Res Rustica

Columella, Lucius Junius Moderatus

Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.

Atque haec de pabulationibus, domiciliisque 3 et sedibus eligendis abunde diximus: quibus provisis, sequitur ut examina desideremus. Ea 4 porro vel aere parta, vel gratuita contingunt. Sed quas pretio comparabimus, scrupulosius praedictis comprobemus notis, et earum frequentiam prius quam mercemur, apertis alvearibus consideremus:

vel si non fuerit inspiciendi facultas, certe id quod contemplari licet, notabimus: [*]()an in vestibulo ianuae complures consistant, et vehemens sonus intus murmurantium exaudiatur. Atque etiam si omnes intra domicilium silentes forte conquiescent, labris foramini aditus admotis, et inflato spiritu ex respondente earum subito [*]()fremitu poterimus aestimare vel multitudinem, vel paucitatem.

Praecipue autem custodiendum est, ut ex vicinia potius, quam peregrinis regionibus petantur, quoniam solent caeli novitate lacessiri. Quod si non contingit, ac necesse habuerimus longinquis itineribus advenere, curabimus [*]()ne salebris solicitentur, optimeque noctibus collo portabuntur. Nam diebus requies danda est, et infundendi sunt grati apibus liquores, quibus intra clausum alantur.

Mox cum perlatae domum fuerint, si dies supervenerit, nec [*](licet c: liceant SA: liceat o. ) [*](volantibus S: ulantibus A: vadentibus ac. ) [*](domiciliisque Sa: domiciliis et c: domicilibusque A. ) [*](ea ac: om. SA. ) [*](notabimus ac: notavimus SA. ) [*](subito ac: sumito SA. ) [*](curabimus c: curavimus SA: om. a. )

v.2.p.452
aperiri nec collocari oportebit alvum, nisi vesperi, ut apes placidae mane post totius requiem[*]()noctis egrediantur: specularique debebimus [*]()fere triduo, numquid universae se profundant. Quod cum faciunt, fugam meditantur. Ea remediis quibus debeat inhiberi, mox praecipiemus.

At quae dono vel aucupio contingunt, minus scrupulose probantur: quamquam ne sic quidem velim nisi optimas possidere, cum et impensam et eandem operam custodis postulent bonae atque improbae: et quod [*]()maxime refert,[*]()non sunt degeneres intermiscendae, quae infament generosas. Nam minor fructus mellis respondet, cum segniora interveniunt examina.

Verumtamen quoniam interdum propter conditionem locorum vel mediocre pecus (nam malum nullo quidem modo) parandum est, curam vestigandis examinibus hac ratione adhibebimus.

Ubicunque saltus sunt idonei, mellifici, nihil antiquius apes, quam, quibus utantur, vicinos eligunt fontes. Eos itaque convenit plerumque ab hora secunda obsidere, specularique quae turba sit aquantium. Nam si paucae admodum circumvolant (nisi tamen complura capita rivorum diductas faciunt rariores) intelligenda est earum penuria, propter quam locum quoque non esse mellificum suspicabimur.

At si commeant frequentes, spem quoque [*](requiem ac: quiem SA. ) [*](debebimus SA: debemus ac. ) [*](quod ac: quoque SA. ) [*](refert Aac: referunt S. )

v.2.p.454
aucupandi examina maiorem faciunt; eaque sic inveniuntur. Primum quam longe sint explorandum est, praeparandaque [*]()in hanc [*]()rem liquida rubrica: qua cum festucis illitis contigeris apium terga fontem libantium, commoratus [*]()eodem loco facilius redeuntes agnoscere poteris; ac si non tarde id [*]()facient, scies eas in vicino consistere: sin autem serius, pro morae tempore [*]()aestimabis distantiam loci.

Sed cum animadverteris celeriter redeuntes, non aegre persequens iter volantium ad sedem perduceris examinis. In iis autem quae longius meare videbuntur, solertior adhibebitur cura, quae talis est. Arundinis internodium cum suis articulis exciditur, et terebratur ab latere talea [*]()per quod foramen exiguo melle vel defruto [*]()instillato, ponitur iuxta fontem. Deinde cum ad odorem dulcis liquaminis complures apes irrepserunt,[*]()tollitur talea, et apposito [*]()foramini pollice non emittitur, nisi una, quae cum evasit, fugam suam demonstrat observanti: atque is, dum sufficit, persequitur evolantem.

Cum [*]()deinde conspicere possit [*]()apem,tum [*]()alteram emittit: et si eandem petit [*]()caeli partem, vestigiis prioribus inhaeret. Si minus, aliam atque aliam foramine adaperto patitur egredi; regionemque [*](pracparandumque SAac. ) [*](hac SA: hanc ac. ) [*](commoratur SAc: -os a. ) [*](id ac: in SA. ) [*](temporis SAac. ) [*](alba ter et alia S: alvatere talea A: ab latere talea a: ab latera talea c. ) [*](defriti SA: defruto ac. ) [*](irrepserunt ac: inperserunt SA. ) [*](apposito ac: imposito SA. ) [*](cum ac: om. SA. ) [*](desit ac: possit SA. ) [*]( apem tum ac: apertum SA. ) [*]( petit ac: cepit SA. )

v.2.p.456
notat, in quam plures revolent, et eas persequitur, donec ad latebram perducatur examinis. Quod sive est abditum specu, fumo elicietur, et cum erupit, aeris strepitu coercetur. Nam statim sono territum vel in frutice vel in editiore silvae fronde considet, et a vestigatore praeparato vase [*]()reconditur.

Sin autem sedem habet arboris cavae, et aut extat ramus, quem obtinent, aut sunt in ipsius arboris trunco,[*]()tunc, si [*]()mediocritas patitur, acutissima serra, quo celerius id fiat, praeciditur primum superior pars, quae ab apibus vacat; deinde inferior, quatenus videtur inhabitari. Tum recisus utraque parte mundo vestimento contegitur, quoniam hoc quoque plurimum refert, ac si quibus rimis hiat illitis ad locum perfertur: relictisque [*]()parvis, ut iam dixi, foraminibus,[*]()more ceterarum alvorum collocatur.[*]()

Sed indagatorem convenit matutina tempora vestigandi eligere, ut spatium diei habeat, quo exploret commeatus apium. Saepe enim, si serius coepit eas denotare, etiam eum in propinquo sunt, iustis operum peractis se recipiunt, nec remeant ad aquam: quo evenit ut vestigator ignoret, quam longe a fonte [*](vase ac: vaso SA. ) [*](in ipsius arboris trunco edd.: aut ipsius truncis (trucis A) SA: aut ipsius trunci c: ipsius trunci a. ) [*](in eo sunt SA: si in eo ea. ) [*](relictisque ac: relictis SA. ) [*](foraminibus ac: certaminibus S: certaminis A. ) [*](collocatur ac: -antur SA. )

v.2.p.458

distet examen. Sunt qui per initia veris apiastrum, atque, ut ille vates ait, Trita melisphylla et cerinthae ignobile gramen, aliasque colligant similes herbas, quibus id genus animalium delectatur, et ita alvos perfricent, ut odor et succus vasis inhaereat: quae deinde mundata exiguo melle respergant, et per nemora non longe a fontibus disponant, eaque cum repleta sunt examinibus,

domum referant. Sed hoc nisi locis, quibus abundant apes, facere non expedit. Nam saepe vel inania vasa nacti, qui forte praetereunt, secum auferunt: neque est tanti vacua perdere complura, ut uno vel altero potiare [*]()pleno. At in maiore copia, etiam si multa [*]()intercipiuntur, plus est quod in repertis apibus acquiritur. Atque haec est ratio capiendi silvestria examina.