De Rerum Natura
Lucretius
-
- obsignans formam verbis clarumque sonorem.
- at quae pars vocum non auris incidit ipsas,
- praeter lata perit frustra diffusa per auras.
- pars solidis adlisa locis reiecta sonorem
- reddit et inter dum frustratur imagine verbi.
- Quae bene cum videas, rationem reddere possis
- tute tibi atque aliis, quo pacto per loca sola
- saxa paris formas verborum ex ordine reddant.
- palantis comites com montis inter opacos
- quaerimus et magna dispersos voce ciemus.
- sex etiam aut septem loca vidi reddere vocis,
- unam cum iaceres: ita colles collibus ipsi
- verba repulsantes iterabant dicta referri.
- haec loca capripedes Satyros Nymphasque tenere
- finitimi fingunt et Faunos esse locuntur,
- quorum noctivago strepitu ludoque iocanti
- adfirmant volgo taciturna silentia rumpi
- chordarumque sonos fieri dulcisque querellas,
- tibia quas fundit digitis pulsata canentum,
- et genus agricolum late sentiscere, quom Pan
- pinea semiferi capitis velamina quassans
- unco saepe labro calamos percurrit hiantis,
- fistula silvestrem ne cesset fundere musam.
- cetera de genere hoc monstra ac portenta loquontur,
- ne loca deserta ab divis quoque forte putentur
- sola tenere. ideo iactant miracula dictis
- aut aliqua ratione alia ducuntur, ut omne
- humanum genus est avidum nimis auricularum.
- Quod super est, non est mirandum qua ratione,
- per loca quae nequeunt oculi res cernere apertas,
- haec loca per voces veniant aurisque lacessant,
- conloquium clausis foribus quoque saepe videmus;
- ni mirum quia vox per flexa foramina rerum
- incolumis transire potest, simulacra renutant;
- perscinduntur enim, nisi recta foramina tranant,
- qualia sunt vitrei, species qua travolat omnis.
- praeterea partis in cunctas dividitur vox,
- ex aliis aliae quoniam gignuntur, ubi una
- dissuluit semel in multas exorta, quasi ignis
- saepe solet scintilla suos se spargere in ignis.
- ergo replentur loca vocibus abdita retro,
- omnia quae circum fervunt sonituque cientur.
- at simulacra viis derectis omnia tendunt,
- ut sunt missa semel; qua propter cernere nemo
- saepe supra potis est, at voces accipere extra.
- et tamen ipsa quoque haec, dum transit clausa domorum
- vox optunditur atque auris confusa penetrat
- et sonitum potius quam verba audire videmur.
- Hoc, qui sentimus sucum, lingua atque palatum
- plusculum habent in se rationis, plus operai.
- principio sucum sentimus in ore, cibum cum
- mandendo exprimimus, ceu plenam spongiam aquai
- siquis forte manu premere ac siccare .
- inde quod exprimimus per caulas omne palati
- diditur et rarae per flexa foramina linguae,
- hoc ubi levia sunt manantis corpora suci,
- suaviter attingunt et suaviter omnia tractant
- umida linguai circum sudantia templa;
- at contra pungunt sensum lacerantque coorta,
- quanto quaeque magis sunt asperitate repleta.
- deinde voluptas est e suco fine palati;
- cum vero deorsum per fauces praecipitavit,
- nulla voluptas est, dum diditur omnis in artus;
- nec refert quicquam quo victu corpus alatur,
- dum modo quod capias concoctum didere possis
- artubus et stomachi tumidum servare tenorem.
- Nunc aliis alius qui sit cibus ut videamus,
- expediam, quareve, aliis quod triste et amarumst,
- hoc tamen esse aliis possit perdulce videri,
- tantaque in his rebus distantia differitasque est,
- ut quod aliis cibus est aliis fuat acre venenum;
- est itaque ut serpens, hominis quae tacta salivis
- disperit ac sese mandendo conficit ipsa.
- praeterea nobis veratrum est acre venenum,
- at capris adipes et cocturnicibus auget.
- id quibus ut fiat rebus cognoscere possis,
- principio meminisse decet quae diximus ante,
- semina multimodis in rebus mixta teneri.