Conlationes Patrum (Collationibus)

GERJlANVS: Super hoc plane iam nullum ambiguitati locum ulterius reliquisti. certi etenim sumus tam praesentis huius habitus uilitatem quam cotidiana haec nudipedalia in illorum uicinia nullatenus exercere nos posse, sed ne labore quidem illic simili ea quae sunt ad uictum necessaria prouisuros, sicut hic etiam ipsam cotidie aquam ceruicibus nostris ex tribus milibus exhibere conpellimur. nec nostra enim nec illorum uerecundia haec nos coram illis agere omnino patietur. sane quid proposito nostro oberit, si illis subministrantibus uniuersa nos sollicitudine parandi uictus penitus absoluti lectioni tantum et orationi operam dederimus, ut isto quo nunc distrahimur labore sublato spiritalibus tantum studiis intentius incubemus?

ABRAHAM : Non meam contra hoc uobis, sed beati Antonii sententiam proferam, qua ita ille cuiusdam fratris hoc quo dicitis tepore torpentis segnitiam confutauit, ut etiam nodum uestrae propositionis abscideret. nam cum ad praedictum [*]( 1 cf. Mt. 8, 21-22. Luc. 9, 59-60 ) [*]( 1 clerias Fl celeriae et 0 2 onestius B\'O et om. β relegioeius F1K1 3 archana BKl areana F conecite Kl 4 deetrictionem B1F1O 5 retentari B qnmquo 0 6 tum βν: cf. cap. 1, 3 9 UOB om. BF • 14 nos] non OK\' labore βν: illos BF illorQ 0\' laborS 0\' 15 similiter BF 19 quid] quia B\'F 23 excubemua pc 25 quia B1 ita ille 0: ille BF ille ita βν fratrem 0 26 quo] quod BZ1 tempore Ol signitiam K1 27 modum 0 abscidere B\' absciderit B\'FO )

cumque ille se iuxta parentes suos habitare dixisset, et eorum praebitione ab omni cura et sollicitudine diurni operis absolutum lectioni tantum et orationi absque ulla distentione spiritus indesinenter gloriaretur insistere, rursum beatus Antonius: dic, inquit, sodalis, utrum in eorum damnis uel aduersis casibus contristeris parique etiam modo super eorum prosperitate congaudeas. ille utriusque rei participem se esse confessus est. cui senex: noueris te, inquit, etiam in futuro saeculo eorum sorte censendum, cum quibus in hac uita in lucri detrimentiue consortio uel gaudio uel maerore concuteris.

nec hac contentus sententia beatus Antonius maiorem insuper campum disputationis ingressus est, haec, inquiens, conuersatio atque hic tepidissimus status non hoc solo quo dixi te feriunt detrimento (licet id nunc ipse non sentias dicens quodammodo secundum illam Prouerbiorum parabolam: feriunt me, sed non dolui: et deluserunt me, ego autem nesciui, uel illud quod dicitur in propheta: et comederunt alieni robur eius, et ipse nesciuit),

quod scilicet diebus singulis mentem tuam pro casuum uarietate mutantes indesinenter ad terrena demergant, uerum etiam quod fructu manuum tuarum et iusta laboris proprii mercede defraudent, non permittentes te horum praebitione suffaltum [*]( 20 Prov. 23, 35 (LXX) 21 Osee 7, 9 ) [*]( 1 senem] uirum pv: cf. §. 2 anachoriticam BlFOl 2 pronuntiens Bl 4 eremo 0 5 percunctatur Zl qumque 0 7 absoluto p 8 glorieretur Bl 9 inquid BxFKlZ sodalis] scdalis i. e. secundalis 0 (supra script. a m. 2 fili) fili px 11 se rei (rei om, K\') participem /9 rei se part. v 12 senis p inquid BFOKlZ 15 ac B 17 adque B\' 18 te Οβν: efoebum BF 20 ferierunt BFO 22 robor β1 robor (robur man. 2) eius alieni B 24 dimergant B\'Fl demergunt βν 25 fructum B fructuum 0 iustam ... mercedem 0 26 defradent K defraudant Z\' te fraudant r - )

quod tamen ut se fecisse pro forma nostrae utilitatis ostenderet, alibi ait: non otiosi fuimus inter uos, neque gratis panem ab aliquo manducauimus, sed in labore et fatigatione nocte et die operantes, ne quem uestrum grauaremus. non quasi non habuerimus potestatem, sed ut nosmet ipsos formam daremus uobis ad imitandum nos.

Et ideo cum etiam nobis parentum praesidia non deessent, tamen hanc cunctis opibus praetulimus nuditatem et cotidiana corporis alimenta nostris maluimus sudoribus praeparare quam secura parentum praebitione fulciri, laboriosissimae huic penuriae illam quam praedicas otiosam scripturarum meditationem atque infructuosam lectionis instantiam postponentes. quam procul dubio libentissime sectaremur, si hoc esse utilius uel exemplis suis apostolica tradidisset auctoritas uel instituta seniorum salubriter definissent.

nouens autem te etiam ex hoc non leuius quam illo quo supra diximus adfici detrimento, quia cum sis sani corporis ac robusti, stipe sustentaris aliena, quae iuste solis est debilibus adtributa. nam utique omne hominum genus absque illo [*]( 1 ef. Act 20, 34. I Cor. 4, 12 6 Act. 20, 34 9 II Thess. 3, 7-9-) [*]( 1 quotid. 0 cottid. Z 2 efesiorum BKl effesiorom F 6 se delendum? cf. XLIII, 7, 3 7 ad om. Οβc 11 mandncabimns BF\'O 12 graueremus F\' 13 quasi] quia βν 14 imitandos fJ 18 cottid. β 19 fnlgiri F\' 21 adque Bl 24 praefinisseDt (praefen. K1) Οβν (cf. §. 3 maiorom definitio) 25 quo] quod 0 26 quum 0 )

hoc denique maiorum nostrorum definitio habet, qui quidquid ad necessitatem cotidiani uictus insumitur, quod opere manuum nostrarum effectum partumque non fuerit, ad agapem referri debere sanzerunt secundum apostolum, qui otiosis penitus interdicens opem largitatis alienae qui non, inquit, operatur, nec manducet.

his beatus Antonius aduersus quendam usus uerbis etiam nos magisterii sui informauit exemplis, ut parentum perniciosissima blandimenta et omnium qui uictui neceasaria subministrant agapem, insuper etiam amoenae habitationis gratiam deuitemus, squalentesque naturali amaritudine harenas et perustas salsa inundatione regiones nullique ob id ipsum hominum iuri dominioque subiectas cunctis huius mundi opibus praeponamus, ut non solum frequentias hominum obtentu inuiae solitudinis declinemus, sed etiam ut nequaquam nos ad qualiscumque culturae distentionem uberis soli natura sollicitet, per quam mens ab illa principali cordis obseruatione distracta spiritalibus studiis reddatur effeta.

Nam quod alios quoque saluare uos posse confiditis et spe maioris lucri ad reuisendam patriam festinatis, audite [*](11 II Thess. 3, 10. ) [*]( 2 cottid. β 3 operationis Οβν ezepectat B alia Bt: om. βν 5 giorifiqant Z1 7 difinitio K qui Zr: om. reU. quicquid F2Οβ2 8 quotid. 0 cottid. β 9 quefectum Bl paratumque 0 referre β 10 sanczerunt K1 11 largitates Zl inquid BFOK.Z 13 exempli 0 exemplo pv 14 pernit. B 15 neceBsariam β2c agapem om. 0* amoenae] omnem β omnem amoenae Ov 16 squalentisque K. 17 harenas OXx: arenas reR. 18 mundi huius opibus Fv huius opibus mundi B 19 onamus B1 20 optentu F ut om. pc 21 qualescumque Bl 23 redderetur Οβν effecta F1OK1 24 salbare quoque 0 25 sps B )

sed cum indesinenter hnnc conderet quaestum, audiuit in quadam longe posita ciuitate singulorum solidorum singulos homines tonsori praebere mercedem. quo illo conperto, quamdiu, inquit, hac mendicitate contentus ero, ut trium denariorum stipem cum labore conquiram, cum possim illo pergens ingenti solidorum quaestu diuitias congregare? itaque sumens artis suae protinus instrumenta, expensis in sumptu omnibus quae hic multo tempore collecta seruauerat, ad urbem illam quaestuosissimam cum summo labore peruenit.

ubi cum ea qua ingressus est die secundum id quod conpererat ab unoquoque mercedem sui operis recepisset, ad uesperam uidens se grandem solidorum numerum conquisisse ad macellum laetus intendit, escas refectioni suae necessarias coempturus. quas cum coepisset magno solidorum pretio conparare, expensis in perexiguo uictu uniuersis quos adquisierat solidis ne unius quidem denarii domi. intulit lucrum cumque ita singulis diebus adquisitionem suam uidisset insumi, ut non solum nihil redigere, sed uix ipsam cotidianae substantiae necessitatem posset explere, apud semet ipsum recogitans, [*]( 1 macari 0: machari Kl macharii rell. iocundiwime BFК2 2 adquc B\' 3 medicinam 0§c 4 inquid B1FK1Z 7 cottidie /5 8 marsuppio B1FOK2: marsipio K1 marsupio BJZv 11 quod B1F1 12 inquid BFKlZ ero post inquit habet β, ante inquit v conperto dixit quamdiu ero hac 0 utrium F..._ 13 quum 0 bis 14 parcens Kl 16 illam urbem 0 19 uesperum 0 20 conquisisset OKl 21 coemturoa FO 23 in om. 0 24 domi om. βν quumque 0 ium fJ 26 cottid. /3 27 possit β aput 0 )

quod quamuis paruum uideretur et tenue, non mediocrem tamen summam iugi pariebat augmento. quaestuosior quippe fuit mihi ille nummorum quam iste solidorum imaginarius quaestus, ex quo non solum nihil exuberat quod recondatur, sed etiam uix ipsa cotidiani uictus necessitas sustinetur. et idcirco rectius nobis est hunc solitudinis huius tenuissimum fructum indisrupta iugitateaectari, quem nullae saeculares curae, nullae mundanae distentiones, nulla oeno- . doxiae ac uanitatis adrodat elatio, nullae sollicitudines diurnae necessitatis inminuant (melius est enim modicum iusto, super diuitias peccatorum multas), quam adfectare lucra illa maiora, quae etiamsi parta fuerint quaestuosissima conuersione multorum, necessitate tamen mundanae conuersationis et cotidianis distentionum deminutionibus absumentur.

melius namque est secundum sententiam Salomonis pugillus unus cum requie quam duo pugilli cum labore et praesumptione spiritus. quibus inlusionibus atque dispendiis omnes admodum infirmos necesse est inplicari, qui cum etiam de sua salute sint dubii ipsique adhuc magisterio atque institutione egeant aliena, ad conuertendos alios ac regendos diabolicis inlusionibus instigantur, quique etiamsi potuerint lucri aliquid ex quorundam conuersione conquirere, [*]( 13 Ps. 36, 16 18 Eccles. 4, 6 (LXX) ) [*]( 1 inquid BFOK.Z illamque Bx 3 quod] quo β adcresceret Οβ (ν) cottid. 0 6 mihi fuit βν 8 reoondam r Οβν cottid. a 9 auBtentur 0 11 difitensiones BF coenodoxiae codd. praeter 0 13 inmunuant Bl enim est β 16 conueraione v. conueraatione 00: om. BF multorum...... cap. 15, 3 id est irascibile desunt in Z, tmo folio deperdito 17 cottid. K distensionum BF deminut. 0: diminut. rett. adanmentor BFO 18 melius BF et cod. Amiat. melior OKv et Vulgatu salamonis B 19 quum bis 0 20 adque B\' 21 ammodum BF\' 23 adque B\' 25 connersatione 0 ) [*]( XIII. CBM. t. ) [*]( 44 )

uere enim lncva sus in pertusum saeculum condit, qui, quidquid per aliorum conuersionem uidetur adquirere, intemperantia cordis sui et cotidiana animi distentione disperdit. itaque fit, ut dum uberiora lnera per aliorum credunt institutionem parare se poaw, etiam sna correctione priuentur. sunt enim qui se diuites ferunt nihil habentes, et sunt qui ae humiliant in multis diuitiis, et: melior est uir inignobilitate serniens sibi, quam qui dignitatem sibi adquirit et indiget pane.

GERMANVS: Satis congrue nobis his conparationibus disputatio tua inlusionum nostrarum manifestauit errores: quarum causas et curationes similiter optamus agnoscere, et unde acciderit nobis ista deceptio pariter cupimus edoceri. nulli etenim dubium est neminem admodum poese remedia malis ualitudinibus adhibere nisi aUDI, qui ipsas morborum origines ante praedixerit.

ABRAHAM: Omnium uitiorum unus fons atque principium est, secundum qualitatem uero partis illius uel ut ita dixerim membri, quod in anima fuerit uitiatum, diuersa uocabula passionum corruptionumque sortitur. quod nonnumquam etiam morborum corporalium probatur exemplo, quorum cum una sit causa, in diuersa tamen aegritudinum genera pro [*]( 8 Agg. 1, 6 (LXX) 9 ProT. 13, 7 (LXX) 11 Prov. 12, 9 (LXX) ) [*]( 1 adque B\' quioquid OK1 2 illam 0 aggeus eodd. profeta FO 8 eaeniat 0 dndttit 0 misit Kr et Vvig. 4 saeculum K1 saccalam OK2ν et Vulg. pertunsum Jr, item infra 5 saecalum K1 recoadit 0 qui om. O quicquid F2OK2 conuersationem O 8 cottid. K 7 distensione B* fiet Κν 8 parere 0 9 correptione 0 12 indigit K* 18 panem 0 16 qaorum Kb 18 ammodam BP1 posse om. 0 19 aaletad. F 20 ante om. BF 21 adqae B2F 22 uel] et ΟΚν )

etenim cum arcem corporis, id est caput uis noxii umoris obsederit, cefalargiae procreat passionem: cum uero aures oculosue peruaserit, in otalgicum siue ophthalmicum uertitur morbum: cum se ad articulos quosque et ad manuum summa. transfuderit, articularis atque chiragrica dicitur ualitudo: cum autem ad pedum ima defluxerit, podagra mutato nomine nuncupatur: totque uocabulis una atque eadem noxii umoris origo distinguitur, quot membrorum ceperit portiones.