uB ipse cet. 17 de exp. m2B sill(IWa c.m2)abis 1VBS 18 totum S tutam B putes 2p.c m2 tacendo QDS,2a.c.m2 19 fingis B intermississe u TV 20 negocii tui B corde ex cordo m2W 21 itcirco W sum BS 22 hoc] idcirco S quo ltTF quod cet. sciet W accuss. u acusat Za.c.m2 )

508
accusauit, nouerit ille, qui scripsit — sed quo stultissimum sit accusatum ab alio alium criminari et confosso undique corpore de dormientis uulnere solacium quaerere.