De Paradiso

Alia quaestio: qui non cognoscit bonum et malum nihil a paruulo distat, paruuli autem apud iudicem iustum nulla [*]( 6 Gen. 3, 22 11 Xum. 16, 5 II Tim. 2, 19 13 II Cor. 6, 16 Leuit. 26, 11 sq. 23 ex Apelle, cf. Harnack 1. c. ) [*]( 1 oboedicio S (cio in ras. m2) oboedientia liBV 3 sed bono praecepto om. R 4 est autem B 5 et deus et M bonum et malum deus (om. pr. et) B 7 boni et mali habere B bona] bonum R V 8 uidetur (tar in ras.) P quae P (i s. ạẹ) que V 9 proponunt S (unt in ras.) proponere BC\' 12 ipsius] sui M eius C 13 perambulat SBFCC 14 in om. RVI 15 sit PC fit V, om. R VI, est M (s. u.) cet., fort. sit delendum utpote ex sed ortum operatione PV non oporteat B 16 autem] enim Monac. 2549 17 est s. u. M 19 cogitationis (ni s. its) C 20 in eo] ideo B 21 quia (a s. u.) PS qui ve\' 23 cognouit V (sc m2 s. u) 24 paruolo V\' paruoli Y\' (o ex u) nulla culpa M nulla est SBCC\' )

culpa. iustus autem operator mundi numquam paruulum uocasset in culpam, propter quod non cognouerat bonum et malum, quia paruulus sine ullo est crimine praeuaricationis [*]( D ) ..et culpae. uerum cum in superioribus dixerimus duplicem esse intellectum scientiae- boni et mali, si perfunctoriam scientiam accipimus, utique falsum est quod nihil distet a paruulo qui non cognouit bonum et malum, si autem falsum. est quod nihil distet a paruulo, ergo non paruulus Adam. si non paruulus, adscribitur utique ei quasi non paruulo peccatum. si peccatum adscribitur, sequitur poena peccatum, quia dignus inuenitur poena qui peccatum uitare non potuit. [*]( E ) potest etiam fieri ut etiam qui scientiam non habet boni et mali paruulus non sit, quoniam priusquam sciuit puer bonum et malum, non credidit malitiae. et iterum habes: quia priusquam sciat puer uocare patrem et matrem, accipiet uirtutem Damasci et spolia Samariae. perfectus ergo qui operatur bonum, etiamsi boni et mali scientiam non adeptus sit, ut multi priusquam sciant legem ipsi sibi lex sunt. <quid?> quod apostolus priusquam disceret: non concupisces, malum esse concupiscentiam nesciebat? [*]( F ) denique ipse ait: peccatum non cognoui nisi per legem; nam concupiscentiam nesciebam, nisi lex diceret: non concupisces. ad quam partem etiam puer potest esse perfectus iure naturae, priusquam sciat concupiscentiam crimen esse uel concupiscentiae crimen admittat. ergo secundum perfunctoriam scientiam uoluit deus hominem scire quod [*]( 13 Esai. 7, 16 14 Esai. 8, 4 18 Rom, 2, 14 20 Exod. 20, 17 Rom. 7, 7 21 Rom. 7, 7 ) [*]( 1 culpa est Y (est postea add.) P prouocasset C\' 3 paruulos M 7 qui non ... a paruulo om. PV 8 quod] quia B Adam. ei non paruulus om. PV 10 si peccatum om. RV 11 peccatum usque ad personam (p. 289, 21) om. RVl 12 mali et boni C 13 quoniam qui P (qui exp.) Y (in mg. ml at. qffi priusquH scinit puer) C sciat M 14 credit M habes om. B 15 puer s. u. Yet] aut M et matrem om. SPx 19 sunt lex PC\' quid addidi 20 non sciebat C 26 nouit SBP1 noluit p. quod] quia B ) malum est, ne quasi iuperfectus uitare non posset. non oboediendo autem mandato incurrimus in culpam; ergo culpam fatemur. rursus autem si altam et profundam scientiam [*]( 158 A ) dicimus boni et mali, quae quidem profunda scientia perfectum facit, ....... non statim autem paruulus, qui ad altam et profundam scientiam peruenire non potuit, recte sicut non paruulus condemnatur.

- Iterum quaestiones serunt. qui nescit, inquit, bonum et malum, ne et ipsum quidem nouit malum esse non seruare mandatum nec ipsum bonum nouit quod est oboedire mandato. et ideo quia non nouerat, uenia, inquit, dignus fuit qui [*]( B ) non oboediuit, non condemnatione. quae quidem quaestio de his absolutionem habet quae ante memorauimus. considerare enim potuit homo ex iis quae deus ante ei contulerat, quod insufflationem dei accepit, quod erat in paradiso uoluptatis locatus, summam auctori oboedientiam deferendam. et ideo si uim nesciebat boni et mali, tamen quia tantorum auctor dixerat de ligno scientiae boni et mali non esse gustandum, fidem praeceptori seruare debuerat; non enim ab eo peritia, [*]( c ) sed fides exigebatur. intellegebat utique deum omnibus praeminere; <ergo> personam iubentis spectare debuerat. etsi non intellegebat uim qualitatemque iussorum, sciebat tamen praeceptori deferendam esse reuerentiam. habebat in natura hanc opinionem, etsi non habebat iudicium boni et mali. denique et mulier serpenti dicit: ex omni ligno paradisi [*]( 8 ex Apelle, cf. Harnack 1. c. 25 Gcn. 3, 2 sq. ) [*]( 1 possit MSBP 2 in om. P\' 5 lacunam significare malui quam, interpolationem statuere ita, ut autem in suspicionem uocaretur altum (corr. m2) PV 6 recte ergo 1JISBCP\' 7 condemnatur MS condempnatur C (p s. u.) cet. 9 et] id SBP\' 10 nec hoc ipsum SBP 14 his libri deus ante ei PVC ei deus ante B (ante s. u.) deus ei ante cet. 15 uoluptatis om. B 17 si] etsi B et (s. quamuis) M 18 et mali om. B 20 intellegebat om. B, ante exigebatur transponit M O 21 ergo (g) addidi, ideoque Costerius post iubentis add. iussa in mg. m2 R sectare R (-ri mH) F\' 23 natura PVCC 25 dixit C\' ) [*]( XXXII. Ambr. pars 1, fnsc. 1. ) [*]( 19 )

manducabimus, de fructu autem ligni quod est in medio paradiso dixit deus: non manducabitis ex [*]( D ) eo. ita ergo sciebat oboediendum esse mandato ut diceret: ex omni fructu manducabimus, quod dominus imperauerat, de ligno autem quod est in medio paradiso imperatum a deo dicit non esse gustandum, ne morte morerentur. ergo quae sciuit deferendum esse mandato sciuit utique malum esse praeuaricari et ideo iuste praeuaricata damnatur.