De Fuga Saeculi
Ambrose, Saint, Bishop of Milan
Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Altera, (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 32.2). Schenkl, Karl, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1897.
Est igitur non mediocris causa cur hinc fugere debeamus, E ut perueniamus a malis ad bona, ab incertis ad fidelia et F plena ueritatis, a morte ad uitam. ipse quoque dominus dicendo: posui ante te bonum et malum, uitam et mortem demonstrauit quia bonum uita est, sed aeterna. si enim haec obnoxia saeculo atque eius malignitati, utique illa est bona, quae non corrumpitur et mutatur, quae nullo uitio degenerat, quae uirtute adquiritur. fugiamus ergo malitiam saeculi huius, in quo dies ipsi inquit mali sunt, et fugiamus inpigre. ideoque Esaias clamat: conualescite manus remissae et genua dissoluta, id est non corporis, sed animae genua conualescite, ut directum ad caeli altissima mentis uestigium possit adtolli, ut sit ductus solidior, uita maturior, gratia\' [*]( 433 A ) plenior, prudentia circumspectior.
hoc est enim fugere, scire quo tendas, ableuare se a saeculo, ableuare a corpore, ne iterum frustra se aliquis extollat, et inflata mente carnis suae non teneant caput, et dicatur de his: fugerunt e t non uiderunt. sed hoc est fugere hinc, mori elementis istius mundi, abscondere uitam in deo, declinare corruptiones, non attaminare cupiditates, nescire quae sint mundi istius. qui nobis uarios iniungit dolores, exinanit cum repleuerit, cum exinaniuerit replet. et haec omnia inania et uacua, in quibus [*]( B ) [*]( 4 Deut. 30, 15 9 Ephes. 5, 16 10 Esai. 35, 3 17 lob 9, 25 19 Coloae. 3, 3 ) [*]( 8 huius น\' (m2 in raB.) eius Aน 9 ipsi dies N\'. 12 conualescite Å (ł scit m2 a. scite) 13 ductus CC\' actus T (a ex du) fructus N\' (m2 in ras.) doctus cet. 14 eat del. m2 A, post fugere transponit T 15 saeculo ablenare se A (se a. u. m2) NT 16 et del. m2 A, 8. u. T inflata A (inftflmata m2, ma 8. ų.) P (inflAti m2) นนCxE inflatus CC\' et (tus ex ta m2) น\' inflammata (exp. et a. inflati) T mente CNT mentis A (t te m2 8. tis) P (mente m2) C\'Cx 17 non CC\'นxE et non AนCxD et (eras. et) Pน" T teneant D (n alt. eras.) teneat A m2 CC\'NT capud Aน 19 dolo A (et add. extra u. et dno a. dolo m2) dno T et declinare ND et (& eras.) T 20 sunt CC\'C"นxE istius mundi CT 21 iniungit C\' gignit A (gign in ras. m. ant., fuit ninguit; 8. m2 ł ninguit) P (ex ningit) C (m2 ex ninguit) นxET ninguit W. et (t eras., 8. tll. ant. gignit? น\' inriguit Cx exinanit P ) [*]( XXXII. Ambr, pari 2. ) [*]( 13 )
Quis ergo non fugiat malitiae locum, officinam iuprobitatis, quae interire nesciat? denique non otiose signum positum est supra Cain, ne quis eum occideret, ut significaretur quod non extinguatur et auferatur a terris malitia. timebat Cain, [*]( c ) ne occideretur, quia fugere nesciebat. augetur enim et cumulatur ipso usu malitia et est sine moderatione, sine fine, dolo et fraude decernens, quae factis suis proditur et sanguine peremptorum, sicut et Cain proditus est. uersatur itaque in terris malitia atque istic errat, et ideo rogamus uoluntatem dei fieri in terris sicut et in caelis, ut et hic sit innocentia. itaque malitia, quoniam illic locum non habet, hic circuit, [*]( D ) hic saeuit seque effundit, non mundano illo mersa diluuio, non Sodomitano exusta incendio. denique grauius postea in seminariis pullulauit usque in ipsum parricidales ac sacrilegas iniciens manus uniuersorum auctorem salutis. lex factum damnat, non aufert malitiam. ipse dominus Iesus peccatum damnauit, auctorem eius distulit, ut esset per quem iusti probarentur. etenim quia malum deus non fecit et nequitia diaboli inseruit, uindictam deus distulit, ut ab his ipsis quos [*]( E ) [*]( 2 Luc. 12, 21 5 Gen. 4, 15 7 Gen. 4, 14 12 Matth. 6. 10 18 Augustinus contra duas epist. Pelag. IIII 11, 30 (leI factum... malitiam) ) [*]( 1 solus Å (s. tn2 ł\' solidus) PC\'Cx solidus m2 ex solus C est s. u. m2 C 4 officinA A (t na m2 8. nã) SI (à. ex a m3) 7 a A (e. m2 x e) 0 (ex ae) N\' de T e P (m2 ex a) cet. 8 quit P (ę. extra u. m2) comulatur d (v 8. o) 9 malitia Å (ł\' ię m2 8. ia) et A (s. lineala eras.) 10 et alt. om. P 12 istic erat (om. atque) น\' (exp. m. ant.) atque istic errat om. นxE errat C\' et (r pr. 8. u.) T erat cet. 14 itaque illic Å (illic 8. u. m2) T (illic eras) malitia ê น illic Å (exp. m,2, 8. iam m2) illic iam N et (illic 8. u.) T 15 seque PC\'Cx seseque  (se pro 8. U. m2) น\' (se pr. 8. u.) cet. fundit P infandit N 16 sodomitano P 19 dampnat AO et (p 8. u, m3) น\' 20 donauit T (o eras. et 8. ip) eet. damnauit mg. ed. Paris. a. 1569 21 probarentur Å (b ex p) set ex et น m3 น\'m2 sed น\'E 22 his deel. m3 A, om. NT )
exercentur ergo decepti, ut et pretium luant facilitatis et sumant studia uirtutis, industriam cautionis. unde ait: estote astuti ut serpentes. quare sicut serpentes? ut et ille spolietur suo et qui alios exuere uoluit amittat quae sunt ipsius non uenena, sed merita naturae. denique deicitur ille, cum tu ascenderis. scriptum est enim: uidebam Satanan sicut fulgur cadentem de caelo. non fulgur inquit, sed sicut fulgur, quia suum lumen amisit, [*]( F ) quod habebat, antequam tibi tuum lumen uellet auferre. uerum forte dicas quae de saluatore legimus quia sicut fulgur coruscans desub caelo ita erit et aduentus filii hominis. bene et hic sicut fulgur, quia supra fulgur. denique fulgur desub caelo, lumen autem uerum supra caelum. ergo Satanas sicut fulgur, quia amisit quod habuit: tu autem recepisti quod amiseras.