Pro Cn. Plancio

tu autem, Laterensis, qui tum lacrimas meas gratas esse dicebas, nunc easdem vis invidiosas videri.

negas tribunatum Planci quicquam attulisse adiumenti dignitati meae, atque hoc loco, quod verissime facere potes, L. Racili, fortissimi et constantissimi viri, divina in me merita commemoras. cui[*](cui cui (qui E) me TEa) quidem ego, sicut Cn. Plancio[*](Cn. Orelli: in codd.), numquam dissimulavi me plurimum debere semperque prae me feram[*](praeferam TE); nullas enim sibi ille neque contentiones neque inimicitias neque vitae dimicationes nec pro re publica nec pro me defugiendas putavit. atque utinam quam ego sum in illum gratus, tam licuisset per hominum vim et iniuriam populo Romano[*](populo R. Tb2: p. r. EΣ: populi R. cett.) ei[*](ei et TEa) gratiam referre[*](referri codd.: corr. Garatoni)! sed si non eadem contendit in tribunatu Plancius, existimare debes non huic voluntatem defuisse sed me, cum tantum[*](tantum E, Schol.: om. cett.) iam Plancio deberem, Racili[*](deberem marci (p. marci T) racilii (-li T) codd.: corr. Manutius) beneficiis fuisse contentum.

an vero putas idcirco minus libenter iudices[*](idcirco minus libenter iud. TE: iud. idcirco minus cett.) mea[*](meafort. omnia mea) causa esse[*](esse TEc: om. cett.) facturos quod me esse gratum crimineris[*](criminaris E patres conscripti TEa: populus R. cett.)? an, cum patres conscripti illo senatus consulto quod in monumento[*](monimento Tg) Mari factum est, quo mea salus omnibus est gentibus commendata, uni Cn. Plancio[*](Cn. C. T) gratias egerint[*](egerit codd.: corr. Garatoni)— unus enim fuit de magistratibus[*](magistratibus T, Naugerius (1): aut pro magistratibus add. cett.) defensor salutis meae—cui senatus pro me gratias agendas putavit, ei ego a me referendam gratiam non putem? atque[*](atqui b1χ, p mg. haec cum TE: cum Σab2c1p: eum cum cett.) haec cum vides, quo me tandem in te animo[*](in te animo TE: animo in te cett:) putas esse, Laterensis? ullum esse tantum periculum, tantum laborem, tantam contentionem quam ego non modo pro salute tua sed etiam pro dignitate defugerim[*](defugerim TEa: defugerem cett.)? quo quidem etiam magis sum non dicam miser—nam hoc[*](hoc E, Schol.: om. cett.) quidem abhorret a virtute verbum[*](verbum TE: verbi (-is a) cett.)—sed certe exercitus, non quia multis debeo—leve enim est[*](est TE: om. cett.) onus benefici gratia—, sed quia nomina[*](nomina (noĩa) supplevi) saepe concurrunt[*](concurrunt TE: concurrit cett.), propter[*](propter propriae Keil: del. Garatoni) aliquorum bene[*](bene TE: om. cett.) de me meritorum inter ipsos contentiones, ut eodem tempore in omnis verear ne vix possim gratus videri.

sed ego haec[*](haec ego E) meis ponderibus examinabo, non solum quid cuique debeam sed etiam quid cuiusque intersit, et quid a me cuiusque tempus poscat. agitur studium tuum vel etiam, si vis, existimatio, laus aedilitatis[*](laus aedilitatis del. Müller); at Cn. Planci salus, patria, fortunae. salvum tu me esse cupisti; hic fecit etiam ut esse possem. distineor[*](distentor E) tamen et divellor dolore et in causa dispari offendi te a me doleo; sed me dius fidius multo citius meam salutem pro te abiecero[*](abiecero E: obiecero cett.) quam Cn. Planci salutem tradidero contentioni tuae.

etenim, iudices, cum omnibus virtutibus me[*](me virtutibus E) adfectum esse cupio, tum nihil est quod malim quam me et esse gratum[*](esse gratum TE: gratum esse cett. haec enim est T: est enim haec E: haec est enim (om. enim b) cett.) et videri. haec enim est una virtus non solum maxima sed etiam mater virtutum omnium reliquarum. quid est pietas nisi voluntas grata in parentes? qui sunt boni cives, qui belli, qui domi de patria bene merentes, nisi qui patriae beneficia meminerunt? qui sancti, qui religionum colentes, nisi qui meritam dis immortalibus gratiam iustis honoribus et memori mente persolvunt? quae potest esse vitae iucunditas[*](vitae iuc. TE: iuc. vitae cett.) sublatis amicitiis? quae porro amicitia potest esse inter ingratos?