Contra Duas Epistulas Pelegianorum

Post haec quae tractauimus quibusque respondimus eadem repetunt quorum redarguimus epistulam, sed diuerso modo. nam prius ea proposuerunt nobis obicientes, quae uelut perperam sentiamus, postea uero quid ipsi sentiant exponentes eadem a contrario reddiderunt addentes duo quaedam quae non dixerant, id est \'baptismum se dicere omnibus aetatibus necessarium\' et \'per Adam mortem ad nos transisse, non crimina\'. quae suo loco et ipsa tractanda sunt. proinde quia superiore libro, quem modo explicauimus, quinque rerum eos obtendere obstacula diximus. in quibus eorum dogmata inimica gratiae dei et catholicae fidei delitiscant, laude scilicet creaturae, laude nuptiarum, laude legis, laude liberi arbitrii, laude sanctorum, commodius esse arbitror onniia quae defendunt, quorum contraria nobis obiciunt, generatim distinguere et quae illorum ad quid istorum quinque pertineant demonstrare, ut dilucidior et breuior ipsa distinctione possit esse nostra responsio.

Laudem creaturae, quod ad genus humanum adtinet, unde nunc quaestio est, his sententiis exsequuntur, \'quod nascentium conditor deus sit filiique hominum opus sint dei et peccatum omne non de natura, sed de uoluntate descendat\'. huic laudi creaturae adplicant, \'quod omnibus aetatibus dicunt esse baptismum necessarium, ut scilicet illa creatura in dei filios adoptetur, non quod aliquid\' ex parentibus trahat, quod sit lauacro regenerationis expiandum\'. [*]( 7. 19. 22 Iulianus ) [*]( 3re*petuntO sed] sub EF 4 pposnerunt C obicientes nobis B quod EF 5 a om.Oml 6 dixerunt F 7 se dicere in spat. uacuo add. Om3 8 trasisse Oml criniinaO (a s. ras. m2) 9 deinde r quae modo EF quemadmodumO lOtendereOml 11 dogmata m2 ex donataO 12 delitescant BDmZEF post scilicet cras. et 0 lauda (e s. a) Om2 bis, item lin, 13 13 commodis V esse ex sese 0, om. V 14 generatis D gradatimF loatO (t ex d, in mg. 1 ad) quid s.l.0m2 16 dilucidior ex dulcior D probabilior D,b (in mg. a} breuior) distinc J tinctfone C 18 ante creaturae uid. eras. in 0 creaturaeO (ae in ras. m2) 19 nunc om.D hi*s 0 exsecuntur CD 21 discendat CV 24 lau. regen. sit D )

Nuptias uero secundum scripturas laudant, \'quia dominus in euangelio loquitur: qui fecit ab initio, masculum et feminam fecit eos. et dixit: crescite et multiplicamini et replete terra m\', quamuis. hoc non in eo loco euangelii, sed tamen in lege sit scriptum. addunt etiam: quod ergo deus coniunxit, homo non separet\', quae uerba euangelica agnoscimus.

In laude legis dicunt \'ueterem legem secundum apostolum iustam et sanctam et bonam custodientibus mandata sua ac per fidem iuste uiuentibus? sicut prophetis et patriarchis omnibusque sanctis uitam potuisse conferre perpetuam\'.

In laude liberi arbitrii dicunt \'liberum arbitrium non perisse, cum loquatur dominus per prophetam: si uolueritis et [*]( 1. G. 8. 13 Iuliaiius 15. 22. 26. sqq. Iulianus 16 Matth. 19, 4 17 Gen. 1, 28 20 Matth. 19, 6 22 cf. Rom. 7, 12 27 Esai. 1,19. 20 ) [*](1 et om.B x̅p̅m̅ d̅n̅m̅ DFbd dn̅m̅ n̅r̅m̅ hiesu̅ x̅p̅m̅ E 3 oiunis V peccati om.B 4 singulari*/} cõmunicatione C cõnicatione EF 6 sic] etsi0 et sicEF coacquariV 7 aniinas omnesB animas omnium (mn. omnes)0 8 adain ei cadem B 10 et] in O causa*0 et ut bonam uel inalam EF 11 bonanaF mortem om. EFd dicitO qua B 12 excitabanturO 13 scribuntur FJx ac B 16 ab initiu̅ V17 et pr. om.O 18 non s.l.Om3 D 19 in eo om.OmT ineodemD 22 in laudem V apos 0 (sic per otnnes casus) 23 ac per hocperfidemOB 27 si—edetis om.D )

Laude sanctorum sese contegunt dicentes \'baptisma perfecte homines innouare, si quidem apostolus testis sit, qui per lauacrum aquae ecclesiam de gentibus sanctam fieri inmaculatamque testatur; sanctum quoque spiritum mentes bonas in antiquis adiuuisse temporibus dicente propheta ad deum: spiritus tuus bonus deducet me in uiam rectam; omnes quoque prophetas et apostolos uel sanctos tam noui quam ueteris testamenti, quibus deus testimonium perhibet, non in comparatione sceleratorum, sed regula uirtutum iustos fuisse; in futuro autem tempore mercedem esse tam bonorum operum quam malorum; ceterum neminem posse quae hic contempserit illic mandata perficere, quia dixerit apostolus: oportet nos manifestari ante tribunal Christi, ut reportet unusquisque propria corporis, secundum quod gessit, sine bonum siue malum\'.

In his omnibus quicquid dicunt de laude creaturae atque nuptiarum ad hoc referre conantur, ut non sit originale peccatum, quicquid de laude legis et liberi arbitrii, ad hoc, ut gratia non adiuuet nisi meritum ac sic gratia iam non sit gratia quicquid de laude sanctorum, ad hoc, ut uita mortalis in sanctis uideatur non habere peccatum nec sit eis necessarium pro dimittendis debitis suis precari deum.

Ista nefaria dogmata et damnabilia in hac tripertita diuisione quisquis mente catholica exhorret, illius quinquepertitae [*](3 cf. pag. 469, 18 5 cf. Kom. 2,11 6-20 Iulianus 7 cf. Eph. 5, 26. 27 10 Ps. 142,10 17 II Cor. 5,10 24 cf. Rom. 11, 6 ) [*]( 1 editis F 2 me om. Obd 3 commedet F hac F gratia r 4 reluctandi DEFbd 5 quia n e pers. acc.0 (n e s.l.tnl) dnmOB 6 perfectteO 9 adiuuasse B.l.D, CEF 10 dum B 11 deducit r uitam C ante rectam exp. bonam B et apostolos prophetas DEF 13 dns D cõparationemO 15 operumom.V 16 contempsi Oml 17 a̅p̅ο̅s̅ O 22 qtiidquidO 23 libri 0 gratiam B 24 iam om.B iam-gratia B.l.Om2 25 non uideatur habere B 26 eiC 28 nefanda EF et damnabilia dogmataFJ ha.cO tripartita EFbd 29 exorret O quinque peritaeF )

1 [is ita se habentibus quid prodest nouellis hereticis, inimicis crucis Christi et diuinae obpugnatoribus gratiae, quod a Manicheorum errore sani uidentur et alia sua pestilentia moriuntur? quid eis prodest, quod in laude creaturae dicunt \'deum bonum nascentium conditorem, per quem facta sunt omnia, eiusque opus esse filios hominum\', quos Manichei dicunt opus esse principis tenebrarum, cum inter utrosque uel apud utrosque dei creatura quae est in infantibus pereat? utrique enim nolunt eam Christi carne et sanguine liberari: illi, quia ipsam carnem et sanguinem Christi, tamquam haec omnino in homine uel ex homine non susceperit, destruunt, isti autem, quia nullum malum inesse infantibus asserunt, unde per sacramentum carnis huius et sanguinis liberentur. iacet inter illos in paruulis humana creatura institutione bona, propagatione uitiata, bonis suis confitens optimum conditorem, malis suis quaerens misericordissimum redemptorem, Manicheos habens bonorum suorum uituperatores, Pelagianos habens malorum suorum negatores, utrosque persecutores. et quamuis per infantiam loqui non ualeat, specie tamen tacita et infirmitate abdita impiam uanitatem utrorumque conpellat et illis dicens: \'ab co qui bona creat credite me creari\' et istis dicens: \'ab eo qui me creauit sinite me sanari\'. Manicheus dicit: \'nihil est huius infantis nisi anima bona liberanda, cetera non ad deum bonum, sed ad principem tenebrarum pertinentia respuenda , Pelagianus dicit: \'immo huius infantis nihil est liberandum, quia totum ostendimus saluum\'. ambo mentiuntur, sed iam mitior est carnis solius accusator, quia in uniuersum conuincitur saeuire laudator. sed nec Manicheus humanae animae subuenit blasphemando auctorem totius hominis deum nec Pelagianus humanae infantiae diuinam medicinam subuenire permittit negando originale peccatum. deus ergo miseretur per catholicam fidem, quae utramque redarguendo perniciem infanti subuenit ad salutem, Manicheis [*](1 cf. Phil. 3, 18 4 Iulianus ) [*](2 cruciO 3suaom.B 4 quod] quia D 6 filio Oml principesF 10 susciperitO 11 quiaO (a s.lm2) 13creaturaeO 14conditoreC 16 pelaigianosO 18 speciae V tamen tam B tacite Vml uanitatem in ras. B 19 utrūq. O abeoO 21ni*hilO huiusestO animoO 22 ad alt.om.F pertinent Db 24 sed micior est iam D 25 accusatur EF quia] quam qui Dbd 261audatnry neque Db 2smedicinam] gratiambd negare V 29utraqueOB utranque V 30 infantisO infantibus D )

Quid eis igitur prodest, quod dicunt \'omne peccatum non de natura, sed de uoluntate descendere\' et Manicheis malam naturam dicentibus causam esse peccati huius sententiae ueritate resistere, quando nolentes admittere originale peccatum, cum et ipsum sine dubio de primi hominis uoluntate descendat, faciunt reos paruulos de corpore exire? quid eis prodest \'baptismum omnibus aetatibus necessarium confiteri\', quod Manichei dicunt omni aetati superfluum, cum isti dicant esse in paruulis falsum, quantum ad remissionem adtinet peccatorum? quid eis prodest quod \'carnem Christi\', quam Manichei nullam uel simulatam fuisse contendunt, aduersus eos isti non solum \'ueram, sed et ipsam et animam nulla peccati macula respersam fuisse\' defendunt, cum sic eius infantiae ceteri ah eis coaequentur infantes non inpari puritate, ut et illa non uideatur seruare istorum comparatione propriam sanctitatem et isti ex illa nullam consequantur salutem?

In eo sane quod dicunt \'per Adam mortem ad nos transisse, non crimina\' non habent aduersarios Manicheos, quia nec ipsi [*]( 1 1 Cor. G, 19 5 cf. Ps. 50, 7 8 Iob 14, 4. 5 12 Iuliaiius 17. 20. 27 Iulianus ) [*](2 in uobis est OC in uobis otn.B 3 et—sancti in mg.O crea I dite I) (dite in ras.) et corporum crediteJSF ct om.Dbd 5 in ininiquitatibns0 eum posl utero praeb.D GabluitC quid eum] quidein C 7 omniO (ni s.l.m2) omni*D nox∗a V 9 uita] add. sit D 10 peccatoremOml nec paruum nec magnum EF 12 igitur eis B 13 in maniehaeisO maluC 14 sisterc V 15 amittcre B 18 in omni actate CDEFbd aetatiO (i ex e ml) 19 dicunt V 20 peccatorum attinetO atinet B (a ex u) 21 aduersus-defelldunt in mg. 0 22 et alt. om. BDEFbd 23 eius sic Db siO 23 reseruare CEF compa- rationg C ista 0 )