Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

si enim hoc feceris, et te et illum familia uniuersa cantabit, uos cunctorum digiti denotabunt, ipsa quoque soror aut adfinis siue cognata, quae in adulationem tui sanctum et nonnum coram te uocant, cum se paululum conuerterit, portentosum ridebit maritum. sin autem sola ieris - quod et magis aestimo -, utique inter seruos adulescentes, inter maritas feminas atque nupturas, inter lasciuas puellas et comatos linteatosque iuuenes furuarum uestium puella gradieris. dabit tibi barbatulus quilibet manum, sustentabit, [*]( 2 germanam IW et fratrem D se] si KT 3 alienis la.c. inter alienos W interseris KP ut ex in m2B; add. et s.l.m2I te om.K pr. et om.IDB nouerit KXV 4 sin B 5 psaltim W siautemTP 6 pallis KT robore P,WBa.c. 7 amor W 8 solius B aff. ux. S 9 te praet. IB suburbana (- nas m2P-narum B) KPB, add. rura cet. uill.] s.l. add. gra W 10 adf. ID af. W aff. cet. (cf. 117) pr. et] atque D genus] eras. IW, cm.D generis B circuire W .11 consubr. K,IBa.c.m2 consobr. cet. 12 adsaeculaZi adsecla D assecla Bp.c.m2 et adseculataTF et s.l.m2I,cm.DB 13 optare W te ergo WB 16 et te] ecce K 17 denut. D denud. I adfines Wa.c. affinis (af s.l.) B 18 adulatione W sanctam Wp.c.m2 nonnam W 19 paulatim D conuerterit ΚΨ auerterit W auerterint cet. portentuosum (r s.l.m2 et tuosum in ras. m2B) IDB portentus sum P portento W subridebit W ridebunt IDB 20 sin ex si I sint K extimo B existimo g 21 mari- tatas I,WDp.c. maritos Wa.c. nupturias K nuptorias P 22 comatas Wp.c m2 1 linteatusque K lintiatosque (-tasque m2) 1V lin (lit wi25)iatosque IDB (cf.I Cic. 11 Cat. 22 nelis amictos, non togis) 23 gradiens Wp.c. barbatus KP )

429
lassam et pressis digitis aut temptabitur aut temptabit.

erit tibi inter uiros matronasque conuiuium: expectabis aliena oscula, praegustatos cibos et absque scandalo tuo in aliis sericas uestes auratasque miraberis. in ipso quoque conuiuio, ut uescaris carnibus, quasi inuita cogeris, ut uinum bibas, dei laudabitur creatura, ut laues balneis, sordibus detrahetur; et omnes te, cum aliquid eorum, quae suadent, retractans feceris, puram, simplicem, dominam et uere ingenuam conclamabunt.

personabit interim aliquis cantator ad mensam et inter psalmos dulci modulatione currentes, quoniam alienas non audebit uxores, te, quae custodem non habes, saepius respectabit. loquetur nutibus et, quicquid metuet dicere, significabit affectibus. inter has et tantas inlecebras uoluptatum etiam ferreas mentes libido domat, quae maiorem in uirginibus patitur famem, dum dulcius putat omne, quod nescit. narrant gentilium fabulae cantibus sirenarum nautas in saxa praecipites et ad Orphei citharam arbores bestiasque ac silicum dura mollita. difficile inter epulas seruatur pudicitia. nitens cutis sordidum ostentat animum.

Legimus in scolis pueri — et spirantia in plateis aera [*](14 cf. Hom. Odyss. XII 166 sqq. etc. 15 cf. Horat. c. I 12, 7 sqq. etc. 18 cf. Verg. Aen. VI 847. ) [*]( 1 et erit W 2 spectabis ID pectabis Bp.c.m2 osc.] add. ac in marg. m2l 3 et non Bp.c.m2 syricas D siricas W siri*cas (iri in ras. m2) B 4 carn.] add. et s.l.I quasi om.B 5 cogeris in ras. m2B,s.l.I laudatur IDB creator (exp.) creatura B laueris (s s.l.) W 6 detrah (h om.B)itur IDB quae s.l.m2B, om.SD 7 suadent etD retractans (s.l.Z-ant D) si (eras. B) l\'DB retrectans W si retrectans g domnam K dno Ba.c.m2 8 cantor IDB 9 modulamine g alienas appetere W 10 audiuit lP quae ex q; 2\' quia W respectab D expectabit IJI 11 loquitur K,WBa.c.m2 quidquidK saepius metuit ilFDB 12 inter has-17 animum] inter aepulas (pr. a del. m2) et inlecebras uolunptatum (n del. m2) etiam ferreas menti (e m2) s libido domat. de (i m2) fficile enim inter di (e m2) licias seruatur pudicitia. nitens co (s.i. u »j2)tis sordidum ostentat animum r inter] rogo quid facit puella xpi inter W .13 qu(a)e ex quem ID pat.] quae patitur lP dum] cum IDB 14 ad (s.l.m2) canticaW 15 syren. KI seren. WlP nautes Ba.c.m2; add. isse g ad orfei KD adur sei W ardor fei lP citaram B citarum Ifl 16 solitum D mollit (c lJi)ies KlP mollisse ex mollicie Wm2 diff. est B seruare pudicicia B 17 sordidum (sordid in ras. m2) B sorditum K,W (sordidatum p. c. m2) osteatat in ras. m2B ostentet (et eras.)K osterditW 18 cholis D scholis g inspirantia IilP inter (s.l.m2) spirancia W perspex.JD praespex. B )

430
conspeximus — aliquem ossibus uix haerentem inlicitis arsisse amoribus et I ante uita caruisse quam peste. quid tu facies, puella sani corporis delicata, pinguis, rubens, aestuans inter carnes, inter uina et balneas, iuxta maritas, iuxta adulescentulos ? etsi rogata non dederis, tamen formae putes testimonium, si rogeris.

libidmosa mens ardentius honesta persequitur et, quod non licet, dulcius suspicatur. uestis ipsa uilis et pulla animi tacentis indicium est, si rugam non habeat, si per terram, ut altior uidearis, trahatur, si de industria dissuta sit tunica, ut aliquid intus appareat operiatque, quod foedum est, et aperiat, quod formosum. caliga quoque ambulantis nigella ac nitens stridore iuuenes ad se uocat.

papillae fasciolis conprimuntur et crispanti cingulo angustius pectus artatur. capilli uel in frontem uel in aures defluunt. palliolum interdum cadit, ut candidos nudet umeros, et, quasi uideri noluerit, celat festina, quod uolens retexerat. et quando in publico quasi per uerecundiam operit faciem, lupanarum arte id solum ostendit, quod ostensum magis placere potest.

Respondebis: \'unde me nosti? et quomodo tam longe in me iactas oculos tuos ?\' fratris hoc tui mihi narrauere lacrimae et intolerabiles per momenta singultus. atque utinam ille mentitus sit et magis timens hoc quam arguens dixerit ! sed mihi crede, soror: nemo mentiens plorat. dolet sibi praelatum iuuenem, non quidem comatum, non uestium sericarum, sed trossulum et in sordibus delicatum, [*](2 pestem K facias D 4 balnea W maritatas ZW,Dp.c.B (atas in ras.m2) maritos g adu (o m2WB)lescentulas ΣΒ,Wp.c.m2 quae etsi IDB 5 ded.] feceri(ex e Z)s IDB de (s.l.m2IB) forme IDB de forma g portes ex potes Wm2 rogaris W rogaueris (au exp.) B 6 inhonesta P persequetur W -7 puella Ia.r.Dp.c.m2 animę W 9 de om.B 10 et aper.] ut appareat B 11 formonsum K, I a. r.\\ add. ista omnia iuuenis ardentilis ad tuum armauit stuprum in mg. inf. m22 caliga (ga in ras. m2) B ad se iuu. g 12 papilla KlJj cingulaZ 13 angustiis 1V 14 deffluuntTT cadet KW humeros IDB 15 uidere P noluerint D celare Ip.e.m2 festinat Ip.c.m2,om-KlP retracgerat W detexerat D 16 puplicum W luparu (ru in ras. m2) B lupanarium g 18 longe positus W in me iactas D m (eras.) me iactas K me iactat XP iactas in me cet. 19 tui hoc D narrauerunt ID intol (11 K) erabilis KlP 20 ille utinam B 21 haecTF soror om.IDB 23 uestitum KWlP,Bp.c.m2 siricarum D,Ba.c.m2 trossolum KlP,I (t m2)*rosolum D roso (s.l. u m2) lum (ros in ras. m2) B ri (ex ro) sulum W torosulum g dilectum W I )

431
qui ipse sacculum signet, textrinum teneat, pensa distribuat, regat familiam, emat, quicquid de publico necessarium est, dispensator et dominus et praeueniens officia seruulorum, quem omnes rodant famuli et, quicquid domina non dederit, illum clamitent subtraxisse.

querulum seruulorum genus est et, quantumcumque dederis, semper eis minus est. non enim considerant, de quanto, sed quantum detur, doloremque suum solis, quod possunt, detractationibus consolantur. ille parasitum, iste inpostorem, hic heredipetam, alius nouo quolibet appellat uocabulo. ipsum iactant adsidere lectulo, obsetrices adhibere languenti, portare matulam, calefacere lintea, plicare fasciolas. facilius mala credunt homines et, quodcumque domi fingitur, rumor in publico fit. nec mireris, si ancillae et seruuli de uobis ista confingant, cum mater quoque id ipsum queratur et frater.

Fac igitur, quod moneo, quod precor, ut primum matri, dehinc, si id fieri non potest, saltim fratri reconcilieris. aut si ista tam cara nomina hostiliter detestaris, diuidere ab eo, quem tuis diceris praetulisse. si autem et hoc non potes - reuerteris enim ad tuos, si illum possis deserere —, uel honestius sodali tuo utere. separentur domus uestrae diuidaturque conuiuium, ne maledici homines sub uno tectulo uos manentes lectulum quoque criminentur habere communem.

potes et ad necessitates tuas, quale uoluisti, habere solacium et aliqua ex parte publica carere infamia, quamquam cauenda sit macula, quae nullo nitro secundum Hieremiam, nulla fullonum herba lui [*]( 23 cf. Hier. 2, 22 ) [*]( 1 qui ipse] quippe lP sacculu (s.l. o) s B 2 est nec. B et exp. B 3 domus (in fas. m2) B 4 clamitant I 5 querulosii (osu in ras. m2) B est seru. gen. D se(r s.l.)uul. est (eras.) gen. est B quantacumque g 7 detraction. W\'IJ obtrectation. 1D obtraction. B 8 inposterem D eredipetam Ia.c. eridipitam W heredipcdam lP quodlibet B 9 adsedere KID,Wa.c.m2 lect.] add.etm22 obstet (alt. tsl.I) rices IB curam (s.l.m2) adhibere I lOmatulam KlP,W(ex maculam) mappulam I (corr. tt) D mapulam B linteamina pliccare B fasciculasW 11 male KlP creduntur hominis W quocumque B 12 publicum la.c.DB de uob. seru. et anc. I nobis K\'IJ 13 confingant (a in ras. m2) B confringant lP 14 fac] hac B quod depre (ae) cor quod moneo IDB 15 tam om.1V 16 ut (s.l.) diceris I 17 praetulisti I situos] sin autem-tuos exp. B illum possesIF non potes IDB 18 des.] add. alienum s.l.m2I sodale lVp.c. 19 diuitaturqueZa.c. deuiteturque XP tectoTF 21 qlales B 23 ieremiam B nulla] nullo B herbe Sa.c.D ablui Sp.c. diluiTF el*i B )

432
potest. quando uis, ut te uideat — et inuiset —, adhibe arbitros amicos, libertos, seruulos. bona conscientia nullius oculos fugiet. intret intrepidus, securus exeat. taciti oculi et sermo silens et totius corporis habitus uel trepidationem interdum uel securitatem loquuntur.