Carmen Apologeticum
Commodianus
Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.
- Integratur homo, [ut] fuerat qui mortuus, olim,
- Et gratia maior tunc erit (quam) istius aeui, [*]( 127 Psal. 13, 2; 52, 3 al. 145 I Cor. 15, 43; Phil. 3, 21 )[*]( 12% celum M 127 Quicquid P1; Quitqaid M; Quique υ oelum M 129 mundi tenorg M (= carnalem esse mundi tenorem; de omissa copula esse uideu. 792 et indicem, quem Petschenig editioni Victoria Vit. adiunxit, p. 156; cf. deinde Instr. II 39, 9 tenore mutato; Verg. Georg. 2, 336 sq.); mundo teneri Plv 131 Nam M P1R; Iam Ld sine nota 132 describtom M 132 sq. de illis. Cum Ld; de illis, Cum P1R 133 qae M 133 sq. tota, Quis Ld; tota. Quis PIB 134 fiDe M 135 celum M 136 naUo M (cf. u. 93; 106; Instr. II22,13); nulli P1 (8. u. I.) υ uersus 138—140 in Munci- olibus litteris scripti 139 APIS FENIX M 142 defanctoram M Pl Ld; defancttm Ub; defuncto (defuDctos) P3; defancto R 143 Sit licet MLb (coniectura) R; Scilicet P1 (8. u. Z.); Sint licet Ld 143 sq. nudata. Integratur Ld 144 ut fuerat MPlB; ut del. Ld; ut erat Lb 145 tunc M; hinc P1 (8. u. I.) B; dehinc P3; huic Ld erit MP1; gratia erit R; aderit Ld quam addidi; om. M editt. M; cf. Wattenb. lat. Palaeogr. p. 50 sq. 143 sq. aeui. Non v )
- Non dolor nec lacrimae tunc erunt in corpore nostro,
- Non caro recipiet ferrum, non pustula surget.
- Hoc Deus instituet, ut sit illi gloria maior. ,
- Hic fecerat primum hominem, ut esset aeternus,
- Sed ruit in mortem neglectis ille praeceptis.
- Propter quae storias tantas Deus esse parauit,
- Vt inuentiones diabuli detergeret omnes. I
- Rectorem in terra dederat Deus angelum istum:
- Qui, dum inuidetur homini, perit ipse priorque.
- Interea iustos per ipsos cernit ad actus,
- Et facinerosum Cain in gehenna reservat.
- In scelere coepit uersari gens omnis humana,
- Nec respicientes, quis esset creator eorum.
- Quod Deus excelsus indigne pertulit illud, [*](148 Apoc. 21, 4 152 Eph. 6, 11; 16; I Ioh. 3, 8 154 Sap. 2, 24 (Cypr. de zel. et liu. C. 4) )[*]( 146 nec M; aut P1 (s. u. I.) v lacrime M 147 postula M 148 institnet M Lb Ld; instituit P1 R 150 necglectis M 151 propter quae storias scripsi (cf. Woelfflin. Arch. III p. 146); propter questorias M; pr. quaestorias P1; pr. quae scorias Duebner (coll. Verge Gir. 249); propterea scrupeas R; propter quae curas (postmodo pr. grassationes) Lb (ut Ld adnotat); pr. quae quaestorias Ld (ex recentiore Boenschii coniectura) esse] sibi (postea ipse) Lb. 152 inuentiones diabuli M; inu. diaboli P* (s. u. I.); adinuentiones zaboli R detegeret R om̃f M 153 Actorem R 154 inuidetur MLd (idem haec affert exempla: fhuic inuisae (sunt) Parcae solemnem celebrare diem* C. Inscr. Rh. Bramb. 1052 et Becker. Inscr. Mogunt. 247); inuidet Lb; insidiatur R; sed cf. u. 361 155 ipsos M (P falso: ipsas; cernit per ipsos = secernit; cf. Instr. 126, 33 sqq.; S. 107 p. 757; Alexandret excurs. ad Sibyll. p. 522 sqq.); ipsum Plv ad actus scripsi (= adiudicium extremum; cf. Instr. I 27, 1; II 21, 12; S. p. 784); adactos MP1; abactos Psυ 155 sq. abactos. Et R 158 facinerosum P3υ; facinerosa M; facinora P1 in m. 1. s. I. scripsit 157 cepit M x x gens omnis Lbv; omnis gens M (signis s. I. additis iustus uerborum ordo restituitur); omnis gens P1 (s. u. I.) 159 pertulit illud. M; pertulit illud; P1; pertulit; illam v )
- Delere proponit uniuersa paene creata.
- * Dicitur et legitur Noe liberatus ab aqua,
- Ceteri diluuio perierunt in caelesti.
- Hinc, sicat initio, paulatim terra repletur.
- Cessit. prios facinus, sed alter(a) clades adhaesit.
- Adgressi sunt stulti torrem fabricare sub astris,
- Vt quasi per illam possent ascendere caelos.
- Quod Deus ut uidit fieri sub nna loquella,
- Descendit et fecit., loquerentur lingua diuersa.
- Quos inde disparsit per insulas terrae semotos,
- Vt fierent gentes nario sermone loquentes.
- Tunc genus indocile uitam feritatis agebat;
- Nemo Deum sciebat, disputabat nemo de uita.
- Inrepserat quoniam rudibus temerarius ille
- Per latices animae, deprauauit mentes acerbas
- Persuasitque dolo coitus infandos amare,
125
126