Epistulae

Illud quoque argumentum uestrum ferre quis possit? dicitis his uerbis: \'aliud est esse, aliud esse posse\'. esse non est in nostra positum potestate, esse autem posse generaliter dici, quod, licet alius non fuerit, tamen possit esse, qui esse uoluerit. rogo, quae est ista argumentatio: posse esse, quod numquam fuit, posse fieri, quod nullum fecisse testeris, id cuilibet tribuere, qui an futurus sit ignores, et dare nescio cui, quod in patriarchis, prophetis et apostolis fuisse nequeas adprobare?

audi ecclesiasticam simplicitatem siue rusticitatem aut inperitiam, ut uobis uidetur. loquere, quod credis; publice praedica, quod secreto discipulis loqueris. qui dicis te habere arbitrii libertatem, quare non libere, quod sentis, loqueris? aliud audiunt cubiculorum tuorum secreta, aliud nostrorum populi. etenim uulgus indoctum non potest arcanorum tuorum onera sustentare nec capere solidum cibum, quod infantiae lacte contentum est.

necdum scripsi et comminaris mihi rescriptorum tuorum fulmina, ut scilicet hoc timore perterritus non audeam ora reserare, et non animaduertitis idcirco nos scribere, ut uos respondere cogamini et aperte aliquando . dicere, quod pro tempore, personis et locis uel loquimini uel tacetis. nolo uobis liberum esse negare, quod semel scripseritis. ecclesiae uictoria est uos aperte dicere, quod sentitis. aut enim idem responsuri estis, quod et nos loquimur, et nequaquam eritis aduersarii sed [*](21 cf. Hebr. 5, 12 ) [*]( 1 pos Mn 4 et] nec n 6 ass. Mp 9 est-posse] est (s.l.) esse posse (s.l. a.liud esse add.)M 10 dicit J) 11 alius] aliquis p 12 fuerit g 15 profetis A in prophetis n et om.c adpr. An appr. eet. 16 aut] audi p 17 disc. tuis n 18 arb.] liberi arb. M 19 eloqueris M 20 rostrorum g 21 archanorum n,.pa.c. 23 nescriptorum (ne exp.) n flumina n 24 animaduertis da.c.,p animaduertisti M aduertisti n 26 discere Mp.c. loquemini L1, .ţ>a.c. 27 scripsistis M ecclesiae uictoria est om..ţ> 28 enim om.n ) [*]( LVI. Hieron. Epist. III, Hilberg. ) [*]( 17 )

minamini nobis responsionem, quam uitare nullus potest, nisi qui omnino non scribit. unde nostis, quid dicturi simus, ut responsionem paretis? forsitan uestra dicemus et frustra ingenii uestri acuitis stilum. Eunomiani, Arriani et Macedoniani nominibus separati, inpietate concordes nullum nobis laborem faciunt; loquuntur enim, quod sentiunt. sola haec heresis est, quae publice erubescit loqui, quod secreto docere non metuit. magistrorum silentia profert rabies discipulorum. quod audierunt in cubiculis, in tectis praedicant, ut, si placuerit audientibus, quod dixerunt, referatur ad gloriam magistrorum, si displicuerit, culpa sit discipuli, [*]( ã ) non magistri. ideo creuit uestra heresis et decepistis plurimos maximeque eos, qui adhaerent mulieribus et sciunt se peccare non posse, quia semper docetis, semper negatis, et audire meremini illud propheticum: gloria illis in partubus et parturitionibus. da illis, domine. quid dabis illis?

uuluam sterilem et ubera arentia. feruet animus, non possum uerba cohibere. epistolaris angustia non patitur longi operis magnitudinem. nullius in hoc opusculo nomen proprie tangitur; aduersus magistrum peruersi dogmatis locuti sumus. qui iratus fuerit atque rescripserit, suo quasi mus prodetur indicio ampliora in uero certamine uulnera suscepturus.

Multi anni sunt, quod ab adulescentia usque ad hanc aeta-, tem diuersa scripsi opuscula, semperque habui studium audientibus [*]( 12 cf. Luc. 12, 3 18 *Os. 9, 11 19 *Os. 9, 14 ) [*]( 1 nostra na.c.m2 uincimus A 3 blasfemia An 4 sua om.M blasfemum A blasfemium (i del.)n 6 qui ex quod M scripsit p sumus Mn 7 forsitam Aa.c. dicimus A.Ma.c. 8 acuetis g eunomiiiiani A arriani (1alt. r exp.) A et om.ç: machedoniani M 10 loquntur n locuutur ltJp 11 silentia(u s.l.)m n 13 auditoribus g dixerint n 14 magistri M si- mag. om.M 17 docetis semper, negatis semper n 18 illut profeticum A gloriam g illius M,om.g parturionibus n 21 pr. non] nec g epistularis .J,.ţ.Ja.c. 23 aduersum A qui si n 24 iratus] locutus n quasi mus] quasi unus Ma.c. qui sit n 26 quo n adulesc. ex adulisc. An 27 habui-- p. 260, 6 ore exciderunl inA studio g )

aut enim bona erunt et contradicam eorum calumniae aut reprehensibilia et confitebor errorem malens emendare quam perseuerare in prauitate sententiae. et tu ergo, doctor egregie, aut defende, quod locutus es, et sententiarum tuarum acumina adstrue eloquio subsequenti, ne, quando tibi placuerit, neges, quod locutus es, aut, si certe errasti quasi homo, libere confitere et discordantium inter se redde concordiam.

in mentem tibi ueniat tunicam saluatoris nec a militibus fuisse conscissam. fratrum inter se cernis iurgia et rides atque laetaris, quod alii tuo nomine, alii Christi appellentur. imitare Ionam et dicito: si propter me est ista tempestas, tollite me et mittite me in mare. ille humilitate proiectus est in profundum, ut in typum domini gloriosius surgeret; tu superbia ad astra sustolleris, ut de te loquatur Iesus: uidebam satanan quasi fulgur de caelo cadentem.

Quod autem in scripturis sanctis iusti appellantur ut Zacharias et Helisabeth, Iob, Iosaphat et Iosias et multi, quorum nominibus sacra scriptura contexta est, quamquam in promisso opere plenius — si dominus gratiam dederit — dicturus sim, tamen in praesenti epistula hoc breuiter strinxisse sufficiat, quod iusti appellentur, non [*]( 3 I Cor. 1, 19 4 *I Cor. 1, 25 14 cf. loh. 19, 24 17 *Jon. 1, 12 20 *Luc. 10, 18 ) [*]( 5 est om.n se ita p 6 ut ex et M cartulas n,$a.c.; add. ex integro g 7 repperierunt na.?. 11 astrue p astruae lalt. a exp.) M 12 placuerit om.A! 13certeom.fi 14 mente n tonicam Mp.c.m2\\add. conscissam n 15 conscissam om.n 16 appellantur M 17 est om.Mn 18 pr. me om.Mn alt. me om.ç 19 deiectus g gloriosus n resurgeret g 20 per superbiam n p.c.m2p 21 satanam p quasi fulgur om.Jf sicut g fulgor n cad. de coelo g 22 multi iusti g appellentur g ut] et M 23 elisabeth M elishabet n 24 sancta M 25 grato dom. g ds M 26 perstrinxisse g appellantur n ) [*]( 17* )

denique et Zacharias silentio condemnatur et Iob suo sermone reprehenditur et Iosaphat et Iosias, qui iusti absque dubio scripti sunt, iecisse narrantur, quae domino displicerent. quorum alter inpio auxilium tulit et correptus est a propheta, alter contra praeceptum domini ex ore Hieremiae occurrit Nechao, regi Aegyptio, et interfectus est, et tamen uterque iustus appellatur. de ceteris non est huius temporis scribere; neque enim a me librum [sed epistulam] flagitasti, qui dictandus ex otio est, et omnes oppositiones eorum Christi auxilio destruendae. quod nobis sanctarum scripturarum testimoniis adserendum est, in quibus cotidie credentibus loquitur deus.