Epistulae imperatorum pontificum aliorum

In supra scripto quadragesimo quinto capitulo dicitur, quia per gratiam sit filius dei, qui ex Maria natus est homo, natura autem deus uerbum, et quasi ratiocinatur dicendo 'quod gratia, non natura, et quod natura, non gratia\' et adiungitur (sufficiat corpori, quod ex nobis est, secundum gratiam filiatio et non supra naturam eleuetur et deus uerbum pro debita {a> nobis gratiarum actione non iniurietur\': quae uerba nudum hominem ex uirgine Maria significant, qui per gratiam appelletur filius dei. qui ergo haec ita sapit docet credit aut praedicat, anathema sit. [*]( 21 Cap. XLV = Act. Syn. 44: \'Eiusdem Theodwi quae proposuit sanctus Cgrillus et refutauit\' C. repetuntur eadem uerba in eiusdem quintae synodi collatione quiuta (Mansi IX 233) neque tamen sunt Theodori sed Diudori Tarsensis ex libro I contra synusiastas, ut adfirmat Lcontius. in cuias uersione Latina ab Henrico Canisio (Antiquae lectionis tom. IV, Ingolst. 1^03, p. 98) edita uerba illa sic leguntur: \'Gratia filius homo ex Maria natus; natura autem deus tIerbum: illud gratia et non natura, hoc autem natura et non gratia. sufficiet corpori ex nostro genere filiatio secundum gratiam, gloria immortalitas et quod templum dei uerbi factum est. ne eleuetur supra naturam et deus flUbum loco actionis gratiarum. quam debemus, ne contumelia afficiatur. et quae contumelia? componere eum cum corpore et existimare opus illi esse corpore ad perfectam ifliationem. nee enim ipse deus uerbum uult esse filius lJauid sed dominus. corpus uero uocari filium Dauid non modo non inuidit sed propter hoc ueniV. ) [*]( 6 et C: om. V 10 dominum V: deum C esse sed dominuin corpus autem hoc uocari dauid filium bis V (corr. a) 16 ex Bar.: pro V 17 elebetur V a add. Bar. )

Quando erit quaestio de natiuitatibus secundum naturam, nec Mariae filius deus uerbum existimetur: mortalis enim mortalem generat secundum naturam et corpus simile sibi, et duas natiuitates deus uerbum non sustinuit, unam quidem ante saecula, alteram autem in posterioribus temporibus.

In supra scripto quadragesimo sexto capitulo dicitur, ut Mariae filius deus uerbum non existimetur, adiciendo quia mortalis mortalem generat secundum naturam et corpus simile sibi: quae uerba et purum hominem de sancta uirgine Maria significant et duos filios introducunt. qui ergo haec ita sapit docet credit aut praedicat, anathema sit.

Ergo iam cessabunt ab impudente pugna, desistent autem uana contentione erubescentes euidentiam praedictorum: plurimos enim dicit filios in gloriam ducentem. ecce igitur in filiationis ratione [*]( 1 Cap. XLVI = Act. Syn. 45: \'Eiusdem Theodori ex his quae refutauit sanctus Cyrillus\' C. etiam haec esse Diodori ex libro I contra synusiastas idem testatur Leontius, cuius uersio Latina apud Canisiuni (1. c. 99) extat haec: Et quando de generationibus secundum naturam fuerit sermo, ne filius Mariae putetur deus uerbum: mortalis enim mor. talem generat secundum naturam et corpus generat consubstantiale, et duas generationes deus uerbum non substinebat, unam ante saecula. alteram posterioribus temporibm. 13 Cap. XLVII = Act. Syn. 46: \'Eiusdem (sc. Theodori) ex interpretatione epistolae ad EbraeoK C; irnmo sunt Theodori de incarnatione libri XII, ut docet Leontius (Script. uet. nou. coll. VI 306, 14), qui seruauit Graeca: Άρα raoaovrat λοιπόν τη̄ς ὰναισχύτου μάχης, ὰποστήσοναι si λοιπόν tyj; ματαίας ϕιλονειϰίας αὶδεσϑέντες tcLv εὶρημένων to προϕανές; πολλοὺς γάρ ϕησιν υἱοὺς et? δόξαν ἀγαγόντα ἰδοὺ τοίνον tv tw τη̃ς υίότητος λόγω̩ xal συγϰατατάττων 6 ἀπό- στολος ϕαίνεται τόν ἀναληϕϑέντα νϑρωπον τος; πολλοι̃ς oxaϑ\' όμοίωσιν ἐϰείνοις τς; υότητος μετέχων ἀλλὰ ϰαϑ’ ὁμοίωσιν xa3-\' L χάριτι προσείληϕε τὴν υἱότητα, rfjs ϑεότητος μόνης rfjv ϕυσιϰὴν υἱότητα ϰεϰτημένης. Latina repetita sunt in eiusdem quintae synodi collat. 5 (Mansi IX 236), ubi Cyrillum ea refutasse comperimus in libro contra Theodorum et Diodorum II. ) [*]( 2 ne uulgo 5 alterum V 14 uana ClC3 (et Cl in coli. 5, uanae ibid. C3): una Y, de uana C7 16 ratione Surius et sic C in colI. 5: rationem VCI, uarratione C* ) [*]( 18* )

In supra scripto quadragesimo septimo capitulo id, quod dicit apostolus: qui multos filios in gloriam adduxerat, exponendo dicitur, quod adsumptum hominem ceteris connumeret sanctus apostolus, eo quod similiter gratiam filiationis acceperit sola deitate naturalem filiationem possidente: quae item uerba, sicut superius dictum est, duos introducunt filios dei, id est unum per gratiam, alterum per naturam. quod qui ita sapit docet credit aut praedicat, anathema sit.

Sed ad hoc dicunt, quod Iesus nomen saluatorem significat: \'saluator autem\' dicunt \'quomodo ille homo dicatur?\': obliti, quod Iesus dicebatur etiam et filius Naue et, quod mirandum est, quia non sic uocatus est fortuito in generatione sed transnominatus a Mose. certum autem est, quod non hoc imponere homini patiebatur, si diuinam naturam omnimodo significabat.

]n supra scripto quadragesimo octauo capitulo de nomine Iesu, quod saluatorem significet, argumentando negatur et dicitur, quia si saluator diuinam naturam significaret, numquam [*]( 13 Cap. XLVIII = Act. Syn. 47: \'Eiusdem (sc. Theodori) ex libro duodecimo de incarnatione C; Graeca seruanit Leontius: ’Αλλἀ πρὀς τοῡτό ϕασιν, tJtt xo \'Itjsoo; ovojxa σωτη̄ρα σημαίνει’ σωτὴρ se spast πω̄ς ᾱν o α̌νϑρωπος λέγοιτο; ἐπιλεληομένοι ὅτι \'ItjsoO; ἐλέγετο xat ó to5 Ναυὴ xal, to δὴ ϑαυμαστόν, οὺϰ ἀπó τινος O;tw ϰληϑεὶς συντυχίας ev rj γενέσει ἀλλὰ μετονομασϑεὶς ὑπό tou Μωσέως δη̄λον ai iu; οὐϰ ἂν αὐτό ϑει̃ναι sk\' ἀνϑρώπω̩ ἠνέσχετο, ει̌περ ϑείας ἠν πάντως ϕύσεως σημαντιϰόν (Scriptor. uet. noua collectio VI 307, 16). ) [*]( 2 similiter illis C\' et in coli. 5 C3: illis similiter (om. filiationis particeps .. quod similiter) C2, illis (om. similiter) Y 4 possidentem Y et ante ras. C2 nee non C\' C3 in coli. 5 10 quae item scripsi: qui eidem Y, quae quidem 0x Bar. 15 dicunt restitui ex Graeco: dicit VC, si dicitur Bar. 16 etiam et VC: etiam uulgo naue VCl, nauhe C2 17 a mose V: amore Cl, a moyse C1 19 si V et Cl man. 2: sed C1 et C\' man. 1 )

Itaque non solum filium ipsum uocat a deo uerbo separans sed etiam secundum filiationis rationem connumerans ceteris participibus filiationis conuincitur, quoniam gratia et ipse particeps fuit filiationis, non naturaliter ex patre natus, habens tamen ad ceteros excellentiam, quia unitate ad ipsum filiationem possidet, quod ei firmiorem ipsius rei donat participationem.

In supra scripto quadragesimo nono capitulo dicitur, quia Christus per gratiam particeps fuerit filiationis, habens tamen ad ceteros excellentiam, quod ei firmior ipsius rei dona(ta> sit participatio. quod qui ita sapit docet credit aut praedicat et non magis deus uerbum cum adsumpta carne . unus atque idem dominus Iesus Christus et uerus filius dei et idem ipse uerus filius hominis intellegitur et creditur, anathema sit.

Homo Iesus similiter omnibus hominibus, nihil differens connaturalibus hominibus quam quae ipsi gratia dedit; gratia autem data naturam non inmutat sed post mortis destructionem donauit ei deus nomen supra omne nomen.

In supra scripto quinquagesimo capitulo dicitur, quod homo Iesus nihil differat omnibus connaturalibus hominibus, nisi [*]( 4 Cap. XLVIIII = Act. Syn. 48: \'Eiusdem (sc. Theodori) ex eodem libro\' C; graece seruauit Leontius: Ὥστε ou (iovov υἱόν αὐτόν ἀποϰαλει̃ too aso6 λόγου ἀϕορίσας ἀλλὰ ϰαὶ auvTattwv xata tkv ti;ç υίότητος λόγον \'totç λοιποι̃ς toa μετεσχηϰόσι τη̄ς υἱότητος ἐλέγχεται* ἐπείερ χάριτι ϰαὶ aitic μετέσχηϰς τη̃ς υίότητος, co ϕυσιϰω̃ς ix toij πατρός γεγεννημένος, ε̌χων μέντοι napa tob5 λοιποὺς τὴν ὁπεροχὴν, Õtt τη̗̃ πρός aotiv tvoiost xextijtat tYV otonrjta, 8 δὴ ϰυριωτέραν αὐτω̩̄ too πράγματος χαρίζεται τὴν μετουσίαν (Scr. uet. n. c. VI 307, 18) 18 Cap. L = Act. Syn. 49: \'Eiusdem Theodori ex libro secundo de incarnaiione\' C 21 Philipp. 2, 9 ) [*]( 1 talem V 9 quia C: qui V que V: quamque C, quam quod o1 nntat V 24 <ab> omnibus Bar. ) [*]( 13 donata oJ: dona V 20 quam gratiam dedit 02 Bar. 21 inmi- )

Sed mei fratres, qui eiusdem mihi matris sunt filii, dicunt mihi \'non separa hominem et deum sed unum eundemque dic\'. hominem dicens connaturalem mihi dico; deum si dicam, connaturalem deo dico: quomodo homo et deus unum est? numquid una natura hominis et dei, domini et serui, factoris et facturae?

homo homini consubstantialis est, deus autem deo consubstantialis est: quomodo igitur homo et deus unus per unitatem esse potest? qui saluificat et qui saluificatur? qui ante saecula est et qui ex Maria apparuit?

In supra scripto quinquagesimo primo capitulo negatur, quod unus idemque dici possit deus et homo, dicendo \'quomodo homo et deus unus per unitatem esse potest? qui saluificat et qui saluificatur? qui ante saecula est et qui ex Maria apparuit?* quae uerba duas introducunt in Christo personas. si quis igitur ita sapit docet credit aut praedicat, anathema sit.

Bene intulit: namque ego homo sum, ut dicat \'nihil mirandum, si hoc potes, cum sis homo accipiens a deo: quoniam et [*]( 6 Cap. LI = Act. Syn. 50: \'Eiusdem (sc. Theodori) ex eodem libro\' C 23 Cap. LII = Act. Syn. 51: \'Eiusdem (sc. Theodori) ex quarto libro commenti secundum Matthaeum de hecatontarcho\' C. Aliam uersionem capp. LII et LIII nide apud Facundum Hermian., Pro defens. trium capitul. III 4 (Migne 67, 595) itemque aliam ultimorum cap. LIII uerborum apud Innocentium Maroniae episcopum (Spicil. Casin. I 152 n. 6) 24 Matth. 8. 9 ) [*]( 1 gratiam Bar. 8 separa C1: separas Cl, separata V 9 dicens VC: dico Surius, dicens dico Bar. interpunctionevi uerborum a me restitutam plane euertentes 13 quomodo igitur..lo apparuit exhibet Pelagius l. c. 443 24 namque et ego Surius secundum Vulgatam )

\'Quapropter nec incongruum est et te accepta ista a deo potestate uerbo solo iubentem abigere passiones\'. nec enim tamquam filio dei et ante uniuersam creaturam existenti et creatori eorum, quae sunt, accessit centurio.

In supra scripto quinquagesimo secundo et quinquagesimo tertio capitulo dicitur, quia Christo dixerit centurio \'nihil mirandum. si hoc potes. cum sis homo accipiens a deo: quoniam et ego, cum hoc sim, accipio oboedientes semel habens iubendi potestatem propter datoris indulgentiam\'. et quamuis ex eo, quod sequitur, centurionem non tamquam filium dei adisse, qui uniuersam condiderit creaturam. uideatur quidem ipse confiteri eum esse filium dei et creaturae totius opificem,

tamen, quia nec de centurionis intellectu bene existimauit, cuius fidem dominus non laudaret dicendo: non inueni tantam fidem in Israel, nisi sciret eum intellexisse, quia deus est, et ex superioribus capitulis in aliis dictis, cum non per unitatem subsistentiae sed per gratiam dicitur Christus esse filius dei, et ex eo purus homo Christus uidetur induci. qui pro merito suo acciperet per datoris indulgentiam potestatem. si quis ergo haec ita sapit docet credit aut praedicat, anathema sit. [*]( 3 Cap. LIII = Aet. Syn. 52: \'Eiusdem (sc. Theodori) ex eodem libro\' C 17 Matth. 8, 10, ) [*]( 4 uerba quapropter etc. nullis uerbis interpositis ea quae praecedunt excepisse ui dentur; priora enim quapropter.. passiones etiam ad ea t\'eferenda sunt, quae in cap. 52 de suo Theodorus centurionem dicentem facit 14 creaturam uideatur .. filium dei et bis V 19 sq. et ex his et superioribus capitulis et aliis dictis iam non Bar. )

Consonantia et apostolus dicit: et manifeste magnum est pietatis mysterium: qui manifestatus est in carne, iustificatus est in spiritu, iustificatum esse in spiritu dicens ipsum, siue quod ante baptismum cum subtilitate competente legem custodiuit siue quod etiam post illud gratiae conuersationem cooperatione spiritus cum magna compleuit subtilitate.

In supra scripto quinquagesimo quarto capitulo id, quod apostolus dicit: quod manifestatum est in carne, iustificatum est in spiritu, Christus iustificatus esse asseritur, siue quod ante baptismum cum subtilitate competenti legem custodierit siue quod etiam post illud gratiae conuersationem cooperatione spiritus cum magna subtilitate compleuerit: