Ab urbe condita

ceterum — nec enim maiore cura occupatis animis verum esse praeiudicium rei tantae fieri — sibi placere de eo, quod Valerius Horatiusque ante idus Maias decemviros abisse magistratu insimulent, bellis, quae inmineant, perfectis, re publica in tranquillum redacta,

senatu disceptante agi et iam nunc ita se parare Ap. Claudium, ut comitiorum, quae decemviris creandis decemvir ipse habuerit, sciat sibi rationem reddendam esse, utrum in unum annum creati sint, an donec leges, quae deessent, perferrentur.

in praesentia omnia praeter bellum omitti placere; cuius si falso famam volgatam vanaque non nuntios solum, sed Tusculanorum etiam legatos adtulisse putent, speculatores mittendos censere, qui certius explorata referant;

sin fides et nuntiis et legatis habeatur, dilectum primo quoque tempore haberi et decemviros quo

in hanc sententiam ut discederetur, patrum evincebant. ferocioresque iterum coorti Valerius Horatiusque vociferari, ut de re publica liceret dicere; dicturos ad populum, si in senatu per factionem non liceat; neque enim sibi privatos aut in curia aut in contione posse obstare neque se imaginariis fascibus eorum cessuros esse.

Appius, iam prope esse ratus, ut, ni violentiae eorum pari resisteretur audacia, victum imperium esset,

“non erit melius” inquit, “nisi de quo consulimus vocem misisse” et ad Valerium, negantem se privato reticere, lictorem accedere iussit. iam Quiritium fidem inplorante Valerio a curiae limine,

L. Cornelius Appium non cui simulabat consulendo diremit certamen; factaque per Cornelium Valerio dicendi gratia, quae vellet, cum libertas non ultra vocem excessisset, decemviri propositum tenuere.

consulares quoque ac seniores ab residuo tribuniciae potestatis odio, cuius desiderium plebi multo acrius quam consularis imperii rebantur esse, prope malebant postmodo ipsos decemviros voluntate abire magistratu quam invidia eorum exsurgere rursus plebem;

si leniter ducta res sine populari strepitu ad consules redisset, aut bellis interpositis aut moderatione consulum in imperiis exercendis posse in oblivionem tribunorum plebem adduci. silentio patrum edicitur dilectus.