Epistulae

exin ueritatem historiae allegoriae deprauans mendacio infinita uerba multiplicat et simplices quosque uaria persuasione subplantans nunc adserit animas iuxta Graecam srofJ.°À.°lt(X\'J idcirco uocatas, quia de caelestibus ad inferiora uenientes calorem pristinum amiserint, nunc corpus hoc ob id iuxta Graecos SljAa?, id est \'uinculum\', siue iuxta aliam proprietatem \'cadauer* dici, quia animae de caelo ruerint; a ple-. risque autem secundum uariam Graeci sermonis supellectilem corpus a7]|ja, hoc est \'memoriam\' interpretari, eo quod ita [*]( 5 Origenes irspi ap/uiv I fragm. (non exstat in Rufini translatione. 8. 15. 20 cf. ibid. 12 cf. I Cor. 3, 16 etc. 16 cf. Orig. Jtepl dpy) (Rufinua) II 8, 3 21 cf. Plato Gorg. 493 A. Crat. 400 B ) [*](2 et om. S praeclara et praedicationis AD 3 hoc AD 4 libris] add. qui s. I. m2A APXON codd. 5 origenis Aa.c.m2DS 6 non possit Jip c.m2 7 possit ap. s. B 8 origenem dicentem S 10 sepulcra DB 11 religatas BS penas codd. 12 templa xpi non S 13 exinde S 14 mendacia D mandatico (mendatio m2) A simplicis Aa.c.m2D quoque S 15 asser (i s. I. m2) B Graecam] add. quod corpora carceres dicat A (del.) D 16 ixofi. (scil. uoce <)\'o/ Ψοχήa uerboψύχεσαί deriuata)] itop,. A (sti|i. m2) D ETIMOAOriAN (etimologiam B) quod corpora carceres dicantur (add. ETIMOAOriAN B) BS etymologiam ψυχάς \'to[i ψύχεσαί ςοn S uocitatas D quia] qui D 17 amiserit D hoc om. B 19 cadauer] significatur scil. 1t\'twp.1J. a iriVrsiv deriuatum 20 aarias D snpell. A snppeIl: cet.; add. owjia id est S 21 cr(|i.a] CNMUJ Aa.c.m2lJ CUJMA Ap.c.m2 CEMO BS hoc] Id S mem.] monumentum S an. ita B ) [*]( LIY. Ilieron. Epist. I. ) [*]( 26 )

et, si hoc uerum est, ubi est fides nostra? ubi praeconium resurrectionis? ubi apostolica doctrina, quae in ecclesiis Christi hucusque perdurat? ubi illa benedictio ad Adam et ad semen eius et ad Noe et ad filios eius: crescite et multiplicamini et replete terram? iam enim non erit benedictio, sed maledictio iuxta Origenem, qui angelos uertit in animas et de sublimi fastigio dignitatis facit ad inferiora doscendere, quasi deus generi humano non possit animas per nedictionem dare, nisi angeli peccauerint, et tot in caelis ruinae sint, quot in terra natiuitates.

dimittenda nobis est doctrina apostolorum et prophetarum et legis et ipsius domini saluatoris in euangelio pertonantis: e contrario Origenes praecipit et legem dat — ut non dicam: constringit discipulos suos —, ne quis oret in caelum: ascendere, ne peius iterum peccans, quam in terris ante peccauerat, praecipitetur in mundum.

quamquam istius modi nugas et deliramenta soleat ille scripturarum interpretatione peruersa et aliud significante, quam uerum est, adfirmare dicens: priusquam a malitia humiliarer, ego deliqui et illud: reuertere, anima mea, in requiem tuam nec non et illud: educ de carcere animam meam et in alio • loco: confitebor domino in regione uiuorum, cum alius procul dubio sensus sit scripturae diuinae, quam ille in heresim suam maligna interpretatione detorquet; quod faciunt et Manichei et Gnostici et Hebionitae et Marcionis sectatores et aliae hereses numero LXXX, qui de purissimo scripturarum [*]( 5 Gen. 1, 28. 9, 1 19 *Ps. 118, 67 20\' *Ps. 114, 7 21 *lJ,.. 141, 8 22 *Ps. 114, 9 ) [*](1 habeant AD,Bp.c.m2 sepulcra B 5 eius om. A 8 subliinis Aa.r, fastidio Aa.c.m2D fecit S inferna S 10 caelo sint r. S 11 quod AD demitt. Aa.c.m2; add. ergo S 13 origenis Aa.c.m2D praecepit et Aa.c.m2D praecipitat Sp.c. 18 quam quod S 20 animaiii mea A animam meam S 21 illud] aliud AD 22 domine Dax. 23 scr. diu. sit S heresin S 24 detorquit Aa.c.m2 detorquid D quid B et om. BS 25 martionis AB sectatoris Aa.c.m2D 26 heresis AD LXXX codd. triginta uel quadraginta g qui] quae B )

Illud quoque, quod adserere nititur, doleamne an rideam, nescio. doctor egregius audet docere diabolum id rursum futurum esse, quod fuerit, et ad eandem rediturum dignitatem et conscensurum regna caelorum. pro nefas! quis tam uecors et stolidus hoc recipiat, ut sanctus Iohannes baptista et Petrus et Johannes apostolus et euangelista. Esaias quoque et Hieremias et reliqui prophetae coheredes fiant diaboli in regno caelorum?

praetereo friuolam eius expositionem super tunicis pelliciis, quanto conatu quantisque egerit argumentis, ut tunicas pellicias humana esse corpora crederemus. qui inter multa ait: numquid coriarius aut scortiarius erat deus, ut conficeret pelles animalium et consueret ex eis tunicas pellicias Adam et Euae? manifestum est ergo, inquit, quod de corporibus nostris loquatur.

et, si hoc ita est, quomodo legimus ante pellicias tunicas et ante inoboedientiam et de paradiso ruinam Adam loquentem . non secundum allegoriam, sed uere: hoc nunc os ex ossibus meis et caro de carne mea? aut unde adsumptum est illud, quod diuinus sermo testatur: et iniecit deus soporem sUperAdam, et dormiuit; et sumpsit unam de costis eius et adinpleuit pro ea carnem et aedificauit costam, quam tulerat ex eo, illi in uxorem? [*]( 5 cf. Orig. crepl «pxavl fragm. 10 cf. Rom. 8,17 11 cf. Gen. 3, 21 14 Orig. jcept ytyuiv I fragm. 20 Gen. 2, 23 22 *Gen. 2, 21-22 ) [*]( 1 interpretentur AD 2 simplicitate Sp.r. 3 ipse (= ipsae) B 6 essed D fuerat B redituram Aa.c.m2D 7 concessurum Aa.c.m2D 8 hoc] ut hoc g nt] quod g 9 ysaias BS isaias S ieremias B 10 coeredes D regna AD 11 pelliceis et pelliceas Bp.c.m2 13 hum.- 16 pellic. B in mg. m2s, om. cet. 14 coriar. S scoriar. Bm2 scortiar. scripsi scorticar. Bm2 sordiscar. uel stortisar. S 16 adam eras. B et euae (eue B) corpora intelligantur B (del. m2) S 17 ergo] igitur S 19 inohed. DBS de om. A paradi(y D)si AD 21 unde] ne AD 23 super] in D 25 tullerat A ) [*]( 26* )

quis autem patienter ferat Origenem lubricis argumentationibus resurrectionem carnis huius negantem, sicut declarat manifestissime in uolumiue Explanationum primi psalmi et in aliis multis locis? aut quis audiat in tertio caelo donantem nobis Origenem paradisum et illum, quem scriptura commemorat, de terra ad caelestia transferentem et omnes arbores, quae scribuntur in Genesi, allegorice intellegentem, scilicet quod arbores angelicae fortitudines sint, cum hoc ueritas non recipiat?

neque enim dixit scripturk diuina: \'deposuit Adam et Euam in terram\', sed: eiecit eos de paradiso; et: b a bit are fecit contra paradisum, et non \'abiecit eos sub paradiso\'; et: posuit rumpheam flammeam et cherubin custodire introitum ligni uitae, et non-"ascensum"; et: fluuius egreditur ex Eden, non dixit \'descendit ex Eden\'. iste diuiditur in quattuor principia: nomen uni Phison et nomen secundi Geon.

ego, ego uidi aquas Geon, aquas, quas his oculis carnis aspicerem. iste est Geon, quem Hieremias demonstrat dicens: quid uobis et uiae Aegypti, ut bibatis aquam Geon turbidam? bibi et de magno flumine Eufrate aquas simpliciter, quas manu tangerem et ore sorbirem, non aquas [*]( 1 cf. Gen. 3, 7 12. 13 *Gen. 3, 24 15 *Gen. 2, 10-11. 13 20 *Hier. 2, 18 ) [*]( 1 aut] ut AD quae] quid A (ex qui m2) contegebant Ap.c.m2 2 commed. AS uetata Aa.c.m2D uetita cet. 5 pr. ps. expositionum S 6 audeat AD donante D 8 transferente D et B in mg. m2 arboris Aa.c.m2D genesi si AD genesi sic S 9 intellegentes AD quod scilicet S arboris Aa.c.m2D fortitudinis AD 10 recipiet AD 11 dep.] add. deus S 12 fecit] add. eos S 13 pr. et om. S et non in ras. m2B abiecit in ras. m2B adiecit AD eiecit S ait S eos om. S rompheam Ap.c.m2BS 14 lfameam B cherabim S 15 et non] non dixit S egrediebatur S 16 pr. et alt. edem AS 17 phyaon S fison A 18 secundo Ba.c.m2 secum i Da.c. pr. ego—Geon om. S ecce ego B ego S quas in mg. B 19 carneis oc. S aspicere D aspexi s iherem. S ierem. B 20 uiuatis D 21 uini D eufraten ADB enffraten S 22 manu] add. potes S tangere DS et om. S sor jire D sorberem ABp.c.m2S sorbere S )

sed dicis: (legimus, quod sanctus Paulus raptus situsque ad tertium caelum et usque in paradisum\'. bene dicis: quando ponit (tertium caelum\' et postea addidit \'et in paradisum\', ostendit alibi esse caelum et alibi paradisum. illas uero praestigias quis non statim abiciat atque contemnat dicente Origene de aquis, quae super firmamentum sunt, non esse aquas, sed fortitudines quasdam angelicae. potestatis, et rursum aquas, quae super terram sunt, hoc est sub firmamento, esse uirtutes contrarias, id est daemones? et quomodo legimus in diluuio apertas cataractas caeli et aquas inundasse diluuii, unde aperti sunt fontes abyssi et totus mundus opertus est aquis?