Carmen Apologeticum
Commodianus
Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.
- Viuere rapinis in gaudio sanguine fuso.
- Hanc gloriam stulti prosequuntur tempore parvo;
- Quo nulla uenia liberat, se dicendo seductos.
- Si suadet adulter, culpa est tua prosequi talem;
- Non ille te damnat, sed tu tua sponte te damnas. [*](163 Gen. 9, 1 165 sqq. Gen. 11, 4 sqq. )[*]( 160 Delere P1; Dicere M; Demere R; Icere (= tollere, perdere?) Ld; perdere Huemer uniuersa pene creata MP1; aniuersam paene creatam v 163 sid M 164 prius Psυ (cf. quae adnotauimus in u. 15); prior MPl altera P1 Ld; alter M (P\' falso: aliter); aliter Lb R adhaesit P1 R; adhesit M; accessit Ld 165 turrem M; turrim P\' (s. u. I.) 8 astris P1υ; anstris M 166 possent asoendere caelos (coeloa) P1υ; c. a. p, Lb; asc. celos poss. M 117 loquella M 169 disparsit M; dispersit P\' (B. u. I.) v semotas B 171 Tnc (= Tunc) M; Tum P1 (8. u. I.) v agebat M; agebant P\' (s. u. I) v 172 scibat Hanssen, Wilh. Meyer, Abh. p. 292 coH. u. 46 173 Inrepserat M qA M 174 depianabit M 175 dolo coitus scripsi (cf. b. Gbl. 17 p. 451 sqq.); dolo citins M; dolos citius P1 R; doloa illis Ld 178 gaudia P3 177 p̃sequuntur M1, quod (prima manu?) correctum, ut sit pseqnnntnr 178 Qno M P1 <= itaque ?); Quos P3υ; Quod Lb )
- Errabant indocti ueteris fallacia hostis,
- Obliti Dominum, opera maligna sequentes.
- Quod diu ne fieret grassatio tanta latronis,
- Tempore partito miseratus est tandem ablato.
- Conplacuit illi conloqui cum uno de multis,
- Vt faceret populum ad se transeundo dilectum.
- Ex eo coeperunt unum Deum nosse profani
- Et fieri populus secundum Dei decreta.
- Duos enim populos distinxerat ex se Rebecca:
- Hic prior est factus, alter ut succederet illi.
- In Aegypto primum Israhel concrevit alumnus;
- Inde Deus illos eiecit duce Moyse,
- Per quem dedit illis legem in monte Sina,
- Vt nostra posteritas Dominum cognosceret. unum.
- Deinde prophetas ex ipsis dicere iussit,
- Quod Deus in hominem depretiatur ab illis.
- Induxerat eos Dominus in terra promissa,
- Vt ibi sub lege uiuerent, donec ipse ueniret.
- Gens ingrata bonis noluit iugum ferre praeceptis,
- Sed magis in scelere prisco reuoluta florebat; [*]( 181 indocti MP1 (cf. u. 458); inducti v; ducti P3 ueteris Pl (s. u. I.) v; ueteres M, quod ambigas an retinendum et cum indocti sit coniungebdum; sed cf. u. 207 seductor antiquut; 317 ueteri latroni; Cypr. ad Donat. 4 uetus .. hostis obrepat; ad Forltm. e. 2 aduersarius uetus est et hostis antiquus 183 Quod, diu ne Ld; sed cf. Kiihner ausf. Gr. p. 872 sq. 185 conplacnit Jf 187 ceperunt M Deum nosse profani P2 (coniectura; cf. u. 13; 194; 636). R; Deum esse profani M (non in Deum e. p., ut Pitra in adnotatione affinnat); in Deum esse profani P1 Lb Ld; nobis in mentem uenit: (unum) Deum esse profari 188 populus M Lb (coniecturâ) Ld; populum P1. (s. u. l.) ; in populum E 180 distinczerat M ex se v; esse MP1 (esse) Rebeccae (uel in Rebecca) Lb 191 egypto M primum Israel P1 υ; primum in ifKl M alumnus Mv; alumnis P1 102 Moyse Lb υ; Moysi MP1 193 Sina scripsi (haec enim uetustior apud Latinos huius nominis forma; cf. Cypr. test. II, 25; p. 92, 10 H.; Tertull. Marc. V 4 med.; de clausula uersus cf. u. 66); syna M; Sinai P2υ. 196 depretiatur MLd; depreciatur P1; depreciaretur Lb R 199 preceptis M 200 farebat P*, quod postea ipsi (Ps) displicuit )
- Nec umquam. desinuit: hodie quoque talis habetur;
- Praetermisso Deo luxurias saeculi mauult.
- Quod maxime Dominus cogit euitare dilectos;
- 7 Abscisos in totum a saeculo praemonet esse.
- Si filios dixit, in illius sancta moremur;
- Quid foris egredimur adulteri pompa(m) sequentes?
- Seductor antiquus per talia decipit omnes:
127
128