Orator

est autem quidam interiectus inter hos[*](hos Nonius: om. L ) medius et quasi temperatus[*](temperatus Nonius: temperandus L ) nec acumine posteriorum nec fulmine[*](flumine Nonius ) utens superiorum, vicinus amborum, in neutro[*](in neutro L: neutro Nonius ) excellens, utriusque particeps vel utriusque, si verum quaerimus, potius expers; isque uno tenore, ut aiunt, in dicendo fluit nihil adferens praeter facilitatem[*](facilitatem Manutius: facultatem L ) et aequabilitatem[*](aequabilitatem Manutius: aequalitatem L ) aut addit aliquos ut in corona toros omnemque orationem ornamentis modicis verborum sententiarumque distinguit.

horum singulorum[*](singulorum secl. Bake ) generum quicumque vim in singulis consecuti sunt[*](in singulis consecuti sunt Poggius: in om. L: singuli sunt cons. Stangl: singuli c. sunt Schütz), magnum in oratoribus nomen habuerunt. Sed quaerendum est satisne id quod volumus effecerint.

videmus enim fuisse quosdam qui idem ornate et graviter, idem versute et subtiliter dicerent. Atque utinam

sed ego idem, qui in illo sermone nostro qui est expositus in Bruto multum tribuerim Latinis, vel ut hortarer alios vel quod amarem meos, recordor longe omnibus unum me [*](me add. Schenkl ) anteferre Demosthenem, quem velim[*](quem velim Mahly: eiusque vim Stangl: huiusque vim Heerdegen: eumque unum Sauppe: que vim FO: quem vim PM ) accommodare ad eam quam sentiam[*](sentiam L: sentio maluit Heerdegen ) eloquentiam, non ad eam quam in aliquo ipse cognoverim. Hoc nec gravior exstitit quisquam nec callidior nec temperatior. Itaque nobis monendi sunt ei quorum sermo imperitus increbruit, qui aut dici se[*](dici se L: odiose vel invidiose Madvig ) desiderant Atticos aut ipsi Attice volunt[*](ipsi Attice volunt L: nisi Attice nolunt Bake ) dicere, ut mirentur hunc maxime, quo ne[*](ne add. codd. dett. ) Athenas quidem ipsas magis credo fuisse Atticas; quid enim sit Atticum discant eloquentiamque ipsius[*](ipsius L: illius Bake cum codd. dett. ) viribus, non imbecillitate sua metiantur.

nunc enim tantum quisque laudat quantum se posse sperat imitari. Sed tamen eos studio optimo iudicio minus firmo praeditos docere quae sit propria laus Atticorum non alienum puto.

semper oratorum eloquentiae moderatrix fuit auditorum prudentia. Omnes enim qui probari volunt voluntatem eorum qui audiunt intuentur ad eamque[*](ad eamque secl. Bake ) et ad eorum arbitrium et nutum totos se fingunt et accommodant.

itaque Caria et Phrygia et Mysia, quod minime politae[*](politae F2: polite L ) minimeque elegantes sunt, asciverunt aptum suis auribus opimum quoddam et tamquam adipatae[*](adipatae Nonius: adipate L: adipatum Lambinus ) dictionis genus, quod eorum vicini non ita lato interiecto mari Rhodii numquam probaverunt Graecia autem multo minus[*](Graecia ... minus secl. Sauppe: Graeci vulg. ) , Athenienses vero

itaque hic, quem praestitisse diximus ceteris, in illa pro Ctesiphonte oratione longe optima summissius a primo, deinde, dum de legibus disputat, pressius, post sensim incendens iudices, ut vidit ardentis, in reliquis exsultavit audacius. Ac tamen in hoc ipso diligenter examinante verborum omnium pondera reprehendit Aeschines quaedam et exagitat inludensque dura[*](dura L: dira vulg. 'Graeco verbo (miara/) melius responderet impura vel putida' Sandys ) odiosa intolerabilia esse dicit; quin etiam quaerit ab ipso, cum quidem eum beluam appellat[*](appellat M Goeller: appellet FPO ), utrum illa verba an portenta sint; ut Aeschini ne Demosthenes quidem videatur Attice dicere.

facile est enim verbum aliquod ardens, ut ita dicam, notare idque restinctis iam animorum incendiis inridere. Itaque se purgans iocatur Demosthenes: negat in eo positas esse fortunas Graeciae, hocine an illo verbo usus sit[*](hocine... sit Sauppe ex Aug. in Cresc. ii. 1, 2, Ambros. in Luc. ii. 42), hucine an illuc manum porrexerit[*](in hoc in eum L: hoc an illud verbum dixerit Strebaeus ). Quonam igitur modo audiretur Mysus aut Phryx Athenis, cum etiam Demosthenes exagitetur ut putidus? cum vero inclinata ululantique voce more Asiatico canere coepisset, quis eum ferret aut potius quis non iuberet auferri?

ad Atticorum igitur auris[*](aures vulg.: aut res L ) teretes et religiosas qui se accommodant, ei sunt existimandi Attice dicere. Quorum genera plura sunt; hi unum modo quale sit suspicantur. Putant enim qui horride inculteque dicat, modo id eleganter enucleateque faciat, eum solum Attice dicere. Errant, quod solum; quod Attice, non falluntur.

istorum enim

ecce autem aliqui se Thucydidios esse profitentur: novum quoddam imperitorum et inauditum genus. Nam qui Lysiam sequuntur, causidicum quendam sequuntur non ilium quidem amplum atque grandem, subtilem et elegantem tamen et qui[*](et qui vulg.: nec qui L: nec qui . .. non p. Baiter ) in forensibus causis possit praeclare consistere. Thucydides autem res gestas et bella narrat et proelia, graviter sane et probe, sed nihil ab eo transferri potest ad forensem usum et publicum. Ipsae illae[*](illae vulg.: ille L 32 quae L: quod Heerdegen ) contiones ita multas habent obscuras abditasque sententias vix ut intellegantur; quod est in oratione civili vitium vel maximum.

quae est autem in hominibus tanta perversitas, ut inventis frugibus glande vescantur? an victus hominum Atheniensium beneficio excoli potuit, oratio non potuit? quis porro umquam Graecorum rhetorum a Thucydide quicquam duxit? 'at laudatus est ab omnibus.' fateor; sed ita ut rerum explicator prudens severus gravis; non ut in iudiciis versaret causas, sed ut in historiis bella narraret; itaque numquam est numeratus orator,

nec vero, si historiam non scripsisset, nomen eius exstaret, cum praesertim fuisset honoratus et nobilis. Huius tamen nemo neque verborum neque sententiarum gravitatem imitatur, sed cum mutila quaedam et hiantia locuti sunt, quae vel sine magistro facere potuerunt,

referamus nos igitur[*](nos igitur Ernesti: igitur nos L ) ad eum quem volumus incohandum et ea demum[*](ea demum Ernesti: eadem L: ea quidem Kayser: ea denique Heerdegen ) eloquentia informandum quam in nullo cognovit Antonius. magnum opus omnino et arduum, Brute, conamur; sed nihil difficile amanti puto. Amo autem et semper amavi ingenium studia mores tuos. Incendor[*](incendor vulg.: incendiosior L: incendimur Heerdegen ) porro cotidie magis non desiderio solum, quo quidem conficior, congressus nostros, consuetudinem victus, doctissimos sermones requirens tuos, sed etiam incredibili fama virtutum admirabilium[*](incredibili f. v. admirabilium ed. Ven.: admirabili f. v. incredibilium L ), quae specie dispares prudentia coniunguntur.

quid enim tam distans quam a severitate comitas? quis tamen umquam te aut sanctior est habitus aut dulcior? quid tam difficile quam in plurimorum controversiis diiudicandis ab omnibus diligi? consequeris tamen ut eos ipsos quos contra statuas aequos placatosque dimittas. Itaque efficis ut, cum gratiae causa nihil facias, omnia tamen sint grata quae facis. Ergo omnibus ex [*](ex om. L: add. Halm: in maluit Heerdegen ) terris una Gallia communi non ardet incendio; in qua frueris ipset te[*](ipse te L: quiete vel virtute tua Sandys ), cum[*](cum L: et tamquam Bake ) in Italiae luce[*](luce vulg.: lucem L ) cognosceris versarisque in optimorum civium vel flore vel robore. Iam quantum[*](quanti maluit Reid ) illud est, quod in maximis occupationibus numquam intermittis studia doctrinae, semper aut ipse scribis aliquid aut me vocas ad scribendum!

itaque hoc sum adgressus statim Catone absoluto—quem ipsum numquam attigissem tempora timens inimica virtuti, nisi tibi hortanti et illius memoriam mihi caram excitanti non parere nefas esse duxissem—, sed testificor me a te roga-

sed in omni re difficillimum est formam, qui[*](qui Tulich (ed. Rom. 1515): quae idem in marg.: quod L ) xarakth\r Graece dicitur, exponere optimi, quod aliud aliis videtur optimum. Ennio delector, ait quispiam, quod non discedit a communi more verborum; Pacuvio, inquit alius: omnes apud hunc ornati elaboratique sunt versus, multo[*](multo Lambinus: multa L: multi Schenkl ) apud alterum neglegentius; fac alium Accio; varia enim sunt iudicia, ut in Graecis, nec facilis explicatio quae forma maxime excellat. In picturis alios[*](alios vulg.: alius L abdita et secl. Madvig ) horrida inculta, abdita et opaca, contra alios nitida laeta conlustrata delectant[*](alios ... delectant vulg.: alius delectat L: delectatur ed. Norimb. ). Quid est quo praescriptum[*](praescriptum codd. dett.: perscriptum L ) aliquod aut formulam exprimas, cum in suo quidque[*](quidque Reid: quodque L: quaeque Heerdegen ) genere praestet et genera plum sint? hac ego religione non sum ab hoc conatu repulsus existimavique in omnibus rebus esse aliquid optimum, etiam si lateret, idque ab eo posse qui eius rei gnarus esset iudicari.

sed quoniam plura sunt orationum genera eaque diversa neque in unam formam cadunt omnia, laudationum scriptionum et historiarum et talium suasionum, qualem Isocrates fecit Panegyricum multique alii qui sunt nominati sophistae, reliquarumque scriptionum[*](scriptionum secl. Sauppe: transposuit post reliquarumque deleto rerum Schenkl ) rerum[*](rerum L: earum maluit Jahn ) formam, quae absunt a forensi contentione eiusque totius generis quod Graece e)pideiktiko\n nominatur, quia[*](quia vulg.: qua L ) quasi ad inspiciendum delectationis causa comparatum est, non complectar hoc tempore; non quo neglegenda sit; est enim illa quasi nutrix eius

datur etiam venia concinnitati sententiarum et arguti[*](argutiis maluit Heerdegen ) certique et circumscripti verborum ambitus conceduntur, de industriaque non ex[*](ex Nonius: ea L ) insidiis sed aperte ac palam elaboratur, ut verba verbis quasi demensa[*](demensa Nonius: dimensa L ) et paria respondeant, ut crebro conferantur pugnantia comparenturque[*](conferantur ... comparenturque Manutius: conferant... comparentque L ) contraria et ut[*](et ut codd. dett.: et aut L: aut crebro ... et aut Heerdegen ) pariter extrema terminentur eundemque referant in cadendo sonum; quae in veritate causarum et rarius multo facimus et certe occultius. In Panathenaico autem Isocrates ea se [*](se add. vulg. ) studiose consectatum fatetur; non enim ad iudiciorum certamen, sed ad [*](ad add. vulg. ) voluptatem aurium scripserat.

haec tractasse Thrasymachum Calchedonium primum et Leontinum ferunt Gorgiam, Theodorum inde Byzantium multosque alios, quos logodaida/lous appellat in Phaedro Socrates; quorum satis arguta multa, sed ut modo primumque nascentia minuta et versiculorum similia quaedam nimiumque depicta. Quo magis sunt Herodotus Thucydidesque mirabiles; quorum aetas cum in eorum tempora quos nominavi incidisset, longissime tamen ipsi a talibus deliciis vel potius ineptiis afuerunt. Alter enim sine ullis salebris quasi sedatus amnis fluit, alter incitatior fertur et de bellicis rebus canit etiam quodam modo bellicum; primisque ab his, ut ait Theophrastus, historia commota est, ut auderet uberius quam superiores et ornatius dicere.

horum aetati successit Isocrates, qui praeter ceteros eiusdem generis laudatur semper a nobis, non numquam, Brute, leniter et erudite repugnante te; sed concedas[*](concedas Heerdegen: credas L: credes codd. dett.: cedes Ernesti ) mihi fortasse, si quid in eo laudem cognoveris. Nam cum