Epistulae

hoc dico, ut, etiam si clericatus te titillat desiderium, discas, quod possis docere, et rationabilem hostiam offeras Christo, ne miles ante quam tiro, ne prius magister sis quam discipulus. non est humilitatis meae neque mensurae iudicare de ceteris et de ministris ecclesiarum sinistrum quippiam dicere. habeant illi ordinem et gradum suum, quem si tenueris, quomodo tibi in eo uiuendum sit, editus ad Nepotianum liber docere te poterit. nunc monachi incunabula moresque discutimus et eius monachi, qui liberalibus studiis eruditus in adulescentia iugum Christi collo suo inposuit.

Primumque tractandum est, utrum solus an cum aliis in monasterio uiuere debeas. mihi placet, ut habeas sanctorum [*](2 cf. Num. 14, 33-34 etc. 3 cf. Ex. 3,1 4 cf. Matth. 4, 18-20 etc. 7 cf. Lue. 9, 23 cf. Matth. 10,10 9 cf. Rom. 12,1 14 cf. epist. Lll ) [*]( 1 dicitur ra.c.m2HD; add. at s.l.m2N est et sol. paradisus J1 est et sol. paradysus est V et sol. paradisus (-dissus G -dysus HPNt) est cet. quid desid.] monachus non desiderit ^—ret m2) r 2 frequentium C presentium H singo(n m2)laritate ci(e »i2)nsetur r 3 moses G 5 gennesar D genessar G gennesareth fJ genezareth C\'P generareth P 6 habentes 1JPIJI retem G rete et H et rete in V et e D secuti sunt P protinus om.H 7 relinquae(e H)- runt GH cottidie (-ae H) GH cotidiae (a exp.)P quotidie CB ne] nec GNt 8 in manu om.P manu Nt in manibus G haec P clericatur H,om.C titillat te D te om.G\'P 9 titillat W telleat H tillat V dicas C dicere C rationabilem (—les Np.c.) hostias (sic)HNt rationalem GD,Ba.c.m2 10 xpo offeras B ne miles-11 disc.] caue, ne ante magister quam discipulus, ante miles uelis esse quam tyrojP tyro codd.praeterCB prior D,om.H 11 quam] antequam HDB non est enim H 12 ceteris] clericis f sinistro V aliquidP 13 habentD illi ordinem] etilliomniaff suum et gradum P 14 in eo tibiHP 15 potest D 16 adulesc. GD adulisc. VHP adolesc. cet. 17 colla suaH 1smonasteriis2V £ 19mihi—p. 128,1 doceas om.G mihi-habeas om.H mihi quidem g habeat C sanctorum] sacrum V; seq. littera g non deleta H )

in solitudine cito subrepit superbia et, si parumper ieiunauerit hominemque non uiderit, putat se alicuius esse momenti oblitusque sui, unde quo uenerit, intus corpore lingua foris uagatur. iudicat contra apostoli uoluntatem alienos seruos; quod gula poposcerit, porrigit manus; dormit, quantum uoluerit, facit, quod uoluerit; nullum ueretur, omnes se inferiores putat ciebriusque in urbibus quam in cellula est et inter fratres simulat uerecundiam, qui platearum turbis conliditur.

quid igitur? solitariam uitam reprehendimus ? minime, quippe quam saepe laudauimus. sed de ludo monasteriorum huiusce modi uolumus egredi milites, quos rudimenta, non terreant, qui specimen conuersationis suae multo tempore dederint, qui omnium fuerunt minimi, ut primi omnium fierent, quos nec esuries nec saturitas aliquando superauit, qui paupertate laetantur, quorum habitus, sermo, uultus, incessus doctrina uirtutum est, qui nesciunt secundum [*]( 7 cf. Rom. 14, 4 15 cf. Matth. 19, 30 etc. ) [*]( 1 doceat C et] ut B absque] caue ne sineP ductoreCB ductoremfi 2 numquam — statimque] et r in part. tibi alt. GDB tibi in alt. part. V in part. alt. TP tibi in part. alt. cet. alteram (m exp.)D decl.-pateas] declinans errorem patiaris r 3 errore HlJ plusquae Ta.e.m2H plus P non plus DC ne plus B ambulans tfP est om.H 4 ut GH et TB aut Nt ne DC, om.f/Ptf7 ne aut g moramque yPDCB aut moram Tg faciendo V dor- mias G subripit H,Pp.c.Ba.c. 5 ieiunaueris H que om.H 6 alic. esse mom. se putatAftf unde et quoCg 7 corpore] corde DC (post corpore suppl. manens) foris lingua DB lingua] mente H foras \'P uoluntatem (add.s.l. apostoli)G 8 quod] si ad quodC quo g poposcit V uoluerit g porriget VH porrigat C,Ba.c. manu si Ga.c. manumGp.c.yCWB 9 null. uer., facit quod uol. g faciunt quod uoluerint Va.c. in mg. inf., om.GHP inferiores se g -se om.H 10 orbibus 1J cellulam H cellulis W cella DCB est] demoraturlf et om.HP 11 uerecundia Gt turbis] turpi circuitu G colluditur C circumluditur G 12 quippe pos/laud. ponit Ba.c.,om.P 13 laudabimus DBlaudamusaiVtfa,Pa.c. 13 huiusmodiH 14 rudimenta] h(om.C)eremi dura rudimenta DCB qui] illi aliorum debent esse doctores, qui r spec(t C)iem TDC 15 tempore] desinilP dederint] de(di m2)dicerent r dedicerent V dederit t qui] et H min. fuerint \'P fuerint DCWt 16 fierint Ta.c.m2HD aliq. nec sat. 1JCP 17 superauerit Nt superant C qui in G quia B laetatur NWa.c. 18 uirtutis ex uirtus m2T non sciunt H )

Vidimus nuper et planximus Croesi opes unius morte deprehensas urbisque stipes quasi in usus pauperum congregatas stirpi et posteris derelictas. tunc ferrum, quod latebat in profundo, supernatauit aquae et inter palmarum arbores Merrae amaritudo monstrata est. nec mirum: talem et socium habuit et magistrum, qui [*](2 egentium famem suas fecit esse diuitias et miseris derelicta in suam lo miseriam tenuit. quorum clamor tandem peruenit ad caelum et patientissimas dei uicit aures, ut missus angelus pessimo Nabal Carmelio diceret: stulte, hac nocte auferent animam tuam a te; quae autem praeparasti, cuius erunt? )

Uolo ergo te et propter causas, quas supra exposui, non habitare cum matre et praecipue, ne aut offerentem delicatos cibos rennuendo contiistes aut, si acceperis, oleum igni adicias et inter frequentiam puellarum per diem uideas, quod noctibus cogites. numquam de manu et oculis tuis recedat liber, psalterium discatur ad [*](6 d. IV Reg. 6, 5-7 7 cf. Ex. 15,23. 27 11 cf. I Reg. c. 25 12 *Luc. 12,20 ) [*]( 1 quasdam y,om.HNt ob(p B)pugnantium yWb expurgationum G pu- gnantium cet. 2 confligere G ut] nec V et eras. B uulgi] uiles 1J 1JI faciant sui Nt 3 faciunt H,Da.e. et] ut DCB lucra sect. VW 4 chroesi Nt crisi 17 a.c.m2 crisy W crisici H opus H unus C 5 orbisque NtB quas fJH, om.G usumyW styrpi H 6 iacebatV profundumHW fundoG 7 aqua V inter palmarum] ex myrrarum aquas H arboris H merrae G mirrae W, B (ex mirae) murrae V myrrae(-e) cet. 8 nec mirum] nimirum V pr. et s.l.N,om.H et mag. habuit C qui in ras. m2B atque DC 9 fames D,1JI (ex fame m2) facit H et diuitias W miseris] que miseris essent B del(l eras.)relictas H sua t 10 ten. mis. C reseruauit mis. g uenit Nt. 11 pessimo (el. I Reg. 25, 3) fJp.e.m2HNt pessimus cet. 12 carmeloG carmelis(s eras.)B cornelo C aufertur a te anima tua G animam tuam auferant a te H 13 praeparastis C parasti GNt 15 uolo-1S cogites] religiosus inter mulieres habitare non debet, ne die uideat, quod nocte cogitet r uolo] ut H exposuimus DB 16 et] aut H aut ne C ne G,om.H offerente DCNt rennuente t renuntiando V renuendo g 17 accipiasfl oleum om.t adicias] accipiasH frequentiaHt 18 die G nocte V in uocte Nt 19 manu tua 1J tuis om.il recedat-p. 130, 1 uerbum] discedat liber psalterii ad uerbum C liber psalterii discedat ad uerbum D recedat liber psalterium ad uerbum discatur ad uerbum H disc. psalt. g psalterium ex psalmorum V ) [*]( LVI. Hieron. Epist. III, Hilberg. ) [*]( 9 )