De Helia et Ieiunio

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Altera, (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 32.2). Schenkl, Karl, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1897.

unde bene Hieremias huiusmodi hominem tamquam superfluam creaturam deflendum putat. quid est enim homo ebrius nisi creatura superflua? [*]( 5 Hier. 32, 13 (25. 27) 7 Bas. 449 A (124 D) 8 Bas. 449 A . (124 C) 11 Bas. 449 A (124 C) 13 Bas. 449 AB (124 D) ) [*](1 sensum PH\' excidunt Pml WDP1 excedunt Pm2 GH frenosia H\' 2 crudelitas GHD 3 semesas] inmensas G immensae H 4 tundentium PDP1 uomentium H\' mentior om. GH eodem P hyeremiam P 6 surgetis (m2 ex surgites) P resurgetis H\' 7 instabiles WDP1 8 umbra G nutatur (om. his) H\' 9 erigi et GHH\' erigit P (i pr. ex e) D erigitur (r pr. in ras.) P1 uidentur G et (n del. m2) H quasi P et quasi cet. uertitur GH 10 adprendunt P adprehendunt cet. 11 includimur (om. murmur) G 12 fragor... risu om. H . fragor a flagor G pauor eel. si H\', cum ante canes P\', si om. cet. 14 inconsonabili G moerore P merore GH\'DP\' inrationabiles P (ex inrationaailis m2) eet. 16 somnium] somnus D multlls] mors GH nullis (i ex u) P 17 petes GH 18 resipuerint H (u ex i m2) DP\' uigilare (i alt. ex ae) P euigilare GH 19 defluendam G (u pro eras.) H 20 enim om. GH creatura superfluam G )

448
itaque sic ait: sicut fletum Iazer deflebo te, uitis, quia deserta est ciuitas Iazer, et infra: uinum erat in torcularibus tuis: mane non calcauerunt, meridie [*]( B ) autem non fecerunt. Iazer rcotyotc rcspioooc, factura superflua est — moderatio enim naturalis est, supra mensuram quidquid est superfluum habetur — ita est ebrietas, quae fletu prophetico deploratur. unde ait apostolus: nolite inebriari uino, in quo est luxuria. sed implemini spirituest ergo ebrietas culpae, est et gratiae. et forte haec naturae quae gratiae, quia ad imaginem et similitudinem dei facti spiritu sancto repleti esse debemus.

Quid autem obtestationes potantium loquar ? quid memorem [*]( C ) sacramenta, quae uiolare nefas arbitrantur? \'bibamus* inquiunt. \'opto salutem imperatorum, ut qui non biberit fiat reus [*]( D ) indeuotionis; uidetur enim non amare imperatorem qui pro eius salute non biberit).s o piae deuotionis obsequium ! \'bibamus pro salute exercitus, pro comitum uirtute, pro filiorum sanitate\'. et haec uota ad deum peruenire iudicant sicut illi qui calices ad sepulchra martyrum deferunt atque illic in uesperam bibunt; aliter se exaudiri posse non credunt. o [*]( 1 Hier. 31 (48), 32 2 Hier. 31 (48), 33 7 Ephes. 5, 18 ) [*]( 1 fletum GH fletui PH\' fleui DP\' 2 quia] quae H deser**»»»ta, (er in ras. m4) P es H in (s. u.) torcolaribus (v s. 0 alt) P 3 meridie ... fecerunt om. H 4 noiYjai; TtEp-.aods ed. Paris. a. 1661 MwIHTICMepiCCOT P mointicmepisot H\' mohitic mepissot G moithic mepiccor DP\', in H est spatium 14 litt. 6 quidquid (c s. d) P quicquid cet. fluctu (e s. ijc) P fleto G 8 inebriamiui GH 9 est ante et om. 11 gratia P naturS P et forte haec naturae eras. in D, qui om. quae gratiae spatio 18 litt. relicto, et... gratiae om. P\' 10 quia H\' qui PGII nos autem qui D (nos autem s. u.) P\' facti sumus D (sumus s. u.) P1 12 putantium P potantium (a ex e m2) G loquor H\' raemore (m2 ex merorè) H 13 sagramenta P nefas] fas D 14 opto salutem] pro salute GH imperatoris H\' ut] et GH, rectc puto fit GH 15 indeuotione H 16 salute eius DP\' 0 piae GH copiae PH\' copioso D copiose P 17 exercituum GH 18 pertinere D (s. t peruenirc) P 19 calices (e ex i) P sepulcrha P sepulcra H martirum P deferant P 20 uespere G uespera H exaudire (i s. g) H )

449
stultitia hominum, qui ebrietatem sacrificium putant, qui existimant illis ebrietatem placere qui ieiunio passionem [*](E ) sustinere didicerunt.

quantos de intemperanti conuiuio nouimus ad tormenta uenisse! dum per ebrietatem de imperio suo certant et sibi regna promittunt, honores aliis pollicentur, infelices ad poenam ducti sunt, qui quid dicerent nesciebant. unde plerique boni iudices ea quae per ebrietatem dicta essent tenenda ad crimen non putauerunt. plerique etiam uino utuntur ut eculeo et quibus tormenta non eliciunt uocem proditionis eos temptant bibendo, ut patriae statum, salutem [*]( F ) ciuium, defensionis suae prodant consilia; uirtus enim plerumque uincit dolorem, fidem autem potus excludit. cognoui plerosque fidiculis exulceratos nomen suum negasse: quis inter cymbia texit quod latere cupiebat?

quid retexam [*]( 555 A ) auditum mihi non poculi, sed profluuii genus, quo in ora hominum tamquam per fistulas aut canales uina funduntur? homines hos an utres uerius aestimarim ? tamen ipsi utres, nisi moderata transfusio sit, saepe rumpuntur; per cornu etiam fluentia in fauces hominum uina decurrunt, et si quis respirauerit, conmissum flagitium, soluta acies: loco motus [*]( 14 Bas. 460 A (128 D) ) [*]( 1 ebrietate G 2 que G passiones GH 3 didicerunt (i pr. ex e) P intemperantia conuiuii GH 4 ante uenisse repetuntur in H verba uenisse ... certant, nunc erasa 5 aliis honores G Ii aliis (s 8. u.) P alii P\' salutes (s. i aliis) 1) 6 qui quid H quitjquid (c s. d) P quicquid cet. dicerent (e alt. ex i m2) P didicerint H 7 dicta essent P (i ex, e) H\'DP\' dicta esse G et (sunt m2 s, esse) H 8 temnenda P potauenmt (v s. o) P 9 eligunt (ci m2 8. g) H uocg ex uocent m2 G uoce DP 10 eos] sue P\' 12 autem om. H 13 fidiculis H\' fidiculos GH fiducialis (e s. i tert.) P fiduciales DP\' 14 cvmbia SCripsi clindias Pll\' scientia has G ml sciendahas G m2 H insidias DP\' 15 audita G et (ta ex ta) H profluuii (proflui H) genus esse uidetur quod GH quo. HI 16 suffundunt H fundantur P 17 hos homines GH an om. H uerios (v s. o) P aestimarim scripsi aestimari PP\' exstimari D aestimauerim cet. tamen] et tamen GIl 18 inmoderata G immoderata H 20 habetur motus H\' ) [*]( XXXII. Ambr. pars 2. ) [*]( 29 )

450
habetur. aqua decurrens a Libano cautes rupeas soluit, quomodo mollibus putant nequaquam nocere uisceribus [*]( B ) uinolentorum impetus fluentorum?

elefantos quoque ferunt promoscide haurire aquae plurimum, eosdem tamen ad sedandam sitim moderato potu esse contentos, sed si forte ab aliquo caupone fuerint mercede fraudati, indignantes replere concauum promoscidis, non ut ebibant, sed effundant, atque in momentariis inundationibus inrigare eius tabernam de quo se putauerant uindicandos. siccantur ad potum subito lacus ac repente [*]( G ) funduntur, natant omnia: cui non mirum tam immania beluarum corpora superfluum nil tenere?