Locutiones in Heptateuchum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio III, Pars I-II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 28.1). Zycha, Joseph, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1894.

Et iurabo dexteram meam: id est "per dexteram meam".

Laetamini caeli simul cum eo, et adorent eum omnes angeli dei . alii codices habent: et adorent eum omnes filii dei. filios autem dei dictos, qui angeli sunt in caelis, non facile in scripturis sanctis inuenitur.

LIBER SEXTUS. LOCUTIONES DE IESU NAUE.

Uos autem transibitis expediti priores fratribus uestris, omnis fortis: id est omnis, quicumque in uobis fortis est. [*]( 3 Ex. 12, 34 (?) 5 Deut. 82. 20 7 Ib. 32, 36 13 Ib. 32, 37 15 Ib. 32, 40 17 Ib. 32, 43 22 Ios. 1, 14 ) [*]( 1 trittici L uarina N dixitj discit N nam] non Sl nomine] homine N 2 grece N om. b grecus LNS 8 umeros NL 4 steata N creara LS 10 et] uel b eum (e ex c) S cum L mali. sic] malis hic N 13 dii] digi N 14 in om. LNS 19 tHOt cod. Alex. filios dei autem N angeli. (s eras.) S angelis N 20 facele N Expliciunt locutiones deutheronomii Incipiunt locutiones libri ihesu Naue L expl loc deut. nom. incip. loc lib hyesu (m. 2 hyosue) S explicit loquutiones deutero nomii. incipit questiones eiusdem libri fol. 108 N 21 Finiunt quaestiones de deuteronomio inč locutiones de iesu naue fol. 121 N 22 expediti priores scripsi secutus LXX: expeditiores libri 23 omnis alt. ex omnes L )

614

Ut sciatis uiam quam ibitis eam: plenum esset, etiam si non haberet "eam".

Et factum est cum esset Iesus in Iericho . notanda locutio est; nondum quippe erant in eadem ciuitate, cuius portae contra illos clausae fuerant: unde factum est. ut in eam intrare non possent, nisi muri eius cecidissent circumacta arca domini . ergo in Iericho dictum est: in terra, quae pertineret ad Iericho.

De Iericho dictum est, cum clausa esset: nec quisquam ex illa prodibat neque introibat: utique "in illam" subauditur, non "ex illa"; hoc appellatur graece Ceό1\'Į-UX xat\' IXXeta.v.

Dominus dicit ad Iesum: ecce ego trado tibi subiugatam Iericho et regem eius qui est in ea potentes fortitudine. mirandum, quod non hic posuit coniunctionem copulatiuam, ut diceret: et potentes fortitudine, quam solet scriptura tam adsidue ponere, ut etiam ibi inueniatur, ubi sensum solitae locutionis inpediat. an et Iericho et rex eius dicti sunt "potentes fortitudine?"

Et Raab meretricem et domum paternam eius uiuificauit Iesus, et commorata est in Israhel usque in hodiernum diem. notandum est, quemadmodum dicat scriptura: usque in hodiernum diem, quod adsidue dicit. nam et de lapidibus illis duodecim, qui positi sunt, ubi Iordanes ex ima parte defluxerat et ex parte superiore constiterat arca transeunte uel populo, ita dictum est, quod ibi essent "usque in hodiernum diem": quod uidetur ita sonare, [*](1 Ios. 3, 4 3 Ib. 5, 18 9 Ib. 6, 1 (5, 16) 18 Ib. 6, 2 20 Ib. 6, 25 et 4. 9 ) [*]( 8 esset] essetis LSb lesus om. LSb hierico L (ita semper) Ierico d 7 circaacta Ni 9 nec] ne b 12 zeuma catellipsin LS zeunia catellysl N zeuma cata eclipsin b 13 ihesum L 14 ea] eo S 15 coniuncionem N 19 potentes] ponentes N 20 sec. eod. Alex. 21 ihesus L 23 usquae N 25 iordanis Sbd iordane sex (sic coni.) L una T 26 essent ibi bd 27 uiderunt N )

615

tamquam post plurimum temporis post hanc scripturam ista narrentur nec eo tempore hi libri conscripti fuerint, quo erant haec recentissima. quisquis autem putat hoc, quid de ista meretrice dicturus est, quae utique quantum est aetas unius hominis uixit et tamen dicitur "usque in hodiernum diem?" de his itaque rebus hoc dicitur, quae non ita constitutae sunt, ut postea mutarentur ab eis, qui constituerunt: quomodo dicitur aliquis in exilium perpetuum missus, quia non ad tempus praefinitum hoc subplicio plecitur, non quia quisquam potest esse perpetuus in exilio, cum homo ipse non possit esse perpetuus. sic ergo et ista meretrix non est praecepta ad tempus habitare in Israhel; ideo dictum est: usque in hodiernum diem.

Dominus dicit ad Iesum: peccauit populus et transgressus est testamentum meum, quod disposui ad eos. notandum, quemadmodum testamentum appellet hoc, quod praeceperat, ut anathema esset Iericho et nemo sibi inde aliquid usurparet.

Dominus loquens ad Iesum ait inter cetera: ecce dedi in manus tuas regem Gai et terram ipsius . et facies Gai sicut fecisti Iericho et regi eius et praedam pecorum praedaberis tibi. praecipue notanda locutio est non solum, quia praedaberis tibi dixit, tamquam unius futura esset illa praeda, cum omnium esset futura; nam tales locutiones usitatissimae sunt, cum deus tamquam ad unum loquitur, quae ad populum loquitur. sed hoc nouum est hic, quia praedixit scriptura: et dixit dominus ad Iesum, quem constat unum hominem fuisse. quod tamen dixit praedaberis [*](14 Ios. 7, 11 19 Ib. 8, 1. 2 ) [*](1 post hanc] per hanc NSbd 2 hi] ii d erant om. N 3 hoc putat N quid] quod N 5 usque-dicitur in mg. infer. add. m. 1 S 6 dicitur hoc b ita] ite N 9 supplici N potest quisquam N 14 ihesum L 15 meum] (ioo cod. Alex. 16 quem ammodum L 17 inde sibi N 18 aliquit N 19 Dominus] ds b 20 et 21 Gai] hai L 21 τη γαι .... τω βασιλει cod. Alex. 22 predaueris LS 23 predaueris LS1 25 deus] diis N 27 ihesum L 28 predaueris LSl )

616

tibi, non utique ita dictum est, ut praeda illa huius unius hominis esse praecepta sit, sed uniuersi populi.

Et insidiae erant ciuitati a mari. qui nescit, putat istam ciuitatem maritimam. consuetudinis est autem scripturarum, ut occidentalem partem a mari appellet uel ad mare, quia ex ipsa parte terra, ubi haec agebantur, propius habet mare quam a ceteris partibus.