Lucullus

Cicero, Marcus Tullius

Cicero. M. Tulli Ciceronis. Scripta Quae Manserunt Omnia. Plasberg, Otto, editor. Leipzig: Teubner, 1908.

Duo placet esseCarneadi genera visorum; in uno hanc divisionem, alia visa esse quae percipi possint alia quae non possint, in altero autem, alia visa esse probabilia alia non probabilia.[*](lacunosa V1V, suppleta ab A2A3 et V2, ut haec esse quae ... non probabilia in A, alia uisa (4) ... alia non in V correctorum tantum fide stent; alia quae non possint (sic V2, a. q. percipi n. p. A2B2) om. etiam B1 ) itaque quae contra sensus contraque perspicuitatem dicantur ea pertinere ad superiorem divisionem, contra posteriorem nihil dici oportere. quare ita placere, tale visum nullum esse ut perceptio consequeretur, ut autem probatio multa. Etenim contra naturam esset, si probabile nihil esset; sequitur[*](add. Fc; n. est pr. n. esse: et s. Chr. ) [*](sequetur Ha. sequeretur enim Lb. ) omnis vitae ea quam tu Luculle commemorabas eversio. itaque[*](cf. p. 43, 4) et sensibus probanda multa sunt, teneatur modo illud, non inesse in is quicquam tale quale non etiam falsum nihil ab eo differens esse possit — sic quidquid accident specie probabile, si nihil se offeret[*](offerret A1V1B1 ) quod sit probabilitati illi contrarium, utetur[*](uteretur A 1V1B1 ) eo sapiens, ac sic omnis ratio vitae gubernabitur. Etenim is quoque qui a vobis sapiens inducitur multa sequitur probabilia non conprehensa neque percepta neque adsensa sed similia veri quae nisi probet omnis vita tollatur.

quid enim conscendens navem sapiens num[*](num A3 non A 1VB) conprehensum animo habet atque perceptum se ex sententia navigaturum? qui potest? sed si iam ex hoc loco proficiscatur Puteolos stadia triginta probo navigio bono gubernatore hac[*](ac AVB2 ) tranquillitate, probabile videatur[*](ei vid. Lb. ) se illuc venturum esse salvum. Huius modi igitur visis consilia capiet et agendi et non agendi faciliorque[*](cf. p. 62, 9) erit ut albam esse nivem probet quam

p.77
erat Anaxagoras, qui id non modo ita esse negabat, sed sibi, quia sciret aquam nigram esse under illa concreta[*](concreta Man. congregata AV2V -tam V1 ) esset, albam ipsam esse ne videri quidem,

et quaecumque res eum sic attinget ut sit[*](sit V2 sic AV1B) visum illud probabile neque ulla re impeditum, movebitur. non enim est e saxo sculptus aut e robore[*](e robore Crat. ex Non. (cf. Odyss. 19, 163) ebore AVB) dolatus,[*](non ... saxo aut cultus erobore dolatus Non. p. 99 (dolatum)) habet corpus habet animum, movetur mente movetur sensibus, ut ei vera multa videantur neque tamen habere insignem illam et propriam percipiendi notam. eoque sapientem non adsentiri, quia possit eiusdem modi existere falsum aliquod cuius modihocverum. Neque nos contra sensus aliter dicimus ac Stoici, qui multa falsa esse dicunt longeque aliter se habere ac sensibus videantur. hoc autem si ita sit, ut unum modo sensibus falsum videatur, praesto est qui neget rem ullam percipi[*](percipo A1B1 ) posse sensibus. ita nobis tacentibus ex uno Epicuri capite altero vestro perceptio et conprehensio tollitur. quod est caput Epicuri? 'si ullum sensus visum falsum est, nihil potest[*](potest om. A1V) percipi.' quod vestrum? 'sunt falsa sensus visa.' quid sequitur? ut taceam, conclusio ipsa loquitur: 'nihil posse percipi'. 'Non concedo' inquit 'Epicuro'. Certa igitur cum illo, qui a te totus diversus est, noli mecum, qui hoc quidem certe, falsi esse aliquid in sensibus,, tibi adsentior.

Quamquam nihil mihi tam mirum videtur quam ista dici, ab Antiocho quidem maxime, cui erant[*](erunt A1V1B1 ) ea quae paulo ante dixi notissima. licet enim haec quivis arbitratu suo reprehendat quod negemus rem ullam percipi posse, certe levior reprehensio est, quod tamen dicimus esse quaedam probabilia. non videtur hoc satis esse vobis. ne sit; illa certe debemus effugere, quae a te vel maxime agitata

p.78
sunt: 'nihil igitur cernis,[*](cernes A1V1 -nas B 1 ) nihil audis, nihil tibi est perspicuum'. Explicavi[*](cf. p. 75, 25 ss.) paulo ante Clitomacho auctore quo modo ista Carneades diceret; accipe quem ad modum eadem dicantur a Clitomacho in eo libro quem ad C. Lucilium scripsit poetam, cum scripsisset isdem de rebus ad L. Censorinum eum qui consul cum M'.[*](m. VB2 men vel man B1 ) Manilio fuit. scripsit igitur his fere verbis (sunt enim mihi nota propterea quod earum ipsarum rerum de quibus agimus prima institutio et quasi disciplina illo libro continetur) — sed scriptum est ita:——

Academicis placere esse rerum eius modi dissimilitudines[*](similitudines Ven. 2 diss. et sim. Pl. ) ut aliae probabiles videantur aliae contra. id autem non esse satis cur alia posse percipi dicas alia non posse, propterea quod multa falsa probabilia sint, nihil autem falsi perceptum et cognitum possit esse. itaque ait vehementer errare eos qui dicant ab Academia sensus eripi, a quibus numquam dictum sit aut colorem aut saporem aut sonum nullum esse, illud sit disputatum, non inesse in iis propriam quae nusquam alibi esset veri et certi notam.

quae cum exposuisset, adiungit dupliciter dici adsensus sustinere sapientem, uno modo cum hoc intellegatur, omnino eum rei nulli adsentiri, altero cum se a respondendo ut aut adprobet quid aut inprobet sustineat, ut neque neget aliquid neque aiat.[*](ait A2BA1 ) id cum ita sit, alterum placere ut numquam adsentiatur, alterum tenere ut sequens probabilitatem, ubicumque haec aut occurrat aut deficiat, aut 'etiam' aut 'non' respondere possit.[*](possit NF2 -set AB) †nec ut† placeat eum[*](nam cum Lbm. et cum Dav. sed cum Ha. hoc cum Pl. ) qui de omnibus rebus contineat se ab adsentiendo moveri tamen et agere aliquid, reliquit[*](relinqui Dav. an relinquit?) eius modi visa quibus ad actionem excitemur, item ea quae interrogati[*](interroganti Ven. ) in

p.79
utramque partem respondere possimus sequentes tantum modo quod ita visum sit, dum sine adsensu; neque tamen omnia eius modi visa adprobari[*](approbat dett. Man. -bavit Ha. ) sed ea quae nulla re inpedirentur.

Haec si vobis non probamus, sint falsa sane, invidiosa certe non sunt. non enim[*](cf. p. 42, 10) lucem eripimus sed ea quae vos percipi conprehendique eadem nos, si modo probabilia sint, videri dicimus.

Sic igitur inducto et constituto probabili,[*](inducto et constituto probabili Ald. -ta bis et -lia AN2B (om. N1)) et.eo quidem expedito soluto libero nulla re inplicato, vides profecto Luculle iacere iam illud tuum perspicuitatis patrocinium. isdem enim hic sapiens de quo loquor oculis quibus iste vester caelum terram mare intuebitur, isdem sensibus reliqua quae sub quemque sensum cadunt sentiet.[*](sentient A1B1 ) mare illud, quod nunc favonio nascente purpureum videtur, idem huic nostro videbitur, nec tamen adsentietur, quia nobismet ipsis modo caeruleum videbatur mane ravum, quodque nunc qua a sole conlucet[*](quia n. i. tum caeruleum tum ravum videtur quodque nunc a sole conlucet Non. p. 164 (ravum)) albescit etvibrat dissimileque estproximo ei[*](ei et Lb. ) continenti, ut etiam si possis rationem reddere cur id eveniat tamen non possis id verum esse quod videbatur oculis defendere.