Epistulae

nec sine spiritu sancto prophetauerunt prophetae et uerbo domini caeli firmati sunt et spiritu oris eius omnis uirtus eorum; et, quicquid patris et filii est, hoc idem et spiritus sancti est et ipse spiritus, cum mittatur a patre et pro filio ueniat, in alio atque alio loco spiritus dei patris et Christi spiritus appellatur.

unde et in Actibus apostolorum, [*]( 4 * Act. 2, 4 6cf. Ioh. 3,8 7 cf. Ioh. 14,16.26 et 15,26 9*IICor.l,3 15 Ps. 50,13 16 cf. Dan. 4,5 18 Ps. 109,1 20Ps.32,6 25 cf. Act. 19, 1-7 1 dimittuntur eis IIDC detinueritis D detenta ΠDC 2 sunt IIDC discederent C de] ab IIDC hieru(o ZT)solimis ΠϐΦ iherosolimis B 3 sed ex et m2B spir.] patris TIa.c.DC,B in ras.m2 postea (ea del.) D post B quod] quam D 5 aliis linguis loqui A . loqui s.l.DB (m2) uariis Dp.e.m2C, Ba.c.m2 6 illis TIDCB 7 ubi uult spirat Π utroque loco paraclytum A.Πp.c.m2 paraclitum IIa.v.m2DΦΒ paraclitum—paracletum 93 9 inde A miserationis 93$ 10 totius s.l.\'.8 sin autem TLD; add. et TIDC 11 tert. consol.] add. est C 12 baptizatur D 13 consol. et diu. IID 14 ergo] eorum g hic s.l.\'.8 15 sed ow.$etiam C orat IID 16 danielCJS 18 dno ex do Π ad fQCB ponam] add. omnes AD,s.l.ϐ B 20 sancto spir. ϐ sancto om.B di A 21 fundati AB omnisque IIa,r. 22 patri s 23 pr. et s.l.m2Il,om.A ipse -spir. sanctus C mittitur Aa.c.m2II 24 pro om.C,Ba.c.m2 a s.l.m2B ueniat] mittitur g atque in s loco s.l.m2B ) [*](32* )

Quid significet illud, quod apostolus Paulus disputat ad Romanos scribens: qui d er g o dicimus? numquid iniqui t a sap u d deum? a b sit usque ad eum locum, ubi ait: nisi dominus sab a oth r eliqui s s et nobi s semen, sicut Sodoma facti essemus et sicut Gomorra similes fuissemus. — Omnis quidem ad Romanos epistula interpretatione indiget et tantis obscuritatibus inuoluta est, ut in intellegenda ea spiritus sancti indigeamus auxilio, qui per apostolum haec ipsa dictauit; sed praecipue locus hic, in quo quidam uolentes dei seruare iustitiam ex praecedentibus causis dicunt electum in utero Rebeccae Iacob et abiectum Esau, sicut et Hieremias et Baptista Iohannes eliguntur in utero et ipse apostolus praedestinatur in euangelium, antequam nascatur.

nobis autem nihil placet, nisi quod ecclesiasticum est et publice in ecclesia dicere non timemus, ne iuxta Pythagoram et Platonem et discipulos eorum, qui sub nomine Christiano introducunt dogma gentilium, dicamus animas lapsas esse de caelo et pro diuersitate meritorum in his uel illis corporibus poenas antiquorum luere peccatorum. multoque melius est simpliciter [*](5 cf. Act. 5, 4 8 *Rom. 9,14 10 Rom. 9, 29 16 cf. Gen. 25, 23 17 cf. Hier. 1, 5 cf. Luc. 1, 13-17 18 cf. Act. 9,15 ) [*]( 2 et in B 3 baptismum A spiro sancto etenim (enim C) IIDC enim spiro sancto g 5 annaniae ΠϐΦ saphirae Πϐ sapbyre$safyria (i m1 insertum)A 6 sunt A deo] desinitO 7 quid ex quod m2A quod s.l.m2B 8 dicemus Ap.c.B 9 locum om.D dom. ait nisi s 10 sabaot s sabahotD 11 fuissemus s \' 12 interpretationem D 13 obuoluta IIa,c.m2DB in 58Ø, Bs.l.m2 ad As.l.m2,om.IlD intellegendi IID intelligendam g 14 eam g apostolos IIa.c.D 15 hic om. Φ 16 reseruare A 17 rebecche B alt. et s.l.ϐ,om.Φ baptista s.l.II,om.D 18 eleguntur IIa.r.ϐDΦ apost.] add. paulus IIs.l.m2,ϐΦΒ praedist. (prod.Φ) AIIa.c.ϐΦ euangelio A58 19 nasceretur A 20 publ. in eccl.] in ecclesiastica s nec B 21 pithag. D pitag. B phytag. AØ phitag. ΙΙϐ xpano ex xpo m2B 22 gentium IIa.c.m2D de caelo esse IID esse s.i.93 23 diuersitatibus IID uel om.$ uel in g poenis s 24 diluere (di eras.) II )

dicamus igitur, ut possumus, et apostolicae uoluntatis sequentes uestigia ne puncto quidem, ut dicitur, atque ungue transuerso ab illius sententiis recedamus. fleuerat supra et dolori suo et conscientiae testem inuocauerat spiritum sanctum, quod fratres sui et cognati secundum carnem, id est Israhelitae, dei filium non recepissent, quorum fuit adoptio et gloria et testamenta et legislatio et cultura et promissio, ex quibus etiam ipse Christus secundum carnem de Maria generatus est uirgine, et tam continuo cordis dolore torquetur, ut ipse optet anathema esse a Christo, id est solus perire, ne omne Israheliticum genus pereat.

et quia hoc dixerat, statim uenientem e regione praeuidet quaestionem:\' quid ergo dicis? omnes, qui ex Israhel sunt, perierunt ? et quomodo tu ipse et ceteri apostoli et infinita Iudaici populi multitudo Christum dei filium recepistis?\', quam ita soluit: Israhel in scripturis sanctis dupliciter appellatur et in duos diuiditur filios: in unum, qui iuxta carnem est, et in alterum, qui iuxta repromissionem et spiritum. Abraham duos habuit filios, Ismahel et Isaac. Ismahel, qui secundum carnem natus est, hereditatem patris non accepit; Isaac, qui de repromissione generatus est ex Sarra, semen dei appellatur. scriptum est enim: in Isaac uocabitur tibi semen, id est: non, qui 25 filii carnis, hi filii dei, sed, qui filii sunt repromissionis, isti aestimantur in semine. [*]( 6 cf. Rom. 9,1—5 9*Rom. 9, 4 23 Gen. 21,12 et *Rom. 9, 7—S ) [*](2 refugire s effugere II efmgire D dum] diu s 3 hibeas s nemas Ba.c.m2 nemias Da.r. egy(i B)ptiaque DB aegyptiarumϐΦ 4 apostolorum Aa.c.m2 5 ueritatis II punctum g 6 unguem transuersum g 7 dolore ϐa.c.m2Φ doloris IIϐp.c.m2 sui IIp.r.,om.ϐΦ et om.A consc.] add.s.l.m2 que A consc. suae (sue s.l.m2B) TIDB 8 israheliticę Aa.c.m2 10 testamentum s 11 promissa AØB etiam et s 13 torquitur 93$est (st in ras.m2) B 14 israhelitico s e reg. uen. A 15 praeuidit AD dices s 16 alt. et s.l.m2B 17 mult. pop. A 19 carnem] repromissionem et spiritum IID ests.l.s et om.D in om.AD alium IID 20 qui s.l.ll,om.D repr. et spir.] repr. et spiro est B carnem estH carnem D abraam B 21 pr. hismahel$BDB Ismael j alt. his- mahel 93,$a.r. Ismael ç et ismahel B 22 accipit s de repr. gen. ex sarra est B de sarra ex repr. gen. est D generatus ex natus 93 23 sara II 25 hii Dp.c.$B his93 filii sunt] sunt filii g 26 promissionis A existimantur? )