Vita Sancti Martini

audiebantur plerumque conuicia, quibus illum turba daemonum proteruis uocibus increpabat: sed omnia falsa et uana cognoscens non mouebatur obiectis.

testabantur etiam aliqui ex fratribus, audisse se daemonem proteruis Martinum uocibus increpantem, cur intra monasterium aliquos ex fratribus, qui olim baptismum diuersis erroribus perdidissent, conuersos postea recepisset, exponentem crimina singulorum:

Martinum diabolo repugnantem respondisse constanter, antiqua delicta melioris uitae conuersatione purgari, et per misericordiam Domini absoluendos esse peccatis, qui peccare desierint. contra dicente diabolo, non pertinere ad ueniam criminosos, et semel lapsis nullam a Domino praestari posse clementiam, tunc in hanc uocem fertur exclamasse Martinus:

si tu ipse, miserabilis , ab hominum insectatione desisteres et te factorum tuorum uel hoc tempore, cum dies iudicii in proximo est, paeniteret, ego tibi uere confisus in Domino Jesu Christo misericordiam pollicerer. [*]( 2 cornu adegisse BV (std V cornua degesse): cornu iniecisse AFv II multum AF II reddit F J) uideris AAlV: uideres F, uidens B, uidetis v, uiderit is de Prato; at iam Gisetinns ueram esse lectionem uideris perspexit, cf. si tanti tst, Madwgii gramm. lat. §. 340 not. 4 3 diabulo V et sic saepius iv hoc uoc. 5 si quotiens ABFQV: quotiens 2 libri G-is. et v; cf. I>tal. III, 6,1 II ante AFv 6 aut BMV: et Alrv 8 conaretur A 9 persona M 10 persaepe AFv II enim AF 12 audiebantur AFMIJV: audiebantur etiam v 15 se om. FQ 17 prodidissent maleboC de Prato 18 recipisset V 20 conuersione V et cod. Berol. 21 desierint BMV: desinerent AFv 23 praestari posse clem. BV: praestari clem. AF, clem. praestari v 24 o miserabilis AFv 27 Jesu. Christo Y: Christi AFv ) [*]( 9* )

et quia de diabolo eiusdemque artibus sermo exortus est, non ab re uidetur, licet extrinsecus, referre quod gestum est, quia et quaedam in eo Martini uirtutum portio est et res digna miraculo recte memoriae mandabitur, in exemplum cauendi, si quid deinceps uspiam tale contigerit.

Clarus quidam, adulescens nobilissimus, mox presbyter, nunc felici beatus excessu, cum relictis omnibus se ad Martinum contulisset, breui tempore ad summum fidei uirtutumque omnium culmen enituit.

itaque cum haut longe sibi ab episcopi monasterio tabernaculum constituisset multique apud eum fratres commorarentur, iuuenis quidam ad eum Anatolius nomine, sub professione monachi omnem humilitatem adque innocentiam mentitus, accessit habitauitque aliquamdiu in commune cum ceteris.

dein procedente tempore angelos apud se loqui solere dicebat. cum fidem nullus adhiberet, signis quibusdam plerosque ad creden dum coartabat. postremo eo usque processit, ut inter se ac Deum nuntios discurrere praedicaret, iamque se unum ex profetis haberi uolebat. Clarus tamen nequaquam ad credendum cogi poterat.