Conlationes Patrum (Collationibus)

Deinde sequitur: et ne nos inducas in temptationem, de quo non minima nascitur quaestio. si enim oramus ne permittamur temptari, et unde erit in nobis uirtus constantiae conprobanda secundum illam sententiam: omnis uir qui non est temptatus, non est probatus, et iterum : beatus uir qui suffert temptationem? non ergo hoc sonat ne inducas nos in temptationem, id est: ut non permittas nos aliquando temptari, sed: ne permittas nos in temptatione positos superari.

temptatus est enim Iob, sed non est inductus in temptationem. non enim dedit insipientiam deo nec ad illam ad quam trahebatur temptatoris uoluntatem ore impio blasphemus intrauit. temptatus est Abraham, temptatus est Ioseph, sed neuter illorum inductus est in temptationem, quia nullus eorum consensum [*]( 13 Iac. 2,13 15 Mt. 6,13 18 Sir. 34,11 20 Iac. 1,12 ) [*]( 3 remittitar Y nubis F1 remisserimus V nubis F1 5 nninina F1 6 tacite D1 oblegare D\' 10 innites Dl 11 adque VOP inoenire D1 13 nnbis F1 in nos DP (non OX) 16 indncas] patiaris induci D 16 pascitur D1 17 nubis V* 19 et iterum... 20 temptationem (om. DPX 22 ut non] ne D 23 anperaie D 26 blasf. VO 27 temtatus (poet Abrabam) Y ioaep D 28 temptatione D\'P )

Videtis ergo qualis nobis ab ipso qui per illam exorandus est iudice orationis sit modulus et forma proposita, in qua nulla diuitiarum petitio, nulla memoria dignitatum, nulla potentatus ac fortitudinis postulatio, nulla corporeae sanitatis seu temporalis uitae mentio continetur. nihil enim caducum uult a se, nihil uIIe, nihil temporale aeternitatum conditor iDplorari. itaque magnificentiae eius ac munificentiae maximam inrogabit iniuriam, quisque his sempiternis petitionibus praetermissis transitorium aliquid et caducum ab eo maluerit postulare, et offensam potius quam propitiationem iudicis sui uilitate orationis incurret

Haec igitur oratio licet omnem uideatur perfectionis plenitudinem continere, utpote quae ipsius domini auctoritate uel initiata sit uel statuta, prouehit tamen domesticos suos ad illum praecelsiorem quem superius commemorauimus statum eosque ad illam igneam ac perpaucis cognitam uel expertam, immo ut proprius dixerim ineffabilem orationem gradu eminentiore perducit, quae omnem transcendens humanum sensum nullo non dicam sono uocis nec linguae motu nec ulla uerborum pronuntiatione distinguitur, sed quam mens infusione caelestis illius luminis inlustrata non humanis atque angustis designat eloquiis, sed conglobatis sensibus nelat de fonte quodam copiosissimo effundit ubertim atque ineffiabiliter eructat ad deum, tanta promens in illo breuissimo temporis puncto, quanta nec eloqui facile nec percurrere mens in semet ipsam [*]( 1 Mt. 6, 13 3 I Cor. 10, 13 ) [*]( 1 temptatnri F1 2 diabolo VDPX super OP 5 quales Dl 6 modns D 11 conditur F* 12 quisqais Pv 13 aliquod D 14 pustulare F 15 incurret OX: incurrit VD 16 perfectionem plenitndinis F 20 ant propancis D 22 pducit D 23 non om. 0 24 qnam] quia (ia in ras.) V 25 adque FP 26 de] e 0 27 effadit D1 adque VOP eructuat 0 29 ipsa D )

Quis uero possit diuersitates et causas ipsas atque origines conpunctionum quantalibet experientia praeditus sufficienter exponere, quibus inflammata mens atque succensa ad orationes puras ac feruentissimas incitatur? quarum pauca, quantum potuerimus ad praesens per inluminationem domini reminisci, exempli gratia proponemus. nonnumquam etenim psalmi cuiuscumque uersiculus occasionem orationis ignitae deeantantibus nobis praebuit. interdum canora fraternae uocis modulatio ad intentam supplicationem stupentium animos excitauit.

nouimus quoque distinctionem grauitatemque psallentis etiam adstantibus plurimum contulisse feruoris. nec non exhortatio uiri perfecti et conlatio spiritalis frequenter ad uberrimas preces iacentium erexit affectum. scimus etiam fratris seu cari cuiuslibet interitu non minus nos ad plenam conpunctionem fuisse raptatos. recordatio quoque teporis ac neglegentiae nostrae nonnumquam nobis salutarem spiritus inuexit ardorem. atque in hunc modum nulli dubium est occasiones innumeras non deesse, quibus per dei gratiam tepor ac somnolentia nostrarum mentium ualeat excitari.