Epistulae

Aure audietis et non intellegetis, et cernentes aspicietis et non uidebitis. totus hic locus, sicut in euangelio saluator dicit, ad id pertinet tempus, quo ipse descendere dignatus ad terras signa Iudaeis non intellegentibus perpetrauit.

Et quoniam usque ad finem capituli explanatio multiplex sequitur et excipientes iam inpleuimus ceras, hucusque dictasse sufficiat, quia et oratio, quae non propriae manus stilo expolitur, cum per se inculta est, tum multo molestior fit, si taedium sui prolixitate congeminet, et oculorum dolore cruciati auribus tantum studemus et lingua. [*]( 4 *Esai. 6, 9 5 cf. Matth. 13, 14-15. Ioh. 12, 39-41. Act. 28, 25—27 ) [*]( 1 posse] possed (possi [sic] m2) B, om. DS possit S et W, B (s. l.), om. cet. post] per W .2 my(i)sterium FL,2Ba.c.m2 moyses 2 (corr. m2), S 3 my(i) sterium FDL,ZBa.c. 4 intellegitis LΣa.c.m2,D 6 salu. in eu. dic. DS salu. dic. in eu. S euangelium W 7 desc. dign. ad t. W dign. desc. ad t. D desc. ad t. dign. (add. est S) LZ est desc. dign. ad t. B est desc. ad t. dignatur (dignatus m2) F dign. est ad t. desc. S signaque BS et signa S 9 explanatione D 10 excipientis FDS impleuimus W explicuimus cet. ceras WB ceteras DS cetera cet. ditasse Ba.c.m2 11 proprie W 12 per] s. 1. m2 2, om. F tum multol tumulto- WS tum] tunc m2 B tam D multo (o in ras. m2) B 13 tedio F et] ut S 14 studemus WB studeamus cet. et] in W )

(17.) Septuaginta: et missum est ad me unum de seraphim; Aquila et Theodotion: et uolauit ad me unum de seraphim; Symmachus: et uolauit ad me unus de seraphim. cotidie ad nos mittitur seraphim, cotidie ingemescentium atque dicentium: o miser ego, quoniam conpunctus sum, ora purgantur et, cum a peccatis fuerint liberati, praeparant se ministerio dei.

quod autem ceteri interpretes pro \'missum esse\' \'uolasse\' dixerunt, intellege uelocem diuini sermonis aduentum super eos, qui digni societate illius iudicantur. in genere quoque diuersitas est. Septuaginta, Aquila et Theodotion seraphim neutro genere transtulerunt, Symmachus masculino. nec putandum sexum esse in uirtutibus dei, cum etiam ipse spiritus sanctus secundum proprietates linguae [*](3 *Esai. 6, 6 7 *Esai. 6, 5 ) [*](F = Veronensis XVI. 14 s. IX. ) [*](L = Coloniensis 35 s. IX. ) [*]( 2 = Tnricensis Augiensis 41 s. IX. ) [*](D = Vaticanus lat. 355 + 356 s. IX-X. ) [*](B =■ Berolinensis lat. 18 s. XII. ) [*](S = Vindobonensis lat. 746 s. XIII. ) [*]( 2 ad damasum B ad papam damasum de seraphym (-im, -in) et de calculo et de quia ibit nobis FL2 ad damasum de seraphin et calculo DS; Eieronymi nomen exhibent tituli in omnibus codd. 3 Septuaginta om. B missus BS unus BS 4 seraphym F seraphin DS syraphin L teodocion B theudotion LD et uolauit-symmachus S, om. codd. 5 unus ad me FLS 6 seraphim FB,Sp.c.m2 seraphin cet. (sic fere saepius) mitt. ad nos B ingemiscentium S ut (eras. 2) gemescentium F2 7 o miser ego] omis ergo D 9 praeperant se 2 praeparantur B mysterio D misterio B(corr.) in ministerio S 10 pro missum LD,2i.t. per missum F praemissum B praetermissum 2 mg. m2 praedictum S esse 2 mg. m2 est 2i.t. dixerint Si seq. ras. 8-9 litt. 2 11 societati Ba.c.m2 iudicantur] in ras. m2 B 13 et om. 2 theudotion LD symachus F simmachus L,2 (mm ex m), simachus S simmacns B 14 dei exp. 2 15 proprietatis L,2a.c.m2, D proprietatem DS ) [*]( LIV. llieron. Epist. 1. ) [*]( 7 )

ex quo intellegendum est, quando de superioribus disputatur et masculinum aliquid\' seu femininum ponitur, non tam sexum significari, quam idioma sonare linguae; siquidem ipse deus inuisibilis et incorruptibilis omnibus paene linguis profertur genere masculino, et cum in eum non cadat sexus.

illorum quoque, pius licet, attamen coarguendus error, qui in orationibus et oblationibus suis audent dicere: \'qui sedes super cherubim et seraphim\'. nam et super cherubim scriptum est sedere deum. ut ibi: qui sedes super cherubim, ostendere, super seraphim uero sedere deum nulla scriptura commemorat, et ne ipsa quidem seraphim circa deum stantia excepto praesenti loco in scripturis omnibus inuenimus.

(18.) Septuaginta: et in manu habebat carbonem, quem forcipe acceperat de altari, et tetigit os meum; Aquila: et in manu eius calculus in forcipe, quem acceperat de altari, et tetigit os meum; Theodotion: et in manu eius calculus in forcipe, quem acceperat de altari, et tetigit os meum; Symmachus: et in manu eius calculus in forcipibus, quem sumpserat de altari, et detulit ad os meum.

quantum ad [*](10 *Ps. 79, 2 15 *Esai. 6, 6-7 ) [*]( 1 proferatur F,B (feratur in ras. m2), S prof(ph)etatur L,Sa.c.m2, D ruach S rua D ruha B sua L, eras. 2, om. F graece] sine graece F genere S 2 xl πνεύμα] TOTINETMA S TUJIIETMA B totineuma L toti (eras. 2) pneuma Fl\' 4 sexu D 6 praefertur LS et] exp. I, om. B 8 coarguendus (quo arguendus B) est BS 9 sedet S cherubim FZ cyrubin L cherubin cet. 10 cherubim S, cet. uariant sed. deum scr. e. S ibi] ubi B sedet B 11 ostenderet D uero om. B 12 nec DS,2p.c.mS 13 instantia (ras. corr.) LB in script.] script. sanctis S 16 quem] que D de forcipe LD 17 aquila et theodotion F 18 et-meum in mg. 2 Theodotion-os meum om. S teodocion B,2 (corr. theodocio) theudotion LD 19 quem-os meum in ras. m2 B 22 et 8. I. 2 detulit eum LB ad os meum in ras. m2 B quantum] in mg. et in ras. m2 B )

forcipes quoque secundum interpretes ceteros, licet in sacerdotali semper suppellectile fuerint, diuersas gratias debemus accipere, quibus niultifarie et multis modis olim deus patribus nostris locutus est in prophetis. quia in Hebraeo pro \'carbone\' \'calculus\' legitur ceteris quoque super hoc consonantibus, uidetur mihi sermo diuinus calculi appellatione signari. sicut enim calculus genus est lapidis durissimi et rotundi et omni puritate leuissimi, ita sermo dei, qui neque hereticorum neque omnium aduersariorum potest contradictionibus cedere, calculus dicitur.

de hoc calcnlo Sephora filium circumcidit et Iesus populum purgat a uitiis; et in Apocalypsi dominus pollicetur uincentibus, ut accipiant calculum et scribatur super eum nomen nouum. uidetur autem mihi et Septuaginta in eo, quod SvOpaxa transtulerunt, idem sensisse, quod ceteri; ἂνϑραξ quippe, quem nos carbunculum interpretamur, genus lapidis fulgidi atque lucentis, [*]( 4 cf. Hier. 20, 9 6 cf. Col. 3, 9—10 7 Gal. 2, 20 et *I Cor, 15, 10 11 cf. Hebr. 1, 1 17 cf. Ex. 4, 25 18 cf. loh. 15, 3 19 cf. Apoc. 2, 17 ) [*]( 1 Hier.] israhelem L 2 carbonem (corr.) B 3 altare F uero s. I. m2 B 4 eis] sc. mysticis intellectibus (abl.), ei Bp.r.g 5 qui] quin L arcana L archana cet. penetraret F peuetrarat 2 6 ita a] ita D,2(corr.) et ita B ueterem hominem B excoquet F,Zp.c. exquoquit LB 8 quae ex qui 2 9 licet qui B 11 loco est patr. n. B 13 mihi s. l. m2 F 14 enim] s. l. 2, om. L 15 puritate 2i.t. parte 2mg.m2 leuissimi BS lenissimi cet. 18 sepphora L filium LB suum filium D filium suum cet. purgauit 2 19 apocalipsin B apocalypsis D 20 accipiat D uidentur Bp.c,m2s 21 ᾰνϑραϰα S antea codcl. 22 ἂνϑρξ S amrã ubix F amraybx L ANTPATNX (in ras. m2, fuit _..ix) 2 ANTPATHX D antrahyx B atipayx S quippe s. 1. L 23 genus est S lucentis] nitentis S ) [*]( 7* )