Conlationes Patrum (Collationibus)

habes in adsidnitate orationum, quam propter indefessam petitionum perseuerantiam inportunitatem sermo dominicus nominauit: amen enim dico uobis, quia si non propter amicitiam, uel propter inportunitatem eius surget et dabit ei quantum opus habuerit. habes in elemosynarum fructu: include, inquit, elemosynam in corde pauperis, et ipsa exorabit pro te in tempore tribulationis. habes in emendatione uitae et operibus misericordiae secundum illud: dissolue conligationes inpietatis, solue fasciculos deprimentes.

et post pauca quibus infructuosi ieiunii sterilitas castigatur: tunc, inquit, inuocabis, et dominus exaudiet te clamabis, et dicet: ecce adsum. nonnumquam sane exaudiri etiam tribulationum nimietas facit secundum illud: ad dominum cum tribularer clamaui: et exaudiuit me, et iterum: ne adflixeritis aduenam, quia si clamauerit ad me, exaudiam eum, quia misericors sum. uidetis ergo quot modis obtineatur exauditionis gratia, ut nullus ad inpetranda ea quae salutaria sunt et aeterna [*]( 3 Mt. 18, 19 6 Mt. 17, 19 11 Luc. 11, 8 14 Sir. 29, 15 17 Essai. 58, 6 20 1. c. 9 28 Ps. 119, 1 24 Ex. 22, 21 et 27 ) [*]( 1 prof. F duarum Dl 3 consenserent F1 6 sinapis V2D2OPX inquid VDOP 7 senapis F*: senapes V1 sinapis rell. 12 inpurtun. V 13 surgit Dl 14 elymosinaram D elemosin. 0 fmeta] hinc pergit W inqaid VDWOP Qlymosinam D elemosinam WO 15 panperes V 18 deprimentis FP* 19 sterelitas WP 20 inquid VDWOP te om. 0 22 ezaadire DxWl 26 quod DlOP )

ut enim miseriaram nostrarum contemplatione concedam nos omnibus quas supra memorauimus penitus destitutos esse uirtutibus et nec illam nos habere laudabilem duorum consensionem nec illam fidem grano senapis conparatam nec illa opera pietatis quae propheta describit, num uel inportunitatem quae omni uolenti subpeditat habere non possumus, per quam etiam solam daturum se dominus quidquid oratus fuerit repromittit? et idcirco absque haesitationis infidelitate precibus insistendum est obtenturosque nos earum iugitate cuncta quae secundum deum poposcerimus minime dubitandum.

hortatur enim nos dominus uolens ea quae sunt aeterna caelestiaque praestare, ut eum inportunitate nostra quodammodo coartemus, qui inportunos non modo non despicit nec refutat, sed etiam inuitat et laudat, eisque praestiturum se quidquid perseueranter sperauerint benignissime pollicetur dicens: petite, et accipietis: quaerite, et inuenietis: pulsate, et aperietur uobis. omnis enim qui petit accipit, et qui quaerit inuenit, et pulsanti aperietur, et iterum: omnia quaecumque petieritis in oratione credentes accipietis. et nihil inpossibile erit uobis.

et idcirco si cunctae nos exauditionum quas praediximus causae omnino deficiunt, saltim animet inportunitatis instantia, quae absque ulla uel meriti uel laboris difficultate in cuiuscumque uolentis sita est potestate. pro certo autem non exaudiendum se supplicans quisque non dubitet, cum se dubitauerit exaudiri. quod autem infatigabiliter sit domino [*]( 16 Luc. 11, 9-10 20 Mt. 21, 22. 17, 19 ) [*]( 2 contemplationi F1 quas] q; D 3 destitutus F 5 senapis V\': sinapis rell. prof. FJD 6 discribit D\'W nam W inportun. F niolenti F 8 quicquid OX 11 nemine 0 a nemine P ortatur W 14 inportnnos euanuit in W nos non modo X dispicit DlP 15 quicquid VWOX 16 sperauirint V 17 accepietis F1 18 accep D 21 accepietis V 28 deficiant W saltem WO inpurtun. F1 24 instantiam Y instantia quod precatur accipiet W 25 noluntatis D 26 quisque] quisi F se] si F1 )

onde nos quoque non debemus a coepta orationum nostrarum intentione cessare, si nos exaudiri tardius. senserimus, ne forte aut exauditionis gratia dispensatione domini utiliter differatur ant angelus diuinum ad nos beneficium delatnms a facie omnipotentis egressus resistente diabolo demoretur: quem certum est transmissum muneris desiderium ingerere non posse, si nos a propositae petitionis intentione cessasse reppererit. quod etiam supra dicto prophetae procul dubio accidere potuisset, nisi uirtute inconparabili in primum atque uicensimum diem orationum suarum perseuerantiam protelasset.

ab huius igitur fidei confidentia nulla penitus desperatione frangamur, cum orata nostra nos obtinuisse minime senserimus, nec haesitemus super domini sponsione dicentis : omnia quaecumque petieritis in oratione credentes accipietis. retractare namque nos conuenit illam beati euangelistae Iohannis sententiam, qua ambiguitas huius quaestionis euidenter absoluitur: haec est, inquit, fiducia quam habemus ad eum, quia. quidquid petierimus secundum uoluntatem eius, audit nos.

ergo super his tantum plenam nos et indubitabiiem iussit exauditionis habere fiduciam, quae non nostris commodis nec solaciis temporalibus, sed domini congruunt uoluntati. quod etiam [*]( 1 cf. Dan. 10, 2sqq. 17 Mt. 21, 22 20 I Ioh. 5, 14 ) [*]( 1 danielis W0 3 uicesimum D2WO uiciss. P 4 ab incepta W accepta 0 7 diferatur W 8 omnipotentea F1 diabalo FP 9 quem] q; D\' transmissa W 10 proposita W oessare DW cessase 0 11 reppereret V prof. YD 12 accedere VDlOP adque VP 13 uicesimum D\'WOX uiciss. P 14 fidei om. 0 disper. DWP 15 orata (urata F) nostra VO. oratione nostra D oratio nostra P orationem nostram WXv non statim obtenuisse quod poscimas sens. W 17 orationem W 18 acoepietis V 19 ioh. euang. DWx 20 inquid VDWOP fidutia VW 21 quicquid WOX 24 fidntiam D solatus WX )

quod illi quoque magistro gentium accidisse non dubium est, cum oraret auferri a se angelum Satanae, qui utiliter ad colafizandum eum adpositus fuerat domini uoluntate, dicens: propter quod ter dominum rogaui ut discederet a me. et dixit mihi: sufficit tibi gratia mea: nam uirtus in infirmitate perficitur. quem sensum dominus etiam noster orans ea persona hominis adsumpti, ut formam quoque orandi nobis quemadmodum cetera suo praeberet exemplo, ita cum oraret expressit: pater, si possibile est, transeat a me calix iste: uerumtamen non sicut ego uolo sed sicut tu, cum utique eius a patris uoluntate non discreparet uoluntas.

uenerat enim saluare quod perioerat, et dare animam suam redemptionem pro multis, de qua ipse dicit: nemo tollit animam meam a me, sed ego pono eam a me ipso: potestatem habeo ponendi eam, et potestatem habeo iterum sumendi eam. ex cuius persona super unitate uoluntatis suae quam cum patre iugiter possidebat per beatum quoque Dauid in psalmo tricensimo nono ita cantatur: ut facerem uoluntatem tuam: deus meus uolui. nam et si de [*]( 3 Rom. 8, 26 10 II Cor. 12, 8-9 16 Mt. 26, 39 19 Mt. 18, 11. 20, 28 21 Ioh. 10, 18 26 Pa. 39, 9 ) [*]( 1 praecepimur VD1 dicentis V1 2 tua tua X: tua rell. v scilecit V et om. D 8 secundum quod] sicut D 6 utilitatis V ueratius W intuitar W1 7 denegare W ille Dl 8 accedisse VP 9 colafyzandum V adpossitas V 12 airtam D1 14 adsumti D 15 exempltf Dl 21 dicet V\' tollet 0 22 a me om. 0 ponam a me 0 24 samandi] adsmd D 25 possedebat D1 26 dabid 0 triceaimo D\'O X trecesimo W tricess. P 27 si] sic V70 )

et quemadmodum de illo refertur: qui etiam proprio filio non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit eum, ita de isto narratur: oblatus est quia ipse uoluit. et ita patris ac filii uoluntas una per omnia designatur, ut etiam in ipso resurrectionis dominicae sacramento operatio non dissona fuisse doceatur. nam sicut resurrectionem corporis eius patrem operatum beatus apostolus praedicat dicens: et deum patrem qui suscitauit eum a mortuis, ita filius suscitaturum se templum sui corporis protestatur soluite, inquiens, templum hoc, et ego in tribus diebus suscitabo illud.

et idcirco his quae praediximus exemplis dominicis eruditi cunctas obsecrationes nostras simili nos quoque debemus oratione concludere et hanc uocem cunctis petitionibus nostris semper adiungere: uerumtamen non sicut ego uolo sed sicut tu. satis uero constat illum trinae curuationis numerum, qui solet in congregationibus fratrum ad concludendam synarin celebrari, eum qui intento animo supplicat obseruare non posse.

Ante omnia sane illud euangelicum praeceptum diligentius obseruandum est, ut intrantes in cubiculum nostrum cluso ostio nostro oremus patrem nostrum. quod a nobis ita inplebitur. intra nostrum cubiculum supplicamus, cum ab omnium cogitationum siue sollicitudinum strepitu cor nostrum penitus amouentes secreto quodammodo ac familiariter preces nostras domino reseramus.

clauso oramus ostio, [*]( 1 Ioh. 3,16 3 Gal. 1, 4 4 Rom. 8, 32 6 Esai. 53, 7 11 Gal. 1, 1 13 loh. 2, 19 18 Mt. 26, 39 22 c1. Mt. 6, 6 ) [*]( 1 hunc mundum D 2 traderet 0 5 filio] filio suo DP 7 fili D\'W 9 sicut] sunt D1 10 reeurrectione DO 13 inquid D OP 15 cunctis Dx 18 ueruntamen Dx non sicut] non snnt D1 19 carnationis WX: cnrbationis 0 curationis YD orationis P 20 sinaxin WPX celebrare D\'P 21 non snpplicat r 24 clauso OX nnbis F1 25 intra nostrum] cum intra cordis nostri W )

propter quod cum summo est orandum silentio, non solum ne fratres adstantes nostris susurris uel clamoribus auocemus et orantium sensibus obstrepamus, sed ut ipsos quoque inimicos nostros, qui orantibus nobis maxime insidiantur, lateat nostrae petitionis intentio. ita enim praeceptum illud inplebimus: ab ea, quae dormit in sinu tuo, custodi claustra oris tui.

Ob quod frequenter quidem, sed breuiter est orandum, ne inmorantibus nobis inserere aliquid nostro cordi insidiator possit inimicus. istud namque est sacrificium uerum, quia sacrificium deo spiritus contritus: haec salutaris oblatio, ista sunt pura libamina, istud sacrificium iustitiae, istud sacrificium laudis, hae sunt uerae ac pingues hostiae, ista sunt holocaustomata medullata, quae contritis et humiliatis cordibus offeruntur, quaeque hac qua diximus disciplina et intentione spiritus exhibentes efficaci poterimus uirtute cantare: dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectu tuo: eleuatio manuum mearum sacrificium uespertinum.

quod etiam nos oportuna commonet deuotione persoluere horae ipsius ac noctis aduentus: de quo quidem licet pro tenuitatis nostrae [*]( 10 Mich. 7, 5 15 Ps. 50, 19 16 1. c. 21 17 Ps. 49, 23 18 Ps. 65,15 21 Ps. 140, 2 ) [*]( 1 strinctis D1 2 scrutaturi V 3 pdimas D 4 ipsi F 6 frs nros 0 7 susurris D susarriis X 11 sino 0 12 codd. non distinguunt 13 imorantibus W aliquod D corda D1 15 contritus] c̃trib̃lt D contribolatas 0 17 istud saerif. laudis VD1X: istud est s. 1. DlWOP haec D1WOP sunt (post hae) om. DWOP 18 pinguis V1P holocaustum. V holocultom. 0 19 contristis D1W1 20 exibentes W efficati D 22 conspecto 0 manum VO 23 sacrificrificium (sicl) Y 24 opurtuna V )

His sancti Isaac sermonibus stupefacti potius quam repleti uespertina synaxi celebrata sopore paululum membra laxauimu3, primoque diluculo sab placito plenioris tractatus iterum reuersuri ad nostra discessimus tam de praeceptorum adquisitione quam de promissorum securitate gaudentes. excellentiam siquidem orationis nobis tantummodo praemonstratam, ordinem uero atque uirtutem, qua etiam perpetuitas eius uel adquirenda est uel tenenda, necdum nos integre percepisse illis disputationibus senseramus. [*]( 1 mensurae W1 uideatur D\' 3 ammodam OX 6 aesperitina W1 sinaxi OX paulolum W1X 6 dilucolo Y 7 praecepturum Y perceptorum D2X\' 9 ntibis V 10 adque V OP 11 est om. W 12 senseramns. Explicit conlatio abbatia iaaac prima (prima om. X: conlatio prima abb. isaac DWO) de oratione (de oratione I X) VDWOX Explicit. amen P )

Inter haec anachoretarum instituta sublimia, quae utcumque donante deo licet inperito digesta sunt stilo, quiddam nos interserere atque contexere, quod uelut pulchro corpori naeuum quendam uideatur adponere, narrationis ipsius ordo conpellit: quamquam non dubitem etiam ex hoc ipso non minimam instructionem super omnipotentis dei quae in Genesi legitur imagine quibusque simplicioribus conferendam, praesertim cum tanti dogmatis causa uertatur, ut ignoratio eius sine ingenti blasphemia et catholicae fidei detrimento esse non possit.