Conlationes Patrum (Collationibus)

Deinde panem nostrum ἐπιούσιον id est supersubstantialem da nobis hodie, quod alius euangelista cotidianum dixit. illud nobilitatis ac substantiae eius significat qualitatem, qua scilicet super omnes substantias sit atque omnes creaturas sublimitas magnificentiae eius ac sanctificationis excedat, hoc uero proprietatem usus ipsius atque utilitatis expressit. nam cum dicit cotidianum, ostendit quod sine ipso nullo die spiritalem uitam capere ualeamus.

cum dicit hodie, ostendit eum cotidie esse sumendum et hesternam praebitionem eius non sufficere, nisi nobis hodie quoque similiter fuerit adtributus. omnique nos tempore hanc orationem debere profundere indigentia eius cotidiana conmoneat, quia non est dies quo non opus sit nobis huius esu ac perceptione cor interioris nostri hominis confirmare, licet istud quod dicitur hodie et ad praesentem uitam possit intellegi, id est: dum in hoc saeculo conmoramur, praesta nobis hunc panem. nouimus enim eum his qui meruerint a [*]( 3ITim. 2,4 5 Esai. 46,10 10 Mt.6, 11 12Luc. 11,3 ) [*]( 1 nubis F1 aliter OPX accipiendam ......... cap. 34, 2 habes in elemosynaram desunt in W, uno quaternione deperdito 3 omnis V 4 esayae 0 5 prof. VD inquid VOP 8 hii OPX1 10 eττιοvciON DO eπιοycιωΝ X: om. P snbstantialem 0 12 cottid. Dl 13 quia D scilecet V1 14 adque VP 15 excludat 0 16 adque VP ntilitatS (S in ras. m. 2) D cottid. Dl 17 nullu V1 nullo die] nequaqui in ros. m. 2 D uictimam 0 uiam X carpere OX 18 cott. D1 21 et indigentia 0 cottid. D 22 opus sit] possit D1 25 commemoramur D\' 26 meruerunt 0 )

Et dimitte nobis debita nostra sicut et nos dimittimus debitoribus nostris. o ineJtabilis dei clementia, quae non solum nobis orationis tradidit formam et acceptabilem sibi morum nostrorum instituit disciplinam ac per necessitatem traditae formulae, qua se praecepit a nobis semper orari, irae pariter ac tristitiae euellit radices, sed etiam occasionem rogantibus tribuit eisque reserat uiam, qua clemens ac pium erga se prouocent dei indicium promulgari, et quodammodo potestatem tribuit qua indicis nostri possimus sententiam temperare, ad ueniam delictorum nostrorum exemplo eum nostrae remissionis artantes, dum dicimus\' ei: dimitte nobis sicut et nos dimisimus.

itaque securus huius orationis fiducia de suis admissis ueniam postulabit, quisque remissus erga suos dumtaxat, non erga domini sui extiterit debitores. solemus etenim nonnulli, quod est deterius, erga illa quidem quae admittuntur ad iniuriam dei, quamuis magnorum sint criminum, placidos nos et clementissimos exhibere, erga nostrarum uero uel paruissimarum offensionum debita exactores inmites atque inexorabiles inueniri.

quisquis igitur in se delinquenti fratri non ex corde remiserit, non indulgentiam, sed condemnationem deprecatione hac sibimet inpetrabit, suaque professione semet ipsum poscet dirius iudicari dicens: remitte mihi sicut et ego remisi. quod cum illi secundum suam petitionem fuerit repensatum, quid aliud subsequetur quam ut exemplo suo inplacabili ira et inremiesa sententia puniatur ? [*]( 4 Kt. 6, 12 ) [*]( 3 alia X 4 demitte D\'P 5 dibitoribus V1 6 tradedit D\' 7 sibi] sibi in nobis OX 8 pro D necessitate D\'0 furmulae V1 9 orare D\' euelli 0* 11 clemnte D\' clementS D* iuditium Y 12 possumus FP 14 demitte D\'P 15 dimittimus D2OPv 18 quae quidem 0 22 adque YP inuenire D\' 24 inpetrauit DP 25 poscet OX: poscit FDP 26 sicut] sunt D1 (ortum ex compendio f) 27 aliui V subsequitur DP )

quod formidantes nonnulli, cum in ecclesia haec oratio ab uniuersa plebe concinitur, hunc locum taciti praetermittunt, ne scilicet semet ipsos obligare potius quam excusare sua professione uideantur, non intellegentes quod frustra cauillationes has iudici omnium praetendere moliantur, qui quemadmodum iudicaturus sit supplicibus suis uoluit praemonstrare. dum enim erga eos non uult inmitis atque inexorabilis inueniri, formam sui iudicii designauit, ut quemadmodum nos ab illo iudicari cupimus, ita nostros fratres, si quid in nobis deliquerint, iudicemus, quia iudicium sine misericordia ei qui non fecit misericordiam.