Epistulae

per hanc enim apostolicam diuinam claramque sententiam satis euidenter elucet neminem ire in mortem nisi per Adam, neminem in uitam aeternam nisi per Christum. hoc est quippe \'omnes\' et \'omnes\', quia, sicut omnes homines per primam, hoc est per carnalem, generationem pertinent ad Adam, sic omnes homines ad secundam, id est spiritalem, generationem ueniunt, quicumque ad Christum perueniunt.

ideo ergo dictum est et hic \'omnes\' et ibi \'omnes\', quia, sicut omnes, qui moriuntur, non nisi in Adam moriuntur, ita omnes, qui uiuificabuntur, non nisi in Christo uiuificabuntur. ac per hoc, quisquis nobis dixerit quemquam resurrectione mortuorum uiuificari nisi in Christo, tamquam pestis communis fidei detestandus est. item, [*]( 13 *I Cor. 15, 21—22 ) [*]( 1 compensatione M illa om. ADM ista Õ 2 nisi etiam om.A etiam] eam $ 3 grauissimo cruciatus (sdel.m2)d cruciatos $ xpiani $ 4 societate $ *expirauit A 5 et insuper d praeparanda d de om.õ 6 operis ADMa.c. 8 prode est (alt. e del.) a 9 ullo $ 10 agitur nunc A agebatur ex agebant iraD 11 ut hoc A 14 hom. om.A 16 omnes del. uid.A uiuificantur o 18 alt. nem.] nem. ire tyADM 19 et omnes om.a 21 sic] si Õ omnes] ut nec (et omnes m2)ii 23 quia sic. omnes om.A 24 alt. qui] si a uiuificantur a 25 uiuificantur d ac] hac aa.c.y t 26 nobis] non AD,Ma.c.m2 resurrectione A in resurrectione ç nisi] non (eras.M) posse nisi ADM posse nisi g )

qui autem non uiuificantur m Christo, restat, ut m ea condemnatione maneant, de qua dicit apostolus: per unius delictum in omnes homines ad condemnation e m. cui delicto obnoxios paruulos nasci et omnis credit ecclesia et ipse iam contra Iouinianum disputans et exponens Ionam prophetam, sicut paulo ante commemoraui, fide ueracissima definisti. credo et in aliis locis opusculorum tuorum, quae uel non legi uel in [*]( - 5 praesentia non recordor. huius igitur damnationis in paruulos causam requiro, quia neque animarum, si nouae fiunt singulis singulae, uideo esse ullum in illa aetate peccatum nec a deo damnari ali- 15 quam credo, quam uidet nullum habere peccatum. )

An forte dicendum est in paruulo carnem solam esse peccati, nonam uero illi animam fieri, qua secundum dei praecepta uiuente in adiutorio gratiae Christi et ipsi carni edomitae ac subiugatae possit incorruptionis meritum comparari ?

sed quia in paruulo anima nondum id agere potest, si Christi acceperit sacramentum, per hanc gratiam carni eius adquiritur, quod illius moribus nondum potuit; si autem sine illo sacramento anima paruuli exierit, ipsa quidem in aeterna uita erit, unde eam nullum peccatum potuit separare, caro uero eius non resurget in Christo non percepto ante mortem illius 25 sacramento ? [*]( 7 *Rom. 5, 18 11 paulo ante] = cap. 6 17 cf. Rom. 8, 3 ) [*]( 1 uiuificantur d etiam] et A 2 sacramento eius participationis A 3 apostolicam ADM 4 cum exp.D 5 qui$alter J omn. uiu. A 6 uiuificatur ADM utom.3 eadem (ex eodem M) damnatione ADM ea om-d 7 maneat aa.c.m2ADM remaneant A 8 in eras.AM 10 iuuinian.β iouian. %A et om.õ ihonam !p 11 uerissima A 13 praesenti a damnationem $ paruolis β paruulis A 15 illa] ulla dAD 17 est om.A solam causam g 18 quae iia.c.õ praeceptum A 19 et ipsi-21 Christi om.A et domitae Ma.c.m2 adomitae A subiunctae Ma.c. subiectae A 20 conpo(u rra)tari d eonpensari β in om.Ma.c.m2 anima om.% id ag. nond.β 21 sij nisi AftDM acceperat β 22 carni om.% 23 ullo β et ipsa <P 24 erit] est $ nullam Da.c.,om.ii separari D 25 huius $ pr. non om. A resurgit osurget õa.c. a. mort. illius] eius a. mort. A )

Hanc opinionem numquam audiui, numquam legi, sed plane audiui et credidi, propter quod et locutus sum, quia ueniet hora, quando omnes, qui sunt in monumentis, audient uocem eius et procedent, qui bona fecerunt, in resurrectionem uitae — ipsa est, de qua dicitur: et per unum hominem resurrectio mortuorum, ipsa est, qua in Christo omnes uiuificabuntur —, qui autem male egerunt, in resurrectionem iudicii.

quid hic ergo de illis infantibus intellegendum est, qui, priusquam possent agere uel bene uel male, sine baptismo corpore exuti sunt? nihil hic de talibus dictum est. sed si caro eorum ideo non resurget, quia nec boni aliquid egerunt nec mali, nec illorum resurrectura est, qui percepta baptismi gratia in illa aetate defuncti sunt, in qua nihil bene uel male agere potuerunt. si autem illi inter sanctos resurgent, id est inter eos, qui bene egerunt, inter quos et illi resurrecturi sunt nisi inter eos, qui male egerunt, ne aliquas humanas animas credamus corpora sua non recepturas siue in resurrectionem uitae siue in resurrectionem iudicii? quae sententia, priusquam refellatur, ipsa nouitate iam displicet.

deinde quis ferat, si credant se illi, qui ad baptismum cum suis paruulis currunt, propter carnes eorum, non propter animas currere ? beatus quidem Cyprianus non aliquod decretum condens nouum sed ecclesiae fidem firmissimam seruans ad corrigendos eos, qui putabant ante octauum diem natiuitatis non esse paruulum baptizandum, non carnem sed animam dixit non esse perdendam et mox natum rite baptizari posse cum suis quibusdam coepiscopis censuit. [*]( 2 *Ps. 115, 1 3 *Ioh. 5, 28 6 *I Cor. 15, 21 7 *1 Cor. 15, 22 22 cf. Cyprianus epist. 64, 2-6 p. 718-21 H. ) [*]( 2 plane] plenam ^ audi g 3 uenit M 4 in mon. sunt ADMA 5 procedunt AMa.c.m2,D bona] bene atyfaAp.c. 6 de qua-ipsa est orn.A 7 est om.ty 9 cogerunt g 10 possint d possunt !)8 11 pr. uel om.A bonum β exsuti sumus J 12 hic om.A sed om. a 13 fecerunt tyADM 14 aetate om.A quid D 15 mala D sanctos in ras.M eos AD 17 ne] neque $ 18 receptura da.c.A repturas g resurrectione a 19 resurrectione äβΡ 20 iam om.A qui sperat AA 21 se om.A quia babtismum D 23 firmatissimam g 24 seserbans β corrigendum tyADM, Aa.c. 25 paru. om.A 26 dixi A non om.3 possem dum sui $\' )

Sed contra Cypriani aliquam opinionem, ubi, quod uidendum fuit, fortasse non uidit, sentiat quisque, quod libet; tantum contra apostolicam manifestissimam fidem nemo sentiat, qui ex unius delicto omnes in condemnationem duci praedicat, ex qua condemnatione non liberat nisi gratia dei per Iesum Christum, dominum nostrum, in quo uno omnes uiuificantur, quicumque uiuificantur, contra ecclesiae fundatissimum morem nemo sentiat, ubi ad baptismum, si propter paruulorum sola corpora curreretur, baptizandi offerrentur et mortui.

Quae cum ita sint, quaerenda causa atque reddenda est, quare damnentur animae, quae nouae creantur singulis quibusque nascentibus, si praeter Christi sacramentum paruuli moriantur. damnari enim eas, si sic de corpore exierint, et sancta scriptura et sancta est testis ecclesia. unde illa de animarum nouarum creatione sententia, si hanc fidem fundatissimam non oppugnat, sit et mea, si oppugnat, non sit et tua.

Nolo mihi dicatur pro hac sententia debere accipi, quod scriptum est: qui finxit spiritum hominis in ipso et: qui finxit singillatim corda eorum. aliquid fortissimum atque inuictissimum requirendum est, quod nos non cogat deum credere ullarum animarum sine culpa aliqua damnatorem. nam uel tantundem ualet uel plus est forsitan creare quam fingere et tamen scriptum est: cor mundum crea in me, deus. nec ideo putari potest anima hoc loco optare se fieri, priusquam aliquid esset.

sicut ergo iam existens creatur innouatione [*](3 cf. Rom. 5, 18 5 Rom. 7, 25 6 cf. 1 Cor. 15, 22 18 *Zach. 12, 1 19 Ps. 32, 15 23 Ps. 50, 12 ) [*]( 1 ubi] uidi$2 fuit] add. quod ille 9($uidi A quisquis A 3 sentit$quae g 4 in omnes A condemnatio 5 duci] duo A 6 oms uiuificatur D 7 quic. uiu. om.a ecclesiae] oms A fundamentum g 8 sola paru. g,Mp.c.m2 paru. om.AD,Ma.c.m2 9 curritur A offerentur AôA offentur D 10 est atque redd. ADM 11 damnantur ADM noue A noua Ma.c.m2D noba$12 moriuntur ADA,Ma.c.m2 14 eccl. test. !p creationem D conditione$15 sententiae iia.c. -am D 16 obpugnatio (io eras.M)- ADM 17 nam nolo a pro hac sent.] prophete sentiam !p hanc D 21 animo om.A damnatorum A_.i\\fa.c.m2 22 iam a ualet et ADM 23 et om. a tam Ô est om.ô 24 potest] putem g animam $ se ex si m2a 25 esset] ee A )

nam sicut conuertitur, inquiunt, puluis in terram, sicut fuit, et tamen caro, de qua hoc dictum est, ad hominem non reuertitur, ex quo propagata est, sed ad terram, unde primus homo factus est, sic et spiritus ex illius unius spiritu propagatus non tamen ad eum reuertitur sed ad dominum, a quo illi datus est.

uerum quia hoc testimonium ita pro istis sonat, ut non omni modo huic opinioni, quam defendi uolo, uideatur esse contrarium, admonendam tantum credidi prudentiam tuam, ne talibus testimoniis ex his angustiis me coneris eruere. nam licet nemo faciat optando, ut uerum sit, quod uerum non est, tamen, si fieri posset, optarem, ut haec sententia uera esset, sicut opto, ut, si uera est, abs te liquidissime atque inuictissime defendatur.