Carmen Apologeticum

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

  1. Inmittit luxurias, per quas perdat filios Alti; .
  2. Agonia inmittit, spectaculis ire cruentis
  3. Aut nimis obscenis, inpudica nosse pudicis.
  4. Si fuerat castus, incestus proficit inde
  5. Et placent adrident, quae tunc mala gaudia temptant.
  6. In istis luxuriis populus primitiuus agebat
  7. Et a lege Dei semper recedebat inormis.
  8. Ad quos emundandos saepe Deus misit alumnos,
  9. Vt illos corrigerent deprauatos denuo Summo.
  10. [*]( 201 Nec umquam (unquam v) Μυ; Nunquam P\' 202 luxurias P1υ; luiuria M seculi M 203 dilectos M2 P1υ; delectos Ml 204 seculo premonet M 205 Si filios dir M (idem Roensch suspicatus erat) v; Si filii, dixit, P2 (s. u. I.) 201 Quidni foras egredimur P* coll. Genes. 4, 8 Egrediamur foras; sed cf. Instr. I 24, 13 Ezis inde foris pompam P1υ; pompa M WiZh. Meyer, Abh. p. 293 208 Immittit R (ingeniose, cum ueram libri ms. lectionem ignoraret) Ld; Inmutit M; Immutat P1 (s. u.l.) quas .. filios P1υ; quos .. filius M deperdat P3 209 Agonia immittit Ld (— certamina ? cf. Instr. II 12, 10); idem Agoniam praefert in adnotatione in Instr. II 12, 10; Agonia mit tis M; Agoniam mittit Hanssen, Wilh. Meyer, Abh. p. 292; Agoniae immittit P1; Agonia mittit R spectaculis P1 (s. u. f.) v; Rpeculis M cruentes M 210 mimis R inpudica M 211 incestus M (P2 falso: incertus) P1υ, 212 placent adrident scripsi (cf. I. N. Ott in Jahrb. f. cl. Philol. 109 p. 840 extr.); placens adridens M; placens arridet Pl (s. u. I.) v quae Plv; qnę M tunc M; hinc P1 (s. u. I.) v temptant M 213 istis MP3υ; his P1 primitibus M 214 inormis scripsi (= enormis, erectus; cf. u. 221; Woelfflin. Arch. III p. 148); inermis MPIB; aeterni Ld 215 emendandos R 216 corrigerent P\' (s. u. I.) v; corrigent M Summo M; Summi P1υ 216 sq. deprauatos denuo Summo. Excipere Wilh. Meyer, Abh. p. 305; deprauatos. Denuo Summi Excipere P1υ )
    129
  11. Excipere numquam uoluerunt dicta diuina,
  12. Sed uoluntate sua saeuierunt semper inepti.
  13. Mactabant iustos redarguentes illos inique,
  14. Dum nollent accipere frenum disciplinae caelestis.
  15. Esaiam serrant, lapidant Hieremiam erecti,
  16. Iohannem decollant, iugulant Zachariam ad aras.
  17. Et uenit et ipse, fuerat qui praedictus ab illis,
  18. Et patitur, quomodo uoluit, sub imagine nostra.
  19. Cuius in exitio omnis prophetia repleta est,
  20. Dixerat hunc Daniel nouissimum esse prophetis.
  21. Is erat, quem propter uates (de tuba canebant,
  22. In sua uenturum propria, quem sui negarent.
  23. Inprouidi semper et dura ceruice recalces,-
  24. Dum respuunt formam, sacramenta legis amittunt.
  25. Non illos iustitia humilis caro nata refregit,
  26. Nec bonitas tanta aut aegrorum cura de uerbo.
  27. O pia religio, o tam ueneranda maiestas, 7
  28. [*]( 211 sqq. Matth. 23, 34 sq.; Lnc. 11, 49 sqq.; Matth. 14, 10; Marc. 6, 27 (cf. Tertall. Scorp. 8) 226 Dan. 9, 24? cf. 242 228 Ioh. 1, 11 221 cf. Instr. I 38, 1 230 PhiL 2, 7? 231 Phil. 2, 8; Matth. 11, 29; Ioh. I, 14 )[*]( 217 nomquam uoluerunt MP3; nunquam noluerunt P1 (s. u. I.) v 218 uoluntate sua MP1 Ld; uoluntati suae R saenierunt scripsi (cf. u. 838); sernierr M; seruierunt P1υ inepti MP1R; ineptis Ld 219 iniquę M 220 discipline M coelestis disciplinae accipere frenum P1, quod tamen idem in excursu retractat 221 Hieremiam P\'; hieremiã M; Jeremiam υ 223 Et uenit et P1; Et uenit P3; & ueniet et M; Aduenit en JB; Atque uenit Ld 224 quomodo] quoniam Hanssen 226 prophetes Lb 227 Es M canebat Ml; n eadem manus e. I. add. 228 quęm M 229 Improuidi P* (cf. Instr. II 16, 24); Inprouidis M; Improbi P\' (coll. Instr. I 38, 1) 230 formam P3υ; forma MPX; formas Lb 231 iustitia, humilis caro nata R (cf. u. 367 humilis in carne; interpunctionem. ante humilis sustuli, quia iustitia ablatiuus mihi uidetur); iustitia humiles non oaro nata M; iustitia humiles, non caro nota P\' (idem in excursu caro nata praefert); iustitia humiles, oaro nata LbLd 233 relligio P1 R o tam] o primo omissum m. 1. s. Z. add. )[*]( XV. )[*]( 9 )
    130
  29. Cuius medicina taliter in terra profecit!
  30. Non ullum de ferro secuit, non enplastro curauit,
  31. Sed sine tormento statim suo dicto sanauit.
  32. Talia uidentes turbabantur mente Iudaei,
  33. Qui magis inuidia ducti sunt in zelo liuoris,
  34. Non respicientes prophetarum dicta sepulti,