Conlationes Patrum (Collationibus)

et ne ad paucos pertinere uideretur ista perfectio, auaritiam simulacrorum seruitutem esse testatus est. nec inmerito. quisquis enim non conmunicat necessitatibus egenorum et pecuniae suae, quam infideli tenacitate conseruat, Christi praecepta postponit, idololatriae crimen incurrit, amorem scilicet materiae mundialis diuinae praeferens caritati.

Si ergo multos ita pro Christo suas uidemus abiecisse substantias, ut non solum possessionem pecuniarum, uerum etiam desiderium de cordibus eorum in perpetuum probemus abscisum, consequens est ut eodem modo etiam fornicationis ardorem extingui posse credamus. neque enim rem inpossibilem apostolus cum possibili coniunxisset, sed utraque solens esse possibilia pari modo mortificanda decreuit.

et in tantum beatus apostolus fornicationem siue inmunditiam de nostris membris extirpari posse confidit, ut non solum mortificari [*]( 5 Act. 4, 32 et 34—35 14 cf. Col. 3, 5 26 1. c. ) [*]( 1 illitu corporis 0 2 ab om. 0 6 quicquam 0 7 posaidebaat T aliquit 0 8 dicebant T* erat 0 quodquot 2 9 posseuorum Σ 10 pretia... uendebant om. 0 11 diuidebantor 0 14 seruitutem simnlacr. 0 16 praecepto 0 17 idolatriae IIVO 18 praefere JP praeferent Π2 19 non distinguunt TO 20 possessionum 0 22 abscissum 0 24 ntramque Π2 0 25 posaibili Π1 possibilē Π2O 27 eutirp. ΠΥ mortificare T... ) [*]( XIII. Cass.2. ) [*]( 22 )

illud autem scitote, quod omnis fornicator aut inmundus aut auarus, quod est idolorum seruitus, non habet hereditatem in regno Christi et dei, et iterum: nolite errare: neque fornicarii neque idolis seruientes neque adulteri neque molles neque masculorum concubitores neque fures nequeauari neque ebriosi neque maledici neque rapaces regnum dei possidebunt. dubium proinde esse non debet fornicationis et inmunditiae de membris nostris aboleri posse contagium, quandoquidem non aliter ea quam auaritiam, stultiloquium, scurrilitatem, ebrietatem ac furta, quorum facilis amputatio est, mandauerit abscidenda.

Certos tamen esse nos conuenit, quod, licet omnem continentiae districtionem, famem scilicet ac sitem, uigilias quoque et operis iugitatem atque incessabile subeamus studium lectionis, perpetuam tamen castimoniae puritatem horum laborum merito contingere nequeamus, nisi in his iugiter desudantes experientiae magisterio doceamur incorruptionem

eius dininae gratiae largitate conoedL ob hoc sane solummodo se unusquisque infatigabiliter in his exercitiis perdurare debere cognoscat, ut per illorum adflictionem misericordiam domini consecutus de inpugnatione carnis ac dominatione [*]( 2 Eph. 5, 3—4 6 1. c. 5 10 I Cor. 6, 9-10 ) [*](1 eā II 2 ium. omnis Υ 4 scurilitas Π pertinet Υv 6 edocens Π1 dooet T 7 fornicatur Π1 10 fornicari ΣΟ 12 masocol. n 13 neque ebriosi om. ΣΠ: at ef. infra ebrietatem neque malefici aeque hebrioei 0 17 scurititatem II 18 abstinenda O 20 deetrict. ΣΟ sitem Π1: sitim ΣΙΙ2Υ0 cf. VII, 2, 1 21 adque O inceesabili Σ 24 incorruptione Π1 25 donari O 28 consequutus ΥΟ )

tanto autem erga adquisitionem castimoniae desiderio atque amore ftammetur, quanto quis pecuniarum auidissimus adpetitor, uel si qui summa honorum ambitione distenditur, uel qui intolerabili pulchrae mulieris amore raptatur, desiderium suum inpatientissimo ardore optat expleri. et ita fiet ut, dam pro integritatis perpetuitate insatiabili cupiditate succenditur, desiderabilis despiciatur cibus; neceesarius horreat potus, somnus denique ipse naturae debitus respuatur uel certe ut deceptor fraudulentissimus puritatis et aemulus atque contrarius castitati adtonita atque suspecta mente capiatur, et ita unusquisque cotidie integritatis suae matutinus explorator effectus de conlata sibi purificatione congaudeat eamque se non suo studio nec uigilantia, sed protectione domini sentiat consecutum, ac tamdiu illius perseuerantiam suo corpori intellegat cohaesuram, quamdiu eam dominus sua fuerit miseratione largitus.

qui enim hanc stabiliter obtinet fidem, nequaquam superbum sapiens de sua uirtute confidet neque seductus longis obsceni liquoris indutiis blandissima securitate soluetur, sciens inpurissimae conluuionis aspergine se protinus maculandum, si uel paululum quid ab eo protectio diuina discesserit. ac perinde pro perpetuitate eius cum omni contritione et humilitate cordis indefessis est orationibus excubandum.

Vultis autem capere super huius rei quam dicimus ueritate euidens argumentum, per quod et haec quae dicta sunt [*](1 mereamur 2 mereatar munere] possit merito 0 quod 0 2 illi ΠO 4 adque 0 flammemur ZO inflammemur T 5 cupidissimus ΠΥΟv si om. ΠΥOv bonorum II G pulehrae mul.] sanctae caritatis (sic) II 7 raptatus Υ2 8 propter int. perpetoitatem 0 9 suceendimur ΠΥOv diaid. dispio. W 11 fraudolent. T et om. 0 12 oastitatis T adque 0 suscepta ΣΠ1 13 cott. Y cotidiane 0 15 eaque 0 se om. Σ 16 dei 2 consequutum TO 17 quoesuram O 19 opt. 2 90 longi 2 licoris 0 (passim) 22 paulol. T 28 proinde Ov 26 inoubandum 0 I ) [*]( 22* )

quod tamen nemo ita proposuisse me credat, ut neminem eorum penitus inueniri posse confirmem perfecta abrenuntiatione flagrantem, sed quia naturam quodammodo suam uincant, si qui forte eorum ad propositam perfectionis palmam summa animi districtione contendunt, cuius ardor ac desiderium eum quem semel accenderit funem, sitim, uigilias, nuditatem cunctosque labores corporis non solum patienter, uerum etiam libenter sustinere conpellit. uir enim in doloribus laborat sibi et uim facit perditioni suae, et iterum: animae autem egenti etiam amarais dulcia uidentur.

alias namque non poterunt desideria praesentium rerum uel reprimi uel auelli, nisi pro istis affectibus noxiis, quos cupimus amputari, alii salutares fuerint intromissi. nullatenus enim ualet uiuacitas mentis absque alicuius desiderii uel timoris, gaudii uel maeroris affectione subsistere, nisi haec eadem in bonam partem fuerint inmutata. et idcirco si carnales concupiscentias de cordibus nostris desideramus extrudere, spiritales in earum locis plantemus protinus uoluptates, ut his animus noster semper innexus et habeat quibus iugiter inmoretur et inlecebras praesentium ac temporalium respuat gaudiorum.

cumque in hunc statum mens nostra cotidianis exercitiis erudita profecerit, tunc uersiculi illius affectum experientia docente percipiet, quem omnes [*]( 18 Prov. 16, 26 (LXX) 15 Prov. 27, 7 (LXX)-) [*]( 8 sphadones Z spad. sunt T 8 qui T (in marg. add. uel quod) 9 uindiouat Tl quia Π1O 10 deBtrict. Σ0 destructione Υ1 conscendant 0 14 perditionis 0 15 suae om. II 18 alia ΠΥ1 salutaris II 20 uel gaudii vel 0 21 faerit II innitata X 22 scarnalis concupiscentia S 24 noluntates Υv uolutates 0 innixus T 27 cott. T profic. IP 28 concipiet IITOv )

dominus enim sanctis suis non a sinistris, quia nihil habet sinistrum uir sanctus, sed a dextris semper adsistit, a peccatoribus uero et inpiis non uidetur, quia non habent illas dextras quibus dominus consueuit adsistere nec possunt dicere cum propheta: oculi mei semper ad dominum: quia ipse euellet de laqueo pedes meos. quod nullus poterit ueridice profiteri nisi qui uniuersa quae in hoc mundo sunt aut noxia aut superflua aut certe inferiora summis uirtutibus iudicans omnem intuitum suum, omne studium omnemque curam erga cultum sui cordis et castimoniae defizerit puritatem. atque ita mens istis exercitiis elimata et profectibus expolita adperfectam corporis atque animae perueniet sanctitatem.

Quantum enim quis in lenitate ac patientia cordis, tantum in corporis puritate proficiet, quantoque longius iracundiae propulerit passionem, tanto castitatem tenacius obtinebit. non enim aestus corporis declinabit nisi qui animi motus ante conpresserit. quod apertissime saluatoris nostri ore laudata beatitudo declarat: beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram.

non ergo aliter nostram possidebimus terram, id est non alias dicioni nostrae rebellis [*]( 2 Pa. 15, 8 14 Pt. 24, 15 27 Mt. 5, 4 ) [*](-2 exertique Π1 prenid. 0 8 dnο͠ Π1 4 enim TO- 5 ads (ass-) equitur ΠΥO 7 rarsum T ad eadem reuolbator O 8 dexterasqae O 12 dextetas Σv 13 prof. Π 14 quoniam Υv euellit Π 15 meus Π1 ueredice II 18 omnem curam ΠΥΟv 20 ita om. T 23 irancundiae II 24 opi. H 26 decliuauit 2 )

constat igitur ad possessionem terrae istius firmiter obtinendam neminem posse conscendere nisi illos tantum, qui per inmobilem patientiae lenitatem uias domini duras ac praecepta seruantes de caeno carnalium passionum extrahente eodem fuerint exaltati. mansueti ergo possidebunt terram et non solum possidebunt eam, sed etiam delectabuntur in multitudine pacis, qua nemo, in cuius carne adhuc bella concupiscentiae suscitantur, stabiliter perfruetur. necesse est enim infestari eum dirissimis daemoniorum proeliis et ignitis luxuriae iaculis sauciatum a terrae suae possessione deuolui, donec dominus auferat bella usque ad fines terrae eius, arcum conterat et confringat arma, et scata conburat igni, illo scilicet quem uenit dominus mittere super terram, arcus etiam et arma confringa.t, quibus aduersus eum nequitiae spiritales diebus ac noctibus dimicantes ignitis configebant cor eius iaculis passionum.

et ita cum eum dominus conterens bella ab omnibus incentiuorum aestibus liberarit, ad illum puritatis perueniet statum, ut deposita confusione, qua semet [*](4 Ps. 36, 11 et 29 7 l. c. 34 14 1. c. 11 20 Ps. 45, 10 22 ef. Luc. 12, 49 ) [*](1 corporis nostri T 3 conpremere Π 4 emm] autem T 6 opt. ΣΥ 7 prof. II edooet Πv exspecta T 8 uiss. Υ20 exaltauit Σ 9 hereditatem Π terrae Π2 10 opt. ST 13 passionem Π1 14 ergo] antem Υ 15 eam om. T moltitudinem Π16 quia Σ1Π1qui0 18 durissumis Σ1O daemoniorum Σ1; daemonom rell. v lnzoriae II 20 arcumque T 21 confringit H1 combnrit Π1 conburet Tl 22 igne 2 25 passionem II\' )

ubi autem adhnc superest sollicitndo certaminis, pacis esse non potest multitudo. non enim ait \'deleetabuntur in pace\', sed in multitudine pacis. per quod euidenter ostenditur ita efficacissimam medicinam cordis esse patientiam secundum illud Salomonis: mansuetus uir cordis est medicus, ut non solum irae, tristitiae, acediae, cenodoxise, superbiae, uerum etiam libidinis omniumque pariter extirpet fomitem uitiorum. in longanimitate enim, ut ait Salomon, prosperitas regibus. nam qui mitis semper atque tranquillus est, nec iracundiae perturbatione succenditur nec acediae atque tristitiae angore consumitur nec cenodoxiae uanitate distenditur nec superbiae tumore sustollitur. pax enim muita diligentibus nomen domini: et non est illis scandalum.

et ideo non inmerito pronuntiatur: melior patiens forte, et qui continet iram capiente urbem. hanc igitur pacem donec firmam atque perpetuam obtinere mereamur, multis necesse est nos inpugnationibus adtemptari frequenterque nobis est uersiculus iste cum gemitu lacrimisque repetendus: miser factus sum, et adflictus sam usque quaque: tota die contristatus ingrediebar. quoniam lumbi mei inpleti [*]( 2 Pe. 90, 10 6 Ps. 36, 11 11 Prov. 14, 30 (LXX) 14 Prov. 25,15 (LXX) 19 Pb. 118, 165 21 Prov. 16, 32 (LXX) 25 Ps. 37, 7—8 ) [*]( 1 orrebat TO 2 uelnd T 3 accedunt ΣΟ approprinquabit 2 4 prof. n 7 adhuc om. T 11 salamonia 2 mansueti II 12 irae et T 14 extirpet ΣΟ: exst. Π̄Υ 15 salamon ΣΠ 17 consumetureΠ1 19 domini) tuum. 0 21 forte ΣΠΥΟ(in 2 e corr. c i m.1) ef. XVIII, 13, 2 continent ΣΠ1 22 oapient Π1 capienti JP capiet 0 23 opt ΣΥ 24 adtemtari ΣΟ uerseculusn 26 adflictus] incuruatus T )