Lucullus

Sed quoniam tantum in ea arte ponitis, videte ne contra vos tota nata[*](nata del. Ern. ) sit; quae primo progressa[*](progressu A2B2 ) festive tradit elementa loquendi et ambiguorum intellegentiam concludendique rationem, tum paucis additis venit ad soritas, lubricum sane et periculosum locum, quod[*](cf. p. 51, 8) tu modo dicebas esse vitiosum interrogandi genus. quid ergo istius vitii num nostra culpa est? rerum natura nullam nobis dedit cognitionem finium, ut ulla in re statuere possimus quatenus, nec hoc in acervo[*](acerbo A1VB1 ) tritici solum, unde nomen est, sed nulla omnino in re minutatim interrogati, dives pauper clarus obscurus sit, multa pauca magna parva longa brevia lata angusta, quanto aut addito aut dempto certum respondeamus non habemus.

'At vitiosi sunt soritae.' Frangite[*](frangite A 1V sa- B 1 a- A2B2 ) igitur eos si potestis, ne molesti sint;erunt enim nisi cavetis. 'Cautum est' inquit; 'placet enim Chrysippo, cum gradatim interrogetur verbi causa tria pauca sint anne multa, aliquanto prius quam ad multa perveniat quiescere' (id est quod ab his dicitur h(suxa/zein [*](esicaziin AV esycha- B)). 'Per me vel stertas licet'[*](quo usque pertineat Carneadis oratio dubium) inquit Carneades 'non modo quiescas. Sed quid proficit? sequitur enim qui te ex somno excitet et eodem modo interroget: 'quo[*](quod AVB1 ) in numero conticuisti, si ad eum numerum unum addidero, multane erunt?' progrediere rursus quoad videbitur. quid plura; hoc enim fateris, neque ultimum te paucorum neque primum multorum respondere posse. cuius generis error ita manat, ut non videam 30 quo non possit accedere.

'Nihil me laedit' inquit; 'ego enim[*](cf. testim.) ut agitator[*](agitatur A1V1B1 ) callidus priusquam ad finem

Quid quod eadem illa ars quasi Penelopae[*](Penelopae Lb. -pe A2VBA1 ) telam[*](telam dett. Rom. -a A2VBA1 ) retexens tollit ad extremum superiora: utrum ea vestra an nostra culpa est? nempe fundamentum dialecticae est, quidquid enuntietur (id autem appellant a)ci/wma, quod est quasi ecfatum[*](ecfatum Hs. etf- A1V1V1 eff- A2V2B2 )) aut verum esse aut falsum. quid igitur haec vera an falsa sunt: 'si te mentiri dicis idque verum dicis, mentiris * verum[*](uere A2 (ut Hier. epist. 69, 2) et A3 an Ern. (cf. Gell. 18, 2, 10 ARüstow Der Lügner diss. Erlang. 1910 89) 'et 'si te mentiri dicis idque mentiris, Pl.; verum dicis del. Enr. (cf. Hier. epist. 69, 2)) dicis'? haec scilicet[*](scilicet A3VB2 A1B1 ) inexplicabilia esse dicitis; quod est odiosius quam illa quae nos non conprehensa et non percepta dicimus[*](dicitis A1V1V1 ) — sed hoc omitto, illud quaero: si ista explicari non possunt nec eorum ullum iudicium invenitur, ut respondere possitis verane an falsa sint, ubi est illa definitio, effatum[*](effatum Rom. ect- Ha. effectum AVB) esse id quod aut verum

Quo modo igitur hoc conclusum esse iudicas: 'si dicis nunc lucere et verum dicis, lucet; dicis autem nunc lucere et verum dicis; [*](add. Man. (nunc add. Dav.)) lucet igitur'? probatis certe genus et rectissime conclusum dicitis itaque in docendo eum primum concludendi modum traditis. aut quidquid igitur eodem modo concluditur probabitis, aut ars ista nulla est. vide[*](vide Man. uideo AVB) ergo hanc conclusionem probaturusne sis: 'si dicis te mentiri[*](mentiris -ri A1V1B1 ) verumque dicis, mentiris; dicis autem te mentiri verumque dicis; mentiris igitur'. qui potes[*](potest A1VB1 ) hanc non probare, cum probaveris eiusdem generis superiorem? haec Chrysippea sunt, ne ab ipso quidem dissoluta. quid enim faceret huic conclusioni 'si lucet, lucet; [*](add. A3V2 ) lucet autem; lucet igitur'? cederet scilicet; ipsa enim ratio conexi cum concesseris superius cogit inferius concedere. quid ergo haec ab illa conclusione differt 'si mentiris, mentiris; mentiris autem; mentiris igitur'? hoc negas te posse nec adprobare nec inprobare; qui igitur magis illud? si ars si ratio si via[*](via uita B1 A1 ) si vis denique conclusionis valet, eadem est in utroque.

Sed hoc extremum eorum est: postulant ut excipiantur haec inexplicabilia. tribunum aliquem censeo videant; a me istam exceptionem numquam inpetrabunt. etenim cum ab Epicuro, qui totam dialecticam et contemnit et inridet, non inpetrent ut verum esse concedat quod ita effabimur 'aut vivet cras Hermarchus aut non vivet', cum dialectici sic statuant, omne quod ita

mecum vero quid habent litium, qui ipsorum disciplinam[*](discipuli nam B1 Ap ) sequor? cum aliquid huius modi inciderat, sic ludere[*](cludere VB2 -ret B1 eludere Pl. ) Carneades solebat: 'si recte conclusi, teneo; sin vitiose, minam[*](minimam B1, idem an -ma A 1V1 ) Diogenes[*](diogeni AVB1 Diogenes mihi Ha. ) ,reddet'; ab eo enim Stoico dialectica[*](dialecticam AVB2 ) didicerat, haec autem meroes erat dialecticorum. sequor igitur eas vias quas didici ab Antiocho, nec reperio quo modo iudicem 'si lucet, lucet'[*](add. V2 ) verum esse ob eam causam quod ita didici, omne quod ipsum ex se conexum sit verum esse, non iudicem 'si mentiris, mentiris' eodem modo esse[*](esse ex se Mue. ) conexum: aut igitur hoc ut[*](ut Pl. ne A1VB1 et B2 A2 ) illud, aut nisi hoc ne illud quidem iudicabo.

Sed[*](ss. cf. Cic. nat. deor. 1, 12) ut omnes istos aculeos et totum tortuosum genus disputandi relinquamus ostendamusque qui simus, iam explicata tota Carneadis sententia Antiochea[*](Antiochea (-ia) dett. Dav. -che AVB -chi F2 ) ista conruent universa. nec vero quicquam ita dicam ut quisquam id fingi suspicetur; a Clitomacho sumam, qui usque ad senectutem cum Carneade fuit, homo et acutus ut Poenus et valde studiosus