Carmen Apologeticum

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

  1. Qui monet aut ille, qui non uult dicto parere ?
  2. Spero, reus non est, qui Caesaris dictus obaudit,
  3. Contrarius autem perdit suam uitam superbus.
  4. Interdum quod meum est, qui prius erraui, demonstro
  5. Rectum iter uobis, qui adhuc erratis inanes.
  6. Vos tamen eligite, arbitrio uestro placentes,
  7. Quis uelit uenenum aut suauia pocula uitae!
  8. Bonum et malum est in ista natura creatum,
  9. Vt homo post -fata probetur quis Deo dignus.
  10. Adgredere iam nunc, quisquis es, perennia nosse:
  11. Disce, Deus qui sit uel cuius nomine adsit!
  12. Est Deus omnipotens, unus, a semetipso creatus,
  13. Quem infra reperies magnum et humilem ipsum.
  14. Is erat in uerbo positus, sibi solo notatus,
    15. [*](78 accipit MR (coniecturâ); accepit P1P2 (cod.!) LbLd corde monita scripsi (cf. u. 16 corde sopiti; Instr. 119, 15 si corde uiges; 27, 19 si corde retractes; Ouid. Met. 3, 689 Excute .. corde metum); eosde (tres priores litteras etiam cor legi posse testatur Knο̇ell; cf. u. 584) munita M; eosdem monitus R; easdem monitas Ld; eos monitas P3; eadem monita P1 Hanssen; eadem minus Lb 79 modum P1 delinquit R; relinquid M; relinquet Pl (s. u. Z.); delinquet Lb Ld; deliquit P* 80 monet MP1; monetur Ld; paret Lb; mouet B dictus P2R (cf. u. 15); dictos M Ld; dicto sabaudit Lb; dictis ob. Guil. Hartel 82 contrarius M P1 R (= contumax; cf. u. 721); contrarios P3Ld suam uitam LbB (cf. u. 784; Matth. 10, 39; interpr. palat. past. Herm. sim. IX. 26, 3 sibi soli uiuentes uitam suam perdunt); sua uita MP1Ld superbos P3Ld 83 erraui M (PJ falso: es sciui; cf. S. 107 p. 798); et sciui PlB; resciui LbLd 86 qui B 88 post fata scripsi (cf. S. l. c.); post facta M (P* falso: facit); prout facit P1; post factam P3υ probetur M (post facta probetur iam Lb et Huemer suspicati erant); approbetur Pl (s. u. I.) v 89 post es littera t erasa 90 qui M (cf. u. 117; 381; Kuehner ausf. Gramm. p. 481 sq.); quis P1υ nomine Mv; nominis P1 92 repperies M 93 his M solo Mv; soli P1 )
    122
  15. Qui pater et filius dicitur et spiritus sanctus. \'
  16. Sed ex quo decreuit mundum conponere signis, :
  17. Ignem interposuit metuendum angelis ipsis.
  18. Quos tamen distribuit minoris potentiae factos,
  19. Vt regerent caelos et terram et subdita terrae.
  20. Hunc ergo nec ipsi nuntii dinoscere possunt,
  21. Qualis sit aut quantus, nisi quod praecepta sequuntur.
  22. Est honor absconsus nobis et angelis ipsis,
  23. Quod Dei maiestas, quid sit, sibi conscia sola est.
  24. Relucet inmensa super caelos et sine fine;
  25. Aureum est totum, quod est quasi flammea uirtus.
  26. Illic Dei uas est, tantum sine cognita forma,
  27. Illa sunt secreta solo Deo nota caelorum.
  28. Haec gloria Dei est unica super angelos omnes,
  29. Hoc Deus est lucis aeternae, hoc spiritus aeui.
  30. In primitiua sua qualis sit, a nullo uidetur,
    31. [*]( 94 ſpι̃τ M 15 conponere M 15 sq. componere signis, | Ignem P1; componere, signis I Ignem RLd; componere, dignis I Ignem Hilgenfeld (P2: \'Excidisse uidetur unus ucrsiculus ex Apostolo, ni follor, excipiendus, I Timoth. VI, 6: Qui solus habet immortalitatem et lacem inhabitat inaccessibilem, ignem nempe interpositum, metuendum engelis ipsis) M interposuit P2υ; interpositum MP1 17 minoris potentiae factos Hanssen; minori potentiq factus M (P1 falso: miaoris potentiae, omisso factuI; itemque Pi); minoribus 〈esse〉 potentes P3 (Duebner ?); minoris potentiae deos Lb; minoris potentiae (minores potentias in commentario) a se B; minoris potentiae ipso Ld 18 celos M 100 precepta M 102 quid] d primo omissum m. 1. 8. I. scripsit cooscia sola (solo B) Duebner υ, sola conscia MP1 103 inmensa M celos M 104 Aureil 8 (P* falso: aureue) totum Jf; Ant aeuo. Totum P1; Aut requie totum Duebner Lb R; Aoreaque totum Ld (omnes interpunctionem post fine omittunt) quod est quusi M P1 Ld; torquet quasi Duebner Lb B 103 Illis Lb nas scripsi (cf. Sirac. 43, 2 Sol .. uas admirabile opus Excelsi; 60, 7; 10 quasi sol refulgens .. quasi uas auri solidum); UD7 (sic!) Mj uita P1υ; uia Lb; \'uia forsan in codice caractere euanido\' P* 101 Illa sed Duebner B solo Lbv (cf. u. 93); sola M; soli P1 107 Hec M unici? Wilh. Meyer, Abh. p. 299 108 Hoc .. hoc MPl; Hinc .. hinc B; Hic .. hic Ld eterne M )
    123
  31. Detransfiguratur, sicut uult ostendere sese.
  32. Praebet se uisibilem angelis iuxta formam eorum