Res Rustica

Ovem pulmonariam similiter ut suem curari convenit, inserta per auriculam, quam veterinarii consiliginem vocant: de ea iam diximus, cum maioris pecoris medicinam traderemus.[*]()Sed is [*]()morbus aestate plerumque concipitur, si defuit aqua, propter quod vaporibus omni quadrupedi largius bibendi potestas danda est.

Celso placet, si est in pulmonibus vitium, acris aceti tantum dare, quantum ovis sustinere possit: vel humanae veteris urinae tepe-factae trium heminarum instar per sinistram narem [*](ei quae SA. ) [*](tenero ed. pr.: tero S1Aac: austero S2. ) [*](infriata ed. pr.: infrita S1AE. ) [*](repressum AR: res pressu S. ) [*](traderemus S2: trademus S1: tradimus Aa. ) [*](is ac: his SA. a Pulmonaria officinalis. b Book VI. 5. 3; 14. 1. )

Est etiam insanabilis sacer ignis, quam pusulam [*]()vocant pastores: ea nisi compescitur intra primam pecudem, quae tali malo correpta est, universum gregem contagione prosternit, si [*]()quidem nec medica-mentorum nec ferri remedia patitur. Nam paene ad omnem tactum excandescit: sola tamen fomenta non aspernatur lactis caprini, quod infusum tactu suo velut [*]()eblanditur [*]()igneam saevitiam, differens magis occidionem gregis, quam prohibens.

Sed Aegyptiae gentis auctor [*]()memorabilis [*]()Bolus [*]()Mendesius, cuius commenta, quae appellantur Graece χειρόκμητα,[*]()sub nomine Democriti falso produntur, censet [*]()propter hanc pestem [*]()saepius ac diligenter [*]()ovium terga perspicere, ut si forte sit in aliqua tale vitium deprehensum, confestim scrobem [*]()defodiamus in limine stabuli, et vivam pecudem, quae fuerit pusulosa,[*]()resupinam obruamus, patiamurque super [*]()obrutam meare totum gregem, quod eo facto morbus propulsetur.

Bilis aestivo tempore non minima [*]()pernicies potione depellitur humanae veteris urinae, quae ipsa [*]()remedio est etiam pecori arcuato. At si molesta [*](pusulam Ac: pusillam a: pustulam S2. ) [*](si S: sie AR. ) [*](tactu suo velut Svennung: tactus volet ut (et o) SAc. ) [*](eblanditur S: et blanditur AR. ) [*](auctor S: auctore A: auctorem ac. ) [*](memorabilis S2: memorabis S1AR. ) [*](Bolus Reinesius: dolus SAR. ) [*](Χειρόκμητα Schneider: Χειορκίμητα S. ) [*](censet S: gens et AR. ) [*](pestem om. Aac. ) [*](ac diligenter S2: adliganter S1A. ) [*](scribom S1A. ) [*]( pusillosa S1AR. ) [*]( super S: sub AR. ) [*]( minima ed. pr.: nimia SAR. ) [*]( ipsa S: ipse AR. )

Est etiam gravis pernicies herbae sanguinariae, qua si pasta est ovis, toto ventre dis-tenditur, contrahiturque, et spumat et [*]()quaedam tenuia [*]()taetri odoris excernit.[*]()Celeriter sanguinem mitti oportet sub cauda in ea parte quae proxima est clunibus, nec minus in labro superiore vena [*]()solvenda est. Suspiriose [*]()laborantibus auriculae ferro re-scindendae, mutandaeque regiones; quod in omnibus morbis ac pestibus fieri debere censemus.

Agnis quoque succurrendum est vel febricitantibus, vel aegritudine alia affectis. Qui ubi morbo laborant, admitti ad matres non debent, ne in eas perniciem transferant. Itaque separatim mulgendac sunt oves, et caelestis aqua pari mensura laeti miscenda est, atque ea potio febricitantibus danda. Multi lacte caprino iisdem medentur, quod per corniculum infunditur faucibus.

Est etiam mentigo, quam pastores ostiginem vocant, mortifera lactentibus. Ea plerumque fit, si per imprudentiam [*]()pastoris emissi agni vel etiam haedi roscidas herbas [*](et om. SAR. ) [*](tenui SAR. ) [*](expernit S1Aac. ) [*](veno S1A1. ) [*](suspiriose ac: suspiriore SA. ) [*](per imprudentiam ed. pr.: prudentiam SAR. )

Nam ea mixtura palatum atque lingua,[*]()totumque os perfricatur. Mox ulcera lavantur aceto, et tunc pice liquida cum adipe suilla perlinuntur. Quibusdam placet rubiginis aeneae tertiam [*]()partem duabus veteris axungiae portionibus commiscere, tepefactoque uti medicamine. Non nulli folia cupressi trita [*]()miscent aquae, et ita perluunt ulcera atque palatum. Castrationis autem ratio iam tradita est. Neque enim alia in agnis, quam in maiore quadrupede servatur.