Expositio Evangelii secundum Lucan

nec putet aliqui offendiculum esse pietatis, ubi mandatum legis inpletur; si enim relinquet homo patrem et matrem et adhaerebit uxori suae et erunt duo in carne una, recte sacramentum hoc in Christo seruatur et in ecclesia. et ideo parentes corpori proprio non oportuit anteferri. ergo hic non, ut quidam haeretici tendiculas aucupantur, mater negatur, [*]( 4 Matth. 10, 37, Luc. 14, 26 7 Exod. 20, 12, Deut. 27, 16; cf. Exod. 21, 15 13 Deut. 30, 14, Rom. 10, 8 15 Pb. 33, 6 20 Ephes. 5. 31 sq.; cf. Gen. 2, 24 23 cf. Cic. pro Caec. 65 ) [*]( 3 exsequutor FOV 5 et] ant Cx suam om. B 6 se 8. t*. m3 d, oJn. aX subiecit ax subiacet X 8 et] aut Xx mortem P (m alt. eras) a morietur Ax moriatur eet. 11 religiosioris A 18 in ore tuo et in corde tuo X in alt. om. B 14 illae P 15 eum aGy dfti AC dum cet. 16 adstantes PBL 17 cognoscuntur ET agnoscemur G (e ex i) γΧ, recte puto 18 aliqui AL et (-is corr. ml) P, (m2) n aliquis cet. 19 relinquet X et (et ex it m2 G) reliquit BL relinquit V (n 8. u.) cet. 20 et pr.] aut X auna (et ut uidetur eras.) A 21 in alt. om. CL 22 oportuit (o pr. 8. u. m2) G potuit PBCL anteferre PBCL 23 augurantur (aucup 8. augur m2) A )

diuinum in terras uenisse mysterium ecclesiaeque conuentum, [*](8,19-22 ) relictis nauem ascendit parentibus. neque enim quisquam poterat hunc mundum enauigare sine Christo, quando eos quoque quibus dominus adest temtationum saecularium saepe procella perturbat. et oeconomia seruatur in apostolis, ut aduertas sine temtatione neminem posse ex hoc uitae curriculo [*]( B ) demigrare, quia exercitium fidei temtatio est.

Subiecti igitm sumus nequitiae spiritalis procellis, sed quasi peruigiles nautae gubernatorem excitemus. uerum et ipsi periclitari solent. quem igitur gubernatorem requiram? illum utique qui non seruiat, sed imperet uentis, de quo scriptum est:

at [*](8,25) ille surgens increpauit uentum. quid est surgens? [*]( c ) [*](8,24) quiescebat enim, sed quiescebat corporis somno, cum intenderet diuinitatis mysterio; ubi enim sapientia, ubi uerbum, nihil sine uerbo fit, nihil sine prudentia.

supra habes quia pernoctabat in oratione: quomodo hic in tempestate dormiret? sed exprimitur securitas potestatis, quod omnibus timentibus solus intrepidus quiescebat. non est ergo consors naturae qui non est consors periculi. etsi corpus dormit, operatur diuinitas, operatur fides. denique dicit: modicae fidei quare [*]( D ) dubitastis? et bene arguuntur qui praesente Christo timebant, cum utique qui ei adhaereat perire non possit.

ergo confirmauit fidem, [*]( 1 Ioh. 19, 26 3 Rom. 9, 5 13 Ephes. 6, 12 20 Lac. 6, 12 25 Matth. 8, 26 ) [*]( 1 cognoscitur PErLT 2 perscribtorum A praeceptorum L 3aborret.4C demostrat A 4 iudeis (i alt. ex 0) P iudgos B 5 se] sas (scriptura incerta; s. as scriptum est e, sed eras.) A 7 parentibus ascendit nauem a nauim Cj- nauem (i 8. e m2) rc ; nauem exp. A parentibus (n 8. u.) A quisque A 10 oeconomiae P 18 procellae PBL 14 peruigilis A 15 requiramus C 16 ad AP et r 17 imperauit uento C 23 intrepidibus (il? eras.) P 25 ait PL modicae (a s. u). A 27 adhaeret PL )

et quoniam quae loco superiore praestrinximus delibasse satis . est, nunc quia in libro secundum Matthaeum duos homines in regione Gerasenorum daemoniis adflatos Christo occurrisse [*](8,27) cognouimus, hic autem sanctus Lucas unum inducit [*]( F ) eundemque nudum — nudus enim est quicumque tegumentum naturae suae et uirtutis amisit - qua ratione de numero euangelistae dissonare uideantur non otiose praetereundum, sed requirendum arbitror. et quidem licet discordet numerus, tamen concordat mysterium; uir enim iste qui habebat daemonium populi figura [*]( 1394 A ) gentilis est, opertus uitiis, nudus errori, patens crimini. duo illi quoque similiter figuram populi gentilis accipiunt, quoniam, cum tres filios Noe generauerit, Sem Cham Iaphet, Sem tantummodo familia in possessionem adscita est dei. ex duobus illis diuersarum nationum populi pullularunt, quorum alter maledictus, quod nudatum patrem non texerat, benedictus alter, [*]( 3 epist. Iudae 9 4 Matth. 8, 26 10 Mattb. 8, 28 20 Gen. 9, 18 23 Gen. 9. 22 sqq. ) [*]( 3 micahel P 5 maria (a alt. eras.) P choibere A 7 demet (a s. e alt.) a demutet X 8 ne post somno transponunt X nostro X in nostri a non X in nobis X 9 superiore (-ri m2) P superiori aOicx praestriniimus APB perstrinximuB cet. 13 nudis (v 8. i m3) enim P tegumentum PEŢLT et (u pr. ex i m2) B tegimentum aG indumentum (in mg. m3 al. integimentum) A integumentum (u pr. ex i) 0 integimentum C et (i ex u) F, (i ex e) V integementum (v s. e alt. m2) n 15 relinquendum X (del. et 8. m2 requirendum F) 18 ante errori add. gratia A 20 iaphet FO et (phet in ras. m3) V iafeth cet. (et iafeth PaCL) 21 possessione APBL et ex A et PB 23 alter benedictus PL )

Qui multis inquit temporibus agebatur, utpote qui a [*](8,27) diluuio usque ad aduentum domini uexabatur, furore dementi rumpens uincla naturae. nec inmerito etiam sanctus Matthaeus in monumentis illos habitasse signauit, siquidem talium animae in quibusdam uideantur habitare tumulis sepulchrorum. quid enim aliud sunt corpora perfidorum nisi quaedam defunctorum [*]( C ) sepulchra, in quibus dei uerba non habitent? agebatur ergo in loca deserta spiritalium scilicet infecunda uirtutum profugus a lege, discretus a prophetis, remotus a gratia.

non enim [*](8,30-33 ) uno daemonio, sed totius legionis laborabat incursu, quae cum dominum uidisset cognouissetque praescia dominici aduentus tempore in abyssos se esse trudendam, coepit orare ut introeundi in porcos acciperet facultatem. et primum clementiam [*]( D ) domini debemus aduertere, quod nullum prius ipse condemnat, sed unusquisque sibi auctor est poenae, non mittuntur in porcos daemones, sed ipsi petunt, quia caelestis luminis claritatem sustinere non poterant, ut qui oculos dolent radium solis ferre non possunt, sed tenebrosa eligunt et splendentia derelinquunt. fugiant ergo daemones splendorem lucis aeternae [*]( 6 Matth. 8, 28 10 Matth. 12, 43 ) [*](1 licet auersus PL aduersus ic et (d eras.) AV ne dm. X nuditate PBL patris X 3 seminis (s alt. 8. u. m2) gjluiaset (e s. si m2) A semini siluisset aL seminis luisset X 4 agebatur (8. vi3 agitabatur) P utpute X 5 delubio A et (m3 diluuio) P uexebatur A 6 uincla (in mg. uincula) V uincula LX 7 habitare L signauit A (qui haec add. expuncta: si quidem talium animae in monumentis illos habitasse signaoit) aCx significauit cet. 8 habitare uideantur (uidontur EaT) X uideantur it 10 habitant PL 11 infecunda] et fecunda V (et in ras.) FO et infecunda C et (in 8. u. tn2) ic 12 desertus A nonj nondum X 13 qui (quae m2) A 14 cognouissetque ACLCX et m3 P cognossetque P ml cognoscetque BLX presentia (sentia in ,.as.; praescia m2) A praescii PBL 15 abysso PBL rogare Er T 16 acciperent X 20 posterant (s eras.) P 21 ut spi. derelinquant X )