Conlationes Patrum (Collationibus)

et de illo quidem ita dominus ad Ezechiel: fili hominis, leua planctum super principem Tyri: et dices ei: haec dicit dominus deus: tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in deliciis paradisi dei fuisti: omnis lapis pretiosus operimentum tuum: sardius, topazius et iaspis, chrysolithus et onyx et beryllus, sapphirus et carbunculus et smaragdus: aurum opus decoris tui: et foramina tua in die, qua conditus es, praeparata sunt. tu chernb extentus et protegens, et posui te in monte sancto dei, in medio lapidum igneorum ambulasti. perfectus in uiis tuis adie conditionis tuae, donec inuenta. est iniquitas in te. in multitudine negotiationis tuae repleta sunt interiora tua iniquitate, et peccasti: et eieci te de monte dei, et perdidi te o chernb protegens, in medio lapidum igneorum. eleuatum est cor tuum in decore tuo: perdidisti sapientiam tuam a decore tuo, in terram proieci te: ante faciem regum dedi te ut cernerent te. in multitudine iniquitatum tuarum, et iniquitate negotiationis tuae polluisti sanctificationem tuam.

Esaias quoque de alio: quomodo cecidisti de caelo Lucifer, qui mane [*]( 3 Ezech. 28, 11-18 24 Esai. 14, 12-14 ) [*]( 1 docet Pv 2 fleaili DIX flebeli W1 cognascimus V lamentare D 3 heseciel 0 ezechihel P2X 4 prencipem F1 6 diliciis VP delitiis D 8 topagins D\' chryBolitus VD chrisolitus WX crisolitus 0 9 et om. 0 onix codd. berillas W OX sapphyrus V saffirus DW saphirtu OPX et post saph. om. 0 10 ismaragdiis V1P zmaracdas 0 carbanc. et acatee, smaragdas iacintas et ametistas D decaris V 12 oerab W extensus 0 protigens V 13 ignitorum W2Χν) 15 donec .... 16 negotiationis tuae om. 0 16 interriora V 18 perdedi DlP cerab W protigens V 19 ignitorum W2Χν 20 perdedisti Y DlP 21 terra F0 regum om. W 22 multitudinem VW 24 iBaias W esayas 0 , )

illud etiam quod ad nos dicitur: uos autem sicut homines moriemini: et sicut unus de principibus cadetis, quid aliud quam multos principes cecidisse significat? quibus indiciis ratio diuersitatis huius ista colligitur, has differentias ordinum, quas instar sanctarum caelestiumque uirtutum aduersae potestates habere dicuntur, uel ex illius anterioris ordinis gradu in quo unaquaeque creata fuerat nunc etiam retentare, uel certe de caelestibus deuolutas ad similitudinem illarum uirtutum, quae ibidem perseuerant, pro nequitiae suae merito, in qua unaquaeque in malum creuit, hos inter se gradus et ordinum uocabula in parte contraria uindicasse.

GERMANVS: Nos hactenus credebamus causam atque illitium ruinae seu praeuaricationis diabolicae, qua de angelica statione deiectus est, inuidiam specialiter extitisse, quando Adam et Euam liuida calliditate decepit. [*]( 7 cf. Apoc. 12, 4 9 Epist. Iudae 6 13 Ps. 81, 7 ) [*]( 1 terra 0 4 montem D1O aquilonis] apfm (». e. apostolum) D1 5 altissimi D1 6 solus T1 beatissima W1 7 scribt. YO 8 ptraxisse D 10 seruauirunt V 11 suum domicilium DW et Vuig. 12 aetirnis V 14 fut (». e. sicut ut) D 15 multas F ratione W 16 ista V1DW : ita V2V om. 0 17 caelistiumque V 18 ordines V1: om. D 22 creauit FP1 grados D1W1 24 actenus DlWOPX adque VP 26 specialeter V eitetisse W 27 caliditate V decipit F1 ) [*]( XIII. CIU. S. ) [*]( 15 )

SERENVS: Non esse istud praeuaricationis illius seu deiectionis initium Geneseos lectio manifestat, quae ante illorum deceptionem eerpentini nominis nota eum credidit inurendum ita dicens: serpens autem erat sapientior siue, ut Hebraici exprimunt libri, callidior cunctis bestiis terrae quas fecit dominus deus. intellegitis ergo, quod ante illam circumuentionem primi hominis de angelica discesserat sanctitate, ita ut non solum nominis huius insigniri mereretur infamia, sed etiam in nequitiae tergiuersatione ceteris praeferretur bestiis terrae. non enim tali uocabulo scriptura bonum angelum designasset nec de his qui in illa beatitudine perseuerant diceret: serpens autem erat sapientior omnibus bestiis terrae.

nam hoc cognomen non solum Gabriheli siue Michaeli nullo modo posset aptari, sed ne bono quidem cuiquam homini conueniret. apertissime itaque et serpentis uocabulum et conparatio bestiarum non sonat angeli dignitatem, sed praeuaricatoris infamiam. denique liuoris ac seductionis materia, qua ut hominem deciperet instigatus est, de anterioris ruinae extitit causa, quod scilicet de limo terrae nuperrime figuratum ad illam eum gloriam cerneret euocandum, unde, cum esset unus de principibus, se meminerat conruisse.

et idcirco priorem eius lapsum quo superbiendo conruerat, quo etiam serpens meruerat nuncupari, secunda ruina per inuidiam subsecuta est. quae inueniens eum adhuc aliquid in sese erectum habentem, ita ut etiam cuiusdam conloquii atque consilii cum homine posset habere consortium, sententia [*]( 4 Gen. 3, 1 (LXX) ) [*](2 deieccionis F geneseus V1 leccio F 3 crededit Dl 5 besteis DlWl 6 intellegetis V 7 illam otn. D 10 praeferetnr DPX1 preuei-etur (». e. praeberetur) 0 bestei. DlWl uocabolo V Dl scribt. VO 11 angelom Dl 13 hominibus Wl besteis V1D1W1 14 gabrieli WOPX siue] uel DWOP michaheli D micaheli 0 nullu W possit VDWP 15 conueneret D\' - 16 sonant 0 18 deceperet V deceperit Dlpl 19 extetit W scilecet F 20 illum F* enocatum ViP nocandom 0 23 quod etiam Dl 25 sese erectum VX: se erectum D sese rectum WO P 26 adque VOP possit VDWO )

In quo tamen et illud nos praecipue debet instruere, ut a malis consiliis declinemus, quod licet deceptionis auctor congrua poena et condemnatione plectatur, ne ille quidem qui seducitur supplicio careat, licet aliquantulo leuiore quam ille qui auctor deceptionis extiterit. quod hic expressum planissime cernimus. Adam namque qui seductus est, immo ut apostoli uerbis eloquar qui seductus non est, sed seductae adquiescens in exitiabilem uidetur accessisse consensum, sudore uultus ac labore tantummodo condemnatur, qui tamen illi non per suam, sed per terrae maledictionem sterilitatemque decernitur.

mulier nero quae hmus rei persuasor extitit multiplicationem gemituum ae dolorum atque tristitiae promeretur, perpetuo pariter iugo subiectionis addicta. serpens autem, qui primus incentor huius offensae est, perenni maledictione multatur. quamobrem summa sollicitudine et circumspectione cauendum est a consiliis prauis, quia sicut auctorem puniunt, ita deceptum nec peccato faciunt carere nec poena.

Tanta uero spirituum densitate constipatur aår iste qui inter caelum terramque diffunditur, in quo non quieti [*]( 15 I Tim. 2, 14 ) [*]( 1 utileter F antea n WO 2 incedere W 3 cuhaerens V 7 fraudolentis VX1 8 possit VDWOP 10 auctor V 12 caret W aliquantolo V aliquantnlS D 13 auctur V plenisrime OPv plaen. X 15 eloquitur D1 seducta ena W1 16 exitiabelem V1 17 tanto modo V 18 aterelitatemque WPX 19 uiro V qui D\' extiterat W corr. 20 adque FP 21 subieccioniB V subject. iugo D 22 incentur F1 eet om. WI perenne Dx 26 constipatur F: constipatus est reU. e ) [*]( .15* )

quae si aperta iugiter uisione conspicerent, ad maiorem furoris incitarentur insaniam, nullo scilicet interueniente temporis puncto quo ab istis sceleribus eas cernerent desinentes, quippe quas nulla lassitudo carnalis seu occupatio familiaris rei ac sollicitudo cotidiani uictus quemadmodum nos a coeptis intentionibus etiam inuitissimos nonnumquam cessare conpellunt.

Has namque inpugnationes quibus homines inpetunt etiam contra se inuicem eos adfectare certissimum est. nam discordias atque conflictus super nonnullis gentibus pro quadam sibi nequitiae uernacula familiaritate susceptis indefesso certamine similiter exercere non desinunt. quod etiam in uisione Danihelis prophetae manifestissime legimus figuratum, angelo Gabrihele ita narrante: noli timere Danihel: quia ex die primo, quo posuisti cor tuum intellegendum [*]( 25 Dan. 10, 12-14 ) [*]( 1 peruolutant 0 utileter V1 3 quo WP 4 adque VW OP 5 formidene V formidini W adque VOP 7 cottid. D rederentur V uitiarentur W 8 adque VP aereM WP 9 pernit. DW 10 amittuntur D 11 septis codd. quaedam uericundiae V 13 scelicet V 14 tempnris V eos ex ens F(X) 15 desistentes 0 quos X 16 cottid. DW 17 inuitiвsimus V inuitissimo W1 20 cirtissimum V 21 adque VOP 22 familiritate W susceptas W* 24 danibeles F1 danielis W prof. VD 25 gabriele WPX temere Vx )

quem principem regni Persarum aduerunam potestatem esse, quae fauebat genti Persarum inimicae populo dei, minime dubitandum est, quique ad inpediendam utilitatem, quam uidebat per absolutionem quaestionis pro qua propheta dominum exorauerat ab archangelo ministrandam, linens semet ipsum, ne ocius ad Danihelem salutaris angeli consolatio perueniret deique populum cui Gabrihel archangelus praeerat confortaret, obiecit. qui tamen ait ne tmic quidem ob inpugnationis illius uehementiam se ad eum peruenire potuisse, nisi in adiutorium sibi Michael archangelus aduenisset et occurrens principi regni Persarum seseque conflictui eius interserens et obponens eumque ab ipsius inpugnatione defendens ad instructionem prophetae post uicensimum et unum diem peruenire fecisset.

et post pauca et ait, inquit, angelus: numquid scis quare uenerim ad te? et nunc reuertar ut proelier aduersus principem Persarum. cum enim ego egrederer, apparuit princeps Graecorum ueniens. uerumtamen adnuntiabo tibi quod expressum est in scriptura ueritatis: [*]( 21 Dan. 10, 20-21 ) [*]( 1 adfligeris V diU dei 0 2 eirmonee Vi 3 psarum V 4 michahel DP micael 0 (passim) 5 adinturium V 10 inimicanti X inpediendum D 11 per] p V p Dl 12 prof. FD 13 otius D danielem WO 14 peruiniret V gabriel WPX 15 ubiecit V abiecti Wl qui] q; Dx quia W 16 tu D1 17 adiuturium V michahel DP 18 rigni V 20 prof. V uicesimum WOX 21 puenire V et ante post w- D inquid VDWP 22 angelus numquid om. Dl 23 praelier W aduirsus V regni persarum 0 26 scribt. V )

legimus ergo Graecorum quoque principem similiter alium nuncupari, qui utique fauens genti sibi subditae tam populo Israheli quam nationi Persarum uidebatur aduersus. ex quo liquido peruidetur, quod discordias gentium et conflictus ac simultates, quas inter se istis instigantibus gerunt, etiam contra se aduersae exerceant potestates et illarum uel uictoria gaudeant uel deminutione crucientur et ob hoc non possint inter se esse concordes, dum unusquisque pro his quibus praeest contra alterius gentis praesulem inquieta semper aemulatione contendit.

Hos ergo praeter illas quas superius exposuimus opiniones etiam idcirco dici principatus uel potestates euidenti possumus ratione colligere, quod scilicet uel diuersis gentibus dominentur ac praesint, uel certe quod in inferiores spiritus atque daemonia, de quibus etiam euangelia legiones esse propria ipsorum confessione testantur, suos exerant principatus. non enim dominationes dici possunt, nisi habeant in quos dicionem suae dominationis exerceant, nec potestates aut principatus uocari queunt, nisi fuerint super quos sibi uindicent principatus.

quod etiam in eoangelio designari a blasphemantibus Pharisaeis manifestissime repperimus: in Beelzebub principe daemoniorum hic eicit daemones. [*]( 2 Dan. 12, 1 18 cf. Luc. 8, 30 24 Luc. 11, 15 ) [*]( 1 adiutur V omnibus his D 2 michahel DP princips V 3 consurgit D\'P michahel DPX* 5 gente D1 6 aatione D1 10 vel om. W uicturia V diminutione V dmnanitione W 12 praesolem D* 16 openiones W1 16 pussumus Y collegere D1 WP scilecit V 17 poent D in om. D\'0 18 adque VWP enangelica D\' legionis F 19 exerant VW: exerceant DPXv ezcesserant 0 pncip pacos D 21 ditionem DW 23 blasfem. VO 24 farisaeis VWOX belzebuh D\'P 25 eicet D1 )

Nam quia bonae parti eadem ordinum uocabula non sine ratione causaue sint indita et officiorum uel meritorum seu dignitatum sint nomina, nulli dubium est. etenim de officio nuntiandi angelos, id est nuntios manifestum est appellari et archangel os eo quod ipsis angelis praesint, nominis ipsius proprietas docet, dominationes etiam ab eo quod quibusdam dominentur, principatus quoque quod habeant quorum sint principes, et sedes quod ita scilicet deo cohaereant et domesticae ac familiares ei sint, ut in ipsis uelut in quadam sede diuina maiestas peculiarius requiescat et quodammodo in eis firmius reclinetur.

Regi autem inmundos spiritus a nequioribus potestatibus eisque esse subiectos praeter illa scripturarum testimonia, quae in euangeliis quoque calumniantibus Pharisaeis domini legimus responsione descripta: si ego in Beelzebub principe daemoniorum eicio daemones, etiam perspicuae uisiones et experimenta sanctorum multa nos edocent. [*]( 1 Eph. 6, 12 2 Ioh. 14, 30 4 1 Cor. 15, 24 24 Luc. 11, 19 ) [*]( 1 rectures V 3 apostalus F in xpo D 4 uacuandtw y1 eoacaandos O2PXv tradederit DlWl 5 omnim F1 7 ditione D snper OP 11 sunt 0 13 nnntius F1 17 scelicet F1 quohereant W 18 domisticae V 19 magestas W quiescat D requiescit Wl 22 subiectus F1 scribt Y 23 farisaeis VOX 24 describta VO diecripta D\'W belzebuh D1 WP 25 eiecio D daemonas P perspicum seuisiones F 26 docent 0 )