De Rerum Natura
Lucretius
-
- quae veniunt veniant in mentem percipe paucis.
- principio hoc dico, rerum simulacra vagari
- multa modis multis in cunctas undique partis
- tenvia, quae facile inter se iunguntur in auris,
- obvia cum veniunt, ut aranea bratteaque auri.
- quippe etenim multo magis haec sunt tenvia textu
- quam quae percipiunt oculos visumque lacessunt,
- corporis haec quoniam penetrant per rara cientque
- tenvem animi naturam intus sensumque lacessunt.
- Centauros itaque et Scyllarum membra videmus
- Cerbereasque canum facies simulacraque eorum
- quorum morte obita tellus amplectitur ossa;
- omnigenus quoniam passim simulacra feruntur,
- partim sponte sua quae fiunt in ipso,
- partim quae variis ab rebus cumque recedunt
- et quae confiunt ex horum facta figuris.
- nam certe ex vivo Centauri non fit imago,
- nulla fuit quoniam talis natura animata;
- verum ubi equi atque hominis casu convenit imago,
- haerescit facile extemplo, quod diximus ante,
- propter subtilem naturam et tenvia texta.
- cetera de genere hoc eadem ratione creantur.
- quae cum mobiliter summa levitate feruntur,
- ut prius ostendi, facile uno commovet ictu
- quae libet una animum nobis subtilis imago;
- tenvis enim mens est et mire mobilis ipsa.
- haec fieri ut memoro, facile hinc cognoscere possis.
- quatinus hoc simile est illi, quod mente videmus
- atque oculis, simili fieri ratione necessest.
- Nunc igitur docui quoniam me forte leonum
- cernere per simulacra, oculos quae cumque lacessunt,
- scire licet mentem simili ratione moveri
- per simulacra leonum et cetera quae videt aeque
- nec minus atque oculi, nisi quod mage tenvia cernit.
- nec ratione alia, cum somnus membra profudit,
- mens animi vigilat, nisi quod simulacra lacessunt
- haec eadem nostros animos quae cum vigilamus,
- usque adeo, certe ut videamur cernere eum quem
- rellicta vita iam mors et terra potitast.
- hoc ideo fieri cogit natura, quod omnes
- corporis offecti sensus per membra quiescunt
- nec possunt falsum veris convincere rebus.
- praeterea meminisse iacet languetque sopore,
- nec dissentit eum mortis letique potitum
- iam pridem, quem mens vivom se cernere credit.
- quod super est, non est mirum simulacra moveri
- bracchiaque in numerum iactare et cetera membra;
- nam fit ut in somnis facere hoc videatur imago.
- quippe, ubi prima perit alioque est altera nata
- inde statu, prior hic gestum mutasse videtur.
- scilicet id fieri celeri ratione putandumst:
- tanta est mobilitas et rerum copia tanta
- tantaque sensibili quovis est tempore in uno
- copia particularum, ut possit suppeditare.
- Multaque in his rebus quaeruntur multaque nobis
- clarandumst, plane si res exponere avemus.
- quaeritur in primis quare, quod cuique libido
- venerit, extemplo mens cogitet eius id ipsum.
- anne voluntatem nostram simulacra tuentur
- et simul ac volumus nobis occurrit imago,
- si mare, si terram cordist, si denique caelum?
- conventus hominum, pompam, convivia, pugnas,
- omnia sub verbone creat natura paratque?
- cum praesertim aliis eadem in regione locoque
- longe dissimilis animus res cogitet omnis.
- quid porro, in numerum procedere cum simulacra
- cernimus in somnis et mollia membra movere,
- mollia mobiliter cum alternis bracchia mittunt
- et repetunt oculis gestum pede convenienti?
- scilicet arte madent simulacra et docta vagantur,
- nocturno facere ut possint in tempore ludos.
- an magis illud erit verum? quia tempore in uno,
- cum sentimus, id est cum vox emittitur una,
- tempora multa latent, ratio quae comperit esse,
- propterea fit uti quovis in tempore quaeque
- praesto sint simulacra locis in quisque parata.
- tanta est mobilitas et rerum copia tanta.
- hoc ubi prima perit alioque est altera nata