De Helia et Ieiunio

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Altera, (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 32.2). Schenkl, Karl, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1897.

habemus etiam plura subdita, quibus peccata nostra redimamus. pecuniam habes, redime peccatum tuum. non uenalis [*]( C ) est dominus, sed tu ipse uenalis es. peccatis tuis uenditus es: redime te operibus tuis, redime te pecunia tua. uilis pecunia, sed pretiosa est misericordia. elimosyna namque a peccato liberat et alibi: redemptio uiri diuitiae eius et in euangelio: facite uobis amicos de mammona iniquitatis. et uenenum frequenter antidoto temperatur, hoc est ueneno uenenum excluditur, ueneno mors repellitur, uita seruatur. fac et tu quasi bonus dispensator de instrumento [*]( D ) auaritiae subsidium misericordiae, sinceritatis gratiam de corruptionis inlecebra.

Audistis quid hodie lectum sit: ecce uenit dominus [*]( E ) disperdere orbem terrarum. quasi manu sanctus propheta demonstret, quasi oculis aduenientem uideat iudicii diem, ita dicit: ecce uenit dominus disperdere orbem terrarum. immo quia in spiritu prophetis etiam quae futura sunt tamquam praesentia reuelantur, ideo quae uidebat [*]( 9 Tob. 12, 9 10 Prouerb. 13, 8 11 Luc. 16, 9 17 Esai. 13, 5 ) [*]( 1 aceruitatis PGH medella P et (1 pr. del. m2) H medela cet. 4 accipimus G magna medicina enim scripsi magna enim medicina DP\' medicina enim PGH\' medicina H 5 etiam] enim H\'DP\' subsidia GH; subdita idem est quod tvsyupa 6 pecunia (3, ex a m2) H 7 ipse om. DP uenundatus GH 8 operibus tuis redime te om. H fort. opibus suibendutn 9 elemosina namque HIDP elimosinamque P elimosina (elemosina H) inquit GH 10 d? a P alibi dicit GH redemptio (e alt. ex i m2) P redemptio anime P\' 11 euangelio dns dicit GH 12 ueneno P (o ex um) H (v s. 0) cet. antidoto H antidotum cet. 18 ueneno uenum P uenenum ueneno P4 reppellitur GH . 14 strumento PH\' 15 sinceritatis m2 ex sendritatis P 16 correptionis H 17 audisti GH lectum sit hodie GH 18 manus PDP\' sancti DP\' profeta P 19 demonstraret GH demonstrat DP\' 20 dicens DP\' per- <lere H 22 ideoque uidebant GH )

459
nobis quoque demonstrare cupiebat, ut nos ad conuersionem [*]( F ) ab errore reuocaret.

nec tamen quisquam frangi debet, cum audit quia disperdet dominus orbem terrarum, ne forte dicat: esto, nos grauia peccata commisimus: quid deliquit caelum, quid terra, quid mare, ut et illa disperdat? cur perit tam pulcher ornatus?\' angusti est animi eiusmodi opinio. ceterum si altius spectes, inuenies hoc esse pro nobis quod putas esse contra nos, iudicabis hoc esse pro mundo quod aduersus mundum arbitrris. non semper stadium refertum est [*]( 560 A ) spectatoribus, non semper certaminibus inquietum, non semper concretum puluere, sed quando certamina, tunc populus in spectaculo, luctator in scammate, puluis in stadio. ubi decursa certamina, conuentus soluitur, discedit unusquisque aut uictor ad gratiam aut uictus ad opprobrium. euehit corona uictorem, uictum premit uerecundia, angit iniuria. si quis ergo postea ingrediatur stadium, uideat uacuum celebritatis, dicat agonithetae cur uacet stadium, cur sileant certamina, cur [*]( B ) sollemnitas ferietur, respondebit qui agoni praeest: \'oportet requiescere athletas, oportet requiescere spectatores.) qui enim laboris [*]( 14 Hor. C. I 1, 6 ) [*]( 1 capiebant H conuersationem PG 2 uocaret P reuocarent (n 8. u.) H quisque H\' 3 disperdit H 4 caelum et quid mare om. G 5 post pr. quid add. deliquit H et om. H 6 angusti PH\' nngustia DP\' si angustia GH animis P eiusmodi PH\' istiusmodi GH huiusmodi cet. 7 expectes GHDP\' 8 iudicabis ex iudicabilis H aduersum GH 9 repertum GH est (t s. u. m2) P 10 inquietior H 11 certamintt (om. tunc ... certamina) H 12 luctator H\' luctatar cet. scamate G scaumate DP\' decursa sunt H 14 opproprium P ml obprobrium Pm2GH\'DP\' coronam (m eras.) PD 15 pmet H4 uerecondia (v 8. o) P finget G potea P 16 uideat GHH\' iudicat cet. dicat GH ad P dicat ad H\', in D est fpatium 14, in P\' 19 Titt. agonithetae GDP agonethetae P agonitae H agonithetam H\' 17 cur uacet H\' cur uacat GH curue et P cur uetet DP\' sileant (m2 silent) H sollemnias H solemnia G 18 ferientur (n 8. «. m2) H quia (a del. m2) cognitioni presto 6 oporterc quiescere athletas oportere quiescere H 19 athletas op. requiescere om. G spectatores (s pr. s. u.) P quid DP\' )

460
est fructus nisi requies post laborem? similiter et orbis terrarum aliquando soluendus est, ut sit requies fatigatis.

Athletae sumus, in quodam stadio decernimus spiritali. denique bonus athleta dicebat: facti sumus spectaculum huius mundi et alibi: sic curro non ut in incertum, sic enitor, non ut aera caedens, sed castigo corpus [*]( C ) meum et alibi: superiora obliuiscens et ea quae sunt priora adpetens ad destinatum sequor, ad brabium. athletae ergo sumus, legitime certandum est. multa luctamina sunt, et qui hodie uictus est eras se reparat. ante ad brabium contenditur, ad coronam postea. numquid athleta otio uacat, cum semel dederit certamini nomen suum? exercetur cottidie, unguitur cottidie. ipse cibus ei agonisticus datur, disciplina exigitur, castimonia custoditur. et tu dedisti [*]( D ) nomen tuum ad agonem Christi, subscripsisti ad conpetitionem coronae: meditare, exercere, ungere oleo laetitiae, unguento exinanito. cibus tuus cibus sobrietatis sit, nihil habeat intemperantiae, nihil luxuriae, potus tuus parcior, ne quid ebrietatis obrepat, custodi corporis castimoniam, ut possis esse habilis ad coronam, ne existimatio tua offendat spectatoris affectum, [*]( 3 Bas. 440 A (120 B), cf. I Cor. 9, 24 4 I Cor. 4, 9 5 I Cor. 9, 26 et 27 7 Philipp. 3, 14 9 II Tim. 2, 5 16 I Cor. 9, 25 17 Cant. 1, 3 ) [*]( 1 et om. H\' 2 aliquando (aliqua in ras.) P 3 decernimur G decertemus H\' decertamus DP\' 4 bonos (v s. o alt.) P 5 ut s. «. m4 P ut in certum G 6 enitor percutio P enitor G enitor percuti H percutio H\' cernitur percussio DP\', cf. Expos. in psalm. XXXVI s. 56 de parudiso 12, 55 aera m2 ex era P aere G 7 ea om. GP\' 8 sunt»«p»riora G ad pr. del. m2 H; ad alt. om. DP\' 9 et 11 brabium P brauium cet. 9 adthletae P 10 luctamina sunt R\' lucta manu sunt P certamina sunt GH lucta in manu est DP\' parat G reparet DP\' 11 ad p-r. om. G postea... suum om. H postea ad coronam DP\' 12 semet DP\' 13 mens exercetur H ungitur DP\' ago?tnisticus P 14 exigitur (i pr. ex e) P costoditur P 16 unguere GHH\' ungvento (v s. u.) P ungento DP\' 17 eihinanito P 18 luxuriae] auaritiae H ne quid] nihil H 19 costodi P custodit G 20 ne] ncc G spectatoris (i ex e) P )

461
ne te fautores tui neclegentem uideant et deserant. spectant te archangeli et potestates et dominationes et illa angelorum [*]( E ) decem milia decem milium. sub tantis erubescere considera quam dedecorosum sit, ingressus stadium uigorem animae tuae excita, lacertos excute. progressus in scamma necesse est excipias puluerem, subeas aestiui solis flagrantiam. grauis aestus, sed dulcis uictoria: molesta caligo pulueris, sed speciosa tolerantia. nemo stadium puluerulentus ingreditur, sed puluerulentum reddunt certamina: ibi colligitur puluis, ubi [*]( F ) palma proponitur. nemo iterum nitidus coronatur, puluerulentum decet uictoria.

ueni ergo, domine Iesu, exeat corona tua, dimitte uictores in requiem, uictos ad conpunctionem. etsi disperdis orbem terrarum, plura sunt inuisibilia opera tua quam quae uidimus. qui angustioris est animi illa non cernit, dolet quod disperdas orbem terrarum, sed qui nouit spectare quae inuisibilia sunt gaudet ut uenias et omnes liberes. gaudent athletae, qui possunt dicere: ueniat [*]( 561 A ) regnum tuum, fiat uoluntas tua sicut in caelo et in terra. gaudebit creatura mundi, ut a uanitate mundi istius liberetur, quae nunc congemiscit et parturit, quia uanitati etiam illa creatura subiecta est, donec multiplicetur adoptio [*]( 2 Colosa. 1, 16 9 Hor. C. I 1, 4 17 Matth. 6, 19 20 Rom. 8, 20-23 ) [*]( 1 ne] nec G neclegentem P neglegentem cet. spectant P expectant H\'DP\' spectantem (om. te) GH 2 potestates et dominationes (es bis ex is m2) P 3 decem alt.] et decem G, om. DP\' substantia (s alt. ems.) P, om. D (spatio 7 litt. relicto) P4 erubescere (e alt. ex i) P erubesce DP\' 4 decorosum sis DP rigorem DP\' 5 scamma P scama G scauma DP\' escamina (m.2 escamma) H scammate H\' 7 uictoria (a ex ã) P 8 tollerantii G 9 reducunt H ubi GH collegitur P ibi GH 10 nemo iterum om. H, nemo igitur H\', recte puto 11 certa (s. corona) H\' 12 admitte GH requie PDP\' 13 plura] plena PP\' plena** D in (eras.) inuisibilia (b ex u) P 14 quam quae] queque D queque P\' 17 liberes (e alt. ex i m2) P liberi H\'DP 18 uolontas P 19 creatura] omnis creatura DP\' 20 liberaretur (ra del. ml) P quaec (c del.) P congemescit P (e alt. ex i m2) G )

462
filiorum et totius corporis redemptio conpleatur. in bono ergo disperdet orbem terrarum. erit etenim caelum nouum et nox non erit amplius. denique reuelabit, inquit, faciem eius, ut reuelata facie spectemus gloriam Christi.