de Ira

Deinde non ideo vitia in usum recipienda sunt, quia aliquando aliquid effecerunt ; nam et febres quaedam genera valetudinis levant, nec ideo non ex toto illis caruisse melius est. Abominandum remedi genus est sanitatem debere morbo. Simili modo ira, etiam si aliquando ut venenum et praecipitatio et naufragium ex inopinato profuit, non ideo salutaris iudicanda est ; saepe enim saluti fuere pestifera.

Deinde quae habenda sunt, quo maiora eo meliora et optabiliora sunt. Si iustitia bonum est,

Ergo et ira quo maior hoc melior ; quis enim ullius boni accessionem recusaverit ? Atqui augeri illam inutile est; ergo et esse. Non est bonum quod incremento malum fit.

" Utilis," inquit, " ira est, quia pugnaciores facit." Isto modo et ebrietas ; facit enim protervos et audaces multique meliores ad ferrum fuere male sobrii ; isto modo dic et phrenesin atque insaniam viribus necessariam, quia saepe validiores furor reddit. Quid ?

Non aliquotiens metus ex contrario fecit audacem, et mortis timor etiam inertissimos excitavit in proelium ? Sed ira, ebrietas, metus aliaque eiusmodi foeda et caduca irritamenta sunt nec virtutem instruunt, quae nihil vitiis eget, sed segnem alioqui animum et ignavum paullum adlevant. Nemo irascendo fit fortior, nisi qui fortis sine ira non fuisset.

Ita non in adiutorium virtutis venit, sed in vicem. Quid quod, si bonum esset ira, perfectissimum quemque sequeretur ? Atqui iracundissimi infantes senesque et aegri sunt, et invalidum omne natura querulum est.

" Non potest," inquit, " fieri " Theophrastus " ut non vir bonus irascatur malis." Isto modo quo

Peccantis vero quid habet cur oderit, cum error illos in eiusmodi delicta compellat ? Non est autem prudentis errantis odisse ; alioqui ipse sibi odio erit. Cogitet quam multa contra bonum morem faciat, quam multa ex is, quae egit, veniam desiderent ; iam irascetur etiam sibi. Neque enim aequus iudex aliam de sua, aliam de aliena causa sententiam fert.