Liber Apologeticus

manifestatio ista diaboli tempore Iob facta est, scilicet [*]( I AVCTORES 2 Matth. 5, 45 7 Amos 5, 8 10 Cor. 1, 9, 10 17 Gor. 1, 3, 7 22 Iob 1, 7 ) [*]( 1 quia] ΣΥΦΧ que ψ quae v || fecit] ΣΥ facit ΦΧψv 6 enacuere Φ1 9 quia] qua 2 10 est] sit ex est (?) corr. 9r 11 quis] qui T 12 terre$13 ultra] aliud ultra ΦΧ || quod] quid ψ 15 laboris ΣΥΦ1 || ymbre ψ 16 spali X || etiam testimonio ψ || **omnes (in marg. quoque ras.) ψ 19 adintorium (um in o corr. m. 1 aut 2) Φ || per id metire] v permetire ΣΥΦΧψ n per singula] singula hg 28 respondene ΣΥΦΧ 24 assum ψ || diaboli ista ψ 25 bone Φ || male$26 mala Υ&X )

itaque cum uideas hominibus ignaris tantam diaboli in disperdendum incubuisse nequitiam, nullamne credis Dei in custodiendo gratiam praefuisse? aut forte frustra dictum putas: Domini est terra et plenitudo eius, orbis terrarum et uniuersi qui habitant in eo.

at uero, ut adesse adiutorium Dei et per singula et per singulos manifestius probes, en ipse diabolus dum testatur de uniuersitate, de uno interrogatur: animaduertisti, inquit Deus, in puerum meumlob, quia non est quisquam similis illi super terram?

nouit speciatim unumquemque Dominus, nouit et diabolus; ille potestate naturae, iste labore nequitiae; iste ut temptet, ille ut probet. Iob contradicente aduersario a creatore laudatur. uult Dominus opus iudicare hominis, quod ipse operatur in eo, at uero de adiutorio etiam diabolus confitetur. dicit enim: nonne tu circumsaepsisti quae sunt extra domum et intra domum eius?

expetente inimico famulum suum Deus spoliat per temptationem, non nudat, aufert substantiam et dat gratiam: ecce, inquit, omnia quaecumque habet do in manu tua, sed ipsum [*]( AVCT0RES 9 Psalm. 23, 1 13 Iob 1, 8 20 Iob 1, 10 23 Iob 1, 12 ) [*]( 1 iherlm X ierl\'m V 3 tamen (supra a et in marg, ras.) V || circuiens W 5 disperdendum] ΣΦΧ dispergendum TVv 7 in diap. incnb. neq.] incnbnisse nequitiam in disperdendum v || dieperdendum] dispergendum ut uid. ante corr. V || nullamne] 2* nullam in Σ\'ϒΦa nnllam ΦbX nullam hinc v 11 eo] ea fsgh || et per singula om, h 12 probes] probem 2 13 animaduertisti] ti finales in duarum lite. ras. Φ, i fm. ex e corr. X || inquid Φ 18 uult] uult enim 2 || iudicare fort. in ras. Ψ 19 ad ϒΦΧar at (t in ras.) V 20 circnmsaepisti (-ep- Ψ) ΣϒΦΧaΨ 22 inimica T 23 & dat gfam in ras. W || inquid ϒΦ )

nemo ex hoc aestimet diabolum ad seducendam in corpore tantummodo animam laborare nisi etiam ab ipso corpore uellendam, si non saucium infirmumque hominem miserentis Dei tutela muniret et obuia cunctis insidiarum eius conatibus semper occurreret.

Habes, ut arbitror, etiam in gentibus sufficientem cooperantis gratiae probationem: accipe manifestam quoque significantiam de illo praecipuo dono, quod Ecclesiae et corpori suo peculiare largitur.

Paulus apostolus ad Corinthios scribit: gratias ago Deo meo semper pro uobis in gratia Dei, quae data est uobis in Christo Iesu: quia in omnibus diuites facti estis in illo, in omni uerbo et in omni scientia, sicut testimonium Christi confirmatum est in uobis: ita ut nihil uobis desit in ulla gratia. et iterum: iustificati igitur ex fide pacem habeamus ad Deum per Dominum nostrum Iesum Christum: per quem accessum habemus fidei in gratia ista, per quam stamus et gloriamur.

unde [*]( ATCTORES 4 lob 2, 6 15 Cor. 1, 1, 4 - 7 20 Rom. 5, 1 et 2 ) [*]( 1 hoc om. n || conatur ante lin. add. in X 2 e] i in e corr. m. 1 aut 2 s || mouetnr] amouetnr 2 3 permittitur] X* coni. hpraemittitur ΣΦΧaΨa. premittitur T promittitur Ψb praemitur cfsh promitur h coni., g || et ante 4 eum exhibet h (typogr. errore) 5 ipsius] ΣΦΧ eius ϒΨv 6 seducendS (da in ras.) Ψ seducendum T 7 ab] ob 2 12 significationem 2 13 praecipue v 14 ad cor. scr.] Bcribit ad corinthios T 19 uobis nihil (nichil Ψ) ϒΨ || nichil X || in ulla] innulla 2x 21 habeamus in ras. m. 1 2 || ad deum om. X || haec per dominum nostrum ihth xpin. p quem accesaum habemus omissa in marg. add. m. ut wid. 1 X 22 quem] quem et Ψv || fideij fidei Dei h )

Confusa euacuataque oalumnia est caeci arguentis, qui ait: forte tu Dei adiutorium negas?\' sed, quoniam de Iob fecimus mentionem et superiori testimonio recensum est Domino dicente homo sine crimine, uerax Dei cultor, abstinens se ab omni malo —

solet enim a nobis saepissime dictitari ad probandum hominem sine peccato posse esse, quia fuerit, hoc est, quia et Iob testimonio Dei homo sine crimine est dictus et uerax et Zacharias sine querella in euangelio probatus ostenditur —:

dixit Dominus de Iob homo sine crimine, numquid dixit sine peccato\'? peccatum enim cogitatio concipit, crimen uero non nisi actus ostendit. esse etiam sine querella eorum cognitioni iudicioque adscribitur, quibus in promptu est, in facie quidem mansuetudinem aspicere sed cordis bella nescire.

unde et Paulus confidenter iubet dioens oportet enim episcopum sine crimine esse;- et alibi generale dat testimonium Corinthiis atque adserit: ita ut non indigeatis in ulla gratia, expectantes reuelationem Domini nostri Iesu Christi: qui et [*]( AVCTORES 1 Pet. 1,1, 9 et 10 11 Iob 1, 8 15 Luc. 1, 6 22 Tit. 1, 7 23 Cor. 1, 1, 7 et 8 ) [*]( 1 finem] Φ2Ψv fidem ΣϒΦ1Χ 5 euidentissimo ϒΦΧa. || deesse dei v 8 est calamnia v || ceci ΣΦ 10 et] dicamas quod et Ψv || ad versum -nem et — dicente in marg. m. ut uid. 1 adscr. est NOTA. (monogr.) ad testimonium fort. spectans X || recensum] ZTX recensũ∗∗. Φ2 recensittl Φ1 ut uidv 12 uobis (supra u infraque ras., emendationis ut uid.; in marg. ras.) Ψ 14 dei om. Ψ 15 et zacbarias] zacharias 2 || qaerela ΣΧprΨpr querala Ψpr || ennangelio T 16 ostendetur V 17 nanquid V 19 qaerela ΣΧprΨ || ascribitur ΧΨ 20 promptum ϒΧ- 21 cordas Tl 23 asserit W 24 in ulla] ΣϒΦΧ ulla Ψv )