Commentarii in Apocalypsin

Victorinus, Saint, Bishop of Poetovio

Victorinus Saint, Bishop of Poetovio. Victorini Episcopi Petavionensis Opera (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 49). Haussleiter, Johann, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1916.

[Et cum aperuisset quintum signacuJum, uidi subtus[*]( 6, 9 )altare animas interfectorum.] Animas occisorum uidisse sub ara id est sub terra. ara enim et caelum et terra dicitur, sicut lex ait imaginaria, ueritatis faciem meditante, qui duas aras, auream intrinsecus et aeream extrinsecus, fecerat. nos autem intellegimus aram ita dici domino nostro nobis et quod per malos praepositos uerbum praedicationis paruulis minime praebeatur ...... Proprie autem extenditur uerbum usque ad Antichristi tempus, quando grandis fames est futura, quando et omnes laedentur. statera autem in manu libra est examinis; in qua singulorum merita ostendet, id est iustitiae simulationem, cum foras ostendit quod intus non habet; ait enim: uinum et oleum ne laeseris. dum autem in medio animalium dicitur: ne laeseris, ostenditur illic intra ecclesiam esse simulationem sanctitatis, quae ecclesiam spiritualiter laedit, quia infirmas mentes ad suam sectam perducit; cui tamen dicit: ne laeseris, acsi dicat: hominem spiritualem ne plagis percusseris etc. [*]( 6 cf. Matth. 24, 7 14 cf. Ex. 30, 3 et 27, 2 ) [*]( 1 Et cum .. mors add. X 2 pallidus equus K 4 autem om. <I> 5 promiserat IKgs$ (p. 300) 6 uentura IK 7 cum enim dicat om. F, quod enim dicit IK inferus H, item cod. Amiatinus sequitur T, sequebatur X cum Vulg. illum] eum CBK expectabat BIKg 10 Et cum .. interfectoram add. X sigillum H cum Vulg. sub altari H 11 post altare add. dei HIKM occisorum] interfectorum FK post interf. (occisorum I) add. dicit se IK post uidisse add. se narrat S 12 post ara (pr.) add. dei S terra (aZ £ .)] terram T 13 faciem scripsi, factae F, facie cet. meditante TFM, mediante IK et codex Millanii, meditantes S, medietatem H; post meditante supple eo qui TFHMS, quae cet. 14 aureas TD(l) et aeream S, et H, om. cet. extrinsecus om. DCBIKM fecerat ponit post aras S 15 aram <&SS, auream T, aram auream S, aram auream coelum g nobis om. M )

testimonium perhibente; ait enim: cum offeres munus tuum ad aram - utique munera nostra orationes sunt quae offerimus — et ibi recordatus fueris habere aliquid fratrem tuum aduersum te, relinque ibi munus tuum ante aram: utique ad caelum ascendunt orationes. si ergo caelum intellegitur ara aurea quae erat interior — nam et sacerdotes semel in anno introibant, qui habebant chrisma, ad aram auream. significante spiritu sancto Christum hoc semel facturum —, sicut ara aurea caelum agnoscitur, sic et ara aerea terra intellegitur, sub qua est infernus, remota a poenis et ignibus regio et requies sanctorum, in qua quidem ab impiis uidentur et audiuntur iusti, sed neque illic transuectari possunt. hos ergo tantos, id est animas occisorum, expetere uindictam [*]( 6, 10 ) sanguinis, id est corporis sui, de habitantibus super terram uoluit nos cognoscere qui omnia uidet. sed quia in nouissimo tempore et sanctorum remuneratio perpetua et impiorum uentura est damnatio, dictum est eis expectare; et pro corporis sui solatio [et datae sunt illis singulae [*]( 6, 11 ) [*]( 1 Matth. 5, 23. 24 6 cf. Ex. 30, 10 et Hebr. 9, 7 8 cf. Hehr. 9, 8 12 cf. Luc. 16, 26 ) [*]( 1 offeres TDFS, offers cet. 2 ad] ante F munerans scas F orationes] oblationes T quae] quas eg quae off. or. sunt IK 3 quia frater tuus habet aliquid adu. te IK cum Vulg. aduersum te frater tuus H 5 aram] altare FK cum Yulg. ascendent D operationes H si TDmlFIK28, sic Dm2HM, sicut CB, om. S 6 sacerdos F 7 in- troibat Fm2 crisma CFIM, chrismam T, chorismum H 8 significantes T hoc om. K 9 Sicut (= sicut ut) I sicut.. agnoscitur om. BIJJ cognoscitur H, intelligitur C aerea] aurea H 10 qua] quam T remota.. ignibus] penarum et ignium IK a om. DCB 11 quidem om. IK 12 audiantur F, audientur g iusti] iniusti I sed] et DGB\'iS neque] nec F, non g illic YKMSS&, illuc Heg, illis F transme*ari Dm2, transmeare CB cum Vulg. hos] nos e, os F 13 ergo] enim F tantas S, tantum 58, cantus IK, sanctos g expectere D, expectare 33 14 id est om. lICJI corpori TF 15 qui oninia] quoniam H uidet] iudicat I 16 et pr. om. DCB, etiam g 17 est uentura g expectate GB58 expectare et om. I 18 solatium F et datae ... albae add. X cum Vulg. et om. S singulis M stolae albae singulis F )

stolae albae] acceperunt, inquit, stolas albas. id est [*]( 6, 11 ) donum spiritus sancti.

[Et uicli, cum apcruisset signum sextum: terrae[*]( 6, 12 )motus factus est magnus.] Sextum sigillum: factus est terrae motus magnus: ipsa est nouissima persecutio.

[Et factus est sol niger tamquam cilicium.] Sol fit ut saccus: incredulis obscurabitur splendor doctrinae.

[Et luna tota facta est sanguis.] Luna sanguinea: ecclesia sanctorum ostenditur pro Christo sanguinem fundere.

[Et stellae ceciderunt in terram.] Stellas cadere: fideles [*]( 6, 13 ) turbari. [quemadmodum ficus iactat grossos suos.J agitata ficus amittit grossos: per persecutionem homines ab ecclesia separari.

[Et caelum recessit acsi Liber qui inuoluitur.] Caelum[*]( 6, 14 ) inuolui: ecclesia de medio fit. (et omnis mons et insulae de locis suis motac sunt.) et mons et insulae de [*]( 77, 3-79, 2] hanc sectionem ex Ticonii commentariis depromptam addunt Hieronymi et posteriorum recensiones ) [*]( 3 Et.. magnus add. X signum FM, signaculum HIK, sigillum S et ecce terrae motus magnus I 4 sextum sigillum T, in sexto sigillo X est alt. om. g 5 ipse S post est add. illa S pers. nou. CB 6 Et.. cilicium add. X cilicium (IJ93, saccus cilicinus S Sol.. saccus om. <l> ut om. T 7 post saccus add. id est X splend. doct. obsc. CB 8 Et.. sanguis add. X tota om. H post est add. sicut HI, ut g Luna sanguinea om. <I> 9 qui pro Christo sanguinem fuderunt H fundens IKM 10 Et.. in terram add. X stellas cadere TD>8, stellas eiusdem CB, stellarum casus FHKMS, stellarum casus signat I 11 perturbari Φβ, pro Christo turbari 8 quemadmodum .. suos add. X 12 post grossos add. suos X per persecutionem IS, persecutionem TH, persecutione cet. 13 separari] quando (per) pers. hom. ab eccl. separantur X 14 Et.. inuoluitur add. X acsi] quasi HI, ut K 15 inuolui] inuoluitur IK post inuolui add. id est FHMS ecclesiam S, ab ecclesia H fiet S post fit codd. FHM propter foliorum in archetypo transpositionem statim transeunt ad uersum c. XI u. 1: Et data est mihi harundo et.. sunt add. S cum Vulg. 16 et pr. om. S mons] montes Ill insula T )

locis suis motae: nouissima persecutione omnes recessisse de suis locis: id est boni mouebuntur persecutionem fugientes.

[*](9, 13-14 )[Post haec audiui unum ex quattuor cornibus altaris aurei quod est in conspectu dei dicens angelo qui habebat tubam: solue quattuor angelos stantes in quattuor angulos terrae, tenentes quattuor uentos qui ligati sunt apud flumen magnum[*]( 9, 13. 14; cf. 7, 1 I in ΥΦ = capitis IX u. 13. 14 expositio in S (V 332 M) )Eufraten.] Quattuor angelos per quattuor angulos [*]( 7, 1 ) terrae siue quattuor uentos trans Eufraten flumen: [*]( 9, 14 ) gentes sunt quattuor, quia omni genti a deo deputatus est angelus, sicut lex dicit: statuit eos per numerum angelorum dei. donec sanctorum compleatur numerus, suos non egrediuntur terminos, quia in nouissimo cum Antichristo uenient.